Polish subtitles for clip: File:ESOcast 119.webm

1
00:00:02,040 --> 00:00:05,080
Teleskop ESO wyposażony w nową optykę adaptatywną

2
00:00:05,080 --> 00:00:09,000
właśnie po raz pierwszy otworzył swoje oczy na niebo.

3
00:00:09,000 --> 00:00:12,380
W połączeniu z rewolucyjnym instrumentem MUSE

4
00:00:12,380 --> 00:00:17,820
stanowi jeden z najbardziej zaawansowanych i potężnych systemów technologicznych, jakie kiedykolwiek zbudowano

5
00:00:17,820 --> 00:00:19,620
do prowadzenia obserwacji naziemnych.

6
00:00:33,880 --> 00:00:40,180
Należący do ESO Bardzo Duży Teleskop, lub VLT, zbudowano na wysokim i suchym obszarze

7
00:00:40,180 --> 00:00:43,960
Cerro Paranal na chilijskiej Pustyni Atakama.

8
00:00:44,700 --> 00:00:47,740
To miejsce szczyci się spektakularnymi warunkami obserwacyjnymi

9
00:00:47,740 --> 00:00:51,140
i ponad 300 bezchmurnymi nocami rocznie.

10
00:00:51,720 --> 00:00:57,740
Ale turbulencje w ziemskiej atmosferze i tak zniekształcają światło od ciał niebieskich,

11
00:00:57,740 --> 00:01:00,740
powodując, że obrazy astronomiczne są rozmazane.

12
00:01:01,080 --> 00:01:05,920
Teleskopy naziemne nie mogą uniknąć atmosfery jak teleskopy kosmiczne.

13
00:01:06,140 --> 00:01:12,300
Więc aby zwalczyć jej efekty, ESO przekształciło Główny Teleskop nr 4 VLT

14
00:01:12,300 --> 00:01:15,500
w pełni adaptacyjny teleskop.

15
00:01:16,760 --> 00:01:24,260
Optyka adaptacyjna jest nowatorskim systemem złożonym z wielu nieodzownych części.

16
00:01:25,120 --> 00:01:29,760
Cztery lasery tworzą sztuczne gwiazdy w górnych warstwach atmosfery.

17
00:01:30,640 --> 00:01:36,200
Moduł optyki adaptacyjnej wykorzystuje te gwiazdy, aby mapować turbulencje w atmosferze,

18
00:01:36,200 --> 00:01:41,480
a następnie wysyła obliczone korekty do zwierciadła wtórnego, które zdolne jest do odkształceń.

19
00:01:42,040 --> 00:01:48,720
To zwierciadło może błyskawicznie zmienić swój kształt, aby poprawić odbiór światła biegnącego od ciała niebieskiego,

20
00:01:48,720 --> 00:01:52,320
kompensując zakłócenia atmosferyczne.

21
00:01:53,840 --> 00:02:00,660
Teleskop z optyką adaptatywną i z potężnym instrumentem MUSE właśnie zobaczył swoje pierwsze światło.

22
00:02:01,860 --> 00:02:07,000
Z użyciem tej drużyny marzeń astronomowie uchwycili spektakularne obrazy,

23
00:02:07,000 --> 00:02:13,440
ujawniając ostrzejsze szczegóły i słabsze gwiazdy, co nie byłoby możliwe bez optyki adaptatywnej.

24
00:02:19,900 --> 00:02:24,460
Astronomowie będą wykorzystywać moc optyki adaptatywnej

25
00:02:24,460 --> 00:02:28,180
do obrazowania słabych obiektów w bardzo odległym Wszechświecie

26
00:02:28,180 --> 00:02:32,180
— w szczególności niemowlęcych galaktyk.

27
00:02:32,180 --> 00:02:35,660
Są one kluczem do zrozumienia, jak tworzą się galaktyki.

28
00:02:37,720 --> 00:02:43,380
Ale MUSE nie jest jedynym instrumentem, który skorzysta z dobrodziejstwa optyki adaptatywnej.

29
00:02:43,380 --> 00:02:47,680
W niedalekiej przyszłości optyka adaptatywna zapewni turbodoładowanie nauce

30
00:02:47,680 --> 00:02:51,120
robionej z pomocą instrumentów HAWK-I i ERIS.

31
00:02:52,760 --> 00:02:56,440
Jest również prekursorem dla kolejnego dużego projektu ESO,

32
00:02:56,440 --> 00:03:00,840
Ekstremalnie Dużego Teleskopu lub ELT.

33
00:03:01,160 --> 00:03:06,600
Tworząc optykę adaptatywną, naukowcy i inżynierowie ESO zdobyli

34
00:03:06,600 --> 00:03:14,000
bezcenne doświadczenie, które zostanie wykorzystane do przezwyciężenia wyzwań rzuconych przez ELT.

35
00:03:25,280 --> 00:03:30,240
Transkrypcja ESO,  tłumaczenie Paulina Karczmarek