Turkish subtitles for clip: File:Aaron Swartz - The Network Transformation.webm
Jump to navigation
Jump to search
1 00:00:03,001 --> 00:00:08,012 Medyanın yapısını değişiyor olması, toplumları kontrol etmenin de değişmesi anlamına geliyor 2 00:00:08,012 --> 00:00:11,006 Yayın mekanizmasında her haber / bilgi istasyonunda bir kişi bulunur 3 00:00:11,006 --> 00:00:13,007 ve bu kişi hangi bilginin ve yayının insanlara yayılması gerektiğine karar verir. 4 00:00:13,007 --> 00:00:17,067 Interenet gibi herkesin bilgi kaynağı olabildiği bir ilişki ortamı olduğu zaman 5 00:00:17,068 --> 00:00:20,088 Artık bilgiye ulaşmak isteyen ile ne türlü bilgilerin yayılmasına karar veren ve engelleyen bir mekanizma artık yoktur 6 00:00:20,088 --> 00:00:22,004 Ve her bilgisayar artık bunu yapmaktadır. 7 00:00:22,004 --> 00:00:27,012 Evinize bir bilgisayar alıp onu bilgi yaymak için kullanırsanız / server gibi kullanırsanır, bu bilgisayar artık müzik ve filmleri insanlara yayabilme olasılığına ulaşmıştır. 8 00:00:27,012 --> 00:00:31,068 şuanda websiteleri, emailler ve sosyal medya, şuanda dünyanın en büyük bilgisayarları olan google bilgisayarları ile aynı işi yapabilirler. 9 00:00:31,068 --> 00:00:31,076 Temelde bu en büyük bilgisayar ile Iraktaki bilgi odaların /server odaları arasında neredeyse hiç bir fark yoktur. 10 00:00:31,076 --> 00:00:35,051 . 11 00:00:35,051 --> 00:00:38,003 evlerde bulunan bilgisayarlarda aynı özelliğe sahiptirler 12 00:00:38,003 --> 00:00:39,006 Eski tip yayın ve bilgi paylaşımında 13 00:00:39,006 --> 00:00:42,076 Sizler temelde ne kadar bilginin paylaşıması gerektiğine karar verildiğinden limitli bilgiye ulaşabiliyordunuz. 14 00:00:42,076 --> 00:00:46,043 En fazla 10 kanal insanlar ile paylaşılabiliyordu 15 00:00:46,043 --> 00:00:48,067 kablolu TVlerde 500 kadar kanal paylaşılıyordu. 16 00:00:48,067 --> 00:00:50,076 Internette is herkes bir kanala sahiptir 17 00:00:50,076 --> 00:00:53,008 Her kes bir blog / site / MYspace sayfalarına sahip olabilirler. 18 00:00:53,008 --> 00:00:55,048 herkesin artık kendi bilgilerini aktarabilir ve kendini ifade edebilir 19 00:00:55,048 --> 00:00:57,072 ve şuanda gördüğümüz artık kavadan gelen TV sinyallerinin soru olmaktan çıkmasıdır 20 00:00:57,072 --> 00:00:59,028 soru olmaktan çıkmasıdır 21 00:00:59,027 --> 00:01:00,083 Şuanda asıl soru bu bilgileri ve paylaşımları 22 00:01:00,084 --> 00:01:02,008 kimin kontrol edeceğidir 23 00:01:02,008 --> 00:01:05,043 Şu anda gücü merkezleştiren google gibi siteleri görmeye başladık 24 00:01:05,043 --> 00:01:08,006 Bu siteler bizlere "Kapı Tutucular" nereye gitmemiz konusunda yönlendirmeye başladılar 25 00:01:08,006 --> 00:01:11,006 İnsanların sizlere sunduğu haberleri ve bilgileri yönlendirebiliyorlar. 26 00:01:11,006 --> 00:01:15,028 bu sadece bazı insanların konuşma hakları olmadıkları anlamına geliyor 27 00:01:15,028 --> 00:01:16,068 şuanda internet sayesinde artık herkes konuşma lisansına sahip, 28 00:01:16,067 --> 00:01:19,003 Şuanda asıl soru kimin duyulacağı ile ilgili. 29 00:01:19,004 --> 00:01:22,068 En büyük sorulardan birisi, çok fazla bilgisini ve tecrübesini paylaşmak insan ortaya çıktı. 30 00:01:22,067 --> 00:01:24,003 Şuanda bunlardan hangisinin iyi olduğunu nasıl bulacaksınız? 31 00:01:24,004 --> 00:01:27,036 Eski tip medya sistemi olan CNNnin gittiği yoldan mı gideceğiz. 32 00:01:27,036 --> 00:01:29,028 Bir kaç insana büyük anlamlar yükleyip, tüm insanları onlara mı odaklatacağız 33 00:01:29,028 --> 00:01:30,028 ve onlar ne derse onu mu dinleyeceğiz 34 00:01:30,028 --> 00:01:32,002 veya iherkesin sesini duyurabildiği daha demokratik olan 35 00:01:32,001 --> 00:01:35,048 internet gibi birşey ile mi yolumuza devam edeceğiz. 36 00:01:35,048 --> 00:01:38,043 Şuanda bir çok teknoloji adı işbirliği yapan filtreleme olan 37 00:01:38,043 --> 00:01:40,007 çok ilgiç bir teknoloji bunu sağlamaktadır. 38 00:01:40,007 --> 00:01:43,067 herkesin kendi fikrini ve neyi sevip sevmediğini gösterdikten sonra buna göre ayırt ederek 39 00:01:43,067 --> 00:01:47,043 bilgisayarlar seni otomatik olarak aynı önceliklere sahip olabileceğin diğer insanlara yönlendirmektedir 40 00:01:47,043 --> 00:01:50,075 senin daha önce hiç bilmediğin bir şeyi sırf sevdiğin takip ettiğin insanlar seviyor diye tavsiye edebilmektedir. 41 00:01:50,075 --> 00:01:52,083 Aynı sistem Amazonda veya diğer alışveriş sitelerinde de vardır 42 00:01:52,084 --> 00:01:55,016 sana senin aldığın kitabı aldığında, bu kitabı alanlar şu kitabı da satın aldı diyerek otomatik olarak tavsiye etmektedir. 43 00:01:55,016 --> 00:01:58,000 insanlar bu tavsiyeleri sadece kitaplarda değil 44 00:01:58,000 --> 00:02:01,012 bloglar, websiteleri, yeni hikayelerde de tüm internet dünyasında denemektedirler. 45 00:02:01,012 --> 00:02:04,004 Onlar şimdiye kadar hiç duymadığınız ve görmediğiniz şeyleri de 46 00:02:04,004 --> 00:02:06,002 sizin önünüze getirmektedirler. 47 00:02:06,001 --> 00:02:08,003 Büyük medya kuruluşlar büyük paradox ve çelişkidedirler, 48 00:02:08,003 --> 00:02:10,036 çünkü çok fazla sayıda dinleyiciye ulaşmak arzusundadırlar 49 00:02:10,036 --> 00:02:12,075 aynı zamanda da herkesin bireysel olduğu konusunda insanları ikna etmeye uğraşmaktadırlar. 50 00:02:12,075 --> 00:02:15,036 Şuanda tüm reklamlarda sürekli olarak 51 00:02:15,036 --> 00:02:17,006 "para harcatma ve bu kot pantolonu satın almalısın" trendi mevcuttur, değil mi? 52 00:02:17,006 --> 00:02:20,027 Çünkü o sırada 4 milyon insan o probramı izliyordur, 53 00:02:20,027 --> 00:02:24,000 Bu 4 milyon kişi ile trendi kontrol edemezsiniz. 54 00:02:24,000 --> 00:02:27,003 Şuanda internet aslında bu niş şeyleri gerçeklendiriyor 55 00:02:27,003 --> 00:02:29,003 eski tip medya bu işten çok fazla korkmuş durumda 56 00:02:29,003 --> 00:02:33,048 artık binlerce insanları kontrol edebildiğiniz ve sizin olan bir topluluk artık yok 57 00:02:33,048 --> 00:02:36,027 artık çok fazla teoriden öte, bunu internetten yapabilirsiniz. 58 00:02:36,027 --> 00:02:40,055 Ve biz artık bu gelişmelerin büyük tekel güçlerin, güçlerini kaybettiklerini görmeye başladık 59 00:02:40,056 --> 00:02:42,048 ve bu gücün küçük gruplara kaymaya başladığını görmeye başladık. 60 00:02:42,048 --> 00:02:47,027 Bu sistemde bazı temel konulardan olan ekonomik olarak bu insanların nasıl gelir elde edeceğidir. 61 00:02:47,027 --> 00:02:50,051 bu durumda bu küçük websitesi, blog sahipleri para kazanacaklar ve hayatta kalacaklardır 62 00:02:50,051 --> 00:02:53,006 araştırmaca gazetecinin yaptığı gibi 63 00:02:53,006 --> 00:02:55,092 çünkü burada çok büyük reklam kaynağı vardır. 64 00:02:55,092 --> 00:02:59,088 Burada insan bulmak sorusu olduğunu biliyoruz, ben ilgilendiğim insanları nasıl bulacağım 65 00:02:59,087 --> 00:03:02,007 ve sözüne değer verilebilen ve güvenli insaları 66 00:03:02,008 --> 00:03:04,072 ve tüm bunlar için yeni teknolojiler mevcuttur 67 00:03:04,072 --> 00:03:06,068 insalar farklı ve çeşitli şeyleri denemektedirler 68 00:03:06,068 --> 00:03:08,028 tüm bunlar internet hakkında farklı şeyler söylemektedirler 69 00:03:08,027 --> 00:03:12,003 bu konuda hale deneylemeler devam etmektedir, şuanda herkes bir websitesi veya blog başlatabilmektedir 70 00:03:12,003 --> 00:03:15,067 bunlar yeni teknolojiler ve bu tip sorunları çözmek için çalışmaktadır. 71 00:03:15,068 --> 00:03:18,068 Şuanda para kazanma ile ilgili çok farklı modeller mevcuttur. 72 00:03:18,068 --> 00:03:23,044 gelirmodeli ile ilgili çok fazla tavsiye olduğu gibi hangisinin en iyi çalışağı ile ilgili yorumlar vardır 73 00:03:23,044 --> 00:03:25,008 biz bunların hepsini denemeli ve hangisinin çalışmadığını denemeli ve görmeliyiz 74 00:03:25,008 --> 00:03:27,088 Meselsa bazı çok ilginç gelir modeli: 75 00:03:27,087 --> 00:03:30,006 Tabiki standart reklam modeli 76 00:03:30,006 --> 00:03:35,008 büyük reklam verren firmalara gidip onlara TV yerine size reklam vermelerine ikna etme 77 00:03:35,008 --> 00:03:36,004 sayfanızı böylece yayında tutabilirsiniz 78 00:03:36,003 --> 00:03:40,000 ama daha ilginç olanı niş / özel gruplara odaklanmak 79 00:03:40,000 --> 00:03:45,012 Büyük IBM/FORD gibi firmalara gitmektense ve onların sitenizden banner ve reklam yeri satın almasını sağlamaktansa 80 00:03:45,012 --> 00:03:47,068 direk olarak sizi okuyan insanlara gidebilirsiniz 81 00:03:47,068 --> 00:03:50,076 eğer design ile ilgili bir websitesi ve blog'unuz var ise , dizayn firmalarına gidebilirsiniz 82 00:03:50,075 --> 00:03:53,087 eğer politik bir blogunuz var ise, politikacılara gidebilirsiniz 83 00:03:53,087 --> 00:03:58,003 Çok dar ama konunuz ile ilgilenen insalara gidebilirsiniz 84 00:03:58,003 --> 00:04:01,075 bu bir izleyici tabanlı reklam verenlerdir ve çok severler 85 00:04:01,075 --> 00:04:04,067 diğer mümkün olan okuyucularınıza gidip onlardan yardım ve gelir isteyebilirsiniz 86 00:04:04,068 --> 00:04:07,072 bir blog gördünüz, NEW HAMSPSHIRE (Amerikada bir şehir) 'e Amerkian politik kongresine 87 00:04:07,072 --> 00:04:10,044 gitmek için bütçe yaratmaya çalışıyorum diyen 88 00:04:10,044 --> 00:04:12,000 beni destekler misiniz (Maddi Olarak)? 89 00:04:12,000 --> 00:04:13,003 ve sizin takipçileriniz, okuyucularınız size para dökeceklerdir 90 00:04:13,003 --> 00:04:16,072 bu tip yazarlar site sahipleri, temelden insanlar / takipçileri ile çok güçlü bağları vardır. 91 00:04:16,072 --> 00:04:17,007 kişiler yazılarından dolayı bir bağlantı 92 00:04:17,007 --> 00:04:21,000 insanlar / takipçileri onu desteklemek için para harcamaya hazırdırlar! 93 00:04:21,000 --> 00:04:23,088 Diğeri ise bu işi gönüllü olarka yapmaktır 94 00:04:23,088 --> 00:04:27,004 tek günlük bilgisini aktaracak bir günlük işi olan insanlar mevcuttur 95 00:04:27,004 --> 00:04:30,036 boş zamanlarında bilgilerini aktarmak için konuşmaktan hoşanan insanlar vardır 96 00:04:30,036 --> 00:04:31,043 ve bunu internette yaymaktan hoşlanan insanlar 97 00:04:31,043 --> 00:04:34,000 veya okuyucuları var olan, sitelerini okuyan ve destek olan insanlar 98 00:04:34,000 --> 00:04:36,067 ve bu çok heyecanlandırıcı bir gelir kaynağıdır. 99 00:04:36,067 --> 00:04:39,003 Benim düşünce çok fazla ilginç deneylerin olduğu yönündedir, 100 00:04:39,004 --> 00:04:41,000 insanlar çok fazla değişik yolu deniyorlar 101 00:04:41,000 --> 00:04:48,005 Büyük bir hatalardan birisi TVlerde değil mi, sadece tek bir ilgi çeken noktaya odaklanmaktadırlar 102 00:04:48,005 --> 00:04:52,035 sadece reklam ve ne kadar çok insanın ilgisinin çekileceği üzerine kurulmuş bir sistem 103 00:04:52,036 --> 00:04:56,028 reklam vericiler ne kadar ilginç veya ilgi uyandırdığına bakmadan reklam veriyorlardı 104 00:04:56,028 --> 00:04:58,016 veya izleyicilerin gerçekten programa önem verip vermediklerini bilmeden 105 00:04:58,016 --> 00:05:01,092 bu genelde çok fazla insanın izlediği fakat sıkıcılığı çok fazla kişi taradından da kabul edilen şekilde son buluyordu 106 00:05:01,091 --> 00:05:04,003 çünkü reklam vericilerin istedikleri 107 00:05:04,004 --> 00:05:06,016 çok fazla insanın izlediği programlardı 108 00:05:06,016 --> 00:05:08,028 aslında normal market ekonomisinin olduğu ortamda olan şey 109 00:05:08,028 --> 00:05:10,036 eğer birşeyi çok fazla istiyorsan çok para ödersin 110 00:05:10,036 --> 00:05:12,028 bunu TV ile yapmak imkansızdır 111 00:05:12,028 --> 00:05:15,004 Bu durumda yayınlar ile ilgili çok ilginç olan kısım, çok fazla sevilen şey 112 00:05:15,004 --> 00:05:17,004 diğer insanların bir şeyi ne kadar sevdiği ile ilgilidir 113 00:05:17,004 --> 00:05:19,024 dışarıda çok fazla Show var 114 00:05:19,024 --> 00:05:20,002 çok fazla kibar olan showlardır bunlar 115 00:05:20,002 --> 00:05:22,000 sonuçta ne olur, bu megahit çok izlenen programlar LOST veya 116 00:05:22,000 --> 00:05:27,000 Yetenek Sizsiniz gibi programlar, herkesin hakkında konuştuğu programlar 117 00:05:27,000 --> 00:05:30,012 bu programları izlemek zorundasınız yoksa insanların hep beraber yaptıkları olaylardan uzak kalmış olursunuz 118 00:05:30,012 --> 00:05:33,055 bunu üzerine sosyal faktörlerden olan 119 00:05:33,055 --> 00:05:35,067 bu temel olan zengin daha zengin olur süreci 120 00:05:35,067 --> 00:05:40,036 sadece bir şey, bir program çok ünlü olur ve büyük çıkış yapar çünkü herkes aynı şeyi yapmayı başlar 121 00:05:40,036 --> 00:05:43,072 Internetin bu durumda en güzel yanı insanlara çok fazla çeşit sunmaktadır 122 00:05:43,072 --> 00:05:48,000 niş çok özel konular ve ürünler bile dikkat ve ilgi çekebilirler 123 00:05:48,000 --> 00:05:50,076 Böylece rakamlar konuşur ve bu matematiksel olarak kanıtlanmış bir gerçeklemdir. 124 00:05:50,076 --> 00:05:54,068 Sen belirli bir oranda insanın ilgisini, senin odaklandığın konuda çekersen 125 00:05:54,067 --> 00:05:58,067 ve eğer diğer insanlarda bunu severler ise sen bu durumda başarılı veya başarısız olarak sonuçlarına ulaşırsın 126 00:05:58,067 --> 00:06:01,072 eğer bir birine eşit ve aynı kalitede sunulmuş iki konun var ise 127 00:06:01,072 --> 00:06:04,067 birisi diğerinden biraz daha fazla insan tarafından bile takip ediliyor olsa 128 00:06:04,067 --> 00:06:06,012 sen doğal olarak daha fazla ilgi 129 00:06:06,012 --> 00:06:08,004 çekene biraz daha fazla şans olduğu için gideceksindir 130 00:06:08,004 --> 00:06:09,076 ve herkes aynısını yapmaya başlayacaktır 131 00:06:09,076 --> 00:06:11,016 ve en sonunda aniden bir Harry Potter'ın olacaktır 132 00:06:11,016 --> 00:06:14,088 Bu kitabın ve filmin aniden bu kadar ünlü olmasının sebebi de budur. 133 00:06:14,088 --> 00:06:18,012 Hiç bir şekilde diğer binlerce kitaptan daha iyi yazıldığı ile ilgisi yoktur 134 00:06:18,012 --> 00:06:21,000 çok basit olarak herkes bu kitabı okumaya yönelince bu durum oluşmuştur. 135 00:06:21,000 --> 00:06:23,007 Bazı şeyleri internete koymak da aynı temeldedir 136 00:06:23,007 --> 00:06:27,003 sen hala arkadaşlarının ne sevdiği ile ilgilenmek durumundasın, sen hala insanların hakkında konuştuğu şeyi okumak istersin 137 00:06:27,004 --> 00:06:30,076 hala populer olanı yapmak istersin çünkü diğer insanların bu konuya odaklanmasının geçerli bir nedeni olduğunu düşünürsün 138 00:06:30,076 --> 00:06:34,002 ve belki sen de bu konuda konuşmak istersin, bu topluluğa ait olmak istesin 139 00:06:34,002 --> 00:06:37,024 sebebi ne olursa olsun, sen diğer insanların ne düşündüğünü önemsedikçe 140 00:06:37,024 --> 00:06:38,007 konular ve internette yayımlanan herşey de aynı şekilde hit olan ve olmayanlar olarak sonuçlanacaktır. 141 00:06:38,007 --> 00:06:39,003 Sen sadece insanların sevdikleri şeye odaklanırsın, 142 00:06:39,004 --> 00:06:41,068 bu sosyan bir belirleyicidir 143 00:06:41,067 --> 00:06:45,007 herkes Yetenek Sizsinizi izliyor ise, bu programın ne kadar kaliteli olduğu önemli değildir 144 00:06:45,007 --> 00:06:49,048 Demeye çalıştığım yüksek miktarda insan bu programı izlediğinden, ama bunu izleyip, bu konuda konuşmaya başladıklarında 145 00:06:49,048 --> 00:06:54,002 Biliriz ki çok kısa süre sonunda Megahit olur ve bunun hiç bir sebebi olmaz, 146 00:06:54,002 --> 00:06:56,007 evet doğru, çünkü sadece sosyal bir fenomen ve çok izlenen olmuştur 147 00:06:56,007 --> 00:07:00,005 ve TV nin yaptığı, diğer tüm showları yok etmesidir 148 00:07:00,005 --> 00:07:03,003 insanları bu megahit durumunu kontrol etmek isteselerde kimin megahit olduğu konusunda ilgilenmezler 149 00:07:03,004 --> 00:07:06,068 tüm paralarını bu ucuza üretilmiş showlara aktarırlar 150 00:07:06,067 --> 00:07:08,072 bu konuda hit olma durumunda kaçamazsınız, değil mi? 151 00:07:08,072 --> 00:07:11,004 insanlar çok basit olarak arkadaşları ne yapıyorlarsa onu yapmak isterler 152 00:07:11,004 --> 00:07:15,052 bu konu doğrudur, faka tüm dünya dışarıda durmaktadır, 153 00:07:15,052 --> 00:07:19,000 çok fazla insan diğer insanların dikkate aldıklarını kesinlikle dikkate alıp onların yaptıkalrını yapacaklarıdır 154 00:07:19,000 --> 00:07:22,004 Herkesin kendine has ilgisi vardır, herkesi heyecanlandıran ve harekete geçiren farklı konular vardır 155 00:07:22,004 --> 00:07:25,072 ve internet bu ilgi alanları ile ilgili yapmaya izin vermektedir 156 00:07:25,072 --> 00:07:29,007 bu konuda daha fazla işin içinde olmak için sizin ile ilgili aynı şeyleri düşünen insanlara bulmak gereklidir 157 00:07:29,007 --> 00:07:33,024 Wikipedia hakkında çok önemli olan durum sadece içindeki makaleler değildir. 158 00:07:33,024 --> 00:07:36,002 Biliyorsunuz 100lerce veya binlerce çok popüler konu vardır 159 00:07:36,002 --> 00:07:39,028 dünyada hiç bilinmeyen bir konuyu alıp onun ile ilgili bir makale veya yazı bulabilirsiniz 160 00:07:39,028 --> 00:07:43,004 Çünkü herhangi birşey ile ilgilinen dünyanın farklı yerinde bir kişi daha mevcuttur 161 00:07:43,004 --> 00:07:46,006 işte bunu ne radyo ne de Televizyonlar sağlamamaktadırlar 162 00:07:46,005 --> 00:07:50,007 Interner bir şekilde farklı insanlarınilgisini çeken şeye odaklanmanızı ve o konuda 163 00:07:50,007 --> 00:07:52,048 bilgi almanızı sağlar 164 00:07:52,048 --> 00:07:56,004 Sadeec bilgi değil ek olarak internet o bilgi ile ilgili zamansal olarak da gerilere gitmenizi sağlayacaktır 165 00:07:56,004 --> 00:07:58,052 Çok eskilere gidip artık kapatılmış ve dinlenmeyen izlenmeyen bilgilere bile ulaşabilirsiniz 166 00:07:58,052 --> 00:08:00,084 tüm silinmiş makalelere bile ulaşabilirsiniz 167 00:08:00,084 --> 00:08:04,004 tüm bu güçlenmiş boğucu kültürde silinmiş bilgilere bile ulaşabilirsiniz 168 00:08:04,004 --> 00:08:05,048 bu bilgiler internette mevcuttur 169 00:08:05,048 --> 00:08:09,067 70lerden 80 lerden kalan müzikleri youtube dan izleyebilirsiniz, bunları başka hiçbir yerde bulamaz ve dinleyemezsiniz 170 00:08:09,067 --> 00:08:11,048 bunu sebestçe izleyebilir ve dinleyebilirsiniz 171 00:08:11,048 --> 00:08:13,067 Bence, hitlerin gücünü azaltmanın 172 00:08:13,067 --> 00:08:16,072 aşağıda kalmış şeyleri yukarı çıkarmak ve bunları daha eşitlikçi bir zemine getirmek 173 00:08:16,072 --> 00:08:18,007 bizim için çabalanması gereken bir konudur 174 00:08:18,007 --> 00:08:21,007 bu çok zordur ve çok fazla da mümkün olmayabilir 175 00:08:21,007 --> 00:08:24,007 bu konuda ümitlenmek ve bunun için çabalamalıyız 176 00:08:24,007 --> 00:08:26,072 bunun anlamı şudur 177 00:08:26,072 --> 00:08:31,002 hit verilen ve hitleşen çoğu şeyi silip atmalıyız 178 00:08:31,002 --> 00:08:34,004 çünkü bunu diğer insanlar sevdi diye yapmıştın 179 00:08:34,004 --> 00:08:37,052 Websitesi izlemek ve ve bir sistemi programlamak çok heyecanlandırıcıdır 180 00:08:37,052 --> 00:08:39,087 ve bu çok polüler olan şeylerin çok fazla azaltılması çok önemlidir 181 00:08:39,087 --> 00:08:43,011 bu hit konular sistemi daha az demokratik ve daha az eşitlikçi yapmaktadır 182 00:08:43,011 --> 00:08:48,027 Sürekli olarak haklarını isteyerek, deneyerek ve dipteki şeyleri yukarı çekerek 183 00:08:48,028 --> 00:08:51,043 tüm insanlara eşit şans vermek çok önemlidir. 184 00:08:51,043 --> 00:08:53,072 bunu yatığımızda belki bu hitlerden kurtulamayız, 185 00:08:53,072 --> 00:08:55,067 Ama bu daha az hit almış konuları destekleyerek onların bazı problemlerine çözüm bulabilirsin 186 00:08:55,067 --> 00:08:59,004 Demeya çalıştığım, bilgi kaynaklandırması belirsiz konuları bulup onları inşa etmektir 187 00:08:59,004 --> 00:09:01,087 bu konuları bulmak çok zordur çünkü populer değildirler. 188 00:09:01,087 --> 00:09:03,091 Bu tavsiye programlarını biliyorsunuzdur, 189 00:09:03,091 --> 00:09:06,091 bu programlar daha az populer konuları yukarı çekebilirler 190 00:09:06,091 --> 00:09:10,000 Mesela Wikipedia da ki herhangi bir konuyu rast gele okuma butonu çok önemlidir 191 00:09:10,000 --> 00:09:13,024 Her sabah uyandığınızda bir tane rast gele bir konu okuyabilirsiniz 192 00:09:13,024 --> 00:09:17,008 Bu konu hakkında hiç bilmediğin duymadığın bir Wikipedia konusu olabilir. 193 00:09:17,008 --> 99:59:59,000 ve sen, kesinlikle hiç ama hiç bilmediğin rast gele bir konu wikipediada kesinlikle vardır.