Dutch subtitles for clip: File:What happens when you are allergic.webm

1
00:00:00,031 --> 00:00:03,609
Het minste spoor van
pinda kan dodelijk zijn.

2
00:00:03,797 --> 00:00:06,508
Maar je smartphone
kan jou misschien redden.

3
00:00:06,533 --> 00:00:09,229
Wat gebeurt er als
je allergisch bent?

4
00:00:14,875 --> 00:00:17,484
Dit is de Universiteit van Nederland

5
00:00:17,961 --> 00:00:20,561
Ben jij allergisch voor bepaald voedsel?

6
00:00:20,715 --> 00:00:23,887
Wereldwijd hebben veel mensen allergieën.

7
00:00:23,971 --> 00:00:27,158
Soms kan een allergie
levensbedreigend zijn.

8
00:00:27,560 --> 00:00:31,500
Iemand met een allergie moet dus
noodgedwongen een beperkt dieet volgen...

9
00:00:31,526 --> 00:00:33,755
om contact met allergenen te vermijden.

10
00:00:34,249 --> 00:00:37,818
Om er zeker van te zijn dat
voedsel echt allergenenvrij is...

11
00:00:37,843 --> 00:00:42,363
moeten consumenten voedselmonsters
naar het lab sturen voor onderzoek.

12
00:00:42,576 --> 00:00:44,306
Hoe gaaf zou het zijn...

13
00:00:44,331 --> 00:00:48,637
als consumenten zelf hun voedsel
makkelijk en snel konden testen?

14
00:00:48,957 --> 00:00:51,371
Voordat we het gaan hebben
over voedselanalyses...

15
00:00:51,396 --> 00:00:55,949
zal ik het verschil uitleggen
tussen allergieën en allergenen.

16
00:00:56,597 --> 00:00:59,854
Een allergie is wat er gebeurt
als iemand gevoelig is...

17
00:00:59,879 --> 00:01:02,275
voor een bepaalde
stof of voeding.

18
00:01:02,301 --> 00:01:05,012
Mensen kunnen voor
allerlei dingen allergisch zijn.

19
00:01:05,037 --> 00:01:06,955
Stof, stuifmeel...

20
00:01:06,986 --> 00:01:09,503
huidschilfers van
dieren, insectenbeten.

21
00:01:09,849 --> 00:01:14,000
Mensen reageren echter
vaak het heftigst op voedsel.

22
00:01:14,376 --> 00:01:18,329
De stof waar iemand allergisch
voor is, noemen we het allergeen.

23
00:01:18,740 --> 00:01:24,357
Allergenen kunnen een abnormale
immuunreactie veroorzaken...

24
00:01:24,382 --> 00:01:26,865
in het lichaam van iemand
die daar gevoelig voor is.

25
00:01:27,203 --> 00:01:29,866
Deze gevoeligheid
is de allergie.

26
00:01:31,005 --> 00:01:33,189
Ons immuunsysteem
beschermt ons...

27
00:01:33,213 --> 00:01:36,190
tegen de aanwezigheid van
vreemde objecten in het bloed.

28
00:01:36,215 --> 00:01:38,151
Het produceert antilichamen.

29
00:01:38,176 --> 00:01:43,205
Dit zijn Y-vormige eiwitten die schadelijke
stoffen kunnen detecteren en tegengaan.

30
00:01:43,654 --> 00:01:46,755
Je immuunsysteem
onthoudt deze stoffen...

31
00:01:46,780 --> 00:01:50,204
zodat het er in de toekomst
sneller op kan reageren.

32
00:01:51,204 --> 00:01:53,104
Bij mensen met een allergie...

33
00:01:53,129 --> 00:01:55,782
ziet het immuunsysteem het
allergeen als een bedreiging.

34
00:01:55,807 --> 00:01:57,118
Het valt het allergeen aan.

35
00:01:58,084 --> 00:02:02,591
Er zijn veel factoren die bijdragen
aan de ontwikkeling van een allergie.

36
00:02:02,759 --> 00:02:06,111
Momenteel zijn er geen
behandelingen voor voedselallergieën.

37
00:02:06,136 --> 00:02:10,274
Allergische personen moeten
zich houden aan strikte diëten...

38
00:02:10,298 --> 00:02:12,200
om contact met
allergenen te voorkomen.

39
00:02:13,518 --> 00:02:17,362
Meer dan 250 miljoen mensen
hebben last van allergieën...

40
00:02:17,387 --> 00:02:20,022
waarvan 17 miljoen
mensen in Europa alleen.

41
00:02:20,803 --> 00:02:25,491
Ik ga het vandaag specifiek
hebben over voedselallergenen.

42
00:02:25,883 --> 00:02:30,610
Een allergeen is een eiwit dat
in voedsel aanwezig kan zijn.

43
00:02:30,635 --> 00:02:32,968
Dit is waar mensen
allergisch voor kunnen zijn.

44
00:02:33,370 --> 00:02:36,659
Voedsel kan verschillende
allergene eiwitten bevatten.

45
00:02:36,684 --> 00:02:40,391
Pinda's bijvoorbeeld bevatten
twaalf allergene eiwitten.

46
00:02:41,084 --> 00:02:43,900
Bovendien kunnen deze
eiwitten qua structuur lijken...

47
00:02:43,924 --> 00:02:47,014
op andere niet-gerelateerde
allergene eiwitten.

48
00:02:47,039 --> 00:02:49,447
Zoals die in hazelnoten.

49
00:02:50,110 --> 00:02:53,477
Dit kan leiden tot kruisreactiviteit.

50
00:02:53,502 --> 00:02:57,130
Daarom kunnen mensen allergisch
zijn voor meerdere voedingsmiddelen.

51
00:02:58,008 --> 00:03:04,696
De reacties kunnen variëren van
mild tot mogelijk levensbedreigend.

52
00:03:05,176 --> 00:03:07,917
Iemand kan een tintelend
gevoel in de mond krijgen...

53
00:03:07,943 --> 00:03:11,150
huiduitslag krijgen
of misselijk worden.

54
00:03:11,389 --> 00:03:15,811
De meest ernstige reacties
worden anafylaxie genoemd.

55
00:03:15,836 --> 00:03:18,102
Het lichaam raakt dan in shock...

56
00:03:18,127 --> 00:03:20,324
de bloeddruk daalt snel...

57
00:03:20,349 --> 00:03:22,493
en ademhalen wordt moeilijk.

58
00:03:23,691 --> 00:03:29,152
Pinda is een voedselallergeen dat
sterk wordt geassocieerd met anafylaxie.

59
00:03:30,295 --> 00:03:35,138
Deze reacties kunnen vrijwel
direct na consumptie optreden.

60
00:03:35,744 --> 00:03:39,080
Zoals ik al zei kunnen
allergieën niet genezen worden.

61
00:03:39,105 --> 00:03:43,200
Mensen met een allergie moeten
zich dus aan strikte diëten houden...

62
00:03:43,225 --> 00:03:45,159
om er niet mee in
aanraking te komen.

63
00:03:45,841 --> 00:03:50,343
Dit kan lastig zijn, omdat men voor bijna
alle soorten voedsel allergisch kan zijn.

64
00:03:50,368 --> 00:03:53,430
Hoewel negentig procent
van de allergieën wereldwijd...

65
00:03:53,456 --> 00:03:56,057
veroorzaakt wordt door de
veertien allergenen op het scherm.

66
00:03:57,903 --> 00:04:02,087
Mensen kunnen allergisch
zijn voor meerdere allergenen.

67
00:04:02,264 --> 00:04:07,175
Een veelvoorkomende co-allergie is
tussen pinda en noten zoals hazelnoot.

68
00:04:07,597 --> 00:04:11,714
Pinda's en hazelnoten zijn
compleet verschillende allergenen.

69
00:04:11,739 --> 00:04:14,129
Toch komt hun eiwitstructuur
zodanig overeen...

70
00:04:14,154 --> 00:04:16,738
dat sommige mensen
allergisch zijn voor beide.

71
00:04:17,134 --> 00:04:19,196
Dit kan behoorlijk gevaarlijk zijn.

72
00:04:19,911 --> 00:04:23,126
Er is wet- en regelgeving...

73
00:04:23,152 --> 00:04:25,748
om de aanwezigheid van
deze allergenen te controleren.

74
00:04:25,956 --> 00:04:29,141
In de EU geldt een
zerotoleranceaanpak.

75
00:04:29,346 --> 00:04:33,073
Voor alle voedingsmiddelen
die allergenen bevatten...

76
00:04:33,098 --> 00:04:36,361
moet dit expliciet vermeld staan
op de verpakking of op het menu.

77
00:04:36,832 --> 00:04:41,763
Toch komen allergenen onbedoeld
nog terecht in de voedselketen.

78
00:04:42,412 --> 00:04:46,924
Deze niet vermelde allergenen vormen
het grootste risico voor de consument.

79
00:04:48,558 --> 00:04:51,959
Allergenen kunnen in ons voedsel
terechtkomen door kruiscontact...

80
00:04:51,984 --> 00:04:55,025
als voedingsmiddelen
zonder en met allergenen...

81
00:04:55,049 --> 00:05:00,678
gemaakt of bereid
worden op dezelfde locatie.

82
00:05:01,501 --> 00:05:04,784
Ook kleine hoeveelheden
allergenen door kruiscontact...

83
00:05:04,810 --> 00:05:07,340
kunnen leiden tot
allergische reacties.

84
00:05:07,365 --> 00:05:11,438
Het zou dus heel nuttig
zijn als consumenten...

85
00:05:11,463 --> 00:05:14,844
op een makkelijke, betaalbare
en betrouwbare manier...

86
00:05:14,868 --> 00:05:17,408
zelf voedsel op allergenen
konden screenen.

87
00:05:18,228 --> 00:05:20,026
We gaan het lab in...

88
00:05:20,051 --> 00:05:24,799
om te zien hoe we een allergeentest
kunnen maken voor gebruik thuis.

89
00:05:26,450 --> 00:05:29,466
Ik gebruik antilichamen
om allergenen op te sporen.

90
00:05:29,491 --> 00:05:34,174
Antilichamen waren de eiwitten die
ons immuunsysteem geproduceerd heeft...

91
00:05:34,199 --> 00:05:37,401
om de aanwezigheid van vreemde
stoffen in het bloed tegen te gaan.

92
00:05:37,843 --> 00:05:40,624
Mijn test gebruikt antilichamen
die geselecteerd zijn...

93
00:05:40,648 --> 00:05:44,960
omdat ze zeer specifiek zijn
voor pinda- of hazelnooteiwitten.

94
00:05:45,692 --> 00:05:49,083
De belangrijkste test die ik
gebruik is de laterale stromingstest.

95
00:05:49,341 --> 00:05:54,295
Misschien herken je het van een
zwangerschapstest of een covid-zelftest.

96
00:05:54,666 --> 00:05:56,823
Deze testen hebben twee lijnen.

97
00:05:56,848 --> 00:05:59,768
De bovenste lijn is de controlelijn.

98
00:05:59,793 --> 00:06:03,782
Een lijn van antilichamen die samen elk
willekeurig antilichaam kunnen vormen.

99
00:06:03,807 --> 00:06:07,099
Dit zou altijd aanwezig
moeten zijn als je een test doet.

100
00:06:07,124 --> 00:06:10,179
Het geeft aan dat
de test correct werkt.

101
00:06:11,398 --> 00:06:14,097
De andere lijn is de testlijn.

102
00:06:14,906 --> 00:06:19,109
Een lijn van antilichamen die
specifiek reageren op ons doelantigeen.

103
00:06:19,219 --> 00:06:22,501
In dit geval het hazelnoot-
of pinda-allergeen.

104
00:06:23,757 --> 00:06:26,491
Wanneer er een allergeen
in ons voedsel aanwezig is...

105
00:06:26,516 --> 00:06:30,188
verbindt het zich aan het
specifieke antilichaam op de testlijn.

106
00:06:31,079 --> 00:06:33,815
Een secundair antilichaam...

107
00:06:33,840 --> 00:06:37,181
gelabeld met een zwart
koolstof nanodeeltje...

108
00:06:37,206 --> 00:06:39,213
verbindt zich daar weer aan.

109
00:06:39,238 --> 00:06:42,942
Hij klemt daarmee het allergeen
tussen de twee antilichamen.

110
00:06:42,967 --> 00:06:45,239
Daardoor wordt een
zwart signaal gegenereerd.

111
00:06:46,020 --> 00:06:48,911
Naarmate meer allergeen
vastgelegd wordt...

112
00:06:48,936 --> 00:06:53,171
worden er meer koolstof nanodeeltjes
antilichamen gecombineerd.

113
00:06:53,197 --> 00:06:58,336
Dit leidt tot een toenemende intensiteit
van het signaal op de testlijn...

114
00:06:58,361 --> 00:07:00,923
met toenemende
allergeenconcentratie.

115
00:07:01,849 --> 00:07:05,794
De test geeft dus niet alleen
aan of een allergeen aanwezig is...

116
00:07:05,819 --> 00:07:09,528
maar ook hoeveel
allergeen aanwezig is.

117
00:07:10,616 --> 00:07:14,140
Laterale stromingstests
hebben meestal twee lijnen...

118
00:07:14,166 --> 00:07:15,633
maar het kunnen
er ook meer zijn.

119
00:07:16,106 --> 00:07:18,075
Ik heb een testlijn voor pinda...

120
00:07:18,100 --> 00:07:21,163
en nog een extra
testlijn voor hazelnoot.

121
00:07:22,378 --> 00:07:25,240
Herinner je je de veelvoorkomende
co-allergie tussen deze twee?

122
00:07:26,393 --> 00:07:28,090
Misschien vraag je je af...

123
00:07:28,316 --> 00:07:32,911
zwangerschapstesten en
covid-testen werken met vloeistof.

124
00:07:32,963 --> 00:07:35,393
Hoe testen we dan vast voedsel?

125
00:07:35,425 --> 00:07:38,777
Vooral als we geen geavanceerde
apparatuur voorhanden hebben.

126
00:07:39,875 --> 00:07:41,750
Laten we eens
kijken hoe dit werkt.

127
00:07:42,144 --> 00:07:46,456
We hebben dit koekje, waar
mogelijk een dodelijk allergeen in zit.

128
00:07:46,937 --> 00:07:49,194
We breken een stukje af...

129
00:07:49,219 --> 00:07:51,626
en doen het in deze spuit.

130
00:07:52,516 --> 00:07:56,046
Met behulp van de plunjer
brokkelen we het koekje...

131
00:07:56,071 --> 00:08:00,270
tussen de plunjer en de
3D-zeef aan de basis van de spuit.

132
00:08:00,817 --> 00:08:03,543
Hierdoor wordt het koekje
tot een poeder vermalen.

133
00:08:04,260 --> 00:08:07,533
Vervolgens zuigen we
wat extractiebuffer op.

134
00:08:07,558 --> 00:08:10,834
Dan laten we het mengsel
een minuut intrekken.

135
00:08:11,953 --> 00:08:15,445
Na een minuut
verbinden we de spuit...

136
00:08:15,470 --> 00:08:18,600
met dit 3D-geprinte
'lab-on-a-chip' apparaat.

137
00:08:19,507 --> 00:08:21,601
Daar injecteren we het monster...

138
00:08:22,412 --> 00:08:25,998
zodat het door het apparaat
loopt, naar de testbron.

139
00:08:26,033 --> 00:08:30,862
Vervolgens steken we het apparaat
aan de zijkant in de smartphonehouder.

140
00:08:32,067 --> 00:08:36,097
We steken de laterale stromingsstrips
in de achterkant van de houder...

141
00:08:36,123 --> 00:08:38,569
op één lijn met het apparaat.

142
00:08:38,594 --> 00:08:43,290
De ontwikkeling van de testlijnen
kunnen we aflezen met het blote oog.

143
00:08:44,159 --> 00:08:45,933
Is de controlelijn zichtbaar?

144
00:08:45,958 --> 00:08:48,264
Dan weten we dat de test werkt.

145
00:08:48,470 --> 00:08:50,289
Is een van de testlijnen zichtbaar?

146
00:08:50,350 --> 00:08:52,311
Dan is er een
allergeen aanwezig.

147
00:08:52,336 --> 00:08:55,327
Een kwestie van controleren
of een testlijn verschijnt...

148
00:08:55,352 --> 00:08:57,821
die laat zien of er een
allergeen aanwezig is.

149
00:08:58,224 --> 00:09:01,839
Maar als wetenschappers
willen we nog meer weten.

150
00:09:02,111 --> 00:09:03,299
Waarom?

151
00:09:03,704 --> 00:09:07,313
We willen zeker weten dat de test
betrouwbaar is voor consumenten...

152
00:09:07,338 --> 00:09:09,901
en geen vals negatieve
resultaten geeft.

153
00:09:10,416 --> 00:09:14,714
Misschien heb je gehoord over vals
negatieven bij de coronazelftesten.

154
00:09:14,771 --> 00:09:17,755
Dit is als er maar één
lijn verschijnt op de test.

155
00:09:17,780 --> 00:09:19,964
Dit geeft dus een
negatieve uitslag aan...

156
00:09:19,990 --> 00:09:22,970
terwijl die persoon eigenlijk
wel positief is op covid.

157
00:09:23,766 --> 00:09:27,218
We kunnen een smartphone gebruiken
om extra informatie uit te lezen...

158
00:09:27,244 --> 00:09:29,679
en te controleren op
deze valse negatieven.

159
00:09:30,288 --> 00:09:33,554
Waarom een smartphone,
en geen fancy lab-apparatuur?

160
00:09:34,572 --> 00:09:37,486
De meeste mensen hebben
al toegang tot een smartphone.

161
00:09:37,511 --> 00:09:41,904
Vergeleken met laboratorium-
apparatuur zijn ze vrij goedkoop.

162
00:09:42,783 --> 00:09:47,322
Het zijn in feite minicomputers met
ingebouwde functies en sensors...

163
00:09:47,347 --> 00:09:51,307
die we in het lab gebruiken om
data te verzamelen en te analyseren.

164
00:09:52,021 --> 00:09:54,560
Omdat ze een flitsfunctie
en een camera hebben...

165
00:09:54,603 --> 00:09:57,820
kun je ze gebruiken om
video of foto's te maken...

166
00:09:57,846 --> 00:10:00,719
van een test die je hebt
afgenomen of die nog loopt.

167
00:10:00,744 --> 00:10:03,851
Deze resultaten kun je
dan versturen via wifi...

168
00:10:03,876 --> 00:10:06,946
naar de relevante zorgverleners
zoals het ziekenhuis.

169
00:10:07,492 --> 00:10:09,546
En er is zelfs een gps-systeem.

170
00:10:09,572 --> 00:10:14,481
We hebben dus gegevens over de tijd
en plaats waar de test uitgevoerd werd.

171
00:10:16,233 --> 00:10:19,420
We kunnen de intensiteit
van de testlijnen analyseren...

172
00:10:19,445 --> 00:10:22,859
en zo de concentratie van
allergenen in het voedsel meten.

173
00:10:23,203 --> 00:10:25,656
We kunnen ook
video-opnames gebruiken...

174
00:10:25,682 --> 00:10:28,065
om te zien of de test
correct ontwikkeld is.

175
00:10:28,826 --> 00:10:32,314
We kunnen monitoren hoelang het
duurt voordat er een signaal verschijnt.

176
00:10:32,896 --> 00:10:35,810
Verschijnt de testlijn eerst,
voordat de controlelijn verschijnt?

177
00:10:36,472 --> 00:10:40,403
Dit kan duiden op een zeer
hoge concentratie allergenen.

178
00:10:41,138 --> 00:10:43,937
Duurt het langer dan tien minuten
voordat er een lijn verschijnt?

179
00:10:44,447 --> 00:10:47,401
Dan kan dit duiden op
een vals negatieve uitslag.

180
00:10:47,426 --> 00:10:50,509
Het kan heel gevaarlijk zijn als
dit verkeerd geïnterpreteerd wordt.

181
00:10:51,148 --> 00:10:55,273
Bij dodelijke allergenen kunnen vals
negatieven een enorme impact hebben...

182
00:10:55,298 --> 00:11:00,360
op een allergisch persoon die denkt
dat wat hij eet vrij van allergenen is...

183
00:11:00,385 --> 00:11:03,710
terwijl het in werkelijkheid hoge
concentraties allergenen bevat.

184
00:11:04,078 --> 00:11:07,613
Gelukkig kunnen we met de
smartphonevideomethode...

185
00:11:07,638 --> 00:11:12,466
deze vals negatieve resultaten
monitoren en vermijden.

186
00:11:15,190 --> 00:11:17,116
Wat is dus een allergie...

187
00:11:17,141 --> 00:11:22,117
en hoe kun je als consument jouw
voedsel controleren met een smartphone?

188
00:11:22,411 --> 00:11:25,622
We zagen dat een allergie
inhoudt dat je gevoelig bent...

189
00:11:25,648 --> 00:11:28,618
voor iets dat normaal
gesproken niet bedreigend is.

190
00:11:28,939 --> 00:11:31,228
Datgene waar je allergisch
voor bent, is het allergeen.

191
00:11:31,253 --> 00:11:34,519
In het geval van voedsel
is dat meestal een eiwit.

192
00:11:35,281 --> 00:11:39,097
Met op antilichaam gebaseerde
papieren testen zoals laterale stroming...

193
00:11:39,122 --> 00:11:42,468
kunnen we de aanwezigheid van deze
allergene eiwitten in voedsel detecteren.

194
00:11:42,493 --> 00:11:45,197
Ook al hebben we geen
remedie voor allergieën...

195
00:11:45,222 --> 00:11:49,185
kunnen we zo toch helpen
om allergenen te vermijden.

196
00:11:49,535 --> 00:11:51,308
Bedankt voor het luisteren.

197
00:11:53,502 --> 00:11:56,613
Meer video's?
Abonneer je op ons kanaal.