Dutch subtitles for clip: File:How does propaganda change our beliefs.webm
Jump to navigation
Jump to search
1 00:00:00,001 --> 00:00:02,117 Ben jij bang om gehersenspoeld te worden? 2 00:00:02,142 --> 00:00:04,570 Het goede nieuws is dat dat niet kan gebeuren. 3 00:00:04,595 --> 00:00:06,195 Hersenspoeling is een mythe. 4 00:00:06,380 --> 00:00:10,466 Propaganda daarentegen kan wel een enorme impact op je hebben. 5 00:00:10,491 --> 00:00:13,211 Hoe verandert propaganda je overtuigingen? 6 00:00:18,405 --> 00:00:21,083 Dit is de Universiteit van Nederland 7 00:00:21,366 --> 00:00:25,803 Er is een verschil tussen propaganda en desinformatie. 8 00:00:26,152 --> 00:00:29,302 Desinformatie is wanneer iemand met opzet liegt. 9 00:00:30,068 --> 00:00:33,755 De architect van een desinformatiecampagne zal leugens gebruiken... 10 00:00:33,780 --> 00:00:37,154 en opzettelijk verspreiden om te misleiden en verwarring te creëren. 11 00:00:37,179 --> 00:00:38,939 Bij propaganda is dat anders. 12 00:00:38,964 --> 00:00:42,738 Hierbij gaat het om een grijs gebied wat betreft de waarheid. 13 00:00:42,843 --> 00:00:47,117 Het is een communicatiestrategie om de overtuigingen van mensen te beheersen. 14 00:00:47,642 --> 00:00:50,379 Overtuigingen en leugens zijn twee totaal verschillende ideeën. 15 00:00:50,403 --> 00:00:53,126 Als je expres liegt, weet je dat. 16 00:00:53,152 --> 00:00:54,698 Je vertelt niet de waarheid. 17 00:00:54,833 --> 00:00:57,248 Als het om overtuigingen gaat, lieg je niet. 18 00:00:57,273 --> 00:00:59,253 Ook al zijn het misschien verzinsels. 19 00:00:59,411 --> 00:01:00,783 We hebben allemaal overtuigingen. 20 00:01:00,808 --> 00:01:03,916 Of die nou religieus, politiek of ideologisch zijn. 21 00:01:03,941 --> 00:01:06,394 Propaganda bestaat om deze overtuigingen te organiseren. 22 00:01:06,543 --> 00:01:10,933 Als zodanig maakt propaganda gebruik van informatie die waar is... 23 00:01:10,958 --> 00:01:12,574 of die niet als fout kan worden bewezen. 24 00:01:12,599 --> 00:01:14,901 En dat is precies waar overtuigingen over gaan. 25 00:01:14,926 --> 00:01:16,764 Je kunt een overtuiging niet weerleggen... 26 00:01:16,789 --> 00:01:19,325 omdat we ervoor kiezen iets te geloven. 27 00:01:19,350 --> 00:01:22,282 Zelfs als er weinig ondersteunend bewijs is. 28 00:01:23,000 --> 00:01:26,375 Propaganda bestaat zodra we de maatschappij moeten organiseren. 29 00:01:26,400 --> 00:01:29,125 Elke maatschappij heeft bepaalde verhalen of overtuigingen... 30 00:01:29,150 --> 00:01:33,097 waarop we vertrouwen om de rest van de samenleving bij elkaar te houden. 31 00:01:34,003 --> 00:01:38,574 De katholieke kerk bedacht de term propaganda in 1622. 32 00:01:38,599 --> 00:01:42,952 De katholieke kerk creëerde de heilige gemeente om het geloof te verspreiden. 33 00:01:42,977 --> 00:01:45,714 'Sacra Congregatio de Propaganda Fide.' 34 00:01:45,920 --> 00:01:49,342 Het doel was om propaganda te ontwikkelen... 35 00:01:49,367 --> 00:01:53,988 om mensen vanuit het protestantisme terug te halen naar de katholieke kerk. 36 00:01:54,618 --> 00:01:56,890 De katholieke kerk vond propaganda zelf niet uit... 37 00:01:56,915 --> 00:01:59,313 maar moderniseerde het gebruik van de term. 38 00:02:00,194 --> 00:02:03,397 Er zijn zes principes van effectieve propaganda. 39 00:02:03,673 --> 00:02:05,503 Het eerste principe is essentieel. 40 00:02:05,528 --> 00:02:08,158 Propaganda moet onopgemerkt blijven. 41 00:02:08,529 --> 00:02:12,147 Als het geïdentificeerd wordt als propaganda, werkt het niet. 42 00:02:12,458 --> 00:02:15,716 Als je een mythe, een religie of een concept gelooft... 43 00:02:15,747 --> 00:02:19,275 voel je je waarschijnlijk beledigd als het als propaganda gekwalificeerd wordt. 44 00:02:19,744 --> 00:02:22,990 Het tweede principe van propaganda is dat het emotioneel is. 45 00:02:23,015 --> 00:02:25,373 Het richt zich niet tot het intellect. 46 00:02:25,398 --> 00:02:27,862 Propaganda spreekt tot het hart en de onderbuik. 47 00:02:27,908 --> 00:02:31,298 Hoe emotioneler, hoe effectiever de propaganda zal zijn. 48 00:02:31,324 --> 00:02:34,401 Wees emotioneel en creëer een emotionele reactie. 49 00:02:35,362 --> 00:02:38,433 Het derde principe is dat propaganda binair is. 50 00:02:38,614 --> 00:02:42,575 Propaganda maakt de wereld zwart-wit. 51 00:02:42,600 --> 00:02:43,791 Er zit niets tussenin. 52 00:02:43,815 --> 00:02:46,091 Het is óf dit, óf dat. 53 00:02:46,125 --> 00:02:48,977 De goede beslissing tegen de foute beslissing. 54 00:02:49,257 --> 00:02:51,195 Goed versus kwaad. 55 00:02:51,798 --> 00:02:56,859 Het vierde principe is moeilijk uit te leggen, maar makkelijk te herkennen. 56 00:02:56,884 --> 00:02:59,571 Propaganda moet cool zijn. 57 00:02:59,597 --> 00:03:01,453 Het moet iets zijn wat we willen. 58 00:03:01,477 --> 00:03:03,460 Niet iets dat ons opgedrongen wordt. 59 00:03:03,485 --> 00:03:05,383 Effectieve propaganda is cool. 60 00:03:05,408 --> 00:03:08,259 We begrijpen 'cool' allemaal... 61 00:03:08,284 --> 00:03:09,738 maar het is moeilijk te definiëren. 62 00:03:09,763 --> 00:03:12,082 Het hangt af van trends en van de maatschappij. 63 00:03:12,336 --> 00:03:15,046 Wat cool is verandert, maar propaganda blijft. 64 00:03:15,757 --> 00:03:18,827 Propaganda moet ook simpel zijn. 65 00:03:18,852 --> 00:03:23,416 Propagandamakers zeggen dat het zo simpel mogelijk moet zijn... 66 00:03:23,441 --> 00:03:26,225 zodat de domste personen het kunnen begrijpen. 67 00:03:26,875 --> 00:03:31,343 Vanwege de binaire aard van propaganda moet het zo simpel mogelijk zijn. 68 00:03:31,368 --> 00:03:35,593 En ook al is de boodschap simpel, het moet wel herhaald worden. 69 00:03:35,886 --> 00:03:40,637 Propaganda is repetitief. Propaganda is repetitief. 70 00:03:40,662 --> 00:03:41,691 Propaganda... 71 00:03:41,716 --> 00:03:42,730 is repetitief. 72 00:03:42,755 --> 00:03:48,101 Tot op het punt dat we dingen soms herhalen zonder ze te begrijpen. 73 00:03:48,126 --> 00:03:50,917 Het wordt een natuurlijke reflex. 74 00:03:50,942 --> 00:03:53,382 Had ik al gezegd dat propaganda repetitief is? 75 00:03:53,863 --> 00:03:58,325 Door de eeuwen heen hebben veel organisaties propaganda ontwikkeld. 76 00:03:58,350 --> 00:04:01,170 Het maakt gebruik van een zeer krachtige toolbox. 77 00:04:01,692 --> 00:04:05,030 Er zijn meer dan veertig propagandatechnieken. 78 00:04:05,055 --> 00:04:09,086 Ik noem er een aantal om uit te leggen hoe propaganda werkt. 79 00:04:09,770 --> 00:04:13,188 Nogmaals, je kunt de technieken niet makkelijk identificeren. 80 00:04:13,213 --> 00:04:15,579 Effectieve propaganda blijft onopgemerkt. 81 00:04:15,809 --> 00:04:17,908 Wat het ook moeilijk maakt om ze op te merken... 82 00:04:17,933 --> 00:04:20,481 is dat de technieken nooit alleen werken. 83 00:04:20,505 --> 00:04:22,933 Alle technieken worden samengevoegd... 84 00:04:22,959 --> 00:04:25,279 tot een effectieve propagandacampagne. 85 00:04:25,356 --> 00:04:27,909 En ervaren propagandamaker heeft de leiding... 86 00:04:27,935 --> 00:04:33,720 en organiseert de propaganda middels de media, opinieleiders en sociale media. 87 00:04:34,184 --> 00:04:36,871 De eerste techniek is bepalen wie de vijand is. 88 00:04:37,041 --> 00:04:43,127 De propagandamaker legt uit aan zijn publiek wie de vijand is. 89 00:04:43,397 --> 00:04:46,623 In oorlogstijden is dit vrij duidelijk, maar ook in vredestijd. 90 00:04:46,649 --> 00:04:49,407 Het speelt in op het feit dat psychologisch gezien... 91 00:04:49,448 --> 00:04:52,174 we het fijn vinden om niet verantwoordelijk te zijn voor handelingen. 92 00:04:52,200 --> 00:04:56,372 Dus als een propagandamaker populisme gebruikt... 93 00:04:56,397 --> 00:04:59,627 legt hij daarmee uit dat als mensen zich niet goed voelen... 94 00:04:59,652 --> 00:05:04,375 dat niet komt door hun eigen gedrag, maar door een vijand. 95 00:05:04,471 --> 00:05:08,797 Dat publiek kan dan bereid zijn om vreselijke misdaden te geloven. 96 00:05:09,231 --> 00:05:13,848 De juiste zondebok vinden is ook een taak van een goede propagandamaker. 97 00:05:15,024 --> 00:05:16,994 De tweede techniek is stellig iets beweren. 98 00:05:17,019 --> 00:05:20,580 Je presenteert je mening als een feit. 99 00:05:20,862 --> 00:05:23,565 Bijvoorbeeld, 'We weten allemaal...'. 100 00:05:23,760 --> 00:05:27,754 Of in de academische wereld, 'Uit onderzoek blijkt...'. 101 00:05:27,880 --> 00:05:32,624 Deze bewering laat zien dat je een schijnbaar logische redenering bouwt... 102 00:05:32,649 --> 00:05:34,613 op iets dat niet bewezen is. 103 00:05:34,638 --> 00:05:37,669 Je presenteert meningen als feiten. 104 00:05:38,316 --> 00:05:40,628 Als een toespraak begint met de woorden... 105 00:05:40,983 --> 00:05:43,475 'De geschiedenis leert ons...' 106 00:05:43,500 --> 00:05:46,959 kun je er zeker van zijn dat er een sterk staaltje propaganda op volgt. 107 00:05:47,677 --> 00:05:50,022 De derde techniek is een verschuiving van de focus. 108 00:05:50,111 --> 00:05:53,519 Een goede propagandamaker gebruikt de verschuiving van de focus... 109 00:05:53,544 --> 00:05:55,794 om de aandacht van zijn publiek af te leiden... 110 00:05:55,819 --> 00:05:58,540 van iets dat ongunstig voor hem is... 111 00:05:58,565 --> 00:06:01,488 naar een situatie die hem in een beter licht zet. 112 00:06:01,576 --> 00:06:05,397 Zo zal een ervaren propagandamaker een beschamende vraag niet beantwoorden. 113 00:06:05,422 --> 00:06:08,531 In plaats daarvan zegt hij dat dat het probleem niet is. 114 00:06:08,556 --> 00:06:10,149 'Dit is waar we op moeten focussen.' 115 00:06:10,974 --> 00:06:14,966 Politici passen deze truc vaak toe. 116 00:06:15,186 --> 00:06:19,131 Grote evenementen zoals de World Cup of Olympische Spelen... 117 00:06:19,156 --> 00:06:21,292 kunnen gebruikt worden om de focus te verschuiven. 118 00:06:21,317 --> 00:06:24,934 Als mensen druk zijn met het aanmoedigen van hun team... 119 00:06:24,959 --> 00:06:29,293 kunnen politici maatregelen doorvoeren die impopulair zijn. 120 00:06:29,433 --> 00:06:32,465 Sport in het algemeen, en met name voetbal... 121 00:06:32,490 --> 00:06:34,545 is een heel goed propaganda-instrument. 122 00:06:35,689 --> 00:06:37,431 De vierde techniek is de 'bandwagon'. 123 00:06:37,456 --> 00:06:42,337 In plaats van uitleggen waarom het publiek een bepaalde koers moet volgen... 124 00:06:42,412 --> 00:06:46,707 beweert de propagandamaker dat alle anderen die koers volgen. 125 00:06:46,827 --> 00:06:50,305 De bandwagon kun je zien als de menigte op het station. 126 00:06:50,330 --> 00:06:51,490 De trein vertrekt al. 127 00:06:51,515 --> 00:06:54,015 De enige kans om nog mee te gaan met de trein... 128 00:06:54,041 --> 00:06:55,492 is op de wagon te springen. 129 00:06:55,517 --> 00:06:56,593 Waarom? 130 00:06:56,618 --> 00:06:58,635 Omdat iedereen het doet. 131 00:06:58,660 --> 00:06:59,949 Dus waarom jij niet? 132 00:07:00,616 --> 00:07:02,431 De bandwagon speelt in op het idee... 133 00:07:02,457 --> 00:07:06,448 dat wij als sociale dieren bij andere mensen moeten zijn. 134 00:07:06,473 --> 00:07:10,485 We hebben het liever met honderd anderen verkeerd... 135 00:07:10,510 --> 00:07:12,491 dan dat we als enige gelijk hebben. 136 00:07:13,862 --> 00:07:16,635 Deugdwoorden zijn ook een techniek die we vaak zien. 137 00:07:16,660 --> 00:07:20,176 Het wordt altijd samen met andere technieken gebruikt. 138 00:07:20,201 --> 00:07:25,688 Deugdwoorden worden gebruikt om mensen te bewegen, door politici of propagandamakers. 139 00:07:25,713 --> 00:07:28,359 Of door een religieus leider of de leider van een vakbond. 140 00:07:28,819 --> 00:07:31,646 Voorbeelden van deugdwoorden zijn.. 141 00:07:31,686 --> 00:07:36,205 vrede, geluk, veiligheid en vrijheid. 142 00:07:36,721 --> 00:07:40,955 Het zijn deugdwoorden in de zin dat ze heel moeilijk te definiëren zijn. 143 00:07:40,980 --> 00:07:44,668 De woorden worden altijd als positief gezien. 144 00:07:45,293 --> 00:07:48,512 Alle wereldleiders zijn bijvoorbeeld voor vrede. 145 00:07:48,537 --> 00:07:51,063 Geen leider kan een volk overtuigen met de woorden... 146 00:07:51,088 --> 00:07:53,669 'Als jullie mij verkiezen zal ik oorlog en ellende brengen.' 147 00:07:53,694 --> 00:07:57,765 De propagandamaker brengt het publiek positieve emoties. 148 00:07:57,790 --> 00:08:00,715 Soms is oorlog vereist. 149 00:08:00,740 --> 00:08:03,778 Dit gaat altijd in tegen de wens van de propagandamaker. 150 00:08:03,890 --> 00:08:09,810 Deze heeft liever vrede, veiligheid, vrijheid, onafhankelijkheid en geluk. 151 00:08:09,835 --> 00:08:12,373 Tegenover oorlog, chaos, slavernij en verdriet. 152 00:08:12,750 --> 00:08:15,594 Wie zijn het doelwit van propaganda? 153 00:08:15,619 --> 00:08:19,423 Soms is het doelwit iets dat niet goed begrepen wordt. 154 00:08:19,448 --> 00:08:22,907 We zijn geneigd om te geloven dat als we hoogopgeleid zijn... 155 00:08:23,028 --> 00:08:26,348 en we dagelijks de gerenommeerde kranten lezen... 156 00:08:26,373 --> 00:08:29,281 dat propaganda dan niet tot ons kan doordringen. 157 00:08:30,139 --> 00:08:34,063 Maar propaganda bereikt mensen die verbonden zijn met de wereld. 158 00:08:34,164 --> 00:08:37,156 Dus als we sterk verbonden zijn met de media in het algemeen... 159 00:08:37,182 --> 00:08:39,264 dan kunnen we het doelwit van propaganda zijn. 160 00:08:39,289 --> 00:08:42,783 Als we ons volledig afsluiten van de buitenwereld... 161 00:08:42,808 --> 00:08:46,014 dan kan propaganda ons moeilijk vinden. 162 00:08:46,449 --> 00:08:49,839 Wijzelf, niet de anderen, zijn het doelwit van propaganda. 163 00:08:50,063 --> 00:08:53,220 Vrijwel iedereen kan het doelwit zijn van propaganda. 164 00:08:53,415 --> 00:08:56,188 Zolang iemand in een maatschappij leeft... 165 00:08:56,219 --> 00:08:59,118 en bereid is het idee van een maatschappij te omarmen. 166 00:09:00,718 --> 00:09:05,373 Propaganda is ook moeilijk op te merken omdat het verschillende namen heeft. 167 00:09:05,399 --> 00:09:08,612 Het woord propaganda heeft een negatieve klank. 168 00:09:08,637 --> 00:09:12,526 We denken soms dat propaganda in het verleden thuishoort. 169 00:09:12,551 --> 00:09:17,305 Veel mensen gebruiken dus de term public relations, zonder te beseffen... 170 00:09:17,329 --> 00:09:19,090 dat dat ook propaganda is. 171 00:09:19,905 --> 00:09:23,366 De theorie van public relations komt van de Amerikaan Ivy Lee. 172 00:09:23,391 --> 00:09:26,656 Hij wordt meestal gezien als de uitvinder van de moderne PR. 173 00:09:26,932 --> 00:09:31,361 Maar degene die de term 'public relations' bedacht, is Edward Bernays. 174 00:09:32,016 --> 00:09:35,649 Hij was een neef van Sigmund Freud. 175 00:09:35,877 --> 00:09:39,376 Hij wist dat wij mensen irrationeel zijn... 176 00:09:39,401 --> 00:09:43,675 en dat je ons niet zozeer overtuigt met sterke argumenten en logica... 177 00:09:43,700 --> 00:09:45,755 maar door gebruik te maken van emotie. 178 00:09:45,889 --> 00:09:49,055 Bernays zelf werkte aan propaganda voor het Amerikaanse leger... 179 00:09:49,080 --> 00:09:50,540 tijdens de Eerste Wereldoorlog. 180 00:09:50,614 --> 00:09:55,285 In 1928 publiceerde hij 'Propaganda: The Public Mind in the Making'. 181 00:09:55,310 --> 00:09:57,935 Dit werk wordt nog steeds gebruikt door propagandamakers. 182 00:09:58,678 --> 00:10:02,512 Het boek had enorme invloed op propagandamakers overal ter wereld. 183 00:10:02,537 --> 00:10:07,529 Onder hen Joseph Goebbels, architect van de propaganda van het Derde Rijk... 184 00:10:07,554 --> 00:10:09,452 en de laatste rijkskanselier van nazi-Duitsland. 185 00:10:09,672 --> 00:10:13,703 Bernays begreep dat de term propaganda opgefrist moest worden... 186 00:10:13,728 --> 00:10:15,984 omdat het negatieve emoties opriep. 187 00:10:16,010 --> 00:10:19,746 Propaganda en public relations zijn gelijk. 188 00:10:19,771 --> 00:10:23,404 Ze zijn precies hetzelfde, op één verschil na, wat enorm kan zijn. 189 00:10:23,429 --> 00:10:24,764 De perceptie. 190 00:10:25,137 --> 00:10:27,222 Bernays staat bekend om veel campagnes. 191 00:10:27,247 --> 00:10:29,940 De meest bekende is misschien wel de vrijheidsfakkels. 192 00:10:29,995 --> 00:10:31,974 Daarbij creëerde hij een mythologie... 193 00:10:31,999 --> 00:10:36,205 die roken door vrouwen associeerde met het uitdrukken van vrijheid. 194 00:10:36,230 --> 00:10:39,081 Net als het Vrijheidsbeeld dat een fakkel vasthoudt. 195 00:10:39,106 --> 00:10:40,805 Hij creëerde ook trends. 196 00:10:40,830 --> 00:10:46,591 De bekendste was dat groen voor Amerikaanse vrouwen modieus werd in 1934. 197 00:10:46,937 --> 00:10:50,070 Het doel was om Amerikaanse vrouwen groen te laten dragen... 198 00:10:50,095 --> 00:10:51,967 zodat ze Lucky Strike zouden kopen. 199 00:10:51,992 --> 00:10:54,198 Dit sigarettenmerk werd in eerste instantie afgekeurd... 200 00:10:54,222 --> 00:10:56,061 juist vanwege de groene verpakking. 201 00:10:56,935 --> 00:10:59,391 Propaganda heeft nog steeds een negatief imago. 202 00:10:59,416 --> 00:11:02,056 Public relations klinkt veel positiever. 203 00:11:02,081 --> 00:11:06,992 Dit idee dat PR positief is hebben we te danken aan Bernays. 204 00:11:07,017 --> 00:11:09,741 Terwijl het alleen een ander woord is voor propaganda. 205 00:11:11,663 --> 00:11:13,226 Hoe ziet de toekomst eruit? 206 00:11:13,251 --> 00:11:15,982 De toekomst van propaganda is natuurlijk moeilijk te voorspellen. 207 00:11:16,007 --> 00:11:19,380 Omdat propaganda er altijd is geweest om mensen te begeleiden... 208 00:11:19,405 --> 00:11:22,331 om samenlevingen te ontwikkelen, als een trouwe vriend... 209 00:11:22,378 --> 00:11:26,777 kunnen we aannemen dat er in de toekomst ook propaganda is. 210 00:11:27,065 --> 00:11:31,760 Ten eerste omdat we tegenwoordig te maken hebben met hyperinformatie. 211 00:11:31,785 --> 00:11:34,588 We worden overladen met informatie. 212 00:11:34,613 --> 00:11:36,635 We moeten zoveel informatie verwerken... 213 00:11:36,659 --> 00:11:39,083 dat we niet weten waar de juiste informatie te vinden is. 214 00:11:39,511 --> 00:11:43,386 Misinformatie is daarom een groeiend probleem. 215 00:11:43,411 --> 00:11:47,084 Daarbij worden we verkeerd geïnformeerd, zonder de intentie om te misleiden. 216 00:11:47,109 --> 00:11:50,961 Dat verschilt van desinformatie waarbij leugens met opzet verspreid worden. 217 00:11:51,983 --> 00:11:56,722 Misinformatie is wijdverspreid vanwege hyperinformatie. 218 00:11:56,960 --> 00:11:59,455 Denk maar aan wanneer je informatie googelt. 219 00:11:59,480 --> 00:12:04,131 Google, als commerciële zoekmachine, geeft niet de juiste informatie... 220 00:12:04,156 --> 00:12:08,742 maar de meest populaire, of door commerciële bedrijven betaalde, informatie. 221 00:12:08,768 --> 00:12:13,596 Wikipedia staat vaak tussen de bovenste resultaten in Google. 222 00:12:13,986 --> 00:12:16,130 Wikipedia is een fantastisch instrument. 223 00:12:16,155 --> 00:12:19,841 In 2021 vierde het zijn twintigste verjaardag. 224 00:12:19,866 --> 00:12:23,303 Het ambitieuze doel van Wikipedia is het organiseren van kennis. 225 00:12:23,653 --> 00:12:27,013 Wikipedia gebruikt een proces dat consensuele kennis wordt genoemd. 226 00:12:27,038 --> 00:12:30,581 Als we het allemaal ergens over eens zijn, moet het wel waar zijn. 227 00:12:30,638 --> 00:12:32,286 Dat is het bandwagon-effect. 228 00:12:32,600 --> 00:12:36,382 Wikipedia is dus een heel snelle manier om informatie te verkrijgen. 229 00:12:36,543 --> 00:12:39,285 Maar de nauwkeurigheid is zeer discutabel. 230 00:12:39,628 --> 00:12:41,463 Dat maakt de gebruikers niet uit. 231 00:12:41,522 --> 00:12:44,701 Het is immers snel, gratis en waar genoeg. 232 00:12:44,726 --> 00:12:46,923 Het is waarschijnlijk niet helemaal waar... 233 00:12:46,948 --> 00:12:49,903 maar waar genoeg voor een snel, gratis stukje informatie. 234 00:12:51,546 --> 00:12:55,934 Vanwege misinformatie en een gebrek aan vertrouwen in poortwachters... 235 00:12:55,958 --> 00:12:59,308 zoals journalisten, wetenschappers, experts en andere specialisten... 236 00:12:59,333 --> 00:13:02,298 kan propaganda machtiger worden. 237 00:13:02,323 --> 00:13:04,675 Vooral op de zogenaamde sociale media. 238 00:13:04,872 --> 00:13:08,222 Sociale media zijn niet echt media en ze zijn nauwelijks sociaal. 239 00:13:08,247 --> 00:13:12,593 Toch worden ze soms meer vertrouwd dan betrouwbare informatiebronnen. 240 00:13:12,659 --> 00:13:16,064 Het gevolg is dat een nieuwe vorm van propaganda in opkomst is. 241 00:13:16,112 --> 00:13:18,478 Computationele propaganda. 242 00:13:18,504 --> 00:13:22,866 Algoritmes en bots worden specifiek geprogrammeerd... 243 00:13:22,890 --> 00:13:25,061 om het werk van propaganda te ontwikkelen. 244 00:13:25,086 --> 00:13:28,974 Dat doen ze door elke persoon direct aan te spreken op sociale media. 245 00:13:29,267 --> 00:13:31,864 In plaats van een grote doelgroep aan te spreken... 246 00:13:31,889 --> 00:13:36,130 kan computationele propaganda de boodschap nu aan elke gebruiker overbrengen. 247 00:13:36,155 --> 00:13:39,125 Dat geeft soms de indruk van een echokamer. 248 00:13:39,208 --> 00:13:43,333 Een individu gaat dan geloven dat veel mensen zijn mening delen. 249 00:13:44,415 --> 00:13:46,343 Propaganda is springlevend. 250 00:13:46,369 --> 00:13:50,582 Het ontwikkelt zijn tools en geniet van de informatiechaos waarvoor we staan. 251 00:13:50,607 --> 00:13:54,366 Terwijl de transitie van data naar informatie en kennis... 252 00:13:54,391 --> 00:13:56,837 in twijfel getrokken en zelfs aangevallen wordt. 253 00:13:57,605 --> 00:14:02,175 Een student vroeg waarom mijn definitie van propaganda... 254 00:14:02,200 --> 00:14:04,747 afweek van de definitie die Google geeft. 255 00:14:04,973 --> 00:14:07,723 Zelfs de academische wereld is niet beschermd tegen propaganda. 256 00:14:08,012 --> 00:14:12,344 Maar is het überhaupt mogelijk om beschermd te zijn tegen propaganda? 257 00:14:12,513 --> 00:14:17,381 Hoe kan men bescherming vinden tegen zo'n machtig en veranderlijk wapen? 258 00:14:17,989 --> 00:14:21,863 Het goede nieuws is dat propaganda slechts een communicatiemiddel is. 259 00:14:21,888 --> 00:14:24,989 Als zodanig is het negatief noch positief. 260 00:14:25,161 --> 00:14:28,122 Het is een verzameling technieken met een vleugje kunst. 261 00:14:28,147 --> 00:14:30,889 Die worden gebruikt om de overtuigingen van mensen te reguleren. 262 00:14:30,914 --> 00:14:33,833 En dat lijkt soms noodzakelijk te zijn. 263 00:14:34,519 --> 00:14:39,301 Propaganda is noodzakelijk in die zin dat we samenlevingen moeten organiseren... 264 00:14:39,326 --> 00:14:41,616 en dus verhalen en overtuigingen moeten organiseren. 265 00:14:41,641 --> 00:14:43,774 Propaganda geeft orders... 266 00:14:43,799 --> 00:14:45,894 en die kunnen natuurlijk gevaarlijk zijn. 267 00:14:45,919 --> 00:14:48,714 Sommige leiders gebruiken het misschien niet ten goede. 268 00:14:48,753 --> 00:14:53,011 Maar propaganda kan ook nuttig zijn voor de mensheid om vooruit te komen. 269 00:14:53,330 --> 00:14:57,081 Daarvoor moet propaganda gekend en begrepen worden... 270 00:14:57,106 --> 00:15:01,040 om materiële of spirituele dictaturen te voorkomen. 271 00:15:01,321 --> 00:15:03,391 Propaganda is dus niet dood. 272 00:15:03,424 --> 00:15:04,908 Het is springlevend. 273 00:15:04,933 --> 00:15:07,629 Constant in verandering en mogelijk gevaarlijk. 274 00:15:07,758 --> 00:15:10,774 Als we onszelf echt willen beschermen tegen propaganda... 275 00:15:10,799 --> 00:15:13,124 zijn er een aantal nuttige tips om te onthouden. 276 00:15:13,906 --> 00:15:17,202 Het is heel belangrijk om te weten hoe propaganda werkt. 277 00:15:17,427 --> 00:15:20,404 Het maakt me blij als mijn studenten of lezers... 278 00:15:20,593 --> 00:15:23,017 nieuwsartikelen of politieke toespraken analyseren... 279 00:15:23,043 --> 00:15:25,804 aan de hand van de technieken die ik besproken heb. 280 00:15:26,561 --> 00:15:31,053 Je kunt niet altijd alle technieken herkennen en propaganda-proof worden. 281 00:15:31,233 --> 00:15:36,857 Maar je kunt media, politiek, religies of alternatieve theorieën wel analyseren... 282 00:15:36,882 --> 00:15:40,328 met tools die propagandamakers in eerste instantie gebruikten. 283 00:15:41,530 --> 00:15:46,468 Ook nieuwsgierigheid is een heel goed wapen tegen propaganda. 284 00:15:46,493 --> 00:15:48,330 Proberen zo nieuwsgierig mogelijk te zijn... 285 00:15:48,354 --> 00:15:51,523 en te begrijpen waarom sommige mensen anders denken. 286 00:15:52,179 --> 00:15:53,913 Andere mensen hebben andere overtuigingen. 287 00:15:53,938 --> 00:15:56,223 Proberen te begrijpen waar die vandaan komen... 288 00:15:56,248 --> 00:15:59,023 kan je ook helpen je eigen overtuigingen te begrijpen. 289 00:15:59,048 --> 00:16:02,540 Eerlijkheid is hierbij onmisbaar. 290 00:16:02,565 --> 00:16:05,191 Eerlijkheid lijkt tegenwoordig niet zo hip te zijn... 291 00:16:05,216 --> 00:16:10,282 maar het betekent dat we soms tegen onze eigen gedachten moeten ingaan. 292 00:16:10,982 --> 00:16:14,841 Dat doen we door onszelf een simpele vraag te stellen... 293 00:16:14,866 --> 00:16:16,356 'Wat als ik het mis heb?' 294 00:16:16,381 --> 00:16:19,626 Het betekent niet dat we niet meer geloven in onze overtuigingen. 295 00:16:19,651 --> 00:16:22,473 Ons geloof wordt misschien juist wel versterkt. 296 00:16:22,542 --> 00:16:24,582 Maar tegen onszelf in denken... 297 00:16:24,607 --> 00:16:27,105 is een effectieve manier om propaganda tegen te gaan. 298 00:16:27,366 --> 00:16:30,062 Om de valkuilen van propaganda te vermijden... 299 00:16:30,087 --> 00:16:33,364 is het goed om jezelf af en toe de vraag te stellen... 300 00:16:33,389 --> 00:16:34,747 'Wat als...?' 301 00:16:35,152 --> 00:16:38,164 Daarom is het laatste instrument dat ik voorstel science fiction. 302 00:16:38,570 --> 00:16:43,130 Science fiction is een krachtige manier om ongewenste propaganda tegen te gaan... 303 00:16:43,155 --> 00:16:44,627 en een van mijn favorieten. 304 00:16:44,658 --> 00:16:49,921 Propaganda is binair en stelt de wereld voor als zwart-wit. 305 00:16:49,946 --> 00:16:52,546 Science fiction is precies het tegenovergestelde... 306 00:16:52,571 --> 00:16:55,518 omdat het altijd vraagt, 'Wat als?' 307 00:16:56,177 --> 00:16:59,848 Ik gebruik science fiction vaak om de effecten van propaganda tegen te gaan... 308 00:16:59,873 --> 00:17:02,139 of om het gebruik van creativiteit terug te winnen... 309 00:17:02,164 --> 00:17:04,983 en soms om in moeilijke tijden weer hoop te krijgen. 310 00:17:05,983 --> 00:17:07,990 Maar dat is een ander verhaal. 311 00:17:08,015 --> 00:17:12,586 Misschien iets voor een toekomstig college van de Universiteit van Nederland. 312 00:17:13,066 --> 00:17:14,652 Bedankt voor het luisteren. 313 00:17:15,167 --> 00:17:19,119 Uit onderzoek blijkt dat je slimmer wordt van het kijken van educatieve filmpjes. 314 00:17:20,855 --> 00:17:24,135 Meer video's? Abonneer je op ons kanaal.