Basque subtitles for clip: File:Erklärvideo zum "Treibhauseffekt".ogv

1
00:00:00,590 --> 00:00:05,794
Berotegi efektu hitza hain da figuratiboa, non ondo deskribatzen baitu zer esan nahi den.

2
00:00:05,834 --> 00:00:10,138
Gero eta beroago egiten du, berotegi batean bezala, kristalezko kupula baten azpian bezala.

3
00:00:10,639 --> 00:00:13,005
Hemengo kanpai-potea lurreko atmosfera izango litzateke.

4
00:00:13,045 --> 00:00:15,311
Gure planeta bera gero eta beroagoa da

5
00:00:15,351 --> 00:00:17,557
Argazki honetan oker dagoen xehetasun bakarra dago.

6
00:00:18,178 --> 00:00:27,149
Ez dira eguzki izpiak berotzearen erantzule, lorategiko negutegian bezala, gure atmosferako hainbat gas baizik, berotegi efektuko gasak.

7
00:00:27,689 --> 00:00:29,332
Horrela funtzionatzen du xehetasunez.

8
00:00:29,372 --> 00:00:31,074
Eguzkiak distira egiten du lurraren gainean.

9
00:00:31,114 --> 00:00:37,583
Edo termino zientifikoetan, eguzkiak uhin elektromagnetikoen moduan igortzen du energia lurrera.

10
00:00:38,084 --> 00:00:44,834
Energia elektromagnetiko hori handitzen badugu, futonez, uhin partikulaz, osatuta dagoela ikusiko dugu.

11
00:00:44,874 --> 00:00:45,696
Garrantzitsua?

12
00:00:45,736 --> 00:00:48,600
Eguzkiaren futonak uhin motzekoak dira batez ere.

13
00:00:48,620 --> 00:00:52,125
Uhin labur hauek gure atmosferan erraz sar daitezke.

14
00:00:52,606 --> 00:00:57,509
Eguzki-energia lurrazalera iristen da desbideratze handirik gabe eta berotu egiten du.

15
00:00:57,529 --> 00:01:02,933
Berotutako objektuek orain uhin elektromagnetikoak ere igortzen dituzte, baina

16
00:01:03,573 --> 00:01:08,339
Lurraren gainazaleko uhin-partikulak askoz luzeagoak dira, ia bi aldiz luzeagoak.

17
00:01:08,379 --> 00:01:10,141
Erradiazio infragorria deitzen zaie.

18
00:01:11,042 --> 00:01:18,170
Uhin luze hauek berotutako lurrazaletik atmosferara itzultzen dira orain eta hor hasten da berotegi efektua.

19
00:01:18,910 --> 00:01:20,811
Bi puntu ezinbestekoak dira horretarako.

20
00:01:20,851 --> 00:01:29,777
Lehenik eta behin, erradiazio infragorriaren uhin luzeek ezin dute Lurraren atmosferan sartu eguzki izpien uhin laburrak bezain erraz.

21
00:01:29,817 --> 00:01:32,899
Horrek zaildu egiten du beroa espaziora askatzea.

22
00:01:33,759 --> 00:01:38,563
Bigarrenik, atmosferan erradiazio infragorriak berotegi-efektuko gasak jotzen ditu.

23
00:01:38,603 --> 00:01:42,786
Karbono dioxidoa, metanoa edo klorofluorokarburoa bezalako gasak dira.

24
00:01:42,826 --> 00:01:45,528
Eta gas hauek infragorri aktiboak dira.

25
00:01:45,569 --> 00:01:46,029
Hau da,

26
00:01:46,590 --> 00:01:53,862
Uhin infragorriak xurgatzen dituzte, berotu egiten dira eta berriro beroa askatzen dute norabide guztietan, lurrerantz barne.

27
00:01:53,882 --> 00:01:56,767
Horri kontrarradiazio atmosferikoa deitzen zaio.

28
00:01:57,848 --> 00:01:59,390
Horrek esan nahi du gure lurrarentzat

29
00:01:59,430 --> 00:02:05,036
Eguzki-izpien beroa ez ezik, kontra-erradiazio atmosferikoarena ere jasotzen du.

30
00:02:05,076 --> 00:02:06,577
Eta gero horrela jarraitzen du.

31
00:02:06,617 --> 00:02:12,263
Lurrak erradiazio infragorria itzultzen du eta berriro xurgatzen da eta dena etengabe berotzen ari da.

32
00:02:12,823 --> 00:02:14,426
Berotegi-efektua.

33
00:02:14,466 --> 00:02:25,983
Berotegi-efektuko gasak modu naturalean gertatzen diren arren, gure industriak eta gure kontsumitzaileen jokabideak berotegi-efektuko gas ugari isurtzen ari dira artifizialki, non lurrarentzat eta bertako bizi guztientzako arazo bihurtu baitira.

34
00:02:27,199 --> 00:02:31,566
Ezin duzu esan ere hasieran hobeto ezagutzen ez genuenik.

35
00:02:31,606 --> 00:02:39,397
Berotegi efektua Joseph Fourier fisikari frantziarrak aurkitu zuen, orduan kristalezko efektua deitua.

36
00:02:40,500 --> 00:02:44,954
eta xehetasun gehiagoz deskribatu zuen lehen aldiz Zvante Arrengius suediarrak.