Turkish subtitles for clip: File:A Gentle Introduction to Wikidata for Absolute Beginners (including non-techies!).webm
Jump to navigation
Jump to search
01:08:39,700 --> 01:08:43,020
1
00:00:00,000 --> 00:00:02,651
2
00:00:02,651 --> 00:00:03,900
ASAF BARTOV: Deneme, deneme.
3
00:00:03,900 --> 00:00:10,036
4
00:00:10,036 --> 00:00:12,640
Ses duyuluyor mu?
5
00:00:12,640 --> 00:00:15,190
6
00:00:15,190 --> 00:00:15,690
Deneme.
7
00:00:15,690 --> 00:00:22,620
8
00:00:22,620 --> 00:00:24,930
Herkese, selamlar.
9
00:00:24,930 --> 00:00:29,460
Bu Vikiveri'ye yumuşak
bir giriştir,
10
00:00:29,460 --> 00:00:31,922
tamamen başlangıç düzeyinde olanlar için.
11
00:00:31,922 --> 00:00:34,130
Eğer tamamen yeni başlayan biriyseniz,
Vikiveri'yi hiç duymamışsanız
12
00:00:34,130 --> 00:00:38,210
veya Vikiveri'yi duymuş ama
pek de anlamamışanız
13
00:00:38,210 --> 00:00:41,360
neye yaradığını bilmiyorsanız, sadece wiki-bağlantıları
14
00:00:41,360 --> 00:00:43,880
için kullanmışsanız--
15
00:00:43,880 --> 00:00:46,247
eğer bu aralıkta bir yerlerdeyseniz
16
00:00:46,247 --> 00:00:47,330
doğru yerdesiniz demektir.
17
00:00:47,330 --> 00:00:50,990
18
00:00:50,990 --> 00:00:52,040
Adım Asaf Bartov.
19
00:00:52,040 --> 00:00:54,590
Wikimedia Vakfı'nda çalışıyorum ve
20
00:00:54,590 --> 00:00:59,790
bir Vikiveri tutkunuyum.
21
00:00:59,790 --> 00:01:05,620
İlk önce şunu söylemek isterim ki çok şanslısınız.
22
00:01:05,620 --> 00:01:10,540
Şanlısınız çünkü Vikiveri -zaten şu anda öyle-
23
00:01:10,540 --> 00:01:15,415
ve hızla da çok daha önemli bir araştırma aracı
24
00:01:15,415 --> 00:01:21,730
haline geliyor; büyük miktarda bilgi üzerine
25
00:01:21,730 --> 00:01:25,030
soru sormayı deneyen kimseler için.
26
00:01:25,030 --> 00:01:29,770
Giderek dünya çapında daha fazla kullanılacak,
27
00:01:29,770 --> 00:01:33,460
özellikle de yapabildikleri nedeniyle -ki bir
28
00:01:33,460 --> 00:01:37,090
kısmını birazdan göstereceğiz.
29
00:01:37,090 --> 00:01:40,750
Ve siz de şanslısınız çünkü şimdi bunu öğrenmektesiniz,
30
00:01:40,750 --> 00:01:43,400
dünyanın çoğundan daha önce.
31
00:01:43,400 --> 00:01:49,120
Yani bu konuşmanın sonunda, bir Vikiveri hippisi olacaksınız
32
00:01:49,120 --> 00:01:51,250
çünkü şunu diyebileceksinz: ah, tamam
33
00:01:51,250 --> 00:01:53,470
Vikiveriyi popüler olmadan önce de biliyordum.
34
00:01:53,470 --> 00:01:56,090
35
00:01:56,090 --> 00:02:00,370
Öyleyse Vikiveri'yi ziyaret etmeden önce,
36
00:02:00,370 --> 00:02:08,620
Vikiveri'nin çözmeye çalıştığı ve neden varolduğunu anlamamıza
37
00:02:08,620 --> 00:02:12,940
yardımcı olacak iki ana problemden bahsetmek istiyorum.
38
00:02:12,940 --> 00:02:17,640
ilk problem eskimiş bilgi problemi, yani
39
00:02:17,640 --> 00:02:20,880
güncelliğini yitirmiş veri.
40
00:02:20,880 --> 00:02:23,960
Ve bu Vikipedi'de
41
00:02:23,960 --> 00:02:27,870
Özgür bilgi ansiklopedileri arasında aşikar bir sorun.
42
00:02:27,870 --> 00:02:32,160
Vikipedi'deki veri her zaman güncel değil.
43
00:02:32,160 --> 00:02:37,470
Ve ne kadar gizli ise güncel olmama ihtimali
44
00:02:37,470 --> 00:02:40,280
o kadar yüksek.
45
00:02:40,280 --> 00:02:49,360
Mesela Lehçe Vikipedi'de Arjantin'deki küçük bir kent hakkında bir madde
46
00:02:49,360 --> 00:02:55,480
olabilir ve o maddede kent hakkında nüfus,
47
00:02:55,480 --> 00:03:00,910
büyüklük, belediye başkanının ismi gibi bilgiler olabilir.
48
00:03:00,910 --> 00:03:04,580
Ve o bilgi, ideal olarak
49
00:03:04,580 --> 00:03:08,540
madde Lehçe Vikipedi'de oluşturulduğunda
50
00:03:08,540 --> 00:03:10,370
doğru bilgiydi.-
51
00:03:10,370 --> 00:03:13,760
belki başka bir viki'den çevrilmiştir.
52
00:03:13,760 --> 00:03:17,900
Fakat daha sonra güncel kalma ihtimali nedir?
53
00:03:17,900 --> 00:03:20,960
Lehçe Vikipedi'nin bize şu bilgileri vermesi olasılığı nedir?
54
00:03:20,960 --> 00:03:25,880
o şehrin nüfusu, büyüklüğü veya belediye başkanı hakkında
55
00:03:25,880 --> 00:03:28,370
doğru ve güncel rakamları veya veriyi? Pek yok değil mi?
56
00:03:28,370 --> 00:03:31,720
İşte bu tür bilgi güncelliğini yitiren türde bilgi değil mi?
57
00:03:31,720 --> 00:03:34,250
Her bir kaç yılda bir -- Beş-on yılda bir
58
00:03:34,250 --> 00:03:37,850
bir nüfus sayımı var ve artık yeni nüfus rakamları mevcut oluyor
59
00:03:37,850 --> 00:03:42,440
Arjantin'deki nüfus sayımı Arjantin'de olacak,
60
00:03:42,440 --> 00:03:45,500
İspanyolca olarak, belki, bu da bizler için
61
00:03:45,500 --> 00:03:48,710
güncelliğini yitirmiş veri sorununun başka bir yönünü ortaya koyuyor.
62
00:03:48,710 --> 00:03:53,810
o da şu ki; veriyi güncellemek için belirgin bir tetikleyici neden olmayışı.
63
00:03:53,810 --> 00:03:58,520
Yani Polonyalı vikipediste bir e-posta gitmiyor;
64
00:03:58,520 --> 00:04:00,680
Arjantin hükûmetinden ve "hey,
65
00:04:00,680 --> 00:04:01,820
yeni bir nüfus sayımı yaptık. Vikipedi'de güncellemeniz için
66
00:04:01,820 --> 00:04:05,420
yeni nüfus rakamları var", diye bildirilmiyor.
67
00:04:05,420 --> 00:04:07,550
Böyle bir mail gönderildiği yok.
68
00:04:07,550 --> 00:04:10,146
Öyleyse bu tür şeyleri zamanında fark etmek biraz zor.
69
00:04:10,146 --> 00:04:12,770
Ve elbette ki, bunları bir de tüm dünyadaki her türlü farklı
70
00:04:12,770 --> 00:04:14,670
yerle çarpın.
71
00:04:14,670 --> 00:04:16,610
Verinizin ne zaman güncelliğini yitirdiğini
72
00:04:16,610 --> 00:04:17,790
fark etmenin kolay bir yolu ve bildirimi yok.
73
00:04:17,790 --> 00:04:20,620
74
00:04:20,620 --> 00:04:24,070
O yüzden güncelliği korumak zor.
75
00:04:24,070 --> 00:04:27,940
Ve bir tür işaret alıyor olsak bile --
76
00:04:27,940 --> 00:04:31,310
"oh, Arjantin'de yeni bir nüfus
sayımı var,
77
00:04:31,310 --> 00:04:33,100
öyleyse nüfusa dair bir sürü rakam
78
00:04:33,100 --> 00:04:34,960
güncelliğini yitirdi" diye.
79
00:04:34,960 --> 00:04:37,240
Bunları Lehçe Vikipedi'de
80
00:04:37,240 --> 00:04:40,090
ve Fransızca Vikipedi'de e Endonezce Vikipedi'de
81
00:04:40,090 --> 00:04:44,920
ve Arapça Vikipedi'de güncellemek aynı işi bir çok kez tekrarlamak demek.
82
00:04:44,920 --> 00:04:46,540
bir çok farklı gönüllüye ihtiyaç olması demek;
83
00:04:46,540 --> 00:04:49,900
sırf Arjantin'le ilgili o tek bir bilgiyi
84
00:04:49,900 --> 00:04:54,810
güncellemek için.
85
00:04:54,810 --> 00:04:57,720
Öyleyse umuyorum ki bu mesele şimdi daha nettir ve
86
00:04:57,720 --> 00:05:01,920
Vikipedi'deki kendi deneyimlerinizde bir karşılığını bulmuştur--
87
00:05:01,920 --> 00:05:04,170
güncelliğini yitirmiş veri veya
88
00:05:04,170 --> 00:05:08,640
elle, emekle farklı ülkelerde
89
00:05:08,640 --> 00:05:16,190
oldukça sıklıkla güncellenmesi gereken bilgi
90
00:05:16,190 --> 00:05:18,410
ve bilgi kaynakları var.
91
00:05:18,410 --> 00:05:22,340
Sizinle tartışmak istediğim bir diğer -- ve belki daha ilginç--
92
00:05:22,340 --> 00:05:26,210
eksiklik veya sorun
93
00:05:26,210 --> 00:05:30,260
"sorguları çapraz kesen ve esnek olmayan
94
00:05:30,260 --> 00:05:36,020
yan sorgular" diye adlandırdığım şey.
95
00:05:36,020 --> 00:05:43,980
Yani, şimdi şu soruya cevap istiyor olsam
96
00:05:43,980 --> 00:05:48,740
"dünyada hangi ülkeler kauçuk ihracatçısıdır?"
97
00:05:48,740 --> 00:05:52,300
98
00:05:52,300 --> 00:05:54,790
bu, makul bir soru olur öyle değil mi?
99
00:05:54,790 --> 00:05:57,460
Bu bilgi Vikipedi'de mevcut.
100
00:05:57,460 --> 00:05:58,630
Doğru mu?
101
00:05:58,630 --> 00:06:00,640
Eğer Vikipedi'ye gidip de
102
00:06:00,640 --> 00:06:05,560
Brezilya, Peru, Almanya, oralarda bir yerde--
103
00:06:05,560 --> 00:06:09,010
belki Brezilya'nın ekonomisi başlıklı bir alt-maddede --
104
00:06:09,010 --> 00:06:13,600
o ülkenin başlıca ihracat ürünlerini bulursunuz.
105
00:06:13,600 --> 00:06:15,400
Ve o ülkenin kauçuk ihracatçısı
106
00:06:15,400 --> 00:06:16,930
olup olmadığını görürsünüz.
107
00:06:16,930 --> 00:06:19,994
Fakat ya kauçuk kelimesini arayarak
108
00:06:19,994 --> 00:06:21,160
ülke ülke gezmek istemiyorsanız?
109
00:06:21,160 --> 00:06:22,090
sadece bir cevap istiyorum:
110
00:06:22,090 --> 00:06:25,540
"Hangi ülkeler kauçuk ihracatçısıdır?"
111
00:06:25,540 --> 00:06:28,360
Bu bilgi Vikipedi'de var olmasına rağmen,
112
00:06:28,360 --> 00:06:29,680
ulaşması zor.
113
00:06:29,680 --> 00:06:31,680
Sorgulaması zor.
114
00:06:31,680 --> 00:06:35,770
Şimdi, diyebilirsiniz ki, "işte kategoriler bunun için var",
115
00:06:35,770 --> 00:06:36,270
öyle değil mi?
116
00:06:36,270 --> 00:06:39,820
Kategoriler Vikipedi'de bir kestirme yoldur.
117
00:06:39,820 --> 00:06:45,110
Yani birisi "Kauçuk ihracatçısı ülkeler"
118
00:06:45,110 --> 00:06:48,380
şeklinde kategori oluşturduysa, o kategoriye gidebilirsiniz
119
00:06:48,380 --> 00:06:51,560
ve kauçuk ihraç eden ülkelerin listesini görebilirsiniz.
120
00:06:51,560 --> 00:06:53,390
Eğer kimse henüz oluşturmadıysa, o zaman siz
121
00:06:53,390 --> 00:06:56,990
bir kategori oluşturabilir ve tek seferlik bir çaba ile,
122
00:06:56,990 --> 00:06:59,730
o kategoriye eklemeler yapabilirsiniz, ve işte oldu.
123
00:06:59,730 --> 00:07:01,970
Tamam, evet.
124
00:07:01,970 --> 00:07:04,250
Fakat yine de bu pek pratik değil.
125
00:07:04,250 --> 00:07:06,980
Ve üstelik çok ama çok kısıtlı çünkü,
126
00:07:06,980 --> 00:07:12,380
ya tek istediğim kauçuk ihraç eden ve
127
00:07:12,380 --> 00:07:15,950
demokratik bir hükûmet sistemi olan ülkelerin listesi ise?
128
00:07:15,950 --> 00:07:18,770
Ya da başka bir tür ek şart
129
00:07:18,770 --> 00:07:20,510
eklemek istiyorsam buna?
130
00:07:20,510 --> 00:07:22,230
Ya da tamamen farklı bir örnek alalım.
131
00:07:22,230 --> 00:07:26,750
Ya, hangi Flaman kentinin
132
00:07:26,750 --> 00:07:31,510
en çok ressamın doğum yeri olduğunu öğrenmek istiyorsanız?
133
00:07:31,510 --> 00:07:34,480
Bir ton Flaman ressam var.
134
00:07:34,480 --> 00:07:37,870
Çoğu bir yerlerde doğmuş.
135
00:07:37,870 --> 00:07:39,685
Teorik olarak, bildiğiniz gibi,
136
00:07:39,685 --> 00:07:43,900
tüm Flaman ressamların doğum yerlerine bakabiliriz
137
00:07:43,900 --> 00:07:46,900
ve sayıları toplayıp hangi yerin
138
00:07:46,900 --> 00:07:51,610
en çok sayıda Flaman ressamın doğum yeri olduğunu bulabiliriz.
139
00:07:51,610 --> 00:07:53,050
Bu sorunun cevabını bilmiyorum.
140
00:07:53,050 --> 00:07:55,420
Bu cevabı alabilmek güzel olurdu.
141
00:07:55,420 --> 00:07:57,610
İşte yine, veri Vikipedi'de var.
142
00:07:57,610 --> 00:08:00,400
O doğum yerleri maddelerin içinde yer alıyor.
143
00:08:00,400 --> 00:08:01,636
Ressamlar hakkındaki maddelerde.
144
00:08:01,636 --> 00:08:05,710
Fakat bu bilgiyi almanın kolay bir yolu yok.
145
00:08:05,710 --> 00:08:13,420
Ya şunu sormak istersem; babaları da ressam olan
146
00:08:13,420 --> 00:08:14,245
ressamlar kimlerdir?
147
00:08:14,245 --> 00:08:16,840
148
00:08:16,840 --> 00:08:18,500
Böyle bir şey olabilir, değil mi?
149
00:08:18,500 --> 00:08:22,630
Bazı ressamlar ressam çocuğudur.
150
00:08:22,630 --> 00:08:26,560
Bilirsiniz, Bruegel akla ilk gelen örnek.
151
00:08:26,560 --> 00:08:28,240
Fakat çok daha fazlası da var değil mi?
152
00:08:28,240 --> 00:08:29,380
Peki kim o kimseler?
153
00:08:29,380 --> 00:08:30,930
Eğer bu soruyu sormak istersem ne olur?
154
00:08:30,930 --> 00:08:33,400
Günümüzde bu tür bir soru sadece Vikipedi'nin
155
00:08:33,400 --> 00:08:34,600
yanıtlayamadığı bir soru değil.
156
00:08:34,600 --> 00:08:41,500
Eğer üniversitenizdeki kütüphanede dost canlısı danışma masasına gidip
157
00:08:41,500 --> 00:08:45,010
"selam, babaları da ressam
158
00:08:45,010 --> 00:08:49,290
olan ressamların bir listesini istiyorum" derseniz,
159
00:08:49,290 --> 00:08:52,820
bu kütüphaneci size nasıl yardımcı olabilir?
160
00:08:52,820 --> 00:08:57,960
Böyle bir soruya yanıt vermenin kolay bir yolu yok.
161
00:08:57,960 --> 00:09:01,100
Ya istediğiniz liste sadece
162
00:09:01,100 --> 00:09:05,870
göçmen olan ressamlar, doğdukları yerden
163
00:09:05,870 --> 00:09:08,240
başka bir yerde yaşamış ressamlar, ise?
164
00:09:08,240 --> 00:09:09,770
Bunun kitabı yok.
165
00:09:09,770 --> 00:09:11,720
Bilmem, belki de vardır, fakat biliyorsunuz,
166
00:09:11,720 --> 00:09:15,590
göçmen ressamların listesi olan hazır bir kaynak
167
00:09:15,590 --> 00:09:17,840
olup olmadığı belli değil.
168
00:09:17,840 --> 00:09:19,910
Ve kütüphaneci muhtemelen size
169
00:09:19,910 --> 00:09:22,760
raftaki, ne bileyim,
170
00:09:22,760 --> 00:09:24,200
"Flaman Ressamların Tam Listesi"
adlı bir kitabı önerecek
171
00:09:24,200 --> 00:09:26,300
ve gidip indekse bakmanızı,
172
00:09:26,300 --> 00:09:28,520
işte bilirsiniz, eğer benzer soyadları görürseniz
173
00:09:28,520 --> 00:09:29,910
baba-oğul olabileceklerini söyleyecektir.
174
00:09:29,910 --> 00:09:35,000
Ve bunları kendi başınıza bir araya getirip yanıtı aşağı yukarı bulabileceğinizi.
175
00:09:35,000 --> 00:09:37,100
Bunu bir kütüphane ile karşılaştırmamın sebebi
176
00:09:37,100 --> 00:09:42,170
bu tür bir sorunun günümüzde kolayca
177
00:09:42,170 --> 00:09:46,760
yanıtlanamayacak bir soru olduğunu göstermek.
178
00:09:46,760 --> 00:09:50,240
Şimdi, bu tür sorular size yapay gelebilir.
179
00:09:50,240 --> 00:09:52,460
Kendi kendinize diyebilirsiniz ki
180
00:09:52,460 --> 00:09:54,860
"aman, babası da ressam olan ressamlar peh"
181
00:09:54,860 --> 00:09:57,680
"Anlarsınız ya, bu hiç bir zaman
182
00:09:57,680 --> 00:09:59,610
ilgileneceğim türde bir soru değil."
183
00:09:59,610 --> 00:10:01,850
Fakat sizi şunu düşünmeye davet ediyorum
184
00:10:01,850 --> 00:10:06,380
bu tür bir soru, buna benzer sorular,
185
00:10:06,380 --> 00:10:09,260
sizi de ilgilendirebilir.
186
00:10:09,260 --> 00:10:12,740
Ve şunu da iddia ediyorum ki
187
00:10:12,740 --> 00:10:16,250
bunun neredeyse imkanız olmasının,
188
00:10:16,250 --> 00:10:19,250
bugün bu soruya yanıt almanın
189
00:10:19,250 --> 00:10:21,200
belli bir yolunun olmayışının sebebi
190
00:10:21,200 --> 00:10:22,970
bu tür sorular sormuyor oluşumuzdur, değil mi?
191
00:10:22,970 --> 00:10:25,850
Mümkün olan şeylerle sınırlanmaya eğilimliyiz.
192
00:10:25,850 --> 00:10:30,080
Bilirsiniz, insanların uçması mümkün kılınmadan önce,
193
00:10:30,080 --> 00:10:32,840
kimse "ah evet, haftaya bu vakitlerde
194
00:10:32,840 --> 00:10:34,430
Avustralya'da olacağım", demeyi aklına getirmiyordu
195
00:10:34,430 --> 00:10:36,630
çünkü bu imkansızdı.
196
00:10:36,630 --> 00:10:38,587
Fakat uçmak mümkün olunca
197
00:10:38,587 --> 00:10:40,670
birden her türlü düşünce mümkün oldu,
198
00:10:40,670 --> 00:10:42,740
ve her türlü gereksinim
199
00:10:42,740 --> 00:10:46,430
bu gereksinimleri karşılayacak kaynakların
200
00:10:46,430 --> 00:10:48,600
varlığına bağlı olarak ortaya çıktı.
201
00:10:48,600 --> 00:10:54,120
Bu araştırma sorularının çoğu, bileşik, yanal
202
00:10:54,120 --> 00:10:58,520
kesişen sorgular sorulmuyor çünkü
203
00:10:58,520 --> 00:11:00,410
insanlar bu tür sorulara, yanıt vermenin bir yolu olmadığı
204
00:11:00,410 --> 00:11:05,750
gerçeğini içselleştirmiş durumda. Şu tür sorulara:
205
00:11:05,750 --> 00:11:13,270
"İngiliz politikacılar içinde en yaygın ilk isim nedir?"
206
00:11:13,270 --> 00:11:14,520
Bunu şimdi uydurdum, biliyor musunuz?
207
00:11:14,520 --> 00:11:15,340
"John" mudur ?
208
00:11:15,340 --> 00:11:16,510
Belki de.
209
00:11:16,510 --> 00:11:19,030
Belki "William"'dır, kimbilir ne sebepten.
210
00:11:19,030 --> 00:11:22,030
Biliyorsunuz, bu tür soruları rutin olarak
211
00:11:22,030 --> 00:11:25,855
sormayız çünkü şöyle bir şey olduğunu biliyoruz, kime soracaksınız ki?
212
00:11:25,855 --> 00:11:28,330
Bu soruya nasıl cevap alacaksınız?
213
00:11:28,330 --> 00:11:36,040
Yani bu sorun, elimizdeki veri üzerinde
214
00:11:36,040 --> 00:11:38,220
çok esnek sorgu yapamama sorunu--
215
00:11:38,220 --> 00:11:41,230
Vikipedi'deki, Vikikaynak'ta veya başka yerde--
216
00:11:41,230 --> 00:11:45,060
ciddi bir sınırlılık.
217
00:11:45,060 --> 00:11:50,880
İşte bu iki ana sorunun bir çözümü var.
218
00:11:50,880 --> 00:11:55,500
Ve o da viki'deki yapılandırılmış ve bağlantılandırılmış,
219
00:11:55,500 --> 00:12:00,510
veri için düzenlenebilir, merkezî bir
220
00:12:00,510 --> 00:12:05,160
özgür lisanslı veri deposu - ki bu şunu demenin çok uzun yoludur:
221
00:12:05,160 --> 00:12:07,290
Vikiveri.
222
00:12:07,290 --> 00:12:08,470
İşte bu, Vikiveri'dir.
223
00:12:08,470 --> 00:12:11,190
Vikiveri wiki'deki yapılandırılmış ve bağlantılı veri için
224
00:12:11,190 --> 00:12:15,840
özgür lisanslı
225
00:12:15,840 --> 00:12:17,700
düzenlenebilir merkezî depodur.
226
00:12:17,700 --> 00:12:22,590
Öyleyse şimdi bunu parçalara ayırıp paketi açalım.
227
00:12:22,590 --> 00:12:24,820
Her şeyden önce, bu bir merkezi depo.
228
00:12:24,820 --> 00:12:27,660
Bu, ilk sorunla ilgili, değil mi?
229
00:12:27,660 --> 00:12:34,370
Eğer nüfus büyüklüğü gibi verileri içeren bir yerimiz olsaydı,
230
00:12:34,370 --> 00:12:38,270
bu yeri günceller ve sonra
231
00:12:38,270 --> 00:12:42,260
tüm farklı Vikipedi'lerin veriyi o tek yerden
232
00:12:42,260 --> 00:12:45,320
çekmesini, böylece manuel, tekrar eden güncellemeleri,
233
00:12:45,320 --> 00:12:49,980
yüzlerce projemizde yapmak zorunda olmazdık.
234
00:12:49,980 --> 00:12:53,690
Öyleyse merkezi bir depo olması, umuyorum ki
235
00:12:53,690 --> 00:12:57,230
bir çeşit ani, sezgisel bir anlam sağlıyor.
236
00:12:57,230 --> 00:13:02,840
İyi de yapılandırılmış ve bağlantılı veri ile ne demek istiyorum?
237
00:13:02,840 --> 00:13:10,120
Yani yapılandırılmış veri; Vikipedi'den ayrı olarak.
238
00:13:10,120 --> 00:13:15,880
kendi başına tanımlanan, tek başına yönetilen
239
00:13:15,880 --> 00:13:19,660
her veri, her bir parça veridir
240
00:13:19,660 --> 00:13:21,040
241
00:13:21,040 --> 00:13:22,990
Vikipedi'nin maddeleri var.
242
00:13:22,990 --> 00:13:27,190
Brezilya maddesinde bir ton veri var,
243
00:13:27,190 --> 00:13:31,570
her türlü bilgi.
Ve metin olarak sunuluyor,
244
00:13:31,570 --> 00:13:34,270
çeşitli paragraflar, sayfalar halinde--
245
00:13:34,270 --> 00:13:36,540
öyle değil mi?
246
00:13:36,540 --> 00:13:41,460
Şimdi, yapılandırılmış veriye benzeyen/yaklaşan bir şey var
247
00:13:41,460 --> 00:13:43,580
Vikipedi'de.
248
00:13:43,580 --> 00:13:45,300
Vikipedi'de biraz
gezinirseniz,
249
00:13:45,300 --> 00:13:49,100
genelde bir bilgi kutusu olduğunu,
250
00:13:49,100 --> 00:13:50,750
Vikipedi'de bilgi kutusu dediğimiz bir şey olduğunu görürsünüz.
251
00:13:50,750 --> 00:13:55,220
Bu, eğer soldan sağa yazılan bir dil sürümündeyseniz,
252
00:13:55,220 --> 00:13:57,200
sağ taraftaki tablodur.
253
00:13:57,200 --> 00:14:02,270
İçinde kolaylıkla tasnif edilen
bilgiler var, değil mi?
254
00:14:02,270 --> 00:14:08,210
İşte bilirsiniz, doğum tarihi, doğum yeri,
ölüm tarihi, ölüm yeri
255
00:14:08,210 --> 00:14:09,710
uyruk--
256
00:14:09,710 --> 00:14:16,670
ya da bir ülke hakkında ise; yüzölçümü, nüfus, milli marşı
257
00:14:16,670 --> 00:14:20,090
hükümet şekli, ne bulmak isterseniz.
258
00:14:20,090 --> 00:14:23,150
Bu bir film ise, o zaman işte, oyuncular,
259
00:14:23,150 --> 00:14:27,350
türü, gişe bilgileri, ne tür bilgi
260
00:14:27,350 --> 00:14:29,900
bir film hakkında bir madde için uygunsa o.
261
00:14:29,900 --> 00:14:34,940
Öyleyse Vikipedi'de
zaten bu şekilde bir tür
262
00:14:34,940 --> 00:14:40,160
yapılandırılmış formatta kimi bilgi parçalarına sahibiz.
263
00:14:40,160 --> 00:14:43,630
Bir kere olsun kaynağa bakmış olanlarınız,
264
00:14:43,630 --> 00:14:45,970
alttaki viki-kodu neye benzediğini görmek için
265
00:14:45,970 --> 00:14:49,640
bunun yarı-yapılandırılmış olduğunu bilir.
266
00:14:49,640 --> 00:14:52,370
Bir tabloda düzenlli ve organize görünür,
267
00:14:52,370 --> 00:14:55,660
fakat aslında buraya konan sadece bir parça metindir;
268
00:14:55,660 --> 00:14:57,140
merkezî değildir.
269
00:14:57,140 --> 00:15:00,100
O verinin her Vikipedi'de kendi kopyası vardır.
270
00:15:00,100 --> 00:15:02,930
Ve eğer gidip o Arjantin kentinin
271
00:15:02,930 --> 00:15:07,070
İspanyolca Vikipedi'deki nüfusunu güncellersem,
272
00:15:07,070 --> 00:15:10,190
otomatik olarak İngilizce Vikipedi'de
273
00:15:10,190 --> 00:15:13,520
veya Arapça Vikipedi'de güncellenmez değil mi?
274
00:15:13,520 --> 00:15:17,150
Öyleyse Vikipedi'de zaten mevcut olan yapılandırılmış veri
275
00:15:17,150 --> 00:15:20,939
merkezî olarak yönetilmiyor.
276
00:15:20,939 --> 00:15:22,480
Yapılandırılmış veri
hakkında bir başka şey şu;
277
00:15:22,480 --> 00:15:29,250
veri parçası nosyonunuz olduğunda
278
00:15:29,250 --> 00:15:33,390
bu, bahsettiğim türde sorgular yapmayı
279
00:15:33,390 --> 00:15:34,770
mümkün kılan bir köşe taşıdır.
280
00:15:34,770 --> 00:15:40,440
Benim şu tür sorular sormamı mümkün kılacak olan budur;
281
00:15:40,440 --> 00:15:43,470
En çok ressamın doğduğu Flaman kenti hangisidir,
282
00:15:43,470 --> 00:15:46,650
veya dünyanın kadın belediye başkanı olan
283
00:15:46,650 --> 00:15:49,730
en büyük kentleri hangileridir?
284
00:15:49,730 --> 00:15:52,430
Gün boyunca başka örnekler üretebilirim, değil mi?
285
00:15:52,430 --> 00:15:55,280
Bunların hepsi, verinizi tekil parçalara
286
00:15:55,280 --> 00:15:59,390
böldüğünüzde sorabileceğiniz
sorulardır.
287
00:15:59,390 --> 00:16:02,300
Her birine
288
00:16:02,300 --> 00:16:06,950
programsal olarak değinebilmeniz mümkün olacaktır.
289
00:16:06,950 --> 00:16:10,430
bilgisayar bu veri parçalarının her birine dayalı olarak
290
00:16:10,430 --> 00:16:14,700
tanımlama, izole etme ve hesaplama yapabilir.
291
00:16:14,700 --> 00:16:17,060
İşte bu yüzden yapı önemlidir.
292
00:16:17,060 --> 00:16:22,520
Şimdi, Vikiveri aynı zamanda
bir bağlantılandırılmış veri deposudur.
293
00:16:22,520 --> 00:16:24,890
Bağlantılı veri ne demek?
294
00:16:24,890 --> 00:16:29,700
Şu demek, tek bir veri parçası bir noktada,
295
00:16:29,700 --> 00:16:34,770
başka bir koca veri bavuluna bağlanabilir.
296
00:16:34,770 --> 00:16:43,360
Yani örneğin bir kişiyi açıklıyorsanız,
297
00:16:43,360 --> 00:16:46,960
ve bu kişinin doğum yerinin
298
00:16:46,960 --> 00:16:54,820
Salem, Massachusetts olduğu bilgisini kaydedersek,
299
00:16:54,820 --> 00:17:02,300
bu tek veri parçası Salem, Massachusetts öğesine
300
00:17:02,300 --> 00:17:04,060
bağlanır ve elbette ki
301
00:17:04,060 --> 00:17:07,010
Salem, Massachusetts hakkında
302
00:17:07,010 --> 00:17:07,869
çok şey bilmekteyiz.
303
00:17:07,869 --> 00:17:09,245
yani sadece S-A-L-E-M
304
00:17:09,245 --> 00:17:13,450
metin değil. Sadece doğum yerleri değil.
305
00:17:13,450 --> 00:17:17,170
Salem, Massachusetts hakkında sahip
306
00:17:17,170 --> 00:17:19,270
olduğumuz tüm veriye bir link.
307
00:17:19,270 --> 00:17:24,940
Birinin milliyetinin Fransız
olduğunu söylüyorsak,
308
00:17:24,940 --> 00:17:26,589
bu, Fransa'ya bir linktir.
309
00:17:26,589 --> 00:17:30,700
Bu, bizim Fransa ülkesi hakkında
bildiğimiz her şeye linktir.
310
00:17:30,700 --> 00:17:34,150
Verinin bağlantılandırılmış ve
yapılandırılmış olması
311
00:17:34,150 --> 00:17:37,630
sadece insanların değil,
bilgisayarların da
312
00:17:37,630 --> 00:17:41,620
bilgiyi geçirip ve bize
313
00:17:41,620 --> 00:17:44,950
uygun bilginin farklı parçalarını getirmesi,
314
00:17:44,950 --> 00:17:49,000
programsal, otomatik olarak o linklere göre bunu yapması demektir.
315
00:17:49,000 --> 00:17:52,000
Sırf metin değil de bir başka
316
00:17:52,000 --> 00:17:56,700
bilgi yığınına bir bağlantı olduğundan.
317
00:17:56,700 --> 00:17:58,880
Bu biraz soyut geliyorsa da,
318
00:17:58,880 --> 00:18:01,190
bir saniye sonra çok daha net olacak
319
00:18:01,190 --> 00:18:03,230
işleyişini gördüğünüzde.
303
00:17:07,869 --> 00:17:09,245
yani sadece S-A-L-E-M
304
00:17:09,245 --> 00:17:13,450
metin değil. Sadece doğum yerleri değil.
305
00:17:13,450 --> 00:17:17,170
Salem, Massachusetts hakkında sahip
306
00:17:17,170 --> 00:17:19,270
olduğumuz tüm veriye bir link.
307
00:17:19,270 --> 00:17:24,940
Birinin milliyetinin Fransız
olduğunu söylüyorsak,
308
00:17:24,940 --> 00:17:26,589
bu, Fransa'ya bir linktir.
309
00:17:26,589 --> 00:17:30,700
Bu, bizim Fransa ülkesi hakkında
bildiğimiz her şeye linktir.
310
00:17:30,700 --> 00:17:34,150
Verinin bağlantılandırılmış ve
Yapılandırılmış olması
311
00:17:34,150 --> 00:17:37,630
sadece insanların değil,
bilgisayarların da
312
00:17:37,630 --> 00:17:41,620
bilgiyi geçirip ve bize
313
00:17:41,620 --> 00:17:44,950
uygun bilginin farklı parçalarını getirmesi
314
00:17:44,950 --> 00:17:49,000
programsal, otomatik olarak o linklere göre bunu yapması demektir.
315
00:17:49,000 --> 00:17:52,000
Sırf metin değil de bir başka
316
00:17:52,000 --> 00:17:56,700
bilgi yığınına bir bağlantı olduğundan.
317
00:17:56,700 --> 00:17:58,880
Bu biraz soyut geliyorsa da,
318
00:17:58,880 --> 00:18:01,190
bir saniye sonra çok daha net olacak
319
00:18:01,190 --> 00:18:03,230
işleyişini gördüğünüzde.
320
00:18:03,230 --> 00:18:06,200
Fakat bu küçük tanımın diğer parçaları
tabi ki,
321
00:18:06,200 --> 00:18:09,650
bu yapılandırılmış ve bağlantılandırılmış
merkezî verinin diğer parçaları,
322
00:18:09,650 --> 00:18:12,620
düzenlenebilir olmalı elbette. Çünkü onu
323
00:18:12,620 --> 00:18:14,370
güncel tutmamız gerekiyor.
324
00:18:14,370 --> 00:18:16,460
Hataları düzeltmemiz gerek.
325
00:18:16,460 --> 00:18:21,300
Ve bunu bir viki’de özgür lisans
altında yapmak istiyoruz.
326
00:18:21,300 --> 00:18:23,940
Özgür lisans, elbette verinin her türlü
yeniden kullanımı için şarttır;
327
00:18:23,940 --> 00:18:30,910
tabi ki, verinin her türlü yeniden
kullanımı için şarttır.
328
00:18:30,910 --> 00:18:34,060
Ve Vikiveri, Vikipedi'nin tersine
329
00:18:34,060 --> 00:18:36,160
farklı bir özgür lisansla lisanslanmıştır.
330
00:18:36,160 --> 00:18:41,590
Vikiveri CC0 feragati ile yayınlanır.
331
00:18:41,590 --> 00:18:44,920
Bu şu anlama gelir, Vikipedi'deki bilgiyi
kullandığınızda Vikipedi'ye
332
00:18:44,920 --> 00:18:51,160
atıfta bulunmanız gerekirken
bunun aksine
333
00:18:51,160 --> 00:18:55,150
Vikiveri'ye atıfta bulunmanız gerekmez,
334
00:18:55,150 --> 00:18:57,040
ve çalışmanız için atıf paylaşım gerekmez.
335
00:18:57,040 --> 00:19:02,020
Bu, kayıtsız şartsız bir lisanstır.
Verileri istediğiniz şekilde,
336
00:19:02,020 --> 00:19:03,267
ticari olarak da olabilir, kullanırsınız.
337
00:19:03,267 --> 00:19:05,350
Vikiveri'den geldiğini belirtmenize gerek yok.
338
00:19:05,350 --> 00:19:07,390
Yani, elbette belirtmeniz hoş olabilir
ama zorunlu değilsiniz.
339
00:19:07,390 --> 00:19:09,280
Bunu yapma zorunluluğunuz yok.
340
00:19:09,280 --> 00:19:14,080
Ve bu önemlidir. Örneğin
341
00:19:14,080 --> 00:19:17,140
bir tür cihaz üretiyorsanız,
342
00:19:17,140 --> 00:19:20,680
atıfta bulunmak için pratik bir
yol olmayabilir.
343
00:19:20,680 --> 00:19:23,920
Ve eğer Vikiveri'yi kullanma
zorunluluğu getirseydik,
344
00:19:23,920 --> 00:19:27,250
Vikiveri daha az tekrar kullanılabilir
olacaktı.
345
00:19:27,250 --> 00:19:32,940
Bu yüzden Vikiveri'de atıf
zorunluluğu kaldırılmıştır.
346
00:19:32,940 --> 00:19:35,730
Ve elbette ki, bir viki üzerinde
olmasından ötürü,
347
00:19:35,730 --> 00:19:40,421
bir viki'den bekleyegeldiğimiz
her türlü faydaya sahibiz,
348
00:19:40,421 --> 00:19:40,920
değil mi?
349
00:19:40,920 --> 00:19:42,810
Bu bir viki olduğuna göre, evet.
350
00:19:42,810 --> 00:19:44,910
Tartışma sayfaları var,
351
00:19:44,910 --> 00:19:46,500
düzenleme geçmişi var.
352
00:19:46,500 --> 00:19:47,620
Her şeyi hatırlıyor.
353
00:19:47,620 --> 00:19:50,610
Yani bir şeyi berbat etseniz bile,
her zaman bir önceki haline gidebilirsiniz.
354
00:19:50,610 --> 00:19:52,380
Ya da birisi içeriğiniz üzerinde
vandalllık yaparsa
355
00:19:52,380 --> 00:19:54,610
her zaman geri alabilirsiniz,
aynen Vikipedi'deki gibi.
356
00:19:54,610 --> 00:19:56,880
Yani alıştığımız her türlü kolaylığa
sahibiz;
357
00:19:56,880 --> 00:20:01,260
Kullanıcı tartuşma sayfaları, grup tartışma
sayfaları, izleme listeleri...
358
00:20:01,260 --> 00:20:03,755
bir wiki'den beklediğimiz tüm özellikler.
359
00:20:03,755 --> 00:20:06,740
360
00:20:06,740 --> 00:20:11,170
Kısacası Vikiveri, sevilesidir!
361
00:20:11,170 --> 00:20:14,100
Umarım bu konuşmanın sonunda siz de
bana hak vereceksiniz.
362
00:20:14,100 --> 00:20:18,580
öyleyse, hadi biraz daha yakınlaşalım ve
şu yapılandırılmış veri neye benziyor
363
00:20:18,580 --> 00:20:21,420
bir görelim.
364
00:20:21,420 --> 00:20:29,460
Yani Vikiveri'deki yapılandırılmış veri
"ifadeler" halinde toplanmıştır.
365
00:20:29,460 --> 00:20:31,930
Ve ifadeler, genel olarak şöyle
366
00:20:31,930 --> 00:20:39,490
bu üçgen şeklinde sahiptir, bu üçlü atıf--
367
00:20:39,490 --> 00:20:43,550
ögeler, özellikler ve değerler.
368
00:20:43,550 --> 00:20:46,930
Şimdi, bir "öge"; başlıktır,
369
00:20:46,930 --> 00:20:48,820
açıklamaya çalıştığımız konudur.
370
00:20:48,820 --> 00:20:52,164
Vikipedi'nin içerebileceği herhangi bir başlık
olabileceği gibi
371
00:20:52,164 --> 00:20:53,830
Vikipedi'de yer almayacak başka şeyler de olabilir.
372
00:20:53,830 --> 00:20:57,490
Yani başlık (öge), "Almanya" olabilir veya
373
00:20:57,490 --> 00:21:00,520
Salem, Massachusetts olabilir ya da
374
00:21:00,520 --> 00:21:03,340
"kefaret" kavramı olabilir.
375
00:21:03,340 --> 00:21:04,610
Herşey olabilr.
376
00:21:04,610 --> 00:21:10,000
Herhangi bir şekilde veri ile açıklanabileceğini hayal edebileceğiniz her şey
377
00:21:10,000 --> 00:21:11,990
öge olabilir.
378
00:21:11,990 --> 00:21:15,430
Yani ögeyi, verinin geri kalanının
379
00:21:15,430 --> 00:21:17,480
başlığı olarak düşünebilirsiniz.
380
00:21:17,480 --> 00:21:20,860
Ve sonra Salem, Massachusetts hakkında
veya Almanya hakkında
381
00:21:20,860 --> 00:21:22,330
ne söylemek istiyoruz?
382
00:21:22,330 --> 00:21:26,770
Şey, bu bir özellik ve değerler dizisidir.
383
00:21:26,770 --> 00:21:28,450
Özellikler ve değerler.
384
00:21:28,450 --> 00:21:32,680
Özellik bir bilgi parçacığıdır:
"doğum tarihi" veya "konuşulan dil" gibi,
385
00:21:32,680 --> 00:21:39,770
veya "ölüm şekli" gibi
386
00:21:39,770 --> 00:21:42,640
Bunların hepsi gerçek özelliklerdir.
387
00:21:42,640 --> 00:21:46,030
Veya "ulusal marş" gibi -eğer bir ülkeyi
açıklamaktaysam-
388
00:21:46,030 --> 00:21:47,830
Bunlar "özellikler"dir.
389
00:21:47,830 --> 00:21:49,880
Ve sonra da değerleri var, değil mi?
390
00:21:49,880 --> 00:21:55,740
Yani bu kişinin, bu hayalî kişinin
doğduğu yer,
391
00:21:55,740 --> 00:21:59,640
"doğum yeri" özelliğinin "değeri"
392
00:21:59,640 --> 00:22:02,430
Salem, Massachusetts'dir.
393
00:22:02,430 --> 00:22:06,690
Bunu bir resmi form gibi --ya da resmî
değil de
394
00:22:06,690 --> 00:22:09,540
doldurduğunuz herhangi bir form gibi
düşünebilirsiniz.
395
00:22:09,540 --> 00:22:12,420
Alan açıklamaları ve sonra da doldurmanız için
boş bırakılmış yerler
396
00:22:12,420 --> 00:22:13,110
olan formlar gibi.
397
00:22:13,110 --> 00:22:14,460
İşte bu, "değer"dir, tamam mı?
398
00:22:14,460 --> 00:22:18,150
Yani işte bu alan açıklamaları veya
kategoriler
399
00:22:18,150 --> 00:22:19,350
"özellikler"dir, öyle değil mi?
400
00:22:19,350 --> 00:22:22,960
Yani "isim", "dil", "meslek", "doğum yeri"--
401
00:22:22,960 --> 00:22:24,420
Bunların hepsi "özellik"tir.
402
00:22:24,420 --> 00:22:26,640
Ve değerler de gerçek veri parçalarıdır;
403
00:22:26,640 --> 00:22:31,391
elimizdeki gerçek bilgi.
404
00:22:31,391 --> 00:22:33,870
Ve elbette farklı türde veriler,
405
00:22:33,870 --> 00:22:40,170
farklı türde ögeleri açıklamak
için uygundur.
406
00:22:40,170 --> 00:22:45,030
Ve anahtar değer, -kelimesel bir değer de olabilir-
407
00:22:45,030 --> 00:22:50,370
örneğin bir dağın yüksekliğini açıklıyorsak,
408
00:22:50,370 --> 00:22:55,826
sadece 8,848 sayısını söyleyebiliriz.
409
00:22:55,826 --> 00:22:57,325
Bu, hangi dağın yüksekliği?
410
00:22:57,325 --> 00:23:01,990
411
00:23:01,990 --> 00:23:04,070
Herkes bir ağızdan değil.
412
00:23:04,070 --> 00:23:07,430
Oh, metre cinsinden olduğundan, metrik sistemde.
413
00:23:07,430 --> 00:23:08,270
Evet, Everest Dağı
414
00:23:08,270 --> 00:23:12,390
8,848 metredir.
415
00:23:12,390 --> 00:23:14,160
Evet.
416
00:23:14,160 --> 00:23:15,780
Buna alış Amerika,
417
00:23:15,780 --> 00:23:17,630
Metrik sistem.
418
00:23:17,630 --> 00:23:20,930
Tamam, yani bu bir kelime değeri de
olabilir;
419
00:23:20,930 --> 00:23:22,580
bir gerçek sayı gibi.
420
00:23:22,580 --> 00:23:28,280
Ya da bir ögeye link de olabilir,
bir başka ögeyi işaret edebilir.
421
00:23:28,280 --> 00:23:30,890
Fakat bu ifadede, bu bir değer.
422
00:23:30,890 --> 00:23:35,150
Yani eğer Almanya'dan bahsediyorsam,
öge Almanya.
423
00:23:35,150 --> 00:23:39,680
Ve başkent "özelliği"nin "değeri" Berlin.
424
00:23:39,680 --> 00:23:43,130
Fakat değer B-E-R-L-I-N değil.
425
00:23:43,130 --> 00:23:48,740
Değer, Berlin'i gösteren işaret, değil mi?
426
00:23:48,740 --> 00:23:51,410
Bu, linktir.
427
00:23:51,410 --> 00:23:56,671
Yani tek bir öge, bir dizi böyle ifade ile
açıklanıyor;
428
00:23:56,671 --> 00:23:57,170
öyle değil mi?
429
00:23:57,170 --> 00:24:01,400
Almanya hakkında söyleyebileceğim yüzlerce,
binlerce şey var.
430
00:24:01,400 --> 00:24:04,280
Bir kişi hakkında söyleyebileceğim yüzlerce şey var.
431
00:24:04,280 --> 00:24:06,350
Ve bunlar genellikle
432
00:24:06,350 --> 00:24:08,330
bir "özellik" ve bir "değer" şeklini alacaktır.
433
00:24:08,330 --> 00:24:11,720
Bu arada, bazı özelliklerin birden fazla değeri olabilir.
434
00:24:11,720 --> 00:24:15,920
"Konusulan diller" özelliğini düşünün.
435
00:24:15,920 --> 00:24:18,050
İnsanlar birden fazla dil konuşabilir, değil mi?
436
00:24:18,050 --> 00:24:20,330
Öyleyse kendimi açıklıyorsam,
437
00:24:20,330 --> 00:24:22,400
konuşulan diller olarak
438
00:24:22,400 --> 00:24:26,000
İngilizce, İbranice, Latince
falan diyebiliriz.
439
00:24:26,000 --> 00:24:27,860
Yani bir özellik birden çok değer alabilir.
440
00:24:27,860 --> 00:24:30,970
441
00:24:30,970 --> 00:24:34,010
Öyleyse öge, bir ülke hakkında ise,
442
00:24:34,010 --> 00:24:38,890
şu gibi özellikler hakkında ifadeleri
olacaktır:
443
00:24:38,890 --> 00:24:43,180
nüfus, yüzölçümü, resmi dil, sınırları olan yerler,
milli marş,
444
00:24:43,180 --> 00:24:45,070
başkent falan filan.
445
00:24:45,070 --> 00:24:48,580
Eğer bir kişiyi açıklıyorsam, büyük ihtimalle tamamen
446
00:24:48,580 --> 00:24:51,220
farklı bir dizi özellik uygun olacaktır, değil mi?
447
00:24:51,220 --> 00:24:54,160
Doğum tarihi, doğum yeri, vatandaşlık, meslek,
448
00:24:54,160 --> 00:24:56,950
anne, baba, din, başlıca eserler--
449
00:24:56,950 --> 00:24:59,780
şimdi, bunların hepsi her kişi için uygun mu?
450
00:24:59,780 --> 00:25:00,970
Hayır, elbetteki değil.
451
00:25:00,970 --> 00:25:02,140
Duruma göre değişir.
452
00:25:02,140 --> 00:25:05,220
Ve farklı kimseler hakkında farklı ögelerde
453
00:25:05,220 --> 00:25:08,920
bu alanlar ya olacak, ya da olmayacaktır
değil mi?
454
00:25:08,920 --> 00:25:12,640
Öyleyse mutlaka herkesin dinini kaydetmeyiz.
455
00:25:12,640 --> 00:25:14,200
Bazı kimseler onsuz yapabilir.
456
00:25:14,200 --> 00:25:17,710
Ve keza, bir çok kimse için
dinlerinin ne olduğu
457
00:25:17,710 --> 00:25:20,320
pek uygun değil.
458
00:25:20,320 --> 00:25:22,840
Doğum tarihi genellikle üzerinde çalıştığımız
459
00:25:22,840 --> 00:25:24,060
çoğu kimse için uygun.
460
00:25:24,060 --> 00:25:29,390
Öyleyse bazı özellikler diğerlerinden daha sık
ortaya çıkmakta.
461
00:25:29,390 --> 00:25:33,220
Bir kişinin "boyu" mesela,
462
00:25:33,220 --> 00:25:35,596
pek de ansiklopedik bir değer olarak düşünülmez, değil mi?
463
00:25:35,596 --> 00:25:36,970
Genellikle, örneğin,
464
00:25:36,970 --> 00:25:40,840
hakkında çok bilgi olan bir kişiye dair
bile olsa - Winston Churchill gibi-
465
00:25:40,840 --> 00:25:45,610
bir maddemiz varsa, Vikipedi'de boyundan
bahsetmeyiz değil mi?
466
00:25:45,610 --> 00:25:47,620
Bahsedildiğini pek sanmıyorum.
467
00:25:47,620 --> 00:25:50,320
Her ne kadar bir ihtimale bir yerlerde
468
00:25:50,320 --> 00:25:52,810
boyunun yazılı olduğu bir kaynak bulabileceğimizden
emin olsam da bu,
469
00:25:52,810 --> 00:25:55,570
Churchill hakkında pek de
470
00:25:55,570 --> 00:25:57,506
uygun bir bilgi değil.
471
00:25:57,506 --> 00:25:59,380
Hakkında yazılmış başka her şey,
472
00:25:59,380 --> 00:26:00,796
hakkında bildiğimiz ve maddeye eklemek istediğimiz
473
00:26:00,796 --> 00:26:03,460
başka her şey içinde kişinin boyu
474
00:26:03,460 --> 00:26:08,180
genellikle pek de değeri olan
bir şey değil.
475
00:26:08,180 --> 00:26:14,420
Fakat eğer Michael Jordan'ı açıklıyosak,
bu uygundur.
476
00:26:14,420 --> 00:26:15,430
Yaşlanıyorum.
477
00:26:15,430 --> 00:26:19,230
İnsanlar halen Michael Jordan'ı
tanıyor, değil mi?
478
00:26:19,230 --> 00:26:21,600
Biliyorsunuz, bir baketbol oyuncusu.
479
00:26:21,600 --> 00:26:24,204
Bu durumda boyunun uzunluğu uygun bilgi
değil mi?
480
00:26:24,204 --> 00:26:25,620
Genellikle söylediğiniz ilk şeylerden
birisi;
481
00:26:25,620 --> 00:26:28,020
bir basketbol oyuncusunu tanıtırken
482
00:26:28,020 --> 00:26:31,380
boyunun ne kadar olduğudur.
483
00:26:31,380 --> 00:26:33,690
Yani, "kişi" sınıfında dahi,
484
00:26:33,690 --> 00:26:36,480
bazı özellikler daha çok veya daha az
uygun olabilir,
485
00:26:36,480 --> 00:26:38,320
bağlama göre.
486
00:26:38,320 --> 00:26:40,090
Öyleyse bazı örneklere bakalım.
487
00:26:40,090 --> 00:26:42,870
Bunlar ifade örnekleri.
488
00:26:42,870 --> 00:26:45,400
Her satır, bir ifade.
489
00:26:45,400 --> 00:26:47,130
İşte ilki.
490
00:26:47,130 --> 00:26:53,270
Gezegenimiz Dünya hakkında bir şey söylemek istiyorum:
491
00:26:53,270 --> 00:26:55,760
Ve Dünya hakkında söylemek istediğim şey, dünyadaki
492
00:26:55,760 --> 00:27:00,980
"En yüksek nokta" özelliğinin
493
00:27:00,980 --> 00:27:03,310
sahip olduğu değerin,
494
00:27:03,310 --> 00:27:04,817
"Everest Dağı" olduğu.
495
00:27:04,817 --> 00:27:05,900
Buna katılıyor musunuz?
496
00:27:05,900 --> 00:27:09,580
Burası dünyanın en yüksek noktası.
497
00:27:09,580 --> 00:27:11,100
İfade, işte bu.
498
00:27:11,100 --> 00:27:14,020
Spesifik, tek bir parça
499
00:27:14,020 --> 00:27:15,517
bilgi vermekte Dünya hakkında.
500
00:27:15,517 --> 00:27:17,350
Şimdi elbette, daha başka pek
çok şey var
501
00:27:17,350 --> 00:27:18,820
Dünyamız hakkında söylemek istediğimiz--
502
00:27:18,820 --> 00:27:21,165
çapı, ortalama sıcaklığı,
503
00:27:21,165 --> 00:27:22,540
bilmiyorum, bir sürü başka şey işte...
504
00:27:22,540 --> 00:27:26,750
Gezegeni yoğunluğu ile, ait olduğu galaksi ile
505
00:27:26,750 --> 00:27:28,250
bütün bunlarla tanıtabiliriz.
506
00:27:28,250 --> 00:27:30,400
Fakat burada bir tek bilgi parçası var;
507
00:27:30,400 --> 00:27:37,370
Dünya hakkında çok spesifik bir alanda
detaylı bir biçimdeki bir bilgi.
508
00:27:37,370 --> 00:27:38,990
En yüksek noktasının
509
00:27:38,990 --> 00:27:39,590
Everest Dağı olduğu bilgisi.
510
00:27:39,590 --> 00:27:41,570
Şimdi ikinci ifade geliyor:
511
00:27:41,570 --> 00:27:42,920
Bu sefer Everest Dağı'nın kendisi
512
00:27:42,920 --> 00:27:46,690
açıkladığım öge, değil mi?
513
00:27:46,690 --> 00:27:48,590
Konu değişti.
514
00:27:48,590 --> 00:27:50,120
Şimdi Everest Dağı hakkında
515
00:27:50,120 --> 00:27:52,340
bir şey söylüyorum ve söylediğim şey,
516
00:27:52,340 --> 00:27:56,860
Everest Dağı'nın deniz seviyesinden yüksekliği.
517
00:27:56,860 --> 00:28:01,190
Kulağa aynı şey gibi geliyor ama biraz farklı.
518
00:28:01,190 --> 00:28:04,670
Çünkü Dünyadaki en yüksek nokta, "bir yerde,
519
00:28:04,670 --> 00:28:08,090
-mesela gezegende- en yüksek nokta neresidir?"
sorusunu yanıtlar.
520
00:28:08,090 --> 00:28:08,720
Cevap,
521
00:28:08,720 --> 00:28:09,630
Everest Dağı.
522
00:28:09,630 --> 00:28:12,911
Fakat bu en yüksek noktanın ne kadar yüksek olduğu farklı bir
523
00:28:12,911 --> 00:28:13,535
bilgi parçası.
524
00:28:13,535 --> 00:28:14,710
Haklı mıyım?
525
00:28:14,710 --> 00:28:16,790
Buradaki gerçek rakım.
526
00:28:16,790 --> 00:28:19,600
Gezegende neresi olduğu değil.
527
00:28:19,600 --> 00:28:21,680
Yani kulağa benzer gelse de
528
00:28:21,680 --> 00:28:24,030
bunlar aslında çok farklı bilgi parçaları.
529
00:28:24,030 --> 00:28:27,800
Yani o en yüksek nokta, ne kadar yüksek?
530
00:28:27,800 --> 00:28:31,790
Şey, 8,848 metre.
531
00:28:31,790 --> 00:28:36,550
Şimdi üçüncü ifade başka bir bilgi parçası
veriyor
532
00:28:36,550 --> 00:28:37,960
ilk öge hakkında.
533
00:28:37,960 --> 00:28:40,870
Aynı öge -birlikte gruplandırabilirdim-.
534
00:28:40,870 --> 00:28:42,400
Dünya hakkında bildiğim bir başka şey;
535
00:28:42,400 --> 00:28:46,480
gezegendeki en derin noktanın
536
00:28:46,480 --> 00:28:53,050
Mariana Çukuru'nun bir parçası olan
Challenger Çukuru olduğu.
537
00:28:53,050 --> 00:28:54,760
Okyanusta bir çukur.
538
00:28:54,760 --> 00:28:56,530
En derin nokta burası.
539
00:28:56,530 --> 00:28:58,180
Peki ne derinlikte?
540
00:28:58,180 --> 00:29:01,384
Gene deniz seviyesinden yüksekliği kullanıyorum.
541
00:29:01,384 --> 00:29:03,550
Özelliğin adı bu, her ne kadar
542
00:29:03,550 --> 00:29:04,750
deniz seviyesinin üstünde olmasa da.
543
00:29:04,750 --> 00:29:08,260
Negatif bir değerim var çünkü
Challenger Çukuru'nun seviyesi
544
00:29:08,260 --> 00:29:13,700
aşağı yukarı eksi 11 kilometre.
545
00:29:13,700 --> 00:29:14,200
Tamam mı?
546
00:29:14,200 --> 00:29:15,620
İşte bunlar ifadeler.
547
00:29:15,620 --> 00:29:18,820
Bunlar dört ayrı veri parçası.
548
00:29:18,820 --> 00:29:21,160
Ve bu şekilde de bakabilirdim.
549
00:29:21,160 --> 00:29:25,210
Belki verdiğin resmî form örneğine
550
00:29:25,210 --> 00:29:26,620
bu daha yakın, değil mi?
551
00:29:26,620 --> 00:29:29,190
Yani, Dünya hakkında bir şey
söylemek istiyorum
552
00:29:29,190 --> 00:29:30,760
Ne demek istiyorum?
553
00:29:30,760 --> 00:29:33,580
İki şey -- en yüksek nokta.
554
00:29:33,580 --> 00:29:36,760
Bu, alan; bu özellik;
555
00:29:36,760 --> 00:29:37,780
ve bu da değer.
556
00:29:37,780 --> 00:29:39,190
En yüksek nokta,
557
00:29:39,190 --> 00:29:40,240
Everest Dağı'dır.
558
00:29:40,240 --> 00:29:42,880
En alçak nokta Challenger Çukuru'dur.
559
00:29:42,880 --> 00:29:46,450
Ve sonra Challenger Çukuru hakkında
söyleyecek şeylerim var--
560
00:29:46,450 --> 00:29:49,630
denizden yükseklik özelliği, değeri
561
00:29:49,630 --> 00:29:52,280
eksi 11 kilometredir.
562
00:29:52,280 --> 00:29:55,900
563
00:29:55,900 --> 00:30:00,600
Şimdi aynı veriye başka açıdan tekrar bakalım
564
00:30:00,600 --> 00:30:04,530
bu sefer sayısal ID'lerle.
565
00:30:04,530 --> 00:30:08,150
Yani bu aynı bilgi, aynı dört ifade.
566
00:30:08,150 --> 00:30:13,020
Fakat bu sefer, kelimeleri kullanmanın
yanısıra,
567
00:30:13,020 --> 00:30:21,270
Bazı garip sayılar da ekliyorum; Q veya P'den sonra geliyorlar.
568
00:30:21,270 --> 00:30:25,890
Şimdi P, "özellik" anlamına geliyor.
569
00:30:25,890 --> 00:30:30,330
Yani "en yüksek nokta" özelliği; P610.
570
00:30:30,330 --> 00:30:34,216
Ve "en derin nokta" özeliği de P1589.
571
00:30:34,216 --> 00:30:35,340
Bu sayılar ne anlama geliyor?
572
00:30:35,340 --> 00:30:36,985
Hiç ama hiçbir anlama gelmiyorlar.
573
00:30:36,985 --> 00:30:37,860
Sadece sayılar.
574
00:30:37,860 --> 00:30:39,760
Ardışık sayılar.
575
00:30:39,760 --> 00:30:42,600
Ve eğer şimdi bir Vikiveri ögesi oluşturursam,
576
00:30:42,600 --> 00:30:46,020
sadece sıradaki müsait sayıyı alacak.
577
00:30:46,020 --> 00:30:47,790
Yani bunlar sadece sayılar.
578
00:30:47,790 --> 00:30:49,080
Şimdi, P özellik anlamına geliyor.
579
00:30:49,080 --> 00:30:51,480
Q ne anlama geliyor?
580
00:30:51,480 --> 00:30:53,460
Bilen var mı?
581
00:30:53,460 --> 00:30:58,500
Bu, hileli bir soru. Çünkü tahmin
etmek güç.
582
00:30:58,500 --> 00:31:01,896
Fakat Vikiveri'nin baş mimarı,
583
00:31:01,896 --> 00:31:07,860
Danny [DUYULAMADI] adındaki bir vikipedist
ve veri bilimcisi,
584
00:31:07,860 --> 00:31:10,950
[DUYULAMADI] adında harika bir kadınla evli
585
00:31:10,950 --> 00:31:16,320
Q ile yazılıyor. Ve bu bir aşk ifadesi.
586
00:31:16,320 --> 00:31:21,780
Ve o hanım da bir Vikipedist ve Özbek
Vikipedisi hizmetlilerinden (admin).
587
00:31:21,780 --> 00:31:31,650
Yani "Q2" sadece Dünya ögesinin bir sayısal
işaretidir.
588
00:31:31,650 --> 00:31:36,190
Ve "Q513" de
589
00:31:36,190 --> 00:31:37,310
Everest Dağı'nın.
590
00:31:37,310 --> 00:31:42,950
Bu ID'yi ifade boyunca kullandığımızı
fark ettiniz değil mi?
591
00:31:42,950 --> 00:31:48,520
Yani Vikiverinin perspektifinden,
592
00:31:48,520 --> 00:31:53,290
veritabanının gerçekte içerdiği şey, bu.
593
00:31:53,290 --> 00:31:55,030
Kelimelerle ne diyorduk--
594
00:31:55,030 --> 00:31:57,650
Dünya, en yüksek nokta, falan filan--
595
00:31:57,650 --> 00:31:58,540
önemli değil.
596
00:31:58,540 --> 00:32:03,250
Q2'nin Q513 değerinde P610'u var.
597
00:32:03,250 --> 00:32:06,190
Vikiveri'nin önemsediği şey bu, tamam mı?
598
00:32:06,190 --> 00:32:09,770
Şimdi bu, hak verirsiniz ki, biraz ulaşılmaz.
599
00:32:09,770 --> 00:32:13,120
Sırf bu sayı listelerinden ibaret bir şey, biraz anlaşılması zor.
600
00:32:13,120 --> 00:32:16,240
Yani Vikiveri bizleri anlıyor ve kendi
601
00:32:16,240 --> 00:32:19,690
kelimelerimizi kullanmaya devam etmemiz için
bize izin veriyor.
602
00:32:19,690 --> 00:32:23,650
Fakat aslında, her şey sayısal ID'lere
çevriliyor.
603
00:32:23,650 --> 00:32:25,050
Şimdi bu neden iyi bir fikir?
604
00:32:25,050 --> 00:32:30,070
605
00:32:30,070 --> 00:32:33,070
Niye basitçe Dünya ya da
606
00:32:33,070 --> 00:32:35,120
Everest Dağı diyemiyoruz?
607
00:32:35,120 --> 00:32:36,170
Fikri olan?
608
00:32:36,170 --> 00:32:39,530
Bu açık bir soru.
609
00:32:39,530 --> 00:32:41,540
Niye şeylerin isimleri yerine sayıları kullanmak
610
00:32:41,540 --> 00:32:43,260
iyi bir fikir olsun?
611
00:32:43,260 --> 00:32:47,000
612
00:32:47,000 --> 00:32:51,750
Evet, çünkü birden fazla şey aynı ada sahip olabilir.
613
00:32:51,750 --> 00:32:52,590
Ne demek istiyorsunuz?
614
00:32:52,590 --> 00:32:53,460
Sadece tek bir
615
00:32:53,460 --> 00:32:54,480
Everest Dağı var.
616
00:32:54,480 --> 00:32:55,510
Şey, evet.
617
00:32:55,510 --> 00:32:58,710
Fakat aynı zamanda -ve muhtemelen de
birden fazla
618
00:32:58,710 --> 00:33:00,000
Ağrı Dağı adlı film var
619
00:33:00,000 --> 00:33:04,080
veya bir TV belgeseli var,
620
00:33:04,080 --> 00:33:06,590
adı Everest Dağı olan.
621
00:33:06,590 --> 00:33:09,960
Ve elbette eğer adı Frank Johnson olan
622
00:33:09,960 --> 00:33:14,930
birini tanıtıyorsam, dünyadaki tek
Frank Johnson o değil,
623
00:33:14,930 --> 00:33:16,180
haksız mıyım?
624
00:33:16,180 --> 00:33:17,760
Fakat "durun", diyeceksiniz.
625
00:33:17,760 --> 00:33:20,640
Vikipedi'de bu sorunla başa çıkıyoruz, değil mi?
626
00:33:20,640 --> 00:33:23,490
Vikipedi'de bu sorunla nasıl başediyoruz?
627
00:33:23,490 --> 00:33:26,270
İzleyiciler içinde bilen var mı?
628
00:33:26,270 --> 00:33:27,969
Bunun standart yolu, dünyada
629
00:33:27,969 --> 00:33:30,260
birden fazla Frank Johnson olduğu gerçeğiyle
başa çıkmanın
630
00:33:30,260 --> 00:33:35,600
Vikipedi'deki yolu, isimden sonra parantez
kullanmak.
631
00:33:35,600 --> 00:33:39,200
Yani bir şu var: Frank Johnson (aktör)
632
00:33:39,200 --> 00:33:42,620
ve bir de Frank Johnson (politikacı) örneğin,
633
00:33:42,620 --> 00:33:44,700
eğer yapmak istediğimiz ayrım bu ise.
634
00:33:44,700 --> 00:33:48,140
Yani parantez içine bu Frank Johnson'ları
ayırt etmek için
635
00:33:48,140 --> 00:33:51,840
gerekli asgari miktarda bilgiyi koyuyorsunuz.
636
00:33:51,840 --> 00:33:54,530
Ya eğer iki politikacı Frank Johnson varsa?
637
00:33:54,530 --> 00:33:58,880
Şey, öyleyse şöyle diyebilirsiniz:
Frank Johnson (Delawareli politikacı)
638
00:33:58,880 --> 00:34:01,960
ve Frank Johnson
(Kaliforniyalı politikacı), değil mi?
639
00:34:01,960 --> 00:34:05,210
Sadece onları birbirinden ayıracak kadar bağlam koyarsınız.
640
00:34:05,210 --> 00:34:07,640
Yani bu, Vikipedistlerin
641
00:34:07,640 --> 00:34:12,469
yıllar yıllar önce getirdiği çözümdür çünkü
642
00:34:12,469 --> 00:34:15,560
madde için tekil bir isme gereksinimleri vardı.
643
00:34:15,560 --> 00:34:18,170
Vikipedi'de her ikisinin de adı
644
00:34:18,170 --> 00:34:20,790
Frank Johnson olan iki madde olamaz.
645
00:34:20,790 --> 00:34:23,570
İşte Vikipedi'deki çözüm bu.
646
00:34:23,570 --> 00:34:28,429
Fakat Vikiveri, çok daha sonra oluşturuldu;
Vikipedi'den
647
00:34:28,429 --> 00:34:31,340
on yıldan daha uzun bir süre sonra ve çok-dillilik konusunda
648
00:34:31,340 --> 00:34:34,520
muazzam bir birikimi olan,
649
00:34:34,520 --> 00:34:39,380
bildiğimiz kadarıyla bir çok site ve projeden
daha fazla tecrübesi olan
650
00:34:39,380 --> 00:34:42,870
Vikipedi deneyiminden öğrenme fırsatı oldu.
651
00:34:42,870 --> 00:34:44,659
Ve böylelikle Vikiveri ekibi anladı ki
652
00:34:44,659 --> 00:34:47,840
bu konu bir mesele olacak,
653
00:34:47,840 --> 00:34:50,989
ve etiket yerine, birbirinden kesin surette farklı
654
00:34:50,989 --> 00:34:54,800
olan sayıların kullanılması daha iyi.
655
00:34:54,800 --> 00:34:57,290
Asıl isim, asıl metin yerine kullanılması.
656
00:34:57,290 --> 00:34:59,630
çünkü isimler tekil değildir.
657
00:34:59,630 --> 00:35:03,260
İsimler değişebilir, değil mi?
658
00:35:03,260 --> 00:35:08,960
Daha geçen sene Ukrayna'da büyük bir isim
reformu vardı
659
00:35:08,960 --> 00:35:13,610
ve bir sürü şehir ve bölge adı değişti.
660
00:35:13,610 --> 00:35:17,330
Bu, tüm verimizi değiştirmemiz gerek mi demek,
661
00:35:17,330 --> 00:35:19,550
o eski isimler birlikte sahip olduğumuz tüm
veriyi de kayıp mı edeceğiz?
662
00:35:19,550 --> 00:35:22,130
Hayır, aslında tek istediğimiz ismi değiştirmek
663
00:35:22,130 --> 00:35:24,020
bağlantıları bozmadan.
664
00:35:24,020 --> 00:35:28,550
İşte bu yüzden sayılara tekabül eden linklerimizin olması
665
00:35:28,550 --> 00:35:32,090
verinin, linklerin bütünselliğini korumanın bir yoludur,
666
00:35:32,090 --> 00:35:35,360
isim değişiklikleri sözkonusu olduğunda.
667
00:35:35,360 --> 00:35:39,230
Başka bir neden de şey, isim değişmese bile,
668
00:35:39,230 --> 00:35:42,230
herkes her şeyi aynı şekilde adlandırmıyor, değil mi?
669
00:35:42,230 --> 00:35:46,180
Yani Earth (Dünya) İngilizce'de Earth, fakat
670
00:35:46,180 --> 00:35:48,210
Arapça'da [ARAPÇA KONUŞMA].
671
00:35:48,210 --> 00:35:49,585
İbranice'de [İBRANİCE KONUŞMA].
672
00:35:49,585 --> 00:35:53,480
673
00:35:53,480 --> 00:35:56,570
Yani açıkça Dünya -- o bile ---
674
00:35:56,570 --> 00:36:01,920
düşündüğünüz kadar açık ve net olmayabilir.
675
00:36:01,920 --> 00:36:03,500
Ve yani işte bu nedenle Vikiveri,
676
00:36:03,500 --> 00:36:07,640
daha en baştan çok dilli olarak oluşturulmuş olan Vikiveri,
677
00:36:07,640 --> 00:36:11,230
etiketlerden ziyade sayılardan bahseder.
678
00:36:11,230 --> 00:36:12,150
TAMAM.
679
00:36:12,150 --> 00:36:15,370
Ha, Bunun hakkında bir slaydım vardı ve unuttum.
680
00:36:15,370 --> 00:36:17,830
Evet, Londra bile! Gene siz
681
00:36:17,830 --> 00:36:20,710
sadece İngiltere'nin Londrası'nı düşünüyordunuz;
682
00:36:20,710 --> 00:36:22,030
Aynı zamanda Kanada'da bir şehirdir.
683
00:36:22,030 --> 00:36:26,260
Ve aynı zamanda bir soyadıdır, Jack London'daki gibi.
684
00:36:26,260 --> 00:36:27,430
Aynı zamanda bir film şirketidir.
685
00:36:27,430 --> 00:36:32,230
Bir yerlerde Londra adında bir otel de olmalı.
686
00:36:32,230 --> 00:36:36,070
Herkese şunu hatırlatmanın sırasıdır:
687
00:36:36,070 --> 00:36:41,110
İnsanlığın büyük bölümü
688
00:36:41,110 --> 00:36:45,700
bir kelime dahi İngilizce konuşmuyor.
689
00:36:45,700 --> 00:36:48,790
Bu, akılda tutmaya değer bir istatistik.
690
00:36:48,790 --> 00:36:55,240
Gezegenin büyük bölümü hiç ama hiç İngilizce
konuşmuyor.
691
00:36:55,240 --> 00:36:57,070
Bu, İngilizce'nin en yaygın konuşulan dil olduğu
692
00:36:57,070 --> 00:37:00,070
verisi ile çelişmez.
693
00:37:00,070 --> 00:37:02,860
Ve yine de toplamda, insanların çoğunluğu
694
00:37:02,860 --> 00:37:07,180
başka dilleri konuşuyor ama hiç İngilizce konuşmuyor.
695
00:37:07,180 --> 00:37:13,150
Öyleyse hızlıca geçelim, şimdi sorular için bir ara veriyoruz.
696
00:37:13,150 --> 00:37:15,610
Şimdiye kadar anlattıklarım hakkında.
697
00:37:15,610 --> 00:37:17,390
izleyicilerden sorusu olan var mı?
698
00:37:17,390 --> 00:37:19,450
Yoksa, IRC'ye geçelim.
699
00:37:19,450 --> 00:37:21,042
Soru varsa--
700
00:37:21,042 --> 00:37:23,880
701
00:37:23,880 --> 00:37:26,891
Sorusu olan?
702
00:37:26,891 --> 00:37:27,390
Yok mu?
703
00:37:27,390 --> 00:37:28,305
IRC?
704
00:37:28,305 --> 00:37:29,490
Sorusu olan?
705
00:37:29,490 --> 00:37:33,580
706
00:37:33,580 --> 00:37:34,180
Tamam.
707
00:37:34,180 --> 00:37:38,170
İleride sorular için başka aralar vereceğiz.
708
00:37:38,170 --> 00:37:41,470
Artık benim elimi kolumu salladığım yeter.
709
00:37:41,470 --> 00:37:44,590
Artık gidip Vikiveri'yi keşfedelim.
710
00:37:44,590 --> 00:37:49,730
Vikiveri, wikidata.org adresindedir.
711
00:37:49,730 --> 00:37:59,570
Ve şimdiden Vikiveri'de 25milyondan
fazla öge var.
712
00:37:59,570 --> 00:38:05,570
Bu demek oluyor ki 25milyondan fazla
konuda
713
00:38:05,570 --> 00:38:08,270
"ifade" içeriyor.
714
00:38:08,270 --> 00:38:12,170
25milyon ifadeden çok ama çok daha
fazlası var;
715
00:38:12,170 --> 00:38:14,660
çünkü bu ögelerin bir çoğu düzinelerce
ya da yüzlerce
716
00:38:14,660 --> 00:38:16,370
ifade içeriyor
717
00:38:16,370 --> 00:38:20,720
Yani 25 milyon şey hakkında --
718
00:38:20,720 --> 00:38:23,153
kişi, kitap, nehir, ne olursa---
belge içeriyor.
719
00:38:23,153 --> 00:38:26,010
720
00:38:26,010 --> 00:38:28,800
Bu sayının büyüklüğü hakkında bize bir fikir
vermesi için soruyorum,
721
00:38:28,800 --> 00:38:32,430
İngilizce Vikipedi'de kaç maddemiz var?
722
00:38:32,430 --> 00:38:35,610
Evet, 5 milyondan fazla madde.
723
00:38:35,610 --> 00:38:37,990
Ve bu, en geniş Vikipedi sürümü.
724
00:38:37,990 --> 00:38:41,100
Yani Vikiveri daha şimdiden
725
00:38:41,100 --> 00:38:45,450
en geniş Vikipedimizin beş katı kadar veya
726
00:38:45,450 --> 00:38:48,460
yaklaşık 5 katı kadar ögeye sahip.
727
00:38:48,460 --> 00:38:50,840
Yani açıkça Vikiveri'de
728
00:38:50,840 --> 00:38:56,900
hiç bir Vikipedi'de hakkında madde bulunmayan şeylere ilişkin veri var.
729
00:38:56,900 --> 00:39:01,980
Çok ama çok daha geniş, kapsamlı bir proje.
730
00:39:01,980 --> 00:39:04,250
Tamam, fark edeceğimiz ikinci şey şu olabilir;
731
00:39:04,250 --> 00:39:07,610
şey, bu Vikipedi'ye bayağı benziyor değil mi?
732
00:39:07,610 --> 00:39:11,210
Eğer hiç ziyaret etmediysek Vikipedi'ye pek benziyor.
733
00:39:11,210 --> 00:39:13,490
Şurada yan-menüsü var.
734
00:39:13,490 --> 00:39:15,290
Yukarıda şu butonlar var.
735
00:39:15,290 --> 00:39:17,810
90'lardan kalma görünüyor.
736
00:39:17,810 --> 00:39:18,770
Evet.
737
00:39:18,770 --> 00:39:20,900
Vikipedi'ye benzemesinin nedeni
738
00:39:20,900 --> 00:39:24,410
Bunun Mediawiki yazılımı üstünde çalışan bir wiki olması
739
00:39:24,410 --> 00:39:28,430
Yazılım üstünde tıpkı Vikipedi gibi çalışıyor.
740
00:39:28,430 --> 00:39:32,180
Fakat standart wiki yazılımının bir tür
741
00:39:32,180 --> 00:39:34,010
modifikasyonu üstünde çalışıyor.
742
00:39:34,010 --> 00:39:36,170
İlave çok önemli bir parçası var
743
00:39:36,170 --> 00:39:38,630
Wikibase adında. Tüm yapısallaştırılmış ve bağlantılandırılmış veri gücü
744
00:39:38,630 --> 00:39:42,700
oradan geliyor.
745
00:39:42,700 --> 00:39:46,763
Öyleyse Vikiveri'yi keşfetmeye başlayalım.
746
00:39:46,763 --> 00:39:52,830
747
00:39:52,830 --> 00:39:55,770
Yerel bir şey alalım--
748
00:39:55,770 --> 00:39:57,530
Harvey Milk.
749
00:39:57,530 --> 00:40:00,190
Harvey Milk.
750
00:40:00,190 --> 00:40:03,460
Vikiveri Harvey Milk hakkında ne biliyor?
751
00:40:03,460 --> 00:40:06,730
YouTube'da olup buranın yerlisi olmayanlar için,
752
00:40:06,730 --> 00:40:15,580
Kendisi San Fransiskolu bir siyasetçi ve
eşcinsel hakları eylemcisidir;
753
00:40:15,580 --> 00:40:18,380
70'lerde öldürülmüştür.
754
00:40:18,380 --> 00:40:21,280
Bu ülkedeki o mücadelenin tarihinde
755
00:40:21,280 --> 00:40:22,710
çok önemli birisiydi.
756
00:40:22,710 --> 00:40:27,220
Peki Vikiveri bize Harvey Milk hakkında neler
söylüyor?
757
00:40:27,220 --> 00:40:29,770
Şey, bildiği ilk şey
758
00:40:29,770 --> 00:40:34,562
Harvey Milk'in bir Q17141 olduğu.
759
00:40:34,562 --> 00:40:36,520
En önemli bilgi bu,
760
00:40:36,520 --> 00:40:38,770
her şeyden önce bu bir belirteç.
761
00:40:38,770 --> 00:40:42,490
Bu, Harvey Milk hakkında toplayacağımız
762
00:40:42,490 --> 00:40:46,150
tüm verinin öge numarası.
763
00:40:46,150 --> 00:40:50,020
Başlığın hemen altında gördüğünüz ikinci şey
764
00:40:50,020 --> 00:40:54,730
bu satırdır; bu çok çok kısa bir özet, değil mi?
765
00:40:54,730 --> 00:40:59,620
"Eşcinsel topluluğu içinde şehit olan Amerikalı politikacı"
766
00:40:59,620 --> 00:41:02,080
Bu satır açıklama satırıdır.
767
00:41:02,080 --> 00:41:04,640
Yani ögenin ismi --burası--
768
00:41:04,640 --> 00:41:05,980
etikettir.
769
00:41:05,980 --> 00:41:07,450
Vikiveri'de buna etiket diyoruz.
770
00:41:07,450 --> 00:41:08,740
Burası etiket.
771
00:41:08,740 --> 00:41:10,990
Ve bu satır da açıklama.
772
00:41:10,990 --> 00:41:13,480
Şimdi bu açıklama neden önemli?
773
00:41:13,480 --> 00:41:16,990
Burası bizim bu Harvey Milk'i mevcut olası
başka bir Harvey Milk'ten ayırdetmemizi
774
00:41:16,990 --> 00:41:23,230
sağlayan açıklamadır, tamam mı?
775
00:41:23,230 --> 00:41:26,530
Yani yine, burası eğer eğer biraz daha jenerik
776
00:41:26,530 --> 00:41:30,190
isimli birine bakıyorsam işe yarayacak bir şey.
777
00:41:30,190 --> 00:41:33,910
Bu satır, eşcinsel aktivist olan Harvey Millk ögesini
778
00:41:33,910 --> 00:41:38,860
sinema oyuncusu Harvey Milk'ten ayırdetmeye
779
00:41:38,860 --> 00:41:41,750
yarar, tamam mı?
780
00:41:41,750 --> 00:41:43,100
Peki bu nereden geliyor?
781
00:41:43,100 --> 00:41:48,690
Şey, Vikiveri'de tam bir tablo mevcut,
782
00:41:48,690 --> 00:41:52,790
görebileceğiniz gibi, diğer dillerdeki
783
00:41:52,790 --> 00:41:54,750
açıklamaları ve etiketleri içeriyor.
784
00:41:54,750 --> 00:41:59,600
Yani Vikiveri Harvey Milk'in Arapçası'nı da bilir
785
00:41:59,600 --> 00:42:04,010
--ki paniklemeyin, sağdan sola yazılıyor.--
786
00:42:04,010 --> 00:42:07,730
Bulgarcasını da bilir.
787
00:42:07,730 --> 00:42:11,030
Yani aynı şey ama, farklı bir yazı ile yazılmış.
788
00:42:11,030 --> 00:42:13,640
Fransızca'da, İbranice'de, peki hepsi bu mu?
789
00:42:13,640 --> 00:42:17,960
Harvey Milk'in İtalyancasını biliyor mu?
790
00:42:17,960 --> 00:42:19,760
Elbette biliyor.
791
00:42:19,760 --> 00:42:22,250
Aslında bu kişi için
792
00:42:22,250 --> 00:42:24,435
pek çok ama pek çok dilde etiketi var.
793
00:42:24,435 --> 00:42:30,080
Her dilde etiket yok, görebileceğiniz gibi.
794
00:42:30,080 --> 00:42:30,800
Tamam mı?
795
00:42:30,800 --> 00:42:36,240
Öyleyse niçin Vikiveri bana bu dilleri gösteriyor, diğerlerini göstermiyordu?
796
00:42:36,240 --> 00:42:39,260
Demek istiyorum ki, niye bu rastgele görünen liste --
797
00:42:39,260 --> 00:42:42,860
İngilizce, Arapça, Bulgarca Almanca, Fransıca ve İbranice? --
798
00:42:42,860 --> 00:42:45,300
Çünkü ben öyle istedim.
799
00:42:45,300 --> 00:42:50,390
Hemen kullanıcı sayfama gidecek olursak--
800
00:42:50,390 --> 00:42:52,730
yine, tüm vikilerde olduğu gibi kullanıcı hesaplarınız var-
801
00:42:52,730 --> 00:42:53,960
Kullanıcı hesaplarınız var.
802
00:42:53,960 --> 00:42:55,380
Burası benim kullanıcı sayfam.
803
00:42:55,380 --> 00:42:59,750
Ve görebileceğiniz gibi, şu küçük
804
00:42:59,750 --> 00:43:03,230
kullanıcı bilgi kutusu var burada,
Vikipedistlerin "Babel kutusu" dediği;
805
00:43:03,230 --> 00:43:06,610
konuştuğum dilleri listelediğim yer.
806
00:43:06,610 --> 00:43:11,000
Ve Vikiveri bana bu dilleri göstermek için
807
00:43:11,000 --> 00:43:12,944
bu kutuyu kullanıyor.
808
00:43:12,944 --> 00:43:14,360
Elbette diğer tüm diller
809
00:43:14,360 --> 00:43:19,580
halen erişilebilir, gördüğünüz gibi, "tüm dillere"
tıklayarak
810
00:43:19,580 --> 00:43:22,940
Fakat bu sırf, beni ilgilendiren dillerin başta gösterilmesine yarayan
811
00:43:22,940 --> 00:43:27,590
küçük bir yol.
812
00:43:27,590 --> 00:43:29,060
Bu arada, bu bir yalan.
813
00:43:29,060 --> 00:43:31,170
Aslında Bulgarca bilmiyorum.
814
00:43:31,170 --> 00:43:33,740
Bu benim sayfamda kaldı, çünkü bunu
815
00:43:33,740 --> 00:43:37,010
Bulgaristan'da gösteriyordum ve bu etiketin
konuşma sırasında
816
00:43:37,010 --> 00:43:38,420
orada
görünmesini istemiştim.
817
00:43:38,420 --> 00:43:40,250
-- her ihtimale karşı bana Bulgarca
818
00:43:40,250 --> 00:43:43,840
şaka yapacak olursanız diye---.
819
00:43:43,840 --> 00:43:48,470
tamam, örneğin; İbranice benim anadilim.
820
00:43:48,470 --> 00:43:51,730
Ve Harvey Milk için İbranice bir etiketimiz ar.
821
00:43:51,730 --> 00:43:53,810
Fakat bir açıklamamız yok.
822
00:43:53,810 --> 00:44:00,950
Öyleyse sağdaki düzenle butonuna basarak bunu düzeltelim.
823
00:44:00,950 --> 00:44:01,960
Burada.
824
00:44:01,960 --> 00:44:05,930
Düzenle'ye basıyorum, ve bu tablo düzenlenir hale geliyor.
825
00:44:05,930 --> 00:44:09,661
Ve şimdi kısaca bir açıklama yazabilirim.
826
00:44:09,661 --> 00:44:22,899
827
00:44:22,899 --> 00:44:24,440
İZLEYİCİ:Yaklaşık 20 saniyede çevrim-içi olacak.
828
00:44:24,440 --> 00:44:25,400
Fakat bunu tutabilir miyiz?
829
00:44:25,400 --> 00:44:26,066
ASAF BARTOV: Tamam.
830
00:44:26,066 --> 00:44:28,454
831
00:44:28,454 --> 00:44:30,430
Ekranın çökmesinin tam zamanıydı.
832
00:44:30,430 --> 00:44:53,642
833
00:44:53,642 --> 00:44:54,142
Tamam mı?
834
00:44:54,142 --> 00:44:59,082
835
00:44:59,082 --> 00:45:01,800
Geri geldik mi?
836
00:45:01,800 --> 00:45:02,850
Tamam.
837
00:45:02,850 --> 00:45:03,690
Bunun için özür dilerim.
838
00:45:03,690 --> 00:45:07,500
Tamam şimdi bunlar onun başka dillerde nasıl
adlandırıldığı,
839
00:45:07,500 --> 00:45:09,930
ve alfabeler ve bu kişinin aynı ada
sahip olabilecek başka kişilerden
840
00:45:09,930 --> 00:45:13,590
nasıl ayırt edileceği ile ilgiliydi.
841
00:45:13,590 --> 00:45:17,930
Şimdi aşağıya inip Vikiveri'nin başka ne
yaptığını,
842
00:45:17,930 --> 00:45:19,680
bu kişi hakkında ne bildiğini görelim.
843
00:45:19,680 --> 00:45:24,060
Görebildiğiniz gibi, burası bir ifade listesi, değil mi?
844
00:45:24,060 --> 00:45:25,500
Bu bir ifade listesi.
845
00:45:25,500 --> 00:45:27,900
ve özellikler solda,
846
00:45:27,900 --> 00:45:30,340
değerler sağda.
847
00:45:30,340 --> 00:45:33,870
Vikiveri'nin Harvey Milk hakkında bildiği ilk şey
848
00:45:33,870 --> 00:45:38,520
"nedir" diye adlandırdığımız çok önemli bir özelik.
849
00:45:38,520 --> 00:45:39,910
"Nedir"
850
00:45:39,910 --> 00:45:44,690
Ve "nedir" özelliği, şu çok basit soruya yanıt verir:
851
00:45:44,690 --> 00:45:49,460
Betimlediğim ne tür bir şeydir?
852
00:45:49,460 --> 00:45:50,870
Bir kitap mıdır,
853
00:45:50,870 --> 00:45:51,980
bir şiir midir,
54
00:45:51,980 --> 00:45:53,570
bir dağ mıdır,
855
00:45:53,570 --> 00:45:55,520
bir teolojik kavram mıdır?
856
00:45:55,520 --> 00:45:57,800
Hayır, bu bir insan.
857
00:45:57,800 --> 00:46:00,020
Bu bir kişi. Tamam mı?
858
00:46:00,020 --> 00:46:01,880
Everest Dağı hakkındaki ögede
859
00:46:01,880 --> 00:46:07,070
bunun "nedir" özelliği için bir dağ diyecek, tamam mı?
860
00:46:07,070 --> 00:46:10,790
Bu çok önemli bir özelllik.
861
00:46:10,790 --> 00:46:12,500
Neden önemli?
862
00:46:12,500 --> 00:46:14,630
Buna bakan herhangi birisi bunun
863
00:46:14,630 --> 00:46:15,550
bir insan olduğunu anlayamaz mıydı?
864
00:46:15,550 --> 00:46:16,310
Evet.
865
00:46:16,310 --> 00:46:18,720
Buna bakan bir insan anlar.
866
00:46:18,720 --> 00:46:23,780
Fakat ben bir bilgisayarın insanlar hakkında bilgiyi çekebilmesini istiyorum,
867
00:46:23,780 --> 00:46:28,160
tüm dağları ve şiirleri ve insan olmayan
868
00:46:28,160 --> 00:46:30,680
diğer şeyleri kolayca sorgumun
869
00:46:30,680 --> 00:46:33,440
dışında bırakmasını istiyorum.
870
00:46:33,440 --> 00:46:37,400
Yani bu tek bilgi, bu tek veri parçası,
871
00:46:37,400 --> 00:46:41,720
bilgisayarlara ve algoritmalara
bunun bir insan olduğunu
872
00:46:41,720 --> 00:46:42,890
söyleyen şeydir.
873
00:46:42,890 --> 00:46:47,340
"Nedir" özelliğinin karşılığında insan diye
belirtilmemiş şeyler, diğer şeylerdir.
874
00:46:47,340 --> 00:46:48,230
Tamam mı?
875
00:46:48,230 --> 00:46:50,145
Yani, bu çok abesmiş gibi gelebilir ama değil.
876
00:46:50,145 --> 00:46:51,770
Vikiveri ögeleri için nedir alanına sahip olmak
877
00:46:51,770 --> 00:46:54,077
çok önemlidir.
878
00:46:54,077 --> 00:46:55,410
Tamam, başka ne biliyoruz?
879
00:46:55,410 --> 00:46:59,360
Şey, Vikiveri Harvey Milk'in bir görselini biliyor.
880
00:46:59,360 --> 00:47:02,982
Yine burada da, tonlarca görsel bulabiliriz- belki tonlarca değil fakat
881
00:47:02,982 --> 00:47:04,940
Harvey Milk'in düzinelerce görselini bulabiliriz
882
00:47:04,940 --> 00:47:10,430
bizim Wikimedia multimedia depomuz olan Commons üzerinde.
883
00:47:10,430 --> 00:47:13,430
Öyleyse neden burada Vikiveri'de tek bir tane olmalı?
884
00:47:13,430 --> 00:47:16,280
Tekrar, bu genelde tekrar kullanım için.
885
00:47:16,280 --> 00:47:18,920
Eğer Vikiveri'den bilgi çeken bir tür araç
886
00:47:18,920 --> 00:47:21,680
geliştiriyorsam, Harvey Milk için
887
00:47:21,680 --> 00:47:24,680
en azından bir tane temsilî görselin
888
00:47:24,680 --> 00:47:30,300
bir tür ön tanımlı görsel veya
hemen kullanım için bulunması
889
00:47:30,300 --> 00:47:33,120
bazı tekrar kullanım bağlamında iyi olur.
890
00:47:33,120 --> 00:47:34,770
Tamam, cinsiyet --
891
00:47:34,770 --> 00:47:35,670
erkek.
892
00:47:35,670 --> 00:47:38,790
Vatandaşlık--
Amerika Birleşik Devletleri.
893
00:47:38,790 --> 00:47:39,910
İlk adı Harvey.
894
00:47:39,910 --> 00:47:41,580
Doğum tarihi şu..şu...
895
00:47:41,580 --> 00:47:44,340
Doğum yeri Woodmere.
896
00:47:44,340 --> 00:47:45,870
Ölüm yeri
San Fransisko.
897
00:47:45,870 --> 00:47:48,640
Ölüm şekli cinayet.
898
00:47:48,640 --> 00:47:50,930
Vikiveri bunları biliyor.
899
00:47:50,930 --> 00:47:55,700
Şimdi gene, bunun gibi her bilgi parçası
900
00:47:55,700 --> 00:48:02,210
daha sonra sorgulama yapmak ve soruları
yanıtlamak için temel oluşturur.
901
00:48:02,210 --> 00:48:07,390
Yani insanların ölüm şeklini kaydetmemiz--
902
00:48:07,390 --> 00:48:09,230
en azından bazı kimselerinkini kaydetmemiz--
903
00:48:09,230 --> 00:48:11,900
daha sonra biliyorsunuz işte mesela,
904
00:48:11,900 --> 00:48:17,120
Belçika'da cinayet ölenler kimdir? gibi soruları yanıtlamaya yarar.
905
00:48:17,120 --> 00:48:24,650
Bu soru, bu alan sayesinde Vikiveri'nin
yanıtlayabildiği bir sorudur.
906
00:48:24,650 --> 00:48:27,680
Bahsettiğim diğer şey de bağlantılardı.
907
00:48:27,680 --> 00:48:29,680
Mesela, doğum yeri Woodmere.
908
00:48:29,680 --> 00:48:31,900
Woodmere'in neresi olduğunu bilmiyorum.
909
00:48:31,900 --> 00:48:34,390
Tıklayıp, bulabilirim.
910
00:48:34,390 --> 00:48:38,270
İşte Woodmere hakkındaki Vikiveri ögesi burada,
değil mi?
911
00:48:38,270 --> 00:48:41,230
Bu, Harvey Milk hakkında bir ifadede değer idi
ama şimdi,
912
00:48:41,230 --> 00:48:43,900
Woodmere ögesine bakıyorum.
913
00:48:43,900 --> 00:48:48,047
Ve buranın New York'ta, Nassau County'de olduğu
görülüyor, değil mi?
914
00:48:48,047 --> 00:48:50,380
Ve elbette ki Vikiveri benim için
Woodmere hakkında
915
00:48:50,380 --> 00:48:55,450
çok daha fazla bilgiye sahip--
916
00:48:55,450 --> 00:48:59,720
hangi ülkede, hangi koordinatlarda, nüfusu kaç,
917
00:48:59,720 --> 00:49:06,230
yüzölçümü ne kadar; bir yer hakkında bekleyebileceğiniz
her türlü şey, tamam mı?
918
00:49:06,230 --> 00:49:07,512
Harvey Milk'e geri dönelim.
919
00:49:07,512 --> 00:49:10,370
920
00:49:10,370 --> 00:49:13,260
Şimdi, ölüm şekli- ölüm nedeni
921
00:49:13,260 --> 00:49:16,880
burada, Vikiveri bize mükemmel bilgi veriyor.
922
00:49:16,880 --> 00:49:20,390
Asıl ölüm nedeni balistik travma.
923
00:49:20,390 --> 00:49:22,160
Bu, profesyonel terim.
924
00:49:22,160 --> 00:49:27,560
Ve bu ifadenin niteleyicileri var.
925
00:49:27,560 --> 00:49:30,650
Yani şimdiye kadar, üçlülerden bahsediyordum,
değil mi?
926
00:49:30,650 --> 00:49:33,260
Ögenin, belli bir değeri olan özelliği vardır.
927
00:49:33,260 --> 00:49:35,270
Aslında her bir ifade de
928
00:49:35,270 --> 00:49:38,030
bilgiye çeşitli yönler ilave eden bazı
929
00:49:38,030 --> 00:49:45,424
niteleyicilere sahip olabilir yanıtladığımız o
930
00:49:45,424 --> 00:49:46,590
tek bir soru hakkında, değil mi?
931
00:49:46,590 --> 00:49:49,904
Yani bu özellik ölüm nedenini açıklamakta,
932
00:49:49,904 --> 00:49:51,320
başka bir şeyi değil.
933
00:49:51,320 --> 00:49:52,880
Dillerden bahsetmiyor.
934
00:49:52,880 --> 00:49:54,920
Doğum tarihinden bahsetmiyor, değil mi?
935
00:49:54,920 --> 00:49:56,930
Ölüm nedeninden bahsediyor.
936
00:49:56,930 --> 00:49:59,300
Fakat sadece "balistik travma" demiyoruz.
937
00:49:59,300 --> 00:50:04,550
Miktar özelliği "beş" olan
938
00:50:04,550 --> 00:50:05,660
balistik travma diyoruz.
939
00:50:05,660 --> 00:50:07,550
Bu ne demek?
940
00:50:07,550 --> 00:50:08,870
Beş kurşun, değil mi?
941
00:50:08,870 --> 00:50:12,780
Beş balistik travma var.
942
00:50:12,780 --> 00:50:15,300
Beş kere vurulmuş.
943
00:50:15,300 --> 00:50:18,210
Ve Dan White adında kişi tarafından vurulmuş.
944
00:50:18,210 --> 00:50:25,020
Ve bu balistik travma, bu asıl vurma olayı da
945
00:50:25,020 --> 00:50:28,420
kendi başına başka bir şeyin konusu.
946
00:50:28,420 --> 00:50:31,440
Bu, Moscone-Milk suikastları hakkında
947
00:50:31,440 --> 00:50:35,510
tamamıyla başka bir Vikiveri ögesine bir link.
948
00:50:35,510 --> 00:50:38,610
Moscone, o zamanların San Fransisko
belediye başkanı idi.
949
00:50:38,610 --> 00:50:43,540
950
00:50:43,540 --> 00:50:47,510
biraz daha iyi veya daha iyi anlaşılır örnekleri
951
00:50:47,510 --> 00:50:49,460
birazdan göreceğiz.
952
00:50:49,460 --> 00:50:54,440
Eğer bu kafa karıştırıyorsa, boş verin.
953
00:50:54,440 --> 00:50:55,970
Yani, Dan White tarafından öldürülmüştü.
954
00:50:55,970 --> 00:50:57,800
İngilizce konuşuyordu.
955
00:50:57,800 --> 00:50:59,960
Mesleği--
şurada bir örneği var--
956
00:50:59,960 --> 00:51:03,140
birden çok değeri olan bir özellik, değil mi?
957
00:51:03,140 --> 00:51:06,260
Milk, bir politikacıydı.
958
00:51:06,260 --> 00:51:09,710
Fakat aynı zamanda bir donanma memuruydu,
en azından bir süre.
959
00:51:09,710 --> 00:51:12,980
Bu, hayatı boyunca yaptığı işlerden bir tanesiydi.
960
00:51:12,980 --> 00:51:15,350
Ve bir insan hakları aktivistiydi, değil mi?
961
00:51:15,350 --> 00:51:20,600
Şimdi, bazı kimseler hem yazar hem çevirmendirler.
962
00:51:20,600 --> 00:51:22,610
İnsanların birden çok işi olabilir.
963
00:51:22,610 --> 00:51:26,310
Birden çok dil konuşabilirler.
964
00:51:26,310 --> 00:51:29,130
Şurada, niteleyici için daha iyi bir örnek var.
965
00:51:29,130 --> 00:51:35,090
"Aldığı ödüller" özeliğinin değeri,
966
00:51:35,090 --> 00:51:37,560
Başkanlık Özgürlük Madalyası.
967
00:51:37,560 --> 00:51:42,570
ve bu ödülün zaman özelliği var,
968
00:51:42,570 --> 00:51:44,070
yani bu ne zamandı?
969
00:51:44,070 --> 00:51:46,580
2009'daydı.
970
00:51:46,580 --> 00:51:50,510
Bu veri parçasının--2009--
971
00:51:50,510 --> 00:52:04,780
bir alt-ifade olduğunu veya bu ödül--
972
00:52:04,780 --> 00:52:09,621
Başkanlık Özgürlük Madalyası-- bağlamı için geçerli olduğunu
973
00:52:09,621 --> 00:52:10,120
görüyor musunuz?
974
00:52:10,120 --> 00:52:13,430
Madde içinde serbestçe dolaşamaz.
975
00:52:13,430 --> 00:52:17,650
2009'un kendisinin bir anlamı yok, değil mi?
976
00:52:17,650 --> 00:52:21,550
Bu ödül 2009'da verilmişti.
977
00:52:21,550 --> 00:52:22,170
Eğer
978
00:52:22,170 --> 00:52:24,070
Vikiveri bize şunu söylemiyor, örneğin,
979
00:52:24,070 --> 00:52:27,130
"ne zaman donanma memuru idi?", tamam mı?
980
00:52:27,130 --> 00:52:30,100
Fakat eğer şimdi bakıp da Milk'in
981
00:52:30,100 --> 00:52:33,820
1962 ile 1964 arasında donanma memuru olduğunu bulsak
982
00:52:33,820 --> 00:52:39,542
şuraya, donanma memuru yazan yere gidip
983
00:52:39,542 --> 00:52:41,010
tıklayıp düzenleyebiliriz.
984
00:52:41,010 --> 00:52:44,190
İşte bu küçük bilgi parçasını
985
00:52:44,190 --> 00:52:45,360
böyle düzenliyoruz...
986
00:52:45,360 --> 00:52:49,350
ve bunun gibi bir niteleyici ekliyoruz.
987
00:52:49,350 --> 00:52:51,300
"Niteleyici Ekle" ye tıklıyoruz.
988
00:52:51,300 --> 00:52:57,660
Ve başlangıç-bitiş tarihlerini seçebilirim değil mi?
989
00:52:57,660 --> 00:53:04,990
Ve 1961'den 1964'e yazabilirim,
990
00:53:04,990 --> 00:53:08,000
ve böylece Vikiveri'ye öğretirim.
991
00:53:08,000 --> 00:53:10,660
Oh, özür dilerim, bunu donanma memuru için
yapmak istemiştim.
992
00:53:10,660 --> 00:53:11,230
OK.
993
00:53:11,230 --> 00:53:14,800
Fakat, biliyorsunuz, bu tam olarak--
994
00:53:14,800 --> 00:53:18,400
bu ifadenin zaman aralığı.
995
00:53:18,400 --> 00:53:22,850
Yani birisi hakkında "o bir donanma memuru idi"
denebilir,
996
00:53:22,850 --> 00:53:25,990
tüm hayatı boyunca donanma memurluğu yapmamış olsa bile.
997
00:53:25,990 --> 00:53:28,120
Fakat onun 1962-1964 arasında donanma memurluğu
yaptığını söylemek,
998
00:53:28,120 --> 00:53:32,260
daha iyi ve daha kesindir.
999
00:53:32,260 --> 00:53:35,380
Merak etmeyin, bunu kaydetmiyorum.
1000
00:53:35,380 --> 00:53:39,150
Bu oturumda Vikiveri vandalizmi yok.
1001
00:53:39,150 --> 00:53:40,450
OK.
1002
00:53:40,450 --> 00:53:41,140
Devam edelim.
1003
00:53:41,140 --> 00:53:42,430
Vikiveri başka ne biliyor?
1004
00:53:42,430 --> 00:53:43,960
Bu üniversitede eğitim görmüştü.
1005
00:53:43,960 --> 00:53:46,970
Şu siyasi partinin bir üyesiydi.
1006
00:53:46,970 --> 00:53:47,470
Değil mi?
1007
00:53:47,470 --> 00:53:49,428
Bu elbette bir politikacı için
1008
00:53:49,428 --> 00:53:52,270
uygun bir özellik.
1009
00:53:52,270 --> 00:53:56,500
Din, askeri birim, Commons'da
1010
00:53:56,500 --> 00:53:58,720
bu ögehakkındaki kategorinin ne olduğu,
1011
00:53:58,720 --> 00:54:00,790
Vikiveri bunları bize söyleyebilir.
1012
00:54:00,790 --> 00:54:02,200
Ve hepsi bu.
1013
00:54:02,200 --> 00:54:04,570
Şimdi, Harvey Milk hakkında yapılandırılmış
biçimde
1014
00:54:04,570 --> 00:54:07,780
söyleyebileceklerimizin hepsi bu mu?
1015
00:54:07,780 --> 00:54:08,680
Hayır.
1016
00:54:08,680 --> 00:54:13,570
Muhtemelen söyleyebilecek en azından bir kaç şey daha bulabiliriz.
1017
00:54:13,570 --> 00:54:17,170
Vikiveri'ye nasıl yeni bilgi sağlayabileceğimizi
1018
00:54:17,170 --> 00:54:19,990
birazdan bir başka örnekte göreceğiz.
1019
00:54:19,990 --> 00:54:23,360
Fakat bunların hepsi bir ifadeler dizisi idi
1020
00:54:23,360 --> 00:54:23,860
değil mi?
1021
00:54:23,860 --> 00:54:25,927
Buradaki başlık "ifadeler" idi.
1022
00:54:25,927 --> 00:54:28,840
1023
00:54:28,840 --> 00:54:31,160
Fakat ifadeler listesinin en altında
1024
00:54:31,160 --> 00:54:34,300
"niteleyiciler" diye bir başka bölüm var.
1025
00:54:34,300 --> 00:54:36,960
Ve biraz da bunun ne olduğu hakkında konuşmak istiyorum.
1026
00:54:36,960 --> 00:54:43,630
Niteleyiciler bir anahtar koleksiyonudur.
1027
00:54:43,630 --> 00:54:47,980
Başka bilgi kaynaklarının anahtarı olan
1028
00:54:47,980 --> 00:54:52,890
bir ID veya kod koleksyionu.
1029
00:54:52,890 --> 00:54:58,560
Ve bir çok Vikiveri ögesinde başka veri tabanlarına,
1030
00:54:58,560 --> 00:55:03,030
başka sitelere, başka depolara ait anahtarlar vardır.
1031
00:55:03,030 --> 00:55:08,340
Sizin ya da bir bilgisayarın sırf
bir veritabanına erişip
1032
00:55:08,340 --> 00:55:12,240
Harvey Milk hakkında bilgi arayabilmesine değil,
1033
00:55:12,240 --> 00:55:16,950
Harvey Milk'e ilişkin tam kayda erişebilmesine yarayan anahtarlar.
1034
00:55:16,950 --> 00:55:20,280
Ve gene, eğer John Smith adında birini düşünürsek,
1035
00:55:20,280 --> 00:55:21,690
bu gerçekten çok değerli değil mi?
1036
00:55:21,690 --> 00:55:23,250
John Smith için eğer "gidip Kongre Kütüphanesi'ne
1037
00:55:23,250 --> 00:55:24,875
bir bakabilirsin" denmediyse.
1038
00:55:24,875 --> 00:55:27,840
Öyleyse size bol şans.
1039
00:55:27,840 --> 00:55:30,240
Ya da size Kongre Kütüphanesi'ne
1040
00:55:30,240 --> 00:55:35,810
bu John Smith kaydı için gitmenizi söylersem farkı görürsünüz.
1041
00:55:35,810 --> 00:55:42,080
Yani Vikiveri bize VIAF'ta, --
1042
00:55:42,080 --> 00:55:44,570
Sanal Uluslararası Yetki Dosyası'nda-- olanı söyler.
1043
00:55:44,570 --> 00:55:50,140
Bu bibliyograflar, kütüphaneciler ve insanlar tarafından oluşturulmuş
1044
00:55:50,140 --> 00:55:52,831
birleşik bir ana indekstir.
1045
00:55:52,831 --> 00:55:53,330
Tamam mı?
1046
00:55:53,330 --> 00:55:56,720
Heryerdeki kütüphane kataloglarından
1047
00:55:56,720 --> 00:55:59,270
insanlar hakkında bilgi topladığı söylenebilir.
1048
00:55:59,270 --> 00:56:05,120
Yani Harvey Milk'in VIAF ID'si bu numaradır.
1049
00:56:05,120 --> 00:56:07,340
Ve buna göre, şuraya tıklarsam,
1050
00:56:07,340 --> 00:56:10,160
bir Vikiveri ögesine gitmiyorum.
1051
00:56:10,160 --> 00:56:13,010
Bizzat ilgili siteye gidiyorum.
1052
00:56:13,010 --> 00:56:16,760
Yanı bu beni viaf.org'a doğrudan Sanal
1053
00:56:16,760 --> 00:56:21,770
Uluslararası Yetki Dosyası'nda bulunan
Harvey Milk
1054
00:56:21,770 --> 00:56:23,310
hakkındaki kayda götürdü.
1055
00:56:23,310 --> 00:56:23,810
Tamam mı?
1056
00:56:23,810 --> 00:56:27,290
Ve bunun kendisi beni tüm dünyadaki
1057
00:56:27,290 --> 00:56:29,630
ulusal kütüphanelerin ulusal kataloglarına götürüyor.
1058
00:56:29,630 --> 00:56:32,360
VIAF ile yapabileceğiniz şeylerin detayına girmeyeceğiz.
1059
00:56:32,360 --> 00:56:37,220
Konu şu ki, Vikiveri o bilgiyi doğrudan
1060
00:56:37,220 --> 00:56:40,820
başka veritabanlarından çekebileceğim
1061
00:56:40,820 --> 00:56:44,840
bir bağlantı içermekte.
1062
00:56:44,840 --> 00:56:45,680
Evet.
1063
00:56:45,680 --> 00:56:49,670
Ve daha çok, pek çok veritabanı için bu var..
1064
00:56:49,670 --> 00:56:53,150
Örneğin BNF, Fransız Ulusal Kütüphanesi.
1065
00:56:53,150 --> 00:56:56,270
Ve bu da beni index kartına götürüyor.
1066
00:56:56,270 --> 00:56:57,320
IMDB.
1067
00:56:57,320 --> 00:56:58,620
Hepimiz IMDB'yi biliyoruz, değil mi?
1068
00:56:58,620 --> 00:57:03,320
İşte şurada IMDB'deki Harvey Milk anahtarı.
1069
00:57:03,320 --> 00:57:05,810
Ve işte bu da IMDB'de Harvey Milk hakkında denilenler, değil mi?
1070
00:57:05,810 --> 00:57:08,480
Elbetteki onun hakkında kendi bilgileri var,
1071
00:57:08,480 --> 00:57:11,590
filmografisi ve diğer şeyler.
1072
00:57:11,590 --> 00:57:15,140
Ve bakın, bunun için IMDB'de arama yapmam gerekmedi.
1073
00:57:15,140 --> 00:57:19,070
Anahtar orada beni bekliyordu.
1074
00:57:19,070 --> 00:57:21,080
Şimdi gene, bu benim için çok kullanışlı,
1075
00:57:21,080 --> 00:57:24,590
size şimdi bunu insanların nasıl kullandığını gösterdim.
1076
00:57:24,590 --> 00:57:27,530
Fakat bunun asıl güçlü olduğu zaman
1077
00:57:27,530 --> 00:57:35,450
tüm bilgisayarların -yalnızca viki veri değil- veri depolama tesisleri ve
1078
00:57:35,450 --> 00:57:36,110
depoları arasındaki
1079
00:57:36,110 --> 00:57:41,690
bu bağlantılar ağında dolaşmalarını
1080
00:57:41,690 --> 00:57:43,850
sağladığımız zamandır.
1081
00:57:43,850 --> 00:57:49,790
Buna bazen "bağlantılı veri açık bulutu" deniliyor.
1082
00:57:49,790 --> 00:57:52,670
Buut deniyor çünkü, birbrine bağlı birden çok
1083
00:57:52,670 --> 00:57:54,740
farklı depo var.
1084
00:57:54,740 --> 00:58:02,210
Ve Vikiveri şimdiden, ve gittikçe de artarak,
1085
00:58:02,210 --> 00:58:04,460
bir Nexus, bir çok farklı veritabanı arasındaki
bağlantı noktası
1086
00:58:04,460 --> 00:58:06,780
işlevi görüyor.
1087
00:58:06,780 --> 00:58:09,230
Yani örneğin IMDB, iyi bir örnek çünkü
1088
00:58:09,230 --> 00:58:11,300
hemen herkesin bildiği bir site
1089
00:58:11,300 --> 00:58:14,000
IMDB'de Harvey Milk hakkında bilgi var.
1090
00:58:14,000 --> 00:58:16,670
Fakat bu bilgi Fransız Ulusal Kütüphanesi'ne
1091
00:58:16,670 --> 00:58:19,140
bağlantı yok.
1092
00:58:19,140 --> 00:58:19,645
Öyle değil mi?
1093
00:58:19,645 --> 00:58:20,770
Ne dediğimi anlıyor musunuz?
1094
00:58:20,770 --> 00:58:25,550
Yani IMDB ID'leri olan ve bağlantı yapmayı mümkün kılan bir veri deposu.
1095
00:58:25,550 --> 00:58:28,100
Fakat bize Vikiveri'nin verdiği
1096
00:58:28,100 --> 00:58:32,850
bu tür bir koleksiyon vermiyor--
1097
00:58:32,850 --> 00:58:36,330
bu, bütün bu farklı veri kaynaklarının birleşimi gibi.
1098
00:58:36,330 --> 00:58:37,910
Yani Vikiveri bu karşılıklı ilişkileri
1099
00:58:37,910 --> 00:58:40,730
veya benzerlerini
1100
00:58:40,730 --> 00:58:41,640
belgeleyebileceğiniz bir yer.
1101
00:58:41,640 --> 00:58:42,140
Öyle değil mi?
1102
00:58:42,140 --> 00:58:48,770
Yani ID, bilirsiniz, IMDB'deki "587548", Fransız Ulusal Kütüphnesi'ndeki falanca numara
1103
00:58:48,770 --> 00:58:52,260
ile aynı konu hakkında
1104
00:58:52,260 --> 00:58:55,210
Vikiveri bu bilgiyi içeriyor.
1105
00:58:55,210 --> 00:58:59,090
Bu veritabanındaki bu bilginin,
o veritabanındaki şu ID ile
1106
00:58:59,090 --> 00:59:04,050
aynı kişi hakkında olduğu bilgisini.
1107
00:59:04,050 --> 00:59:05,290
Tamam.
1108
00:59:05,290 --> 00:59:07,420
Yani, niteleyiciler işte budur.
1109
00:59:07,420 --> 00:59:11,320
Harvey Milk hakkındaki Vikiveri ögesinde
aşağı doğru kaymaya devam edince
1110
00:59:11,320 --> 00:59:15,500
site bağlantılarımız var.
1111
00:59:15,500 --> 00:59:20,840
Site bağlantıları, bu öge ile ilgili
1112
00:59:20,840 --> 00:59:22,770
Wikimedia projelerine bağlantılardır.
1113
00:59:22,770 --> 00:59:25,250
Yani elbette Harvey Milk hakkında bir çok
farklı Vikipedi'de
1114
00:59:25,250 --> 00:59:28,880
Vikipedi maddesi mevcut.
1115
00:59:28,880 --> 00:59:31,700
Bir çok farklı dil sürümünde var.
1116
00:59:31,700 --> 00:59:34,960
Ve kardeş projelerimizden biri olan
1117
00:59:34,960 --> 00:59:36,680
Vikisöz'de sayfalar var.
1118
00:59:36,680 --> 00:59:38,630
Vikisöz'de Harvey Milk'ten alıntılar olan
1119
00:59:38,630 --> 00:59:40,130
bazı sayfalar var.
1120
00:59:40,130 --> 00:59:45,060
Hatta Vikikaynak'ta da Harvey Milk hakkında bir sayfa var.
1121
00:59:45,060 --> 00:59:45,560
Değil mi?
1122
00:59:45,560 --> 00:59:47,840
Yani burası bu bağlantıların bir toplamı.
1123
00:59:47,840 --> 00:59:52,760
Ve içinizde bazıları belki de Vikiveri verisi ile sadece
vikiler-arası bağlantılar nedeniyle
1124
00:59:52,760 --> 00:59:57,290
ilgilenmiş olanlar vardır; eskiden bunu bu şekilde madde
metni içinde
1125
00:59:57,290 --> 00:59:59,600
elle yapardık.
1126
00:59:59,600 --> 01:00:01,716
Şimdi Vikiveri ile yapıyoruz; belki de bu
1127
01:00:01,716 --> 01:00:03,590
Vikiveri hakkında bildiğiniz tek şey,
1128
01:00:03,590 --> 01:00:10,130
bu vikiler arası bağlantıların Vikiveri'de nasıl güncelleneceğidir.
1129
01:00:10,130 --> 01:00:11,430
Tamam.
1130
01:00:11,430 --> 01:00:14,090
Böylece bir Vikiveri sayfasının anatomisi
1131
01:00:14,090 --> 01:00:18,560
içinde yaptığımız turun sonuna geldik.
1132
01:00:18,560 --> 01:00:22,370
Size sadece şunu hatırlatmak istiyorum:
1133
01:00:22,370 --> 01:00:26,120
bu bir viki sayfasıdır yani bir tartışma sayfası bulunur.
1134
01:00:26,120 --> 01:00:27,960
Bundaki, boş.
1135
01:00:27,960 --> 01:00:30,092
Fakat biliyorsunuz, eğer tereddütlerimiz veya savlarımız varsa
1136
01:00:30,092 --> 01:00:31,550
buradaki verinin bazı kısımları hakkında
1137
01:00:31,550 --> 01:00:33,290
bunları tartışmak için kullanacağımız
1138
01:00:33,290 --> 01:00:36,830
ve görüşbirliğine varacağımız yer burası.
1139
01:00:36,830 --> 01:00:41,760
Ayrıca her Vikipedi maddesi gibi madde geçmişi var.
1140
01:00:41,760 --> 01:00:47,402
Böylece geçmiş düzenlemeleri görebilirsiniz.
1140
01:00:41,760 --> 01:00:47,402
İşte şurada düzenleme listesini görebilirsiniz.
1141
01:00:47,402 --> 01:00:48,860
Belki de bazılarınız Vikipedi'de bir sayfa geçmişine
1142
01:00:48,860 --> 01:00:51,710
hiç bakmadı; bu yüzdn burası bunaltıcı görünüyor.
1143
01:00:51,710 --> 01:00:55,040
Fakat buradaki her satır, her girdi,
1144
01:00:55,040 --> 01:00:58,240
farklı tek bir düzenleme, tek bir değişiklik, tek bir revizyon,
tek bir tahsis
1145
01:00:58,240 --> 01:01:00,440
bu Vikiveri ögesi üzerinde yapılmış olan.
1146
01:01:00,440 --> 01:01:01,670
Sadece Harvey Milk hakkında.
1147
01:01:01,670 --> 01:01:04,250
Ve en üstte az önce yaptığım düzenlemeyi görebilirsiniz
1148
01:01:04,250 --> 01:01:06,680
-- burası benim kendi gönülü hesabım
1149
01:01:06,680 --> 01:01:09,650
ve az önce bu değişikliği yaptım ve parantez içinde
1150
01:01:09,650 --> 01:01:10,790
ne yaptığımı görebilirsiniz.
1151
01:01:10,790 --> 01:01:14,640
bir HE, İbranice açıklaması ekledim.
1152
01:01:14,640 --> 01:01:16,930
Ve bu da İbranice'de eklediğim metin.
1153
01:01:16,930 --> 01:01:17,430
Değil mi?
1154
01:01:17,430 --> 01:01:21,470
Yani kim Vikiveri ögesine ne eklemiş,
1155
01:01:21,470 --> 01:01:24,960
tıpkı Vikipedi'deki gibi görebiliriz.
1156
01:01:24,960 --> 01:01:26,390
Yani bir de geçmiş sayfamız var.
1157
01:01:26,390 --> 01:01:27,560
Düzenlemeleri geri alabiliriz.
1158
01:01:27,560 --> 01:01:30,320
Tıpkı Vikipedi'deki gibi geri almamız mümkün.
1159
01:01:30,320 --> 01:01:34,420
1160
01:01:34,420 --> 01:01:36,940
Peki, burada başka ne göstermek istiyorum?
1161
01:01:36,940 --> 01:01:40,930
Yıldızı kullanarak bir ögeyi izleme listeme ekleyebiliriz,
1162
01:01:40,930 --> 01:01:42,020
tıpkı Vikipedi'deki gibi.
1163
01:01:42,020 --> 01:01:46,670
Yani tüm bu standart Wiki özelliklerimiz var
1164
01:01:46,670 --> 01:01:47,878
bekleyebileceğimiz gibi.
1165
01:01:47,878 --> 01:01:50,440
1166
01:01:50,440 --> 01:01:54,270
Sorular için biraz duralım
1167
01:01:54,270 --> 01:01:58,412
Şimdiye kadar anlatılanlar hakkında soru var mı?
1168
01:01:58,412 --> 01:02:02,573
1169
01:02:02,573 --> 01:02:03,073
Evet.
1170
01:02:03,073 --> 01:02:06,950
1171
01:02:06,950 --> 01:02:11,345
İfadelerin özellikleri o değer için yönergeye sahip midir?
1172
01:02:11,345 --> 01:02:16,640
1173
01:02:16,640 --> 01:02:19,830
Hayır.
1174
01:02:19,830 --> 01:02:29,760
Ve genellikle Vikiveri'de varsayılan mantığı yoktur.
1175
01:02:29,760 --> 01:02:32,130
Yani demek istediğim, Brezilya ögesinde
1176
01:02:32,130 --> 01:02:38,700
yükseklik olarak sekiz diye bir değer girmenize
1177
01:02:38,700 --> 01:02:42,990
engel olan bir şey yoktur
1178
01:02:42,990 --> 01:02:46,690
1179
01:02:46,690 --> 01:02:50,430
Şimdi yükseklik bir ülke için uygun bir özellik değil.
1180
01:02:50,430 --> 01:02:50,970
Öyle değil mi?
1181
01:02:50,970 --> 01:02:53,880
Yani, belki, ortalama yükseklik olabilir. Belki.
1182
01:02:53,880 --> 01:02:56,400
Fakat tek başına yükseklik olmaz. İnsanlar veya
1183
01:02:56,400 --> 01:02:59,040
başka fiziksel şeylerin yüksekliği olur.
1184
01:02:59,040 --> 01:03:02,400
Bu özelliği Brezilya'ya ekleyip kaydedebilirsiniz
1185
01:03:02,400 --> 01:03:04,650
ve viki şikayet etmeyecektir.
1186
01:03:04,650 --> 01:03:07,590
Şimdi arkaplanda bir tür ekstra viki var;
1187
01:03:07,590 --> 01:03:13,020
viki süreci dışında
1188
01:03:13,020 --> 01:03:13,710
kısıtlama doğrulması için
1189
01:03:13,710 --> 01:03:16,050
Yani çalışan botlar ve diğer süreçler var
1190
01:03:16,050 --> 01:03:17,940
ve bazen de, örneğin,
1191
01:03:17,940 --> 01:03:26,570
canlı olmayan ama doğum tarihi alanı olan şeyleri belirleyen.
1192
01:03:26,570 --> 01:03:27,720
Bu mantıklı değil.
1193
01:03:27,720 --> 01:03:29,010
Olmaması gerekir.
1194
01:03:29,010 --> 01:03:31,710
Eğer birisi bu süreçleri yanlışlıkla eklediyse
1195
01:03:31,710 --> 01:03:34,350
düzenlenmesi için işaretleniyor.
1196
01:03:34,350 --> 01:03:36,690
Fakat viki'nin kendisi, Vikiveri'nin kendisi
1197
01:03:36,690 --> 01:03:38,550
sizin bunu eklemenize engel olmayacaktır.
1198
01:03:38,550 --> 01:03:41,940
Ve bu, tasarımı gereği herşeyi esnek tutmak içindir.
1199
01:03:41,940 --> 01:03:43,930
Böylece insanlar "durun,
1200
01:03:43,930 --> 01:03:46,560
...bunu ekleyemiyorum çünkü kimse
1201
01:03:46,560 --> 01:03:49,830
buna gereksinim olacağını düşünmedi herhalde".
1202
01:03:49,830 --> 01:03:54,530
Umarım sorunuzu yanıtlayabildim.
1203
01:03:54,530 --> 01:03:57,290
Yararlı bir cevaptı mı diyorsunuz? Soru işareti?
1204
01:03:57,290 --> 01:03:59,510
Yani yararlı bir cevap mıydı, yoksa?
1205
01:03:59,510 --> 01:04:03,940
1206
01:04:03,940 --> 01:04:04,440
Tamam.
1207
01:04:04,440 --> 01:04:05,426
Evet, Eleanor.
1208
01:04:05,426 --> 01:04:10,707
İZLEYİCİ: [DUYULMUYOR]
1209
01:04:10,707 --> 01:04:12,040
ASAF BARTOV: Mükemmel soru.
210
01:04:12,040 --> 01:04:13,030
Tekrarlıyorum.
1211
01:04:13,030 --> 01:04:16,180
"Vikipedi'den Vikiveri ögesini nasıl
1212
01:04:16,180 --> 01:04:18,370
bulurum?" diyorsunuz.
1213
01:04:18,370 --> 01:04:21,580
Harvey Milk'i okuyorsam ve verisine bakmak istersem
1214
01:04:21,580 --> 01:04:23,600
bunu nasıl yaparım?
1215
01:04:23,600 --> 01:04:27,400
Bu mükemmel bir soru ve hadi Vikipedi'ye geçelim.
1216
01:04:27,400 --> 01:04:32,030
Tam da burada İngilizce'sinin linki var.
1217
01:04:32,030 --> 01:04:35,600
İşte burası Vikipedi'deki Harvey Milk maddesi.
1218
01:04:35,600 --> 01:04:42,740
Ve Vikipedi'deki her ögenin onunla ilişkilendirilmiş
1219
01:04:42,740 --> 01:04:47,660
bir Vikiveri ögesi olmalı. Yalnız bu otomatik olarak olmuyor.
1220
01:04:47,660 --> 01:04:51,470
Yani Vikipedi'de bir sayfa oluşturduysam
1221
01:04:51,470 --> 01:04:55,010
aynı zamanda onun için bir Vikiveri ögesi oluşturmalıyım
1222
01:04:55,010 --> 01:04:57,170
--eğer zaten mevcut değilse.--
1223
01:04:57,170 --> 01:04:59,420
Mesela başka bir dilde zaten oluşturulduğu için
1224
01:04:59,420 --> 01:05:01,970
Vikiveri ögesi de zaten mevcut olabilir.
1225
01:05:01,970 --> 01:05:05,390
Bu parantez içi bir açıklamaydı.
1226
01:05:05,390 --> 01:05:09,020
Fakat Vikipedi'deki her maddenin şurada yan menüsünde
1227
01:05:09,020 --> 01:05:14,270
"Araçlar" altında "Vikiveri ögesi" diye
bir bağlantısının olması gerekir.
1228
01:05:14,270 --> 01:05:15,450
Tam burada.
1229
01:05:15,450 --> 01:05:16,160
Tamam.
1230
01:05:16,160 --> 01:05:18,110
Bu Vikiveri veri ögesi sizi
1231
01:05:18,110 --> 01:05:21,710
Vikiveri'ye götüren bir bağlantıdır
1232
01:05:21,710 --> 01:05:23,510
ve orada numarasını bulursunuz.
1233
01:05:23,510 --> 01:05:25,370
Tıklamanız bile gerekmez.
1234
01:05:25,370 --> 01:05:27,830
Demek istediğim, URL'nin kendisi sayıyı söyler size.
1235
01:05:27,830 --> 01:05:34,620
Sayıyı görüyorsunuz wikidata.org/wiki/q17141.
1236
01:05:34,620 --> 01:05:35,444
Tamam.
1237
01:05:35,444 --> 01:05:36,860
Bu harkia bir soruydu.
1238
01:05:36,860 --> 01:05:37,686
Başka soru?
1239
01:05:37,686 --> 01:05:38,185
Evet.
1240
01:05:38,185 --> 01:05:41,470
1241
01:05:41,470 --> 01:05:44,430
Evet, ek özellikler hakkında, niteleyiciler.
1242
01:05:44,430 --> 01:05:46,920
Evet, bunu daha genel olarak yanıtladım.
1243
01:05:46,920 --> 01:05:49,370
Fakat tıpkı özelliklerin kendisinin bir öge
1244
01:05:49,370 --> 01:05:53,390
ile sınırlı olmaması gibi niteleyiciler de bir
ifade ile sınırlı değildir
1245
01:05:53,390 --> 01:05:57,750
ve keza önceden belirlenmiş de değildir;
1246
01:05:57,750 --> 01:05:59,570
Fakat bir yapısı vardır.
1247
01:05:59,570 --> 01:06:03,140
Şindi çok detayına inmek istemiyorum.
1248
01:06:03,140 --> 01:06:06,320
Eğer sonda vaktimiz olursa buna geri dönebiliriz.
1249
01:06:06,320 --> 01:06:09,590
Fakat bazı niteleyiciler, bazı şeylere uygundur;
1250
01:06:09,590 --> 01:06:13,180
başlangıç tarihi, bitiş tarihi ve diğerleri uygun değildir.
1251
01:06:13,180 --> 01:06:16,280
Vikiveri size öneride bulunmaya çalışır--
1252
01:06:16,280 --> 01:06:18,710
belki hatırlarsınız "niteleyici ekle"ye tıkladığımda ,
1253
01:06:18,710 --> 01:06:22,170
bazı uygun niteleyiciler içeren bir tür açılır menü vermişti.
1254
01:06:22,170 --> 01:06:24,475
Yani size bu şekilde yardım
etmeye çalışıyor.
1255
01:06:24,475 --> 01:06:27,280
1256
01:06:27,280 --> 01:06:28,160
Başka soru?
1257
01:06:28,160 --> 01:06:31,180
"Nedir" özelliğinin değerleri
1258
01:06:31,180 --> 01:06:33,310
dış ontolojilerle eşleştirilebilir mi?
1259
01:06:33,310 --> 01:06:36,500
1260
01:06:36,500 --> 01:06:41,310
Bu karmaşık bir soru.
1261
01:06:41,310 --> 01:06:43,490
Önce sorunun anlaşılmasını yardım edeceğim.
1262
01:06:43,490 --> 01:06:48,570
Ontoloji bir yapıdır, bir çeşit
1263
01:06:48,570 --> 01:06:52,350
varlıklar hiyerarşisi veya kümesi ve
1264
01:06:52,350 --> 01:06:54,510
bunların karşılıklı ilişkileridir.
1265
01:06:54,510 --> 01:06:56,920
Bir ontoloji örneğin şunu söyler:
1266
01:06:56,920 --> 01:06:58,710
Bir kişi, bir canlıdır;
1267
01:06:58,710 --> 01:06:59,670
köpek de öyle.
1268
01:06:59,670 --> 01:07:02,340
Her ikisi de canlı şeylerdir, fakat farklı şeylerdir.
1269
01:07:02,340 --> 01:07:09,910
Ve sonra, bilirsiniz, bu varlıklar ve
ilişkileri hakkında
1270
01:07:09,910 --> 01:07:11,350
bir şeyler söyler.
1271
01:07:11,350 --> 01:07:13,300
Yani şimdi rekabet eden veya birlikte varolan diyelim
1272
01:07:13,300 --> 01:07:17,230
bir sürü onotoloji modeli vardır.
1273
01:07:17,230 --> 01:07:19,840
Pek çoğu belli gereksinimler için oluşturulmuştur.
1274
01:07:19,840 --> 01:07:25,170
Birçoğu evrensel bir ontoloji olmak ister.
1275
01:07:25,170 --> 01:07:27,790
Fakat elbetteki tek bir bir tam ve basit ontoloji üzerinde uzlaşmak
1276
01:07:27,790 --> 01:07:32,150
oldukça imkansız.
1277
01:07:32,150 --> 01:07:34,240
Ve pek çok ontoloji vardır.
1278
01:07:34,240 --> 01:07:38,520
Bu da sizin sorunuzu doğuruyor: Ontolojileri eşleştirebilir miyiz?
1279
01:07:38,520 --> 01:07:43,840
Yani şunu diyebilir miyiz: Vikiverinin "kitap" dediği
1280
01:07:43,840 --> 01:07:47,260
bir başka ontolojide
1281
01:07:47,260 --> 01:07:49,940
"bibliyografik kayıt" denen şey olabilir mi?
1282
01:07:49,940 --> 01:07:50,860
Ve cevap: evet.
1283
01:07:50,860 --> 01:07:52,360
Böyle eşleştirmeler mevcut.
1284
01:07:52,360 --> 01:07:54,420
Henüz eksik durumdalar.
1285
01:07:54,420 --> 01:07:58,240
Ve viki ile o diğer onotolojiler arasında
1286
01:07:58,240 --> 01:08:01,180
bir tür otomatik sihir gerçekleşmiyor.
1287
01:08:01,180 --> 01:08:03,250
Bu, diğer ontolojilerle uğraşanlar
1288
01:08:03,250 --> 01:08:06,280
ve araç geliştirenler ve Vikiveri'nin kendisi dışında
1289
01:08:06,280 --> 01:08:09,880
diğer platoform geliştirmeleri için
1290
01:08:09,880 --> 01:08:13,050
bir tür egzersiz olarak bırakıldı.
1291
01:08:13,050 --> 01:08:13,750
Tamam.
1292
01:08:13,750 --> 01:08:15,190
Başka soru?
1293
01:08:15,190 --> 01:08:17,430
Evet, YouTube yayınından bir tane var.
1294
01:08:17,430 --> 01:08:21,160
Birisi şunu sordu, niye Howard Carter'ın mesleğini
1295
01:08:21,160 --> 01:08:26,439
arkeologlara bağlayamıyorum, Vikiveri'den bilgi çeken
1296
01:08:26,439 --> 01:08:28,960
bir bilgi kutusu kullanırken?
1297
01:08:28,960 --> 01:08:33,160
Niye bağlantı vermeyi bilgi kutusundan yapamıyorum?
1298
01:08:33,160 --> 01:08:35,500
Yayındaki biri şöyle cevapladı; "bu uygun olmayan
1299
01:08:35,500 --> 01:08:37,659
bir bağlantıdır çünkü
1300
01:08:37,659 --> 01:08:39,700
....hedef sadece 'konu' değil".
1301
01:08:39,700 --> 01:08:43,020
1302
01:08:43,020 --> 01:08:46,710
Hedef konu hakkında değil mi?
1303
01:08:46,710 --> 01:08:48,479
Eğer soruyu doğru anladıysam,
1304
01:08:48,479 --> 01:08:53,130
yapmak istediğiniz şey,
1305
01:08:53,130 --> 01:08:59,130
Vikipedi'den mesleği söyleyebilmek ve
Arkeoloji ile ilgili
1306
01:08:59,130 --> 01:09:01,050
Vikiveri ögesine link verebilmek.
1307
01:09:01,050 --> 01:09:03,569
Bu tam olarak öyle işlemiyor.
1308
01:09:03,569 --> 01:09:05,430
Konuşmanın ilerideki bir bölümünde
1309
01:09:05,430 --> 01:09:08,460
bununla ilgili küçük bir bölüme geleceğiz.
1310
01:09:08,460 --> 01:09:13,260
Bu yüzden yanıtımın geri kalanını o zamana erteliyorum.
1311
01:09:13,260 --> 01:09:15,319
Tamam.
1312
01:09:15,319 --> 01:09:19,160
Öyleyse bu bölümdeki soruları tamamladık,
1313
01:09:19,160 --> 01:09:22,850
ve de tarayıcım beni beklemekten yorgun düştü.
1314
01:09:22,850 --> 01:09:26,551
Öyleyse, evet.
1315
01:09:26,551 --> 01:09:27,050
Peki.
1316
01:09:27,050 --> 01:09:36,850
Şimdi Vikiveri'ye bir göz attık ve soruları aldık.
1317
01:09:36,850 --> 01:09:41,020
Öyleyse şimdi, hadi Vikiveri'ye yeni bir şeyler öğretelim.
1318
01:09:41,020 --> 01:09:44,020
Zaten biliyor olmadığı bazı şeyler.
1319
01:09:44,020 --> 01:09:47,109
Buradaki ögeye bir bakalım.
1320
01:09:47,109 --> 01:09:50,950
Bu öge en sevdiğim yazarlardan birisi hakkında,
1321
01:09:50,950 --> 01:09:53,840
Helen Dewitt adında Amerikalı bir yazar.
1322
01:09:53,840 --> 01:10:01,570
Vikiveri elbetteki ondan Q54674 diye bahsetmekten
hoşlanıyor fakat
1323
01:10:01,570 --> 01:10:03,070
biz ona Helen Dewitt diyebiliriz.
1324
01:10:03,070 --> 01:10:05,740
Ve buraya ne ekleyebiliriz?
1325
01:10:05,740 --> 01:10:10,600
Yani Vikiveri Helen Dewitt hakkında epey az bilgiye sahip.
1326
01:10:10,600 --> 01:10:13,144
Birçoğunuz belki onu hiç duymadınız ama sorun değil.
1327
01:10:13,144 --> 01:10:14,560
Vikiveri onun hakkında ne biliyor?
1328
01:10:14,560 --> 01:10:16,450
Şey, onun bir insan olduğunu.
1329
01:10:16,450 --> 01:10:17,800
Onun bir fotoğrafına sahibiz.
1330
01:10:17,800 --> 01:10:18,780
Bir kadın olduğunu biliyoruz.
1331
01:10:18,780 --> 01:10:20,530
Amerikalı.
1332
01:10:20,530 --> 01:10:21,790
Adı Helen.
1333
01:10:21,790 --> 01:10:22,630
Doğum tarihi.
1334
01:10:22,630 --> 01:10:23,650
Doğum yeri.
1335
01:10:23,650 --> 01:10:25,970
O bir yazar, bir romancı.
1336
01:10:25,970 --> 01:10:28,840
Oxford Üniversitesi'nde öğrenim görmüş.
1337
01:10:28,840 --> 01:10:33,160
Ve Vikiveri onun resmî web sitesini de biliyor.
1338
01:10:33,160 --> 01:10:35,780
Bu kullanışlı bir bilgi ama o kadar.
1339
01:10:35,780 --> 01:10:37,780
Şimdi buraya bilgi ekleyebiliriz.
1340
01:10:37,780 --> 01:10:43,120
Örneğin o İngilizce yazan bir Amerikalı yazar.
1341
01:10:43,120 --> 01:10:45,550
Öyleyse bu bilgiyi ekleyebiliriz.
1342
01:10:45,550 --> 01:10:48,430
Buradaki "ekle" butonuna basabiliriz.
1343
01:10:48,430 --> 01:10:50,200
Ve şu an, Vikiveri'nin kullanıcı arayüzünün
1344
01:10:50,200 --> 01:10:54,830
halen geliştirilmekte eden bir çalışma olduğunu fark etmek için uygun bir an.
1345
01:10:54,830 --> 01:10:56,740
Pek o kadar da sezgiyle anlaşılamayabilir.
1346
01:10:56,740 --> 01:10:58,570
O yüzden şunu anlamalısınız ki tamamen yeni bir
1347
01:10:58,570 --> 01:11:01,630
özellik eklemek için tıklamanız,
1348
01:11:01,630 --> 01:11:04,060
bu "Ekle" butonuna tıklamanız gerek.
1349
01:11:04,060 --> 01:11:08,020
"Resmî web sitesi" özelliğine ilave bir değer eklemek istiyorsanız
1350
01:11:08,020 --> 01:11:11,530
şu "Ekle" butonuna basmalısınız.
1351
01:11:11,530 --> 01:11:13,780
Gölgeli bir kutu olduğu için anlaşılıyor...
1352
01:11:13,780 --> 01:11:15,880
Ama yine de dikkatli olmanız gerek,
1353
01:11:15,880 --> 01:11:18,901
ve pek o kadar kullanıcı dolstu olmayabilir
1354
01:11:18,901 --> 01:11:20,650
[ÖKSÜRME] Afedersiniz.
1355
01:11:20,650 --> 01:11:23,380
Öyleyse, hadi buraya bir özellik ekleyelim.
1356
01:11:23,380 --> 01:11:25,690
Ekle butonuna tıklayın.
1357
01:11:25,690 --> 01:11:29,740
İşte gene, Vikiveri bazı insanlar için geçerli özellik
önererek
1358
01:11:29,740 --> 01:11:32,760
yardımcı olmaya çalışıyor.
1359
01:11:32,760 --> 01:11:36,640
Biraz hastalıklı bir şekilde "ölüm tarihi olur mu?" diye öneriyor
1360
01:11:36,640 --> 01:11:38,700
Bu hoş değil, Vikiveri.
1361
01:11:38,700 --> 01:11:40,480
Helen Dewitt halen hayatta.
1362
01:11:40,480 --> 01:11:42,700
Öyleyse ölüm tarihi eklemeyeceğim ama
1363
01:11:42,700 --> 01:11:46,140
konuştuğu, yazdığı veya şarkı söylediği dilleri ekleyebilirim.
1364
01:11:46,140 --> 01:11:48,370
Tamam, buna tıklıyorum
1365
01:11:48,370 --> 01:11:51,670
Ve o (Helen Dewitt) İngilizce yazıyor
1366
01:11:51,670 --> 01:11:54,450
Tek yaptığım buraya İngilizce diye yazıyorum -- ay!.
1367
01:11:54,450 --> 01:11:56,750
İbranice değil.
1368
01:11:56,750 --> 01:11:58,380
Paniğe kapılmayın.
1369
01:11:58,380 --> 01:12:01,010
Buraya English (İngilizce) yazıyorum.
1370
01:12:01,010 --> 01:12:04,250
Ve, oh, elbette Vikiveri'de otomatik tamamlama
özelliği var, değil mi?
1371
01:12:04,250 --> 01:12:06,080
Bu yüzden bana yardım etmeye çalışıyor.
1372
01:12:06,080 --> 01:12:10,100
Fakat fark edeceğiniz gibi "English"
1373
01:12:10,100 --> 01:12:10,940
denen çok şey var.
1374
01:12:10,940 --> 01:12:14,030
Demek istiyorum ki İndiana'da "English, İndiana" denen
1375
01:12:14,030 --> 01:12:16,370
bir yer varmış.
1376
01:12:16,370 --> 01:12:17,150
Bunu mu kastettim?
1377
01:12:17,150 --> 01:12:20,210
Hayır, elbette kitaplarını "English, İndiana"'da yazdığını
1378
01:12:20,210 --> 01:12:21,961
söylemek istemedim..
1379
01:12:21,961 --> 01:12:22,460
Öyle değil mi?
1380
01:12:22,460 --> 01:12:26,180
Fakat, bilirsiniz, Vikiveri bana buna bağlantı seçeneğini veriyor.
1381
01:12:26,180 --> 01:12:30,530
Botanikçi "Carl Schwartz English"'i de kastetmedim.
1382
01:12:30,530 --> 01:12:32,870
Hayır, kastettiğim
İngiltere kökenli
1383
01:12:32,870 --> 01:12:34,029
Batı Cermen dili olan English (İngilizce) idi.
1384
01:12:34,029 --> 01:12:34,820
Kast etttiğim bu.
1385
01:12:34,820 --> 01:12:36,110
Öyleyse ona tıklıyorum.
1386
01:12:36,110 --> 01:12:37,760
Ve "Kaydet"e tıklıyorum.
1387
01:12:37,760 --> 01:12:38,450
Ve oldu.
1388
01:12:38,450 --> 01:12:41,780
İşte az önce Vikiveri'de bir düzenleme yaptım.
1389
01:12:41,780 --> 01:12:47,750
Az önce Vikiveri'ye bu yazarın İngilizce konuştuğunu öğrettim.
1390
01:12:47,750 --> 01:12:50,370
Ve şimdi, evet, bu zaten çok açık olabilir.
1391
01:12:50,370 --> 01:12:52,280
O bir Amerikalı.
1392
01:12:52,280 --> 01:12:54,560
Elbette tüm Amerikalılar İngilizce yazmıyor.
1393
01:12:54,560 --> 01:12:56,930
Kitaplarına baktınız mı bu çok açık olabilir.
1394
01:12:56,930 --> 01:12:59,060
Önemli olan artık Vikiveri'nin
1395
01:12:59,060 --> 01:13:02,090
bunu bir veri parçası olarak bilmesi.
1396
01:13:02,090 --> 01:13:04,610
Ve gene, birazdan göstereceğimiz sorguları
1397
01:13:04,610 --> 01:13:06,980
önceden bir düşünelim.
1398
01:13:06,980 --> 01:13:09,000
Az önce eklediğim bu bilgi parçası olmasa
1399
01:13:09,000 --> 01:13:14,060
eğer Vikiveri'den beş dakika önce şunu istemiş olsak:
1400
01:13:14,060 --> 01:13:19,760
"İngilizce yazan romancıların bir listesini ver", tamam mı?
1401
01:13:19,760 --> 01:13:22,730
Vikiveri binlerce sonuç getirebilirdi fakat
1402
01:13:22,730 --> 01:13:27,600
...içinde Helen Dewitt olmazdı.
1403
01:13:27,600 --> 01:13:32,000
Çünkü iki dakika öncesine kadar Vikiveri
1404
01:13:32,000 --> 01:13:35,640
Helen Dewitt'in İspanyolca yazmadığını, İngilizce yazdığını
1405
01:13:35,640 --> 01:13:37,520
bilmiyordu.
1406
01:13:37,520 --> 01:13:38,730
Görüyor musunuz?
1407
01:13:38,730 --> 01:13:42,570
Bu açık seçik ifade artık
1408
01:13:42,570 --> 01:13:46,560
gelecekte yapılacak ve "İngilizce yazan romancılar kimdir?"
sorusunu soran
1409
01:13:46,560 --> 01:13:48,700
her sorguda onun da yer almasını sağlayacak.
1410
01:13:48,700 --> 01:13:53,250
1411
01:13:53,250 --> 01:13:54,500
Tamam.
1412
01:13:54,500 --> 01:13:58,560
Bu arada Klasikler hakkında bir doktorası var.
1413
01:13:58,560 --> 01:14:05,590
Latince ve Yunanca, Antik Yunanca konuşuyor--
1414
01:14:05,590 --> 01:14:07,270
veya en azından bu dillerde okuyup yazabiliyor, ve ben--
1415
01:14:07,270 --> 01:14:09,610
yani bir şekilde bunu biliyorum.
1416
01:14:09,610 --> 01:14:12,420
Fakat "dur bir dakika dur!" diyorsunuz...
1417
01:14:12,420 --> 01:14:14,130
Peki "orijinal araştırma"ya ne oldu?
1418
01:14:14,130 --> 01:14:18,890
Yani, Vikiveri'ye bir şeyleri öylesine ekleyemezsiniz.
1419
01:14:18,890 --> 01:14:19,920
Kaynak eklemen gerekmez mi?
1420
01:14:19,920 --> 01:14:22,860
Referans eklemen?
1421
01:14:22,860 --> 01:14:23,890
Elbette gerekir.
1422
01:14:23,890 --> 01:14:25,020
Evet.
1423
01:14:25,020 --> 01:14:27,720
Hadi buna biraz kaynak ekleyelim.
1424
01:14:27,720 --> 01:14:31,410
Yani Vikiveri'de de tıpkı Vikipedi'deki gibi,
1425
01:14:31,410 --> 01:14:34,980
eklenen şeylerin genellikle kaynak ile desteklenmesi gerekir,
1426
01:14:34,980 --> 01:14:36,990
referanslarla.
1427
01:14:36,990 --> 01:14:43,290
Ve tıpkı Vikipedi'deki gibi her zaman
1428
01:14:43,290 --> 01:14:44,650
bu şekilde desteklenmiyorlar.
1429
01:14:44,650 --> 01:14:48,870
Tamam, öyleyse, demek istiyorum ki bunu Vikiveri'ye ekleyebilirim.
1430
01:14:48,870 --> 01:14:49,442
Bakın bana.
1431
01:14:49,442 --> 01:14:50,400
Az önce bunu yaptım değil mi?
1432
01:14:50,400 --> 01:14:54,450
Bir kaynak göstermeden İngilizce ve Latince'yi ekledim,
1433
01:14:54,450 --> 01:14:56,850
ve bu yüzden tutuklanacak değilim.
1434
01:14:56,850 --> 01:14:59,520
Tıpkı bir Vikipedi maddesini düzenleyip
1435
01:14:59,520 --> 01:15:02,610
kaynak göstermeden bilgi ekleyince olduğu gibi.
1436
01:15:02,610 --> 01:15:03,600
Bu, kalabilir.
1437
01:15:03,600 --> 01:15:06,810
Maddede kalabilir veya geri alınabilir.
1438
01:15:06,810 --> 01:15:11,010
Bu, eklediğim bilginin türüne bağlıdır.
1439
01:15:11,010 --> 01:15:13,740
Kaç kişinin Vikipedi'deki o maddeye
1440
01:15:13,740 --> 01:15:15,060
dikkat ettiğine bağlıdır ve
1441
01:15:15,060 --> 01:15:18,420
işler Vikiveri'de de aynı şekilde işliyor.
1442
01:15:18,420 --> 01:15:21,780
Tamam, yani, kaynaksız olarak bazı şeyler eklemeniz mümkün.
1443
01:15:21,780 --> 01:15:23,970
İdeali, bilgi eklediğinizde
1444
01:15:23,970 --> 01:15:25,570
kaynak da eklemeniz.
1445
01:15:25,570 --> 01:15:30,990
Öyleyse iyi bir Vikiveri dünyası vatandaşı olalım ve bir kaynak ekleyelim.
1446
01:15:30,990 --> 01:15:34,395
İşte önceden bulup hazırladığım bir makale.
1447
01:15:34,395 --> 01:15:38,100
1448
01:15:38,100 --> 01:15:39,370
Bu, Helen Dewitt.
1449
01:15:39,370 --> 01:15:44,450
Ve makalenin içinde bir yerlerde diyor ki..aslında
1450
01:15:44,450 --> 01:15:51,770
tam en altta, burada, bakın...
1451
01:15:51,770 --> 01:15:54,990
Dewitt -- azalan yetkinlik sırasıyla-- şu dilleri bilir:
1452
01:15:54,990 --> 01:15:57,010
Latince, Antik Yunanca, Fransızca,
Almanca, İspanyolca
1453
01:15:57,010 --> 01:15:59,460
ve Portekizce, Flemenkçe, Danca, Norveççe, İsveççe, Arapça,
1454
01:15:59,460 --> 01:16:01,680
İbranice ve Japonca.
1455
01:16:01,680 --> 01:16:04,770
Bu çok aşırı görünebilir, ama gerçek.
1456
01:16:04,770 --> 01:16:06,330
Bu kadınla tanıştım.
1457
01:16:06,330 --> 01:16:09,670
Her neyse, bunların hepsini eklememiz gerekmez.
1458
01:16:09,670 --> 01:16:13,050
Konu, bu maddenin makul olarak güvenilir bir kaynaktan alınması,
1459
01:16:13,050 --> 01:16:15,840
bu dergi, bu röportaj
1460
01:16:15,840 --> 01:16:19,270
onun bildiği diller için bir kaynak sayılabilir.
1461
01:16:19,270 --> 01:16:20,700
Öyleyse URL'yi kopyalıyorum.
1462
01:16:20,700 --> 01:16:23,130
Tarayıcıdan kopyaladım.
1463
01:16:23,130 --> 01:16:27,530
Ve, ayy-- bu değil--
1464
01:16:27,530 --> 01:16:28,580
işte oldu.
1465
01:16:28,580 --> 01:16:31,610
Ve şimdi buraya bir kaynak ekleyebilirim
1466
01:16:31,610 --> 01:16:34,670
Vikiveri'ye az önce eklediğim bilgiye, öyle değil mi?
1467
01:16:34,670 --> 01:16:38,300
"Kaynak ekle"ye tıklayabilirim.
1468
01:16:38,300 --> 01:16:45,800
Ve sonra saddece URL'yi söylerim, ve yapıştırıyorum.
1469
01:16:45,800 --> 01:16:48,840
Bu URL'yi yapıştırıyorum.
1470
01:16:48,840 --> 01:16:50,160
Enter'a basıyorum.
1471
01:16:50,160 --> 01:16:51,060
Ve işte oldu.
1472
01:16:51,060 --> 01:16:55,380
Ve şimdi Latince bildiğine dair bir kaynak var.
1473
01:16:55,380 --> 01:16:58,320
Vikiveri'de buradaki diğer şeylere bakarsanız,
1474
01:16:58,320 --> 01:17:02,660
bu ID'lerin örneğin, kaynakları olduğunu görürsünüz.
1475
01:17:02,660 --> 01:17:03,420
Öyle değil mi?
1476
01:17:03,420 --> 01:17:06,570
Bu durumda kaynak, --afedersiniz-
1477
01:17:06,570 --> 01:17:14,760
1478
01:17:14,760 --> 01:17:18,600
Bu durumda bu İngilizce Vikipedi'den aktarılmış oldu.
1479
01:17:18,600 --> 01:17:24,970
Fakat "durun", diyebilirsiniz, "Vikipedi kaynak olabilir mi?"
1480
01:17:24,970 --> 01:17:26,620
Normalde olmaz, hayır.
1481
01:17:26,620 --> 01:17:30,100
Yani, tıpkı Vikipedi'nin kendisini kaynak göstermemesi gibi.
1482
01:17:30,100 --> 01:17:33,790
Şunu demeyiz, "bu kişi, bu şehirde doğmuştur...
1483
01:17:33,790 --> 01:17:34,870
...-Peki, bunu nerden biliyoruz?...
1484
01:17:34,870 --> 01:17:37,210
Bir başka dildeki Vikipedi'de öyle yazıyor".
1485
01:17:37,210 --> 01:17:39,610
Bu iyi bir kaynak gösterme değil.
1486
01:17:39,610 --> 01:17:41,400
Vikiveri için de bu iyi bir kaynak gösterme değil;
1487
01:17:41,400 --> 01:17:45,040
öyleyse niye buraya ekliyoruz?
1488
01:17:45,040 --> 01:17:49,240
Şey, buradaki niteleyicinin farklı olduğunu görebilirsiniz, tamam mı?
1489
01:17:49,240 --> 01:17:53,535
Latince için buraya koyduğum bu URL, bir kaynak URL'si değil,
1490
01:17:53,535 --> 01:18:17,020
1491
01:18:17,020 --> 01:18:20,320
Buradaki kaynak URL'si değil, bu farklı bir niteleyici.
1492
01:18:20,320 --> 01:18:23,020
Bu diyor ki--- "şuradan taşındı".
1493
01:18:23,020 --> 01:18:25,960
Yani bu, bu veri parçasını destekleyen
1494
01:18:25,960 --> 01:18:27,610
asıl kaynak değil.
1495
01:18:27,610 --> 01:18:30,730
Sadece verinin nereden geldiğini gösteriyor.
1496
01:18:30,730 --> 01:18:33,670
Bu biraz farklı bir şey, çünkü bu veri
1497
01:18:33,670 --> 01:18:37,210
Vikiveri'ye toplu taşıma ile taşındı.
1498
01:18:37,210 --> 01:18:40,960
Yani bir gönüllü tarafından elle eklenmiş değil.
1499
01:18:40,960 --> 01:18:44,770
Vikiveri'ye bir script yoluyla topluca taşındı,
1500
01:18:44,770 --> 01:18:46,180
yani bir programla.
1501
01:18:46,180 --> 01:18:49,820
Ve bu sayının nereden geldiğini mi öğrenmek istiyoruz?
1502
01:18:49,820 --> 01:18:51,440
Şey, İngilizce Vikipedi'den.
1503
01:18:51,440 --> 01:18:54,130
Şimdi gene, bu uygun bir referans değil
1504
01:18:54,130 --> 01:18:56,200
bilgi geçerliliği bakımından fakat,
1505
01:18:56,200 --> 01:18:59,200
en azından bize bunun İngilizce Vikipedi'den
geldiğini söylüyor.
1506
01:18:59,200 --> 01:19:03,460
Tıklayıp İngilizce Vikipedi'ye bakabiliriz.
1507
01:19:03,460 --> 01:19:05,230
Belki oraya nereden geldiğini belirten
1508
01:19:05,230 --> 01:19:08,970
bir dipnot vardır.
1509
01:19:08,970 --> 01:19:11,000
Tamam.
1510
01:19:11,000 --> 01:19:15,320
Şimdi bu Vikiveri'ye bir şey öğretme örneğiydi.
1511
01:19:15,320 --> 01:19:16,910
Bilmediği bir şeyi öğretme.
1512
01:19:16,910 --> 01:19:18,512
Diller hakkında bir şey.
1513
01:19:18,512 --> 01:19:20,720
Ve elbette bu kaynağı İngilizce için ekledim;
1514
01:19:20,720 --> 01:19:23,210
Bildiği diğer tüm dilleri de ekleyebilirdim.
1515
01:19:23,210 --> 01:19:26,060
Ve bununla sizi meşgul edecek değilim ama temelde
1516
01:19:26,060 --> 01:19:27,050
bu böyle yapılıyor.
1517
01:19:27,050 --> 01:19:29,720
Yani byuEkle'ye basıp tamamen yeni bir şey ekliyorsunuz--
1518
01:19:29,720 --> 01:19:32,650
1519
01:19:32,650 --> 01:19:34,030
tamamen yeni bir ifade.
1520
01:19:34,030 --> 01:19:36,250
Şimdi, bu arada, Vikiveri'nin önerebildiği
1521
01:19:36,250 --> 01:19:39,220
tek öneri bu ikisiydi;
1522
01:19:39,220 --> 01:19:42,100
ama bu, bunların tek seçenek oldukları anlamına gelmiyor.
1523
01:19:42,100 --> 01:19:46,750
Tamam. Uygun olabilecek herhangi bir şeyi yazabilirsiniz.
1524
01:19:46,750 --> 01:19:50,950
Örneğin ödül ekleyebilirdik.
1525
01:19:50,950 --> 01:19:52,570
"Ödül" yazmmaya başlıyorum...
1526
01:19:52,570 --> 01:19:54,910
Ve işte bir demet özelik var.
1527
01:19:54,910 --> 01:19:56,510
Ödüller için uygun özellikler.
1528
01:19:56,510 --> 01:20:00,100
Alınan ödüller, birlikte alınan, tarafından verilen...değil mi?
1529
01:20:00,100 --> 01:20:05,790
Yaslanabileceğim her türlü özellik var.
1530
01:20:05,790 --> 01:20:09,600
Ve elbette ki Vikiveri'deki tüm özelliklerin bir listesi var.
1531
01:20:09,600 --> 01:20:11,580
Ve bu liste de türe göre dizilebiliyor.
1532
01:20:11,580 --> 01:20:15,480
Yani evet, kişiler için uygun olan özellikler listesi var...
1533
01:20:15,480 --> 01:20:17,130
yani tahminde bulunmanız gerekmez
1534
01:20:17,130 --> 01:20:18,660
Fakat şaşırtıcı derecede çok defa
1535
01:20:18,660 --> 01:20:22,760
yazmaya başladığınız doğru özellikler
1536
01:20:22,760 --> 01:20:25,340
size önerilecektir.
1537
01:20:25,340 --> 01:20:27,230
Tamam.
1538
01:20:27,230 --> 01:20:33,050
Yani Vikiveri'ye yeni bir şey öğrettik;
1539
01:20:33,050 --> 01:20:38,980
Hadi şimdi Vikiveri'ye tamamen yeni bir şey öğretelim
1540
01:20:38,980 --> 01:20:39,480
Değil mi?
1541
01:20:39,480 --> 01:20:42,480
Vikiveri'de yeni bir ögeyi nasıl oluşturuyoruz?
1542
01:20:42,480 --> 01:20:46,880
Yani, dediğim gibi, eğer bir Vikipedi maddesi oluşturduysam
1543
01:20:46,880 --> 01:20:49,520
daha önce hiç bir Vikipedi'de işlenmemiş
1544
01:20:49,520 --> 01:20:53,540
bir konu hakkındaysa muhtemelen
1545
01:20:53,540 --> 01:20:57,170
mevcut bir Vikiveri ögesi de olmayacaktır.
1546
01:20:57,170 --> 01:21:03,190
Bazen mevcut olabilir, çünkü Vikiveri
1547
01:21:03,190 --> 01:21:06,857
25milyon girdiye sahip
1548
01:21:06,857 --> 01:21:08,190
Fakat bazen olmayacaktır
1549
01:21:08,190 --> 01:21:10,148
Öyleyse, herşeyden önce, arama yapmalıyım değil mi?
1550
01:21:10,148 --> 01:21:14,210
Öyleyse buradaki Vikiveri arama kutusuna gidip
1551
01:21:14,210 --> 01:21:17,390
yazmaya başlayabilrim ve istediğim şeyi ararım, değil mi?
1552
01:21:17,390 --> 01:21:20,690
Öyleyse eğer Helen Dewitt'i arıyorsam sadece Helen derim,
1553
01:21:20,690 --> 01:21:25,590
ve olup olmadığını görebilirim.
1554
01:21:25,590 --> 01:21:29,240
Ve detaylı bir arama sonuçları sayfası falan var,
1555
01:21:29,240 --> 01:21:33,074
ögenin mevcut olup olmadığını bulabileceğim.
1556
01:21:33,074 --> 01:21:35,240
Afedersiniz, bu bana çok önemli bir şeyi hatırlattı
1557
01:21:35,240 --> 01:21:36,620
size göstermek istediğim, ve o da
1558
01:21:36,620 --> 01:21:42,710
Vikiverinin çok-dilliliği.
1559
01:21:42,710 --> 01:21:49,340
Yani hatırlayın, tüm bu etiketler diğer dillerde de var;
1560
01:21:49,340 --> 01:21:54,390
Vikiveri İbranice'de nasıl
Helen Dewitt dendiğini biliyor
1561
01:21:54,390 --> 01:22:00,800
Ve dili İbranice olan Vikiveri kullanıcılarına onu gösterecek.
1562
01:22:00,800 --> 01:22:04,220
Benimkisi sizler için İngilizce'ye ayarlı.
1563
01:22:04,220 --> 01:22:08,830
Fakat bunu değiştirmek için buradaki Seçeneklerim'e gidip
1564
01:22:08,830 --> 01:22:09,740
dilimi değiştirebilirim.
1565
01:22:09,740 --> 01:22:15,475
[DUYULMUYOR] Tamam ve şimdi Kaydet'e basıyorum.
1566
01:22:15,475 --> 01:22:20,350
Vikiveri benimle İbranice konuşmaya başlayacak.
1567
01:22:20,350 --> 01:22:23,090
Şimdi sıkı durun.
1568
01:22:23,090 --> 01:22:24,620
Hazır mısınızy?
1569
01:22:24,620 --> 01:22:28,430
Paniklemeyin, sağdan sola yazılıyor.
1570
01:22:28,430 --> 01:22:32,630
Aman allahım! Her şeye karmakarışık.
1571
01:22:32,630 --> 01:22:36,590
İşte bu İbranice'deki aynı madde.
1572
01:22:36,590 --> 01:22:39,290
Yani yan menü yer değiştirdi,
1573
01:22:39,290 --> 01:22:41,300
ve biliyorum ki çoğunuz okuyamıyor.
1574
01:22:41,300 --> 01:22:42,480
1575
01:22:42,480 --> 01:22:44,750
Bu,daha önce etiket kutusunda gördüğümüz
1576
01:22:44,750 --> 01:22:46,840
etiket.
1577
01:22:46,840 --> 01:22:49,580
Bu, İbranice'de Helen Dewitt'in yazılışı.
1578
01:22:49,580 --> 01:22:52,550
Ve işte İbranice açıklama.
1579
01:22:52,550 --> 01:22:54,980
Bu açıklama -Amerikalı yazar- daha önce gösterilen
1580
01:22:54,980 --> 01:22:57,380
İngilizce'deki açıklama değil;
1581
01:22:57,380 --> 01:23:00,740
Şimdi doğal olarak İbranice açıklama gösteriliyor.
1582
01:23:00,740 --> 01:23:03,500
Fakat daha da ilginci, aman allahım!
1583
01:23:03,500 --> 01:23:07,640
Birdenbire bu açıklamaların hepsi İbranice oldu.
1584
01:23:07,640 --> 01:23:08,940
Nasıl oldu bu?
1585
01:23:08,940 --> 01:23:11,570
1586
01:23:11,570 --> 01:23:15,560
Şey, buradaki şu küçük kelime İbranice'de
1587
01:23:15,560 --> 01:23:22,450
nedir'in karşılığı ve buradaki kelime "insan" anlamına geliyor.
1588
01:23:22,450 --> 01:23:25,960
Yani bunlar aynı şeylere bağlantılar, değil mi?
1589
01:23:25,960 --> 01:23:28,100
Sanırım halen Q5'e gidiyor.
1590
01:23:28,100 --> 01:23:31,780
Q5 insan demek olan Vikiveri ögesi.
1591
01:23:31,780 --> 01:23:33,370
Bunlar halen aynı şeyler
1592
01:23:33,370 --> 01:23:37,600
Fakat Vikiveri'de her şey için çoklu etiket olduğundan,
1593
01:23:37,600 --> 01:23:39,580
ögeler için çoklu etiketler var.
1594
01:23:39,580 --> 01:23:42,760
Ve özellik isimleri için de çoklu etiket var.
1595
01:23:42,760 --> 01:23:46,450
Yani Vikiveri başka dillerde nasıl "nedir" deneceğini,
1596
01:23:46,450 --> 01:23:50,140
ve "alınan ödüller" deneceğini biliyor.
1597
01:23:50,140 --> 01:23:54,490
Bu sayede bana bu veriyi İbranice'de gösterebiliyor
1598
01:23:54,490 --> 01:23:59,890
verinin nerdeyse hiçbiri Vikiveri'ye aslında
1599
01:23:59,890 --> 01:24:01,870
İbranice konuşan biri tarafından eklenmemiş olsa da.
1600
01:24:01,870 --> 01:24:04,900
Bu veri İngilizce konuşan birileri tarafından eklenmiş olabilir,
601
01:24:04,900 --> 01:24:08,230
fakat daha önce birinin "Fotoğraf" sözcüğünü
1602
01:24:08,230 --> 01:24:12,760
İbranice'ye çevirmiş olması sayesinde
1603
01:24:12,760 --> 01:24:14,830
Bu alanı İbranice olarak görebiliyorum.
1604
01:24:14,830 --> 01:24:17,750
1605
01:24:17,750 --> 01:24:21,230
Öyleyse Vikiveri'de yapabileceğiniz şeylerden birisi,
1606
01:24:21,230 --> 01:24:23,600
hemen şimdi, hiçbir özel bilgi gerekmeksizin yapabileceğiniz şey,
1607
01:24:23,600 --> 01:24:26,210
bu etiketlerin çevirisine yardım etmektir.
1608
01:24:26,210 --> 01:24:29,030
Her bir etiketin sadece bir kere çevrilmesi yeterlidir.
1609
01:24:29,030 --> 01:24:31,310
Yani tüm bu özelliklerin, doğum tarihi,
1610
01:24:31,310 --> 01:24:34,720
isim vb. hepsinin İbranice etiketi var.
1611
01:24:34,720 --> 01:24:36,760
Belki içlerinden birinin yoktur.
1612
01:24:36,760 --> 01:24:38,361
Hayır, hepsinin İbranice etiketi var.
1613
01:24:38,361 --> 01:24:39,110
Bayağı iyi gidiyor.
1614
01:24:39,110 --> 01:24:42,960
1615
01:24:42,960 --> 01:24:45,810
Ve kendi dilimde arama yapabiliyorum.
1616
01:24:45,810 --> 01:24:48,210
Ekle'ye tıklayabilirim.
1617
01:24:48,210 --> 01:24:49,890
Bu kelime Ekle, buna basıyorum,
1618
01:24:49,890 --> 01:24:51,780
ve artık Ekle ekranını görüyorum
1619
01:24:51,780 --> 01:24:55,860
Tamamen kendi dilimde konuşuyor, bu harika.
1620
01:24:55,860 --> 01:25:00,330
Ve şimdi sizler için İngilizce'ye döneceğim,
1621
01:25:00,330 --> 01:25:03,090
fakat Vikiveri'yi istediğiniz dilde düzenleyebileceğinizi
1622
01:25:03,090 --> 01:25:05,740
bilmeniz önemli.
1623
01:25:05,740 --> 01:25:09,050
Ve örneğin Commons'tan, hepimizin paylaştığı bir başka proje olan Commons'tan
1624
01:25:09,050 --> 01:25:13,260
çok daha fazla çok dilli, ve dil dostu.
1625
01:25:13,260 --> 01:25:17,730
Fakat Commons'ın çok-dillilik konusunda bazı sınırlılıkları var.
1626
01:25:17,730 --> 01:25:21,410
Mesela, isimler vb. kategorisi.
1627
01:25:21,410 --> 01:25:23,270
Tamam.
1628
01:25:23,270 --> 01:25:25,670
Artık tamamen yeni bir şey oluşturma üzerine konuşmaya
1629
01:25:25,670 --> 01:25:27,140
başlıyoruz.
1630
01:25:27,140 --> 01:25:29,360
SEYİRCİ:Çabucak soru alalım, uygunsa?
1631
01:25:29,360 --> 01:25:30,980
IRC'de iki soru var.
1632
01:25:30,980 --> 01:25:33,890
İlki şu, şeyler listesi almak gibi bir şeyi
1633
01:25:33,890 --> 01:25:35,420
aramayı gösterebilir misiniz?
1634
01:25:35,420 --> 01:25:38,360
Bir şey nasıl düzgünce aratılır, mesela,
1635
01:25:38,360 --> 01:25:43,705
"özelliği şu değer olan tüm ögeleri göster" gibi öğrenmek
istiyorum.
1636
01:25:43,705 --> 01:25:45,080
ASAF BARTOV: Evet.
1637
01:25:45,080 --> 01:25:47,540
Bu, bu konuşmanı bir parçası ama biraz daha
1638
01:25:47,540 --> 01:25:49,250
sonra geleceğim oraya.
1639
01:25:49,250 --> 01:25:52,010
Vikiveri'nin çok ama çok güçlü arama sistemini
1640
01:25:52,010 --> 01:25:55,190
göstereceğim koca bir bölüm var.
1641
01:25:55,190 --> 01:25:57,170
Orada başta verdiğim "bir ressamın oğlu olan
1642
01:25:57,170 --> 01:25:59,090
tüm ressamların listesi vb" şeklindeki çeki
1643
01:25:59,090 --> 01:26:01,029
ödeyeceğim
1644
01:26:01,029 --> 01:26:02,570
Ve bunun nasıl yapılacağını göstereceğim.
1645
01:26:02,570 --> 01:26:04,190
İZLEYİCİ: Diğer soru.
1646
01:26:04,190 --> 01:26:07,250
Vikiveri linklerin eskimesi ve URL referanslarından
1647
01:26:07,250 --> 01:26:09,680
kaynaklanan diğer sorunlarla nasıl başediyor?
1648
01:26:09,680 --> 01:26:13,528
1649
01:26:13,528 --> 01:26:16,290
ASAF BARTOV: Kırık URL'ler.
1650
01:26:16,290 --> 01:26:18,730
Eskimiş link dediğimiz bu.
1651
01:26:18,730 --> 01:26:22,470
Vikiveri'nin kırık link ile ilgili
1652
01:26:22,470 --> 01:26:24,730
özel bir sihri yok, tıpkı Vikipedi'nin olmadığı gibi.
1653
01:26:24,730 --> 01:26:29,100
Yani eğer sırf URL kullanıyorsanız, kırılabilir.
1654
01:26:29,100 --> 01:26:34,230
Fakat Internet Archive'de veya başka bir mirror servisinde
1655
01:26:34,230 --> 01:26:37,680
yedek URL'Leri olan niteleyciler ekleyebilirsiniz.
1656
01:26:37,680 --> 01:26:42,780
Ve Vikiveri'nin otomatik olarak kaydetmek veya
1657
01:26:42,780 --> 01:26:46,590
bir şeyin
Internet Archive'de kaydedilmesini sağlamak
1658
01:26:46,590 --> 01:26:48,660
şeklinde bir özelliği olabilir fakat şu anda
1659
01:26:48,660 --> 01:26:50,670
böyle yaptığına dair bilgim yok.
1660
01:26:50,670 --> 01:26:56,040
Yani tıpkı Vikipedi'deki gibi sırf URL ise eskiyebilir.
1661
01:26:56,040 --> 01:27:00,240
Ve yenilenmesi gerekebilir, bir bot ile olabilir.
1662
01:27:00,240 --> 01:27:01,390
Başka soru?
1663
01:27:01,390 --> 01:27:09,840
1664
01:27:09,840 --> 01:27:12,650
Tamam, hadi yeni bir öge
1665
01:27:12,650 --> 01:27:15,090
nasıl oluşturulur hakında konuşalım
1666
01:27:15,090 --> 01:27:16,300
Çok basit.
1667
01:27:16,300 --> 01:27:21,810
Vikiveri'ye gidip yana tıklarsınız.
1668
01:27:21,810 --> 01:27:30,180
Burada bir link var, "yeni bir öge oluştur" diye, size bu ekranı gösterir.
1669
01:27:30,180 --> 01:27:35,030
Öyleyse hadi bir kitap hakkında bir öge oluşturalım.
1670
01:27:35,030 --> 01:27:39,500
Şu ana okumakta olduğum, şu Bulgar yazarın kitabı.
1671
01:27:39,500 --> 01:27:43,950
İşte Deyan Enev adlı bu adam hakkındaki maddemiz burada
1672
01:27:43,950 --> 01:27:48,530
Fakat onun ünlü kitaplarından Circus Bulgaria hakkında
1673
01:27:48,530 --> 01:28:07,980
bir maddemiz veya Vikiveri ögemiz yok.
1674
01:28:07,980 --> 01:28:10,050
Şimdi okuduğum kitap bu, İngilizce kısa öyküler
1675
01:28:10,050 --> 01:28:11,216
serisinin ilk kitabı.
1676
01:28:11,216 --> 01:28:14,280
Circus Bulgaria 2010'da Portobello Books'tan çıktı,
1677
01:28:14,280 --> 01:28:17,099
çevirmen Kapka Kassabova.
1678
01:28:17,099 --> 01:28:18,390
Okumakta olduğum kitap bu.
1679
01:28:18,390 --> 01:28:20,520
Gördüğünüz gibi Vikipedi'de bir linki yok.
1680
01:28:20,520 --> 01:28:23,370
Hakkında bir madde yok, hatta
1681
01:28:23,370 --> 01:28:26,310
bir Vikiveri ögesi de yok
1682
01:28:26,310 --> 01:28:32,220
Fakat tamamen oluşturabiliriz, Vikipedi'de maddesi
1683
01:28:32,220 --> 01:28:33,090
olmasa bile.
1684
01:28:33,090 --> 01:28:34,980
Hadi bu yeni ögeyi oluşturalım.
1685
01:28:34,980 --> 01:28:37,260
Demonstrasyonumuz için bunu İngilizce
1686
01:28:37,260 --> 01:28:38,880
olarak oluşturalım.
1687
01:28:38,880 --> 01:28:44,910
Ögenin adı: Circus Bulgaria.
1688
01:28:44,910 --> 01:28:47,520
Circus Bulgaria.
İsim bu.
1689
01:28:47,520 --> 01:28:50,670
Circus Bulgaria -parantez- kitap değil,
1690
01:28:50,670 --> 01:28:53,520
ya da Vikipedi'de alışık olduğunuz şekilde
başka bir şey değil
1691
01:28:53,520 --> 01:28:56,520
Kitabın asıl adı,
1692
01:28:56,520 --> 01:29:00,450
ve açıklaması ve hatırlayın,
1693
01:29:00,450 --> 01:29:03,270
açıklama kısmına sadece bunun olası bir başka
1694
01:29:03,270 --> 01:29:08,681
Circus Bulgaria'dan farkını
1695
01:29:08,681 --> 01:29:09,180
ayırdetmek içindir.
1696
01:29:09,180 --> 01:29:11,280
Belki bu isimde bir film falan vardır.
1697
01:29:11,280 --> 01:29:20,480
Yani sadece "kısa öykü koleksiyonu" gibi bir şey demek
1698
01:29:20,480 --> 01:29:23,270
yeterli.
1699
01:29:23,270 --> 01:29:27,830
Deyan Enev'in diye ekleyebilirim. Sırf ola ki
1700
01:29:27,830 --> 01:29:31,910
gelecekte başka bir yazarın başka bir kısa öykü
koleksiyonu da
1701
01:29:31,910 --> 01:29:33,560
aynı adda olursa diye.
1702
01:29:33,560 --> 01:29:36,391
Bu yeterince açıklayıcı olacaktır.
1703
01:29:36,391 --> 01:29:36,890
Tamam.
1704
01:29:36,890 --> 01:29:39,770
Deyan Enev'in kısa öyküleri.
1705
01:29:39,770 --> 01:29:42,050
Bunun başka adları da olabilirdi.
1706
01:29:42,050 --> 01:29:47,240
Başka adlar bulunabilirliği kolaylaştırır.
1707
01:29:47,240 --> 01:29:51,020
Bu kitabın tek bir adı var, öyleyse bu yeterli.
1708
01:29:51,020 --> 01:29:52,260
Ve "Oluştur" a tıklıyorurm.
1709
01:29:52,260 --> 01:29:52,760
İşte oldu.
1710
01:29:52,760 --> 01:29:55,990
Sadece bir etiket ve bir açıklama ile başlıyorum.
1711
01:29:55,990 --> 01:29:58,740
Oluştur'a tıklıyorum
1712
01:29:58,740 --> 01:30:03,890
Yeni Vikiveri ögem için yepyeni bir numaram var artık.
1713
01:30:03,890 --> 01:30:05,960
Ve Vikiveri bunu nasıl adlandıracağını biliyor.
1714
01:30:05,960 --> 01:30:09,320
Ve en azından bir dilde bir açıklama var.
1715
01:30:09,320 --> 01:30:11,930
Ve işte oldu, ve artık arttırabilirim.
1716
01:30:11,930 --> 01:30:15,050
Görüldüğü gibi hiç site bağlantısı yok,
1717
01:30:15,050 --> 01:30:17,450
fakat öğretilmeye hazır.
1718
01:30:17,450 --> 01:30:20,450
Yani örneğin, kitabın konuştuğum başka bir dildeki
1719
01:30:20,450 --> 01:30:24,610
adını öğreterek
1720
01:30:24,610 --> 01:30:25,870
başlayabilirim.
1721
01:30:25,870 --> 01:30:29,050
1722
01:30:29,050 --> 01:30:31,720
Artık iki etiketi var, İngilizce ve İbranice.
1723
01:30:31,720 --> 01:30:36,880
Areon kitabına da bakabilirdim,
1724
01:30:36,880 --> 01:30:39,510
bu kitabın orijinal Bulgarca adı.
1725
01:30:39,510 --> 01:30:41,550
Uygun görünüyor.
1726
01:30:41,550 --> 01:30:43,320
Evet, Bulgarca bilmiyorum.
1727
01:30:43,320 --> 01:30:49,860
Fakat Bulgarca Vikipedi'ye wiki yoluyla gidebilirim.
1728
01:30:49,860 --> 01:30:51,510
Bu bey işte bu.
1729
01:30:51,510 --> 01:30:54,510
Ve orada --
1730
01:30:54,510 --> 01:30:59,190
Kiril alfabesi biliyorum, böylece kolayca bulabildim--
1731
01:30:59,190 --> 01:31:00,030
kolayca derken--
1732
01:31:00,030 --> 01:31:02,940
1733
01:31:02,940 --> 01:31:05,710
kolayca derken--
1734
01:31:05,710 --> 01:31:12,731
belki pek o kadar da kolay değil ama arama yaptırabilirim.
1735
01:31:12,731 --> 01:31:21,070
1736
01:31:21,070 --> 01:31:22,180
İşte oldu
1737
01:31:22,180 --> 01:31:25,190
"Tsirk Bulgaria".
1738
01:31:25,190 --> 01:31:27,510
Bu, kitabın adı.
1739
01:31:27,510 --> 01:31:28,910
Tsirk, "sirk"teki gibi
1740
01:31:28,910 --> 01:31:30,440
Sıkıntı yok.
1741
01:31:30,440 --> 01:31:32,725
Yani şimdi sadece bunu buraya kopyalıyorum.
1742
01:31:32,725 --> 01:31:35,240
1743
01:31:35,240 --> 01:31:38,090
Ve yeni ögeme gidiyorum.
1744
01:31:38,090 --> 01:31:45,725
Yeni ögeme gidip, -ki işte şurada- Bulgarca alanını düzenliyorum.
1745
01:31:45,725 --> 01:31:48,260
1746
01:31:48,260 --> 01:31:49,950
Ve işte oldu.
1747
01:31:49,950 --> 01:31:50,720
Müthiş.
1748
01:31:50,720 --> 01:31:51,220
Peki.
1749
01:31:51,220 --> 01:31:55,420
Fakat halen Vikiveri'ye bunun hakkında
hiçbir şey söylemedim.
1750
01:31:55,420 --> 01:31:56,920
Bir kitaptan bahsettiğimi biliyorum.
1751
01:31:56,920 --> 01:31:59,110
Vikiveri bunu henüz bilmiyor.
1752
01:31:59,110 --> 01:32:02,630
Öyleyse hadi bazı ifadeler eklemekle başlayalım.
1753
01:32:02,630 --> 01:32:05,390
En başta, "Ekle"ye tıklıyorum.
1754
01:32:05,390 --> 01:32:07,190
Vikiveri mantıklı olarak diyor ki "'nedir' ile
1755
01:32:07,190 --> 01:32:08,630
başlasak mı?"
1756
01:32:08,630 --> 01:32:11,090
Bana ne tür bir hayvan--
hayır, bir hayvan türü değil.
1757
01:32:11,090 --> 01:32:13,940
Ne tür bir şey betimlemeye çalışıyorsun burada?
1758
01:32:13,940 --> 01:32:18,130
Şey, bunun "nedir"i bir kitap.
1759
01:32:18,130 --> 01:32:20,930
İbranice değil, lütfen.
1760
01:32:20,930 --> 01:32:22,180
Yani bunun "nedirliği" bir kitap
1761
01:32:22,180 --> 01:32:23,763
Daha da spesifik bir konu olabilirdi.
1762
01:32:23,763 --> 01:32:31,920
Ve diyelim ki bu bir kısa öykü derlemesi.
1763
01:32:31,920 --> 01:32:34,620
İşte tamam, kısa öykü derlemesi.
1764
01:32:34,620 --> 01:32:36,800
Kaydet'e bastım.
1765
01:32:36,800 --> 01:32:37,430
Harika.
1766
01:32:37,430 --> 01:32:39,680
Şimdi artık bunun ne tür bir şey olduğunu
biliyoruz.
1767
01:32:39,680 --> 01:32:42,860
Bir kişi değil, bir dağ değil, bir kavram değil.
1768
01:32:42,860 --> 01:32:44,760
Bir kısa öykü derlemesi.
1769
01:32:44,760 --> 01:32:46,400
Artık başka şeyler ekleyebilirim
1770
01:32:46,400 --> 01:32:48,770
Bakın, Vikiveri benim için çalışıyor zaten.
1771
01:32:48,770 --> 01:32:51,020
Bu bir kısa öykü derlemesi olduğundan
1772
01:32:51,020 --> 01:32:53,960
bana başkalarını değil de şu özellikleri
1773
01:32:53,960 --> 01:32:54,890
arttırmayı öneriyor.
1774
01:32:54,890 --> 01:32:56,990
Yayın tarihi,
orijinal dil
1775
01:32:56,990 --> 01:33:00,350
tür, ülke, bunların hepsi uygun değil mi?
1776
01:33:00,350 --> 01:33:04,220
Öyleyse hadi eserin orijinal dili ile başlayalım
1777
01:33:04,220 --> 01:33:07,410
Bulgarca.
1778
01:33:07,410 --> 01:33:09,810
Bulgaristan değil, Bulgarca.
1779
01:33:09,810 --> 01:33:12,040
Bağlantı vermek istediğim öge bu.
1780
01:33:12,040 --> 01:33:21,570
"Kaydet"e basıyorum. Ya da..her neyse...
1781
01:33:21,570 --> 01:33:22,890
Yazar.
1782
01:33:22,890 --> 01:33:26,540
Hadi yazarı belirleyelim.
1783
01:33:26,540 --> 01:33:29,350
Şimdi yazar, eserin asıl sahibi,
1784
01:33:29,350 --> 01:33:32,470
Deyan Enev adlı bey.
1785
01:33:32,470 --> 01:33:34,750
Ve hatırlayın, kendisinin bir Vikipedi maddesi var.
1786
01:33:34,750 --> 01:33:37,210
Bir Vikiveri ögesi de var.
1787
01:33:37,210 --> 01:33:39,640
Öyleyse Vikiveri onu tanıyor.
1788
01:33:39,640 --> 01:33:48,930
Öyleyse "Kaydet"e basıyorum. Ve.. çevirmen hakkında bir şey ekleyebilirim.
1789
01:33:48,930 --> 01:33:52,530
1790
01:33:52,530 --> 01:33:54,390
Peki o hanımın adı neydi?
1791
01:33:54,390 --> 01:33:57,990
1792
01:33:57,990 --> 01:34:00,120
Kapka Kassabova.
1793
01:34:00,120 --> 01:34:05,430
Öyle görünüyor ki Vikiveri bu hanımı zaten tanıyor.
1794
01:34:05,430 --> 01:34:08,330
1795
01:34:08,330 --> 01:34:08,840
Gördünüz mü?
1796
01:34:08,840 --> 01:34:12,290
Yani sadece yazmaya başlayıp sonra ona bağlantı verebilirim.
1797
01:34:12,290 --> 01:34:12,840
Harika.
1798
01:34:12,840 --> 01:34:13,824
Peki ya olmasaydı?
1799
01:34:13,824 --> 01:34:15,740
Ya zaten Vikiveri'de varolan biri tarafından
1800
01:34:15,740 --> 01:34:17,690
çevrilmiş olmasaydı?
1801
01:34:17,690 --> 01:34:22,190
Şey, adı sadece bir kelime olarak yazardım.
1802
01:34:22,190 --> 01:34:25,760
Ama ideali, bu çevirmen hakkında bir Vikiveri ögesi
1803
01:34:25,760 --> 01:34:28,940
oluşturabilmektir; böylece ona bir
1804
01:34:28,940 --> 01:34:30,350
bağlantı verme imkanımız olur.
1805
01:34:30,350 --> 01:34:33,560
1806
01:34:33,560 --> 01:34:36,920
Şimdi şurada aslında bir niteleyici ekleyebilirim
1807
01:34:36,920 --> 01:34:40,310
çünkü, o bu kitabın çevirmeni değil, tamam mı?
1808
01:34:40,310 --> 01:34:43,620
O, bu kitabın İngilizce'sinin çevirmeni.
1809
01:34:43,620 --> 01:34:44,440
Tamam.
1810
01:34:44,440 --> 01:34:50,151
Yani kitabı çevirdiği dil, İngilizce.
1811
01:34:50,151 --> 01:34:50,650
Değil mi?
1812
01:34:50,650 --> 01:34:53,620
Bu kitap--unutmayın kitabı tanıtıyorum.
1813
01:34:53,620 --> 01:34:55,376
Öge, kitap hakkında.
1814
01:34:55,376 --> 01:34:57,250
Yani kitabın Lehçe'sinin başka bir
1815
01:34:57,250 --> 01:34:58,510
çevirmeni olabilir.
1816
01:34:58,510 --> 01:35:02,320
Yani bu, bu niteleyiciler olmazsa bir anlamı olmayacak
1817
01:35:02,320 --> 01:35:06,430
bir özelliğin ya da ifadenin bir örneğidir.
1818
01:35:06,430 --> 01:35:08,140
Doğru değil işte.
1819
01:35:08,140 --> 01:35:11,320
Çevirmen şudur demek bir anlam ifade etmiyor.
1820
01:35:11,320 --> 01:35:14,950
İngilizce'ye çevirendir ya da hatta bu İngilizce çevirinin
çevirmenidir.
1821
01:35:14,950 --> 01:35:17,770
50 yılda belki başka
1822
01:35:17,770 --> 01:35:18,940
İngilizce çeviriler de oldu.
1823
01:35:18,940 --> 01:35:24,774
Yani bu, niteleyici gereksinimine bir örnek.
1824
01:35:24,774 --> 01:35:27,190
Ve elbette gidip başka alanlara da ekleme yapabilirim.
1825
01:35:27,190 --> 01:35:29,710
Bunu şimdi yapmamız gerekmiyor.
1826
01:35:29,710 --> 01:35:32,960
Yayın tarihi, ülkesi, vs..
1827
01:35:32,960 --> 01:35:35,440
Artık bu daha önce gördüğümüz tüm o ögelere
benzemeye
1828
01:35:35,440 --> 01:35:38,440
başladı bile fakat bir dakika önce yoktu.
1829
01:35:38,440 --> 01:35:43,920
Sadece bir dakika önce Vikiveri'nin bu eser hakkında
hiçbir fikri yoktu.
1830
01:35:43,920 --> 01:35:46,500
Bu, yazarn en ünlü kitaplarından birisi.
1831
01:35:46,500 --> 01:35:52,080
Öyleyse Deyan Enev hakkındaki bu bilgilere,
1832
01:35:52,080 --> 01:35:56,190
meslek, diller..vs zaten sahip olan ögeye gidip
1833
01:35:56,190 --> 01:35:59,170
bir özellik ekleyebildim.
1834
01:35:59,170 --> 01:36:01,050
Unutmayın, bunlarla sınırlı değilim
1835
01:36:01,050 --> 01:36:06,180
Tanınmış eserler diye bir özellik ekleyebilirim,
1836
01:36:06,180 --> 01:36:08,670
ve kendi yeni ögemden bahsedebilirim.
1837
01:36:08,670 --> 01:36:12,120
Circus Bulgaria.
1838
01:36:12,120 --> 01:36:12,750
Gördünüz mü?
1839
01:36:12,750 --> 01:36:15,180
Yeni ögem çıkıyor, ve yazdığım bu açıklama sayesinde
1840
01:36:15,180 --> 01:36:18,660
("kısa öykü derlemesi"),
1841
01:36:18,660 --> 01:36:22,650
Burada açılan menüde çok uygun bir şekilde gösterilmeye başladı bile.
1842
01:36:22,650 --> 01:36:24,270
Buna bağlantı verdim.
1843
01:36:24,270 --> 01:36:25,154
"kaydet"'e bastım.
1844
01:36:25,154 --> 01:36:28,680
1845
01:36:28,680 --> 01:36:32,310
Aslında bunun yazarın tanınmış bir eseri olduğuna dair
46
01:36:32,310 --> 01:36:34,620
bazı kaynaklarım olması gerekirdi,
1847
01:36:34,620 --> 01:36:37,000
fakat şimdi bunun için zaman harcamayacağız.
1848
01:36:37,000 --> 01:36:39,010
Önemli olan yeni bir öge yaratmış olmamız.
1849
01:36:39,010 --> 01:36:40,410
Onu biraz geliştirdik de.
1850
01:36:40,410 --> 01:36:44,400
Ona link verdik, böylece yazar adından kendisinden bahsetmekle daha erişilebilir oldu
1851
01:36:44,400 --> 01:36:47,760
ve elbetteki kitap ögesinin kendisi de
1852
01:36:47,760 --> 01:36:50,710
yazardan bahsediyor ve yazara link veriyor.
1853
01:36:50,710 --> 01:36:52,770
Yani hepsi tamam.
1854
01:36:52,770 --> 01:36:57,780
Yapacağımız son bir şey kullanışlı bir niteleyici vermek
1855
01:36:57,780 --> 01:37:02,880
öyleyse hadi mesela bu kitabın Kongre Kütüphanesi kaydını
1856
01:37:02,880 --> 01:37:03,940
ekleyelim.
1857
01:37:03,940 --> 01:37:04,440
tamam.
1858
01:37:04,440 --> 01:37:07,710
Bunu önceden hazırlamıştım.
1859
01:37:07,710 --> 01:37:08,760
Oo.
1860
01:37:08,760 --> 01:37:12,720
Tam vaktinde, benden vazgeçmeden 80 saniye önce!
1861
01:37:12,720 --> 01:37:14,310
Oh benden vazgeçmiş bile!
1862
01:37:14,310 --> 01:37:15,490
Bu çok yazık.
1863
01:37:15,490 --> 01:37:23,300
1864
01:37:23,300 --> 01:37:29,110
Öyleyse Kongre Kütüphanesi'ne gidip bu kitabı bulurum.
1865
01:37:29,110 --> 01:37:33,050
Bu girdiyi bulurum, değil mi?
1866
01:37:33,050 --> 01:37:37,320
Kongre Kütüphanesi veritabanında bu kitap hakkındaki kaydı.
1867
01:37:37,320 --> 01:37:39,120
Ve bir permalink var.
1868
01:37:39,120 --> 01:37:42,570
Kalıcı link olması bir şekilde garanti edilmiş.
1869
01:37:42,570 --> 01:37:47,950
O linki kopyalayıp kendi küçük kitabıma dönebilirim,
1870
01:37:47,950 --> 01:37:55,770
ve Kongre Kütüphanesi diyebilirim.
1871
01:37:55,770 --> 01:38:01,070
Evet, LCCN, kendi ID'lerine böyle diyorlar
1872
01:38:01,070 --> 01:38:02,120
arama numarası.
1873
01:38:02,120 --> 01:38:06,502
Ve buraya yapıştırıyorum.
1874
01:38:06,502 --> 01:38:08,210
Aslında URL gerekmiyor;
1875
01:38:08,210 --> 01:38:09,136
Sadece numara gerekli.
1876
01:38:09,136 --> 01:38:12,440
1877
01:38:12,440 --> 01:38:13,520
Ve işte oldu.
1878
01:38:13,520 --> 01:38:16,550
Ekledim ve artık Vikiveri
1879
01:38:16,550 --> 01:38:20,630
bu kitap hakkında bibliyografik bilgiyi nasıl bulacağını biliyor.
1880
01:38:20,630 --> 01:38:24,710
Ve Vikiveri'nin tekrar-kullanıcısı olan herhangi biri, bir program,
1881
01:38:24,710 --> 01:38:28,950
kitaplarla yazarları eşleştiren bir araç
1882
01:38:28,950 --> 01:38:32,870
veya istatstiksel analiz yapan bir araç veya öyle bir şey,
1883
01:38:32,870 --> 01:38:35,090
gelecekte var olacak hayali bir araç, otomatik olarak
1884
01:38:35,090 --> 01:38:39,170
Kongre Kütüphanesi'nde ek metaveriye
1885
01:38:39,170 --> 01:38:41,840
az önce yaptığım bu bağlantı sayesinde erişebilir.
1886
01:38:41,840 --> 01:38:44,150
Ve elbette dünyadaki başka kataloglara ait
1887
01:38:44,150 --> 01:38:46,460
çok daha fazla ID ekleyebilirdim,
1888
01:38:46,460 --> 01:38:48,150
bunu şimdi yapmayacağız.
1889
01:38:48,150 --> 01:38:51,840
Görüyorsunuz ki artık "Niteleyiciler" altında görünüyor.
1890
01:38:51,840 --> 01:38:56,330
İşte tamamen yeni bir veri parçasını bu şekilde oluşturuyoruz..
1891
01:38:56,330 --> 01:38:59,632
Bu konuda sorusu olan, yeni ögeler oluşturma hakkında?
1892
01:38:59,632 --> 01:39:18,100
1893
01:39:18,100 --> 01:39:19,180
Evet, tamam.
1894
01:39:19,180 --> 01:39:25,510
Vikiveri'ye kendi başımıza - bir bakıma
1895
01:39:25,510 --> 01:39:26,350
doğrudan, Vikiveri üzerinden --
1896
01:39:26,350 --> 01:39:27,840
nasıl katkı verdiğimizi gördük.
1897
01:39:27,840 --> 01:39:30,680
1898
01:39:30,680 --> 01:39:35,220
Şimdi şöyle düşünebilirsiniz, "Fakat Asaf,
1899
01:39:35,220 --> 01:39:39,880
her bir kişi, ve her bir kitap
ve her bir şehir hakkında
1900
01:39:39,880 --> 01:39:44,500
bütün bu bilgi parçalarını kaydetmek
1901
01:39:44,500 --> 01:39:47,410
bir yığın iş gibi görünüyor."
1902
01:39:47,410 --> 01:39:50,520
Ve eğer böyle düşünüyorsanız
1903
01:39:50,520 --> 01:39:52,730
haklısınız.
1904
01:39:52,730 --> 01:39:54,600
Bu, çok fazla iş.
1905
01:39:54,600 --> 01:39:59,930
Ancak merkezileşmiş bir iş, yani diğer vikilerde tekrar-kullanılabilir
1906
01:39:59,930 --> 01:40:03,860
ve birazdan Vikveriden Vikipedi'ye veya diğer projelere
1907
01:40:03,860 --> 01:40:07,296
nasıl bilgi çekileceğini göreceğiz.
1908
01:40:07,296 --> 01:40:10,860
1909
01:40:10,860 --> 01:40:13,780
Biraz sonra bunu göstereceğiz.
1910
01:40:13,780 --> 01:40:18,660
Fakat burada harika bir küçük oyun var.
1911
01:40:18,660 --> 01:40:23,205
Bir Vikiveri gönüllüsü olana Magnis Monska'nın
oluşturuduğu,
1912
Ve "vikiveri oyunı" diye adlandırdığı,
1913
01:40:30,900 --> 01:40:31,920
insanları kandıran--
1914
01:40:31,920 --> 01:40:35,730
pardon, insanlara Vikiveri'ye katkı vermede
1915
01:40:35,730 --> 01:40:41,500
çok ama çok hoş bir şekilde yardım eden bir oyun.
1916
01:40:41,500 --> 01:40:44,410
Vikiveri oyununa bir bakalım hadi.
1917
01:40:44,410 --> 01:40:47,840
Bu Vikiveri oyununda yapmanız gereken ilk şey
1918
01:40:47,840 --> 01:40:50,660
hesaba girmek çünkü Vikiver oyunu
1919
01:40:50,660 --> 01:40:53,150
düzenlemeleri sizin adınıza yapıyor.
1920
01:40:53,150 --> 01:40:54,980
Bu yüzden onu yetkilendirmeliyiz.
1921
01:40:54,980 --> 01:40:57,250
Son derece güvenli.
1922
01:40:57,250 --> 01:41:01,090
Ve bundan sonra Vikiveri oyununa gidebilirsiniz.
1923
01:41:01,090 --> 01:41:02,020
İşte oyun.
1924
01:41:02,020 --> 01:41:03,520
Şimdi hesabıma girdim.
1925
01:41:03,520 --> 01:41:05,230
Ve aslında Vikiveri oyununda
1926
01:41:05,230 --> 01:41:06,970
bir dizi farklı oyun var.
1927
01:41:06,970 --> 01:41:09,310
Hai, kişi oyunu ile başlayalım.
1928
01:41:09,310 --> 01:41:14,170
Şimdi Vikiveri size bir öge gösteriyor
1929
01:41:14,170 --> 01:41:20,800
ve çok basit bir soru soruyor.
1930
01:41:20,800 --> 01:41:23,200
"Kişi mi, yoksa kişi değil mi?" Heps bu.
1931
01:41:23,200 --> 01:41:26,410
1932
01:41:26,410 --> 01:41:30,550
Yani Vikiveri "nedir" özelliği bile olmayan
1933
01:41:30,550 --> 01:41:35,540
Vikiveri girdileri üzerinden geçiyor.
1934
01:41:35,540 --> 01:41:37,520
Bu yüzden Vikiveri bunun
1935
01:41:37,520 --> 01:41:41,120
bir kişi mi, yoksa bir dağ veya şehir mi
1936
01:41:41,120 --> 01:41:44,390
ya da ülke mi yoksa başka bir şey mi olduğunu bilmiyor.
1937
01:41:44,390 --> 01:41:47,150
Bu yüzden size soruyor. Çünkü bu Vikiveri'nin
1938
01:41:47,150 --> 01:41:50,300
kendi başına karar veremeyeceği bir soru,
1939
01:41:50,300 --> 01:41:54,800
fakat biz insanlar için baktığımız şeyin
1940
01:41:54,800 --> 01:41:58,220
bir kişi olup olmadığını söylemek genellikle çocuk oyuncağı.
1941
01:41:58,220 --> 01:42:03,590
Eğer bilgi İngilizce değil de
1942
01:42:03,590 --> 01:42:06,470
şurada olduğu gibi Java dilinde ise biraz zorlaşıyor.
1943
01:42:06,470 --> 01:42:10,010
Şimdi bu öge Java dilinde açıklanmış.
1944
01:42:10,010 --> 01:42:14,360
Java dilindeki (Endonezya'da konuşulur) bilgim çok zayıf!
1945
01:42:14,360 --> 01:42:19,620
Ama yine de, bunun bir kişi olmadığını söyleyebilirim.
1946
01:42:19,620 --> 01:42:20,730
Nerden biliyorum?
1947
01:42:20,730 --> 01:42:23,220
Tek kelime Java dili bilmesem de
1948
01:42:23,220 --> 01:42:25,950
Burada 1000 kilometreden ve
1949
01:42:25,950 --> 01:42:28,860
kilometrekareden bahsettiğini görebiliyorum, bakın?
1950
01:42:28,860 --> 01:42:32,520
Yani bu bir yer, veya bir mekan,
1951
01:42:32,520 --> 01:42:36,090
ya da bir bölge hakkında ama bir kişi hakkında değil.
1952
01:42:36,090 --> 01:42:39,060
İşte bu, bazen dilleri anlamasak bile
1953
01:42:39,060 --> 01:42:41,100
bir karar verebildiğimizi gösteren
1954
01:42:41,100 --> 01:42:42,400
bir örnek.
1955
01:42:42,400 --> 01:42:45,030
Yine de tabi ki emin olmanız gerekir.
1956
01:42:45,030 --> 01:42:47,700
Bu kesinlikle bir kişi hakkındaki Vikipedi maddesine
1957
01:42:47,700 --> 01:42:49,150
benzemiyor
1958
01:42:49,150 --> 01:42:50,430
Yani bu bir kişi değil.
1959
01:42:50,430 --> 01:42:52,780
Üstüne tıklıyorum ve sonraki öge gösteriliyor.
1960
01:42:52,780 --> 01:42:56,600
1961
01:42:56,600 --> 01:42:59,660
Bu öge de konuşmadığım bir dilde,
1962
01:42:59,660 --> 01:43:00,950
ve bilemiyorum...
1963
01:43:00,950 --> 01:43:03,740
Bunun bir kişi olup olmadığını bilmiyorum.
1964
01:43:03,740 --> 01:43:07,350
Bu yüzden "Emin değilim"e tıklıyorum.
1965
01:43:07,350 --> 01:43:11,190
Bu İsveççe'de, ve Sulawesi hakkında.
1966
01:43:11,190 --> 01:43:13,770
Gene Endonezya'da.
1967
01:43:13,770 --> 01:43:16,530
Ve bir kişi hakkında değil.
1968
01:43:16,530 --> 01:43:18,150
Bunu anlayacak kadar İsveççem var.
1969
01:43:18,150 --> 01:43:21,750
Bu yüzden "kişi değil"e tıklıyorum.
1970
01:43:21,750 --> 01:43:24,420
Şimdi, diyebilirsiniz ki, "gerçekten de
1971
01:43:24,420 --> 01:43:28,350
bilmediğim bütün bu dillerle uğraşmak zorunda mıyım?
1972
01:43:28,350 --> 01:43:29,190
Cevap, hayır.
1973
01:43:29,190 --> 01:43:30,630
Mecbur değilsiniz.
1974
01:43:30,630 --> 01:43:32,580
Vikiveri oyununun altında, şurada
1975
01:43:32,580 --> 01:43:33,840
ayarlar var.
1976
01:43:33,840 --> 01:43:38,270
ona tıklayıp Vikiveri'ye;
1977
01:43:38,270 --> 01:43:41,840
Çince veya Japonca'yı okuyamıyorum bile bu yüzden...
1978
01:43:41,840 --> 01:43:44,600
lütfen bana o dillerde öge gösterme...
1979
01:43:44,600 --> 01:43:47,060
Çünkü tahminde bile bulunamıyorum."diyebilirsiniz.
1980
01:43:47,060 --> 01:43:50,000
"Görece olarak daha kolay belirleyebildiğim şu dilleri
1981
01:43:50,000 --> 01:43:51,380
tercih ediyorum"
1982
01:43:51,380 --> 01:43:54,601
Hatta Vikiveri'ye bana sadece şu dilleri göstermesini söyleyebilirim.
1983
01:43:54,601 --> 01:43:55,100
Gördünüz mü?
1984
01:43:55,100 --> 01:43:57,350
Bu seçilmemişti, bu yüzden bana
1985
01:43:57,350 --> 01:44:00,600
başka diller gösterildi.
1986
01:44:00,600 --> 01:44:04,240
Sadece şu dilleri göster deyip kaydedebilirim.
1987
01:44:04,240 --> 01:44:06,100
Ve şimdi bu oyunu yeniden deneyebilirim.
1988
01:44:06,100 --> 01:44:07,980
Yalnız, bu biraz yavaşlatabilir
1989
01:44:07,980 --> 01:44:09,000
Devam ediyoruz.
1990
01:44:09,000 --> 01:44:11,640
İşte İspanyolca -- Vikiveri oyunununa kullanabileceğini
1991
01:44:11,640 --> 01:44:14,640
söylediğim dillerden birisi.
1992
01:44:14,640 --> 01:44:16,480
Bu, İspanyolca bir öge.
1993
01:44:16,480 --> 01:44:19,265
Şimdi, bu bir kişi hakkında mı, değil mi?
1994
01:44:19,265 --> 01:44:22,120
1995
01:44:22,120 --> 01:44:23,230
Bu, bir kişi hakkında değil.
1996
01:44:23,230 --> 01:44:25,906
1997
01:44:25,906 --> 01:44:26,780
Bu, bir kişi hakkında mıdır?
1998
01:44:26,780 --> 01:44:29,155
1999
01:44:29,155 --> 01:44:29,655
Hayır.
2000
01:44:29,655 --> 01:44:32,900
2001
01:44:32,900 --> 01:44:35,180
Evet, doğru mu?
2002
01:44:35,180 --> 01:44:38,550
Manastır keşişi, Peder Ovideo Falconi.
2003
01:44:38,550 --> 01:44:40,890
Bu, bir kişi gibi geliyor.
2004
01:44:40,890 --> 01:44:42,680
Frau Pedro Nasser.
2005
01:44:42,680 --> 01:44:44,960
Evet, 1577'de Madrid'de doğmuş.
2006
01:44:44,960 --> 01:44:46,280
Bu, bir kişi.
2007
01:44:46,280 --> 01:44:47,060
Tamam.
2008
01:44:47,060 --> 01:44:49,730
Kişiye tıklıyorum.
2009
01:44:49,730 --> 01:44:52,100
Gene, emin değilseniz, emin değilim'e tıklayın.
2010
01:44:52,100 --> 01:44:55,100
Önemli olan, sadece "kişi"ye tıklayarak, burada da görebileceğiniz gibi
2011
01:44:55,100 --> 01:44:57,780
bu, mobil cihazda çok iyi çalışır,
2012
01:44:57,780 --> 01:45:01,430
bu yüzden günlük yaşantınızda katkı verebilirsiniz dedim.
2013
01:45:01,430 --> 01:45:04,100
Telefonunuzu, tabletinizi falan alıp
2014
01:45:04,100 --> 01:45:05,840
tıklayabilirsiniz.
2015
01:45:05,840 --> 01:45:07,040
"kişi", "kişi değil".
2016
01:45:07,040 --> 01:45:08,900
"Kişi", "kişi değil".
2017
01:45:08,900 --> 01:45:12,500
İnanılmaz olan, sadece kişi/kişi değile tıklamak Vikiveri'de
2018
01:45:12,500 --> 01:45:15,830
benim adıma düzenleme yapıyor ki bunu,
2019
01:45:15,830 --> 01:45:21,560
her wikide olduğu gibi "Katkılarım"a bakarak görebilirim.
2020
01:45:21,560 --> 01:45:24,200
Ve gördüğünüz gibi Circus Bulgari düzenlemesinin yanında
2021
01:45:24,200 --> 01:45:28,340
son düzenlemem Pedro de Ovideo
2022
01:45:28,340 --> 01:45:30,130
Falconi kişisi hakkında.
2023
01:45:30,130 --> 01:45:32,000
Ve yapılan düzenleme,
2024
01:45:32,000 --> 01:45:38,030
--umarım görebileceksiniz- kişi olduğu iddiasını oluşturdu.
2025
01:45:38,030 --> 01:45:39,110
Ekledim--
2026
01:45:39,110 --> 01:45:43,100
Yani Vikiveri benim içim "Nedir"
2027
01:45:43,100 --> 01:45:44,180
olarak kişiyi ekledi.
2028
01:45:44,180 --> 01:45:47,780
Şimdi, müthiş olan bunun süper basit olması.
2029
01:45:47,780 --> 01:45:51,890
O ögeye gidip, Ekle butonuna basıp,
2030
01:45:51,890 --> 01:45:57,080
nedir özelliğini seçip, kişiyi seçip
Kaydet'e basmam gerekmedi.
2031
01:45:57,080 --> 01:45:59,210
Tüm bu işlemler yerine sadece
2032
01:45:59,210 --> 01:46:04,250
ekranımda "kişi", "kişi değil" diye tıkladım.
2033
01:46:04,250 --> 01:46:10,280
Ve günlük yaşantımda yüzlerce düzenleme yapabilirim.
2034
01:46:10,280 --> 01:46:12,410
Başka oyunlar da var, cinsiyet oyunu gibi.
2035
01:46:12,410 --> 01:46:14,810
Yani bu şu demek--
2036
01:46:14,810 --> 01:46:17,240
Vikiveri ögenin kişi olduğunu
2037
01:46:17,240 --> 01:46:19,760
biliyor ama o kişinin cinsiyetini
2038
01:46:19,760 --> 01:46:21,710
bilmiyor.
2039
01:46:21,710 --> 01:46:25,340
-ki bu da temel ögelerden birisidir.
2040
01:46:25,340 --> 01:46:27,770
Ve bu çok zaman alıyor,
2041
01:46:27,770 --> 01:46:29,870
koyduğum dil ayarlarından ötürü.
2042
01:46:29,870 --> 01:46:32,660
Sanırım daha az egzotik diller zaten
2043
01:46:32,660 --> 01:46:35,130
oyundan çıkarıldı.
2044
01:46:35,130 --> 01:46:36,880
Bu kadar zaman beklemek zorunda değiliz.
2045
01:46:36,880 --> 01:46:40,280
2046
01:46:40,280 --> 01:46:44,970
Başka bir şey deneyebiliriz.
2047
01:46:44,970 --> 01:46:45,950
Mesleğe ne dersiniz?
2048
01:46:45,950 --> 01:46:46,850
Meslek oyunu.
2049
01:46:46,850 --> 01:46:49,400
İşte başlıyoruz, bu Rusça.
2050
01:46:49,400 --> 01:46:55,540
Peki bu beyefendinin mesleği nedir?
2051
01:46:55,540 --> 01:46:58,630
Şey, o bir [DUYULAMIYOR].
2052
01:46:58,630 --> 01:47:00,700
Bir kilise mensubu.
2053
01:47:00,700 --> 01:47:04,300
Ne var ki meslek oyunu
2054
01:47:04,300 --> 01:47:06,490
Vikiveri oyununun otomatik olarak
2055
01:47:06,490 --> 01:47:10,990
olası meslekleri madde metninden çektiği
2056
01:47:10,990 --> 01:47:13,810
ve onay sorduğu bir yer.
2057
01:47:13,810 --> 01:47:16,840
Yani eğer bu kişi gerçekten de bir diyakoz ise,
2058
01:47:16,840 --> 01:47:17,770
ona tıklamam gerek.
2059
01:47:17,770 --> 01:47:19,990
Fakat emin değilim.
2060
01:47:19,990 --> 01:47:24,950
Rus Kilisesi'ndeki ayrımları pek bilmiyorum.
2061
01:47:24,950 --> 01:47:26,620
Yani [DUYULMUYOR]
bayağı kıdemli,
2062
01:47:26,620 --> 01:47:28,690
ama bu otomatik olarak aynı zamanda
2063
01:47:28,690 --> 01:47:30,100
diyakoz olduğu anlamına gelir mi bilmem.
2064
01:47:30,100 --> 01:47:32,720
Ve [DUYULMUYOR] burada yok.
2065
01:47:32,720 --> 01:47:36,380
Bu yüzden "listelenmiyor"a tıklayacağım.
2066
01:47:36,380 --> 01:47:39,540
Keza, bu tahminler her zaman doğru değil.
2067
01:47:39,540 --> 01:47:42,680
Öyleyse bu adam mesela Rusça'da,
2068
01:47:42,680 --> 01:47:43,430
bunu okuyabiliyorum...
2069
01:47:43,430 --> 01:47:44,470
Bu kişi bir filolojist...
2070
01:47:44,470 --> 01:47:45,380
bir dilbilimci.
2071
01:47:45,380 --> 01:47:48,510
Öyleyse bunu onaylayabilir ve dilbilimciye tıklayabilirim.
2072
01:47:48,510 --> 01:47:49,010
Tamam mı?
2073
01:47:49,010 --> 01:47:51,950
Ve gene, eğer katkılarıma bakarsak
2074
01:47:51,950 --> 01:47:55,700
Vikiveri oyununun benim adıma
2075
01:47:55,700 --> 01:47:59,930
mesleği dilbilimci olarak oluşturdu.
2076
01:47:59,930 --> 01:48:02,450
Tamam.
2077
01:48:02,450 --> 01:48:04,370
Sırf buraya dilbilimci yazarak.
2078
01:48:04,370 --> 01:48:07,040
Şimdi, eğer bu maddeden alındıysa,
2079
01:48:07,040 --> 01:48:09,860
neden yanlış olsun ki?
2080
01:48:09,860 --> 01:48:15,970
Şey, İsa bir marangozun oğluydu.
2081
01:48:15,970 --> 01:48:18,870
Metinde marangoz kelimesi geçiyor.
2082
01:48:18,870 --> 01:48:22,840
Bu, İsa'nın bir marangoz olduğunu söylemek doğrudur
anlamına gelmez.
2083
01:48:22,840 --> 01:48:23,340
Tamam mı?
2084
01:48:23,340 --> 01:48:24,660
Biraz saçma bir örnek değil mi?
2085
01:48:24,660 --> 01:48:30,250
Yani bir çok maddede şöyle diyecektir: "Bir doktorun oğludur".
2086
01:48:30,250 --> 01:48:32,850
Ve böylece doktor kelimesi önerilebilir
2087
01:48:32,850 --> 01:48:36,030
fakat doğru olmaz, eğer kendisi de bir
2088
01:48:36,030 --> 01:48:38,090
doktor değilse.
2089
01:48:38,090 --> 01:48:43,540
Öyleyse umuyorum ki işin özünü anladınız.
2090
01:48:43,540 --> 01:48:47,500
Bir de dağınık Vikiveri oyunu var ki
2091
01:48:47,500 --> 01:48:48,774
pek müthiş.
2092
01:48:48,774 --> 01:48:51,450
2093
01:48:51,450 --> 01:48:54,320
İşte başlıyoruz, ek oyunlar da var.
2094
01:48:54,320 --> 01:49:02,610
Yani örneğin Kian oyunu size
2095
01:49:02,610 --> 01:49:06,940
oynayacak bazı ögeler veriyor.
2096
01:49:06,940 --> 01:49:16,610
2097
01:49:16,610 --> 01:49:17,110
Evet?
2098
01:49:17,110 --> 01:49:17,610
Hayır?
2099
01:49:17,610 --> 01:49:18,430
Tamam.
2100
01:49:18,430 --> 01:49:20,830
Şimdi bu küçük kart size
2101
01:49:20,830 --> 01:49:27,940
bir insan yerleşimi ve rir ve nedirliğini onaylamanızı ister.
2102
01:49:27,940 --> 01:49:30,480
Yani, bir köy müdür, şehir midir vs..
2103
01:49:30,480 --> 01:49:33,310
Bu bir tür insan yerleşimi mi, değil mi?
2104
01:49:33,310 --> 01:49:34,340
Belki de bu bir kitaptır.
2105
01:49:34,340 --> 01:49:35,540
Belki de bir şiir.
2106
01:49:35,540 --> 01:49:38,980
Peki ya İngilizce bir yerleşim yeri midir?
2107
01:49:38,980 --> 01:49:41,500
Ve burada dillere tıklayıp bilgiyi görebilirsiniz.
2108
01:49:41,500 --> 01:49:43,270
Öyleyse İngilizce'ye basıyorum.
2109
01:49:43,270 --> 01:49:44,572
Ve aslında madde
2110
01:49:44,572 --> 01:49:46,030
--demek istediğim Vikipei maddesinin kendisi--
2111
01:49:46,030 --> 01:49:49,360
Camigji'nin bu Congo yöresinde
2112
01:49:49,360 --> 01:49:51,370
bir kasaba ve bölge olduğunu söylüyor.
2113
01:49:51,370 --> 01:49:54,640
Yani evet, bu bir insan yerleşimidir.
2114
01:49:54,640 --> 01:49:57,580
Bu yüzden evet'e tıkladım.
2115
01:49:57,580 --> 01:50:00,460
Ve sırf evet'e tıklamakla, gene o ögeye gittim,
2116
01:50:00,460 --> 01:50:02,740
ve insan yerleşimi özelliğini ekledim.
2117
01:50:02,740 --> 01:50:05,560
Şimdi, bütün oyunlardaki asıl nokta
2118
01:50:05,560 --> 01:50:08,140
bunların programcılar tarafından yazılmış,
2119
01:50:08,140 --> 01:50:12,490
oldukça basit özelikler hakkında
2120
01:50:12,490 --> 01:50:14,120
yarı-akıllı tahminler yapması.
2121
01:50:14,120 --> 01:50:17,770
Ve amaçları, bütün bu önemli veri parçalarının toplanmasına
2122
01:50:17,770 --> 01:50:23,730
yardımcı olmak için yarı-otomatikleşme sağlamak.
2123
01:50:23,730 --> 01:50:26,640
Her ibr tıklama Vikiveri'nin
2124
01:50:26,640 --> 01:50:31,000
gelecekteki sorgularda daha iyi, daha zengin sonuçlar vermesine
2125
01:50:31,000 --> 01:50:32,380
yardımcı olur.
2126
01:50:32,380 --> 01:50:38,130
Yani artık Vikiveri eğer Kongo'nun şehirleri nedir?"
2127
01:50:38,130 --> 01:50:42,690
diye sorsam Camigji'yi de sayabilir.
2128
01:50:42,690 --> 01:50:44,220
Şu ana kadar bunu yapamıyordu.
2129
01:50:44,220 --> 01:50:46,830
Çünkü aslında bunu tam olarak bilmiyordu.
2130
01:50:46,830 --> 01:50:51,950
Yani kadın, erkek, kişi, kişi değil diye her
tıklayıp
2131
01:50:51,950 --> 01:50:56,640
karar verişimiz ile Vikiveri'yi geliştiriyoruz
2132
01:50:56,640 --> 01:51:01,560
ve alabileceğimiz sonuçları zenginleştiriyoruz.
2133
01:51:01,560 --> 01:51:04,590
Bu konuda sorusu olan, Vikiveri oyunu ile yapılan
2134
01:51:04,590 --> 01:51:07,010
mikro-katkılar hakkında?
2135
01:51:07,010 --> 01:51:09,890
Eğer bu size cazip geliyorsa sizi
2136
01:51:09,890 --> 01:51:12,860
gidip Vikiveri oyununu ziyaret etmeye ve bu yolla
2137
01:51:12,860 --> 01:51:15,205
hemen katkıda bulunmaya başlamaya teşvik ediyorum.
2138
01:51:15,205 --> 01:51:19,580
2139
01:51:19,580 --> 01:51:21,650
Şurada bir soru var.
2140
01:51:21,650 --> 01:51:24,650
Eğer Circus Bulgaria hakkında bir madde oluşturursam
2141
01:51:24,650 --> 01:51:26,630
bunları nasıl doğru olarak bağlantılandırırım?
2142
01:51:26,630 --> 01:51:28,740
Bu mükemmel bir soru.
2143
01:51:28,740 --> 01:51:33,090
Yani bir kere --yani şimdi şu kitap hakkında bir
Vikiveri ögesi var,
2144
01:51:33,090 --> 01:51:37,650
ama hiç bir yerde Vikipedi maddesi yok.---
2145
01:51:37,650 --> 01:51:41,460
Şimdi farzedin ki, mesela Bulgarca'da maddeyi yazıyorum,
2146
01:51:41,460 --> 01:51:42,870
Vikiveri'ye gidersiniz...
2147
01:51:42,870 --> 01:51:45,180
Ögeyi sorgulayıp bulursunuz,
2148
01:51:45,180 --> 01:51:49,170
Ögeyi bulur ve sonra şurada sayfanın altında
2149
01:51:49,170 --> 01:51:50,850
boş olan site bağlantıları bölümünü...
2150
01:51:50,850 --> 01:51:52,020
- gördünüz mü?
2151
01:51:52,020 --> 01:51:53,100
işte bu var?
2152
01:51:53,100 --> 01:51:55,050
Circus Bulgaria.
2153
01:51:55,050 --> 01:51:56,010
Hadi bunu gösterelim.
2154
01:51:56,010 --> 01:51:58,000
İşte kitap hakkındaki öge.
2155
01:51:58,000 --> 01:52:01,030
Diyelim ki artık bir madde var,
2156
01:52:01,030 --> 01:52:03,670
çünkü az önce onu oluşturdum.
2157
01:52:03,670 --> 01:52:07,450
Buraya, boş Vikipedi bağlantıları bölümüne gidip
2158
01:52:07,450 --> 01:52:11,760
Düzenle'ye basabilirim, viki'nin adını yazarım,
2159
01:52:11,760 --> 01:52:16,430
diyelim ki İngilizce ve sonra da az önce oluşturduğum
2160
01:52:16,430 --> 01:52:18,230
sayfanın adını yazarım.
2161
01:52:18,230 --> 01:52:20,790
Circus-- tamam mı?
2162
01:52:20,790 --> 01:52:23,400
Ve gene, bana kolaylık olsun diye
2163
01:52:23,400 --> 01:52:25,080
otomatik- tamamlama yapıyor.
2164
01:52:25,080 --> 01:52:28,260
Şimdi gerçekte maddeyi oluşturmadık,
2165
01:52:28,260 --> 01:52:30,480
ama hadi madde bu diyelim;
2166
01:52:30,480 --> 01:52:33,330
buna tıklayabilirim, kaydet'e basarım ve bu,
2167
01:52:33,330 --> 01:52:36,450
yeni oluşturulmuş Vikipedi maddesini
2168
01:52:36,450 --> 01:52:38,130
bu Vikiveri ögesi ile bağlantılandıracaktır.
2169
01:52:38,130 --> 01:52:41,940
Bu, bu öge için vikiler arası bağlantı listesinin başlangıcı.
2170
01:52:41,940 --> 01:52:43,620
Şimdi Kaydet'e basmayacağım çünkü henüz
2171
01:52:43,620 --> 01:52:45,289
maddeyi oluşturmadık.
2172
01:52:45,289 --> 01:52:46,830
Umuyorum ki sorunuz cevaplandı.
2173
01:52:46,830 --> 01:52:50,340
Atladığım başka bir soru var mıydı?
2174
01:52:50,340 --> 01:52:51,450
Hayır.
2175
01:52:51,450 --> 01:52:53,170
Tamam.
2176
01:52:53,170 --> 01:52:55,300
Vikiveri oyunu hakkında sorusu olan?
2177
01:52:55,300 --> 01:53:00,740
Mikro-katkı düşüncesi hakkında?
2178
01:53:00,740 --> 01:53:05,330
Eğer yoksa verinin yerleştirilmesine geçebiliriz,
2179
01:53:05,330 --> 01:53:07,490
ve sonra da sorguları tartışabiliriz.
2180
01:53:07,490 --> 01:53:12,000
Bütün bu veriyi Vikiveri'den nasıl alacağımızı.
2181
01:53:12,000 --> 01:53:16,500
Vikiveri'den verinin nasıl yerleştirileceğinin kısa versiyonu
2182
01:53:16,500 --> 01:53:19,920
işte bu küçük büyüdür.
2183
01:53:19,920 --> 01:53:25,410
Süslü parantez, Süslü parantez, diyez işareti, özellik.
2184
01:53:25,410 --> 01:53:29,820
Bir şablona benziyor ama değil, şu diyezden ötürü.
2185
01:53:29,820 --> 01:53:31,320
Ve işte bu sihir.
2186
01:53:31,320 --> 01:53:34,170
Hazırladığım şu küçük demoya bakalım.
2187
01:53:34,170 --> 01:53:37,950
Şu sayfa, kendi meta sayfamdaki bir sayfa,
2188
01:53:37,950 --> 01:53:40,110
ama herhangi bir vikide olabilirdi.
2189
01:53:40,110 --> 01:53:42,490
Tamam.
2190
01:53:42,490 --> 01:53:49,420
Diyor ki; San Fransisko Vikiveri'de Q62 ögesi olduğundan,
2191
01:53:49,420 --> 01:53:55,240
ve nüfus da P1082 özelliği olduğundan size
2192
01:53:55,240 --> 01:53:58,840
Vikiveri'ye göre San Fransisko'nun nüfusunun
2193
01:53:58,840 --> 01:54:02,180
şu olduğunu söyleyebilirim.
2194
01:54:02,180 --> 01:54:08,420
Ve buradaki koyu rakam bu büyü ile oluşturuldu.
2195
01:54:08,420 --> 01:54:14,420
Süslü parantez, süslü parantez, diyez,
2196
01:54:14,420 --> 01:54:18,751
P1082 özelliği -bu nüfustur-,
hangi ögeden yazıldığı?
2197
01:54:18,751 --> 01:54:19,250
Tamam mı?
2198
01:54:19,250 --> 01:54:21,650
Çünkü rastgele bir sayı çekiyorum.
2199
01:54:21,650 --> 01:54:23,570
Herhangi bir ögeye herhangi bir özellik koyabilirim burada
2200
01:54:23,570 --> 01:54:27,020
ve metnime yerleştirebilirim.
2201
01:54:27,020 --> 01:54:29,630
Bu aslında - bakın burası benim kullanıcı sayfam,
2202
01:54:29,630 --> 01:54:32,480
Bu aslında San Fransisko hakkında bir madde bile değil-
2203
01:54:32,480 --> 01:54:35,210
Tek istediğim, yazdığım bu şeye bu sayıyı
2204
01:54:35,210 --> 01:54:36,410
eklemek.
2205
01:54:36,410 --> 01:54:38,820
Yani oldukça basit.
2206
01:54:38,820 --> 01:54:40,970
Özelliği belirlerim,
2207
01:54:40,970 --> 01:54:43,440
Onu alacağım ögeyi belirlerim,
2208
01:54:43,440 --> 01:54:47,120
Ve vikiveri, --yani Vikipedi demek istiyorum ya da
2209
01:54:47,120 --> 01:54:50,480
üstünde çalıştığım viki her ne ise, şu an için bu meta--
2210
01:54:50,480 --> 01:54:52,820
Vikiveri'ye gidip benim için onu çekecektir.
2211
01:54:52,820 --> 01:54:56,480
Benzer şekilde, Vikiveri'nin tasarımcısı Denny Vrandecic,
2212
01:54:56,480 --> 01:55:01,370
18618629 ögesi, tamam mı?
2213
01:55:01,370 --> 01:55:04,790
Yani ünlü biri ve bir Vikiveri girdisi var.
2214
01:55:04,790 --> 01:55:09,160
Ve meslek özelliği 106, doğum tarihi 569 olduğundan,
2215
01:55:09,160 --> 01:55:12,290
ve doğum yeri 19 olduğundan,
2216
01:55:12,290 --> 01:55:14,720
tüm bunlardan ötürü size Vrandecic'in
2217
01:55:14,720 --> 01:55:19,130
Stuttgart'ta şu tarihte doğduğunu,
bir araştırmacı, programcı
2218
01:55:19,130 --> 01:55:20,850
ve bilgisayar uzmanı olduğunu söyleyebilirim.
2219
01:55:20,850 --> 01:55:25,010
Bu sayfanın kaynağına bakarsanız,
-Kaynağı Düzenle'ye tıklayalım,--
2220
01:55:25,010 --> 01:55:28,700
burada Stuttgart kelimesinin görünmediğini görürsünüz,
2221
01:55:28,700 --> 01:55:30,530
çünkü Vikiveri'den geliyor.
2222
01:55:30,530 --> 01:55:34,171
Burada bu küçük demo sayfama bunu yazdım.
2223
01:55:34,171 --> 01:55:34,670
Gördünüz mü?
2224
01:55:34,670 --> 01:55:37,380
Doğum yeri--
2225
01:55:37,380 --> 01:55:37,880
Neresiydi?
2226
01:55:37,880 --> 01:55:38,380
Burada.
2227
01:55:38,380 --> 01:55:43,790
"Q sayısı 18618629'daki 19 özelliği"nde doğdu.
2228
01:55:43,790 --> 01:55:46,970
İşte Vikiveri'den bir vikiye
2229
01:55:46,970 --> 01:55:51,890
bir şeyler çekmek bu kadar kolay.
2230
01:55:51,890 --> 01:55:55,280
Tamam, şimdi bunda biraz nüans var.
2231
01:55:55,280 --> 01:55:57,470
Ve verebileceğiniz bazı
2232
01:55:57,470 --> 01:55:58,130
ek parametreler var.
2233
01:55:58,130 --> 01:56:00,230
Ve Vikiveri'den size
2234
01:56:00,230 --> 01:56:03,635
sadece metin değerleri vermesini değil, bağlantı yapmasını isteyebilirsiniz.
2235
01:56:03,635 --> 01:56:06,750
2236
01:56:06,750 --> 01:56:14,825
Yani mesela,eğer bunu özellikten değere değiştirirsem--
2237
01:56:14,825 --> 01:56:25,950
2238
01:56:25,950 --> 01:56:29,142
Yok, bu olmadı.
2239
01:56:29,142 --> 01:56:29,850
Değerler değil miydi?
2240
01:56:29,850 --> 01:56:30,350
Neydi?
2241
01:56:30,350 --> 01:56:33,370
2242
01:56:33,370 --> 01:56:34,614
Değerler ve sonra--
2243
01:56:34,614 --> 01:57:19,265
2244
01:57:19,265 --> 01:57:19,89
Oh, ifadeler.
2245
01:57:19,890 --> 01:57:20,710
Benim hatam, özür dilerim.
2246
01:57:20,710 --> 01:57:22,980
Sihirli değnek, ifadeler.
2247
01:57:22,980 --> 01:57:24,010
İfadeler.
2248
01:57:24,010 --> 01:57:28,680
Yani buraya geri gidiyoruz.
2249
01:57:28,680 --> 01:57:35,385
Özellik kelimesini ifadeye çevirirsem
2250
01:57:35,385 --> 01:57:40,890
burada bu aynı değer--
2251
01:57:40,890 --> 01:57:43,300
bu hiç olmadı.
2252
01:57:43,300 --> 01:57:46,690
Oh, meta'da olduğum için!
2253
01:57:46,690 --> 01:57:48,670
Meta'da olduğumdan... Meta'da
böyle bir madde yok.
2254
01:57:48,670 --> 01:57:52,230
araştırmacı, programcı ya da
2255
01:57:52,230 --> 01:57:53,500
bilgisayar uzmanı diye..
2256
01:57:53,500 --> 01:57:55,120
Fakat Vikipedi'de var.
2257
01:57:55,120 --> 01:58:00,210
Eğer aynı sintaksı Vikipedi'ye ekleseydim
2258
01:58:00,210 --> 01:58:02,950
örneğin İngilizce Vikipedi'ye--
2259
01:58:02,950 --> 01:58:04,855
Öyleyse hadi oraya gidelim hemen.
2260
01:58:04,855 --> 01:58:11,240
2261
01:58:11,240 --> 01:58:13,480
Ve şimdi benim
2262
01:58:13,480 --> 01:58:18,550
2263
01:58:18,550 --> 01:58:19,345
Deneme tahtama gidelim...
2264
01:58:19,345 --> 01:58:23,090
2265
01:58:23,090 --> 01:58:27,982
Deneme tahtama kabaca bunu kopyalarsam--
2266
01:58:27,982 --> 01:58:32,690
2267
01:58:32,690 --> 01:58:35,810
İşte bakın, bunlar bağlantı haline geldi.
2268
01:58:35,810 --> 01:58:39,740
Vikipedi'de programcı veya
2269
01:58:39,740 --> 01:58:40,910
bilgisayar uzmanı diye madde olduğu için.
2270
01:58:40,910 --> 01:58:43,460
Yani dediğim gibi, ek bir nüans var
2271
01:58:43,460 --> 01:58:44,840
yerleştirme ile ilgili.
2272
01:58:44,840 --> 01:58:47,030
Önemli olan bunun
2273
01:58:47,030 --> 01:58:51,470
bahsettiğim ilk sorun hakkında anahtar olması:
2274
01:58:51,470 --> 01:58:55,970
Merkezi bir yerden kendi dilinizdeki viki'ye
2275
01:58:55,970 --> 01:58:58,850
nasıl bilgi alırsınız.
2276
01:58:58,850 --> 01:59:04,460
Özellik ve ifadelerin sihirli efsununu kullanarak
2277
01:59:04,460 --> 01:59:07,100
Ve elbette, genellikle bu
2278
01:59:07,100 --> 01:59:10,010
bir bilgi kutusu bağlamındadır.
2279
01:59:10,010 --> 01:59:14,180
Bazı vikilerde -- İngilizce Vikipedi burada öncü değil-.
2280
01:59:14,180 --> 01:59:16,490
Bazı küçük vikiler kendi bilgi kutularına
2281
01:59:16,490 --> 01:59:22,070
bunun gibi Vikiveri yerleştirmelerini yapmada
2282
01:59:22,070 --> 01:59:24,620
çok daha gelişmiş durumdalar.
2283
01:59:24,620 --> 01:59:26,300
Yani bilgi kutusunun sadece
2284
01:59:26,300 --> 01:59:30,620
vikide "alan=değer", "alan=değer" şeklinde
2285
01:59:30,620 --> 01:59:31,685
bir şablon olmasındansa...
2286
01:59:31,685 --> 01:59:35,700
Vikideki o bilgi kutusu şablonu
2287
01:59:35,700 --> 01:59:40,160
değerleri, doğum tarihini, dilleri ve benzerlerini
2288
01:59:40,160 --> 01:59:44,210
Vikiveri'den çekiyor.
2289
01:59:44,210 --> 01:59:49,820
Yani aslen -- az önce bunun tekil çağrılarını gösterdim...
2290
01:59:49,820 --> 01:59:52,550
fakat tabi bir bilgi kutusu şablonu
2291
01:59:52,550 --> 01:59:56,270
bu tür belki 20 veya 40 tane içerir,
2292
01:59:56,270 --> 01:59:57,710
ve bu sorun değil.
2293
01:59:57,710 --> 02:00:01,460
Elbette, gidip İngilizce Vikipedi'nin
2294
02:00:01,460 --> 02:00:06,050
kişi bilgi kutusunu düzenleyip tamamen
Vikiveri yerleştirmeleri ile değiştirmeden önce
2295
02:00:06,050 --> 02:00:09,050
bunu İngilize Vikipedi topluluğu ile tartışmak gerekir.
2296
02:00:09,050 --> 02:00:12,000
Bu tartışmalar zaten gerçekleşiyor.
2297
02:00:12,000 --> 02:00:13,640
Bunun nasıl denetleneceği ile ilgili
2298
02:00:13,640 --> 02:00:17,150
nasıl yeni kullanıcı dostu yapılacağı hakkında vb. tartışmalar var.
2299
02:00:17,150 --> 02:00:20,690
Yani her şeyi Vikiveri'den çekmek konusunda
2300
02:00:20,690 --> 02:00:22,910
haklı bazı endişeler var.
2301
02:00:22,910 --> 02:00:26,450
Fakat topluluklar bunu zamanla hallediyor.
2302
02:00:26,450 --> 02:00:29,390
Demek istediğim, bu Vikiveri'den bilgi yerleştirme işi pek eski değil.
2303
02:00:29,390 --> 02:00:31,550
Yaklaşık bir yıldır bu mümkün.
2304
02:00:31,550 --> 02:00:35,150
Yani topluluklar halen bu teknolojinin
2305
02:00:35,150 --> 02:00:37,560
entegre edilmesi üzerinde çalışıyor.
2306
02:00:37,560 --> 02:00:40,190
Fakat bu bir tür veri çekme,
2307
02:00:40,190 --> 02:00:44,210
bireysel bilgi parçaları hakkında, sorgulama konusunda değil;
2308
02:00:44,210 --> 02:00:47,330
henüz bu tür kapsamlı sorular
2309
02:00:47,330 --> 02:00:48,850
girmeyeceğim.
2310
02:00:48,850 --> 02:00:50,720
Şu anda konuşacağımız konu
2311
02:00:50,720 --> 02:00:55,310
belli bir verinin Vikipedi'den
2312
02:00:55,310 --> 02:00:57,395
nasıl çekileceği.
2313
02:00:57,395 --> 02:01:01,530
2314
02:01:01,530 --> 02:01:02,530
Tamam.
2315
02:01:02,530 --> 02:01:07,080
Sorgulara girmeden önce
2316
02:01:07,080 --> 02:01:09,880
çabucak göstereceğim başka bir şey var:
2317
02:01:09,880 --> 02:01:12,010
Madde yer tutucusu.
2318
02:01:12,010 --> 02:01:15,010
Bu madde yer tutucusu, Esperanto Vikipedi'sinde
2319
02:01:15,010 --> 02:01:19,660
ve belki başka bir vikide daha test edilen bir özellik,
2320
02:01:19,660 --> 02:01:22,180
tam hatırlamıyorum.
2321
02:01:22,180 --> 02:01:28,490
Ve Vikiveri'nin bir madde için yer tutucu önerme
2322
02:01:28,490 --> 02:01:32,690
potansiyelini kullanıyor.
2323
02:01:32,690 --> 02:01:37,940
Henüz Esperanto'da bulunmayan bir madde için
2324
02:01:37,940 --> 02:01:41,720
otomatik oluşturulmuş, Vikiveri destekli
2325
02:01:41,720 --> 02:01:45,950
yer tutucu.
2326
02:01:45,950 --> 02:01:50,440
Öyleyse Esperanto Vikipedisi'ne gidelim.
2327
02:01:50,440 --> 02:01:52,440
Esperanto dilini bilmiyorum.
2328
02:01:52,440 --> 02:01:56,760
Fakat dostumuz Helen
Dewitt'i
2329
02:01:56,760 --> 02:01:58,170
Esperanto Vikipedi'de arayalım.
2330
02:01:58,170 --> 02:02:00,270
Esperanto, Helen Dewitt hakkında madde bulunan
2331
02:02:00,270 --> 02:02:03,060
vikipedilerden birisi değil.
2332
02:02:03,060 --> 02:02:04,890
Yani bana böyle söylüyor, değil mi?
2333
02:02:04,890 --> 02:02:06,570
Helen Dewitt yok.
2334
02:02:06,570 --> 02:02:08,670
Belki de Helena Dewitt'i arıyordunuz.
2335
02:02:08,670 --> 02:02:10,200
Hayır, onu aramıyordum.
2336
02:02:10,200 --> 02:02:13,650
Helen Dewitt hakkında bir madde olşturabilirsiniz.
2337
02:02:13,650 --> 02:02:15,390
Arama yapabilirsiniz.
2338
02:02:15,390 --> 02:02:17,820
Biliyorsunuz tüm bu şeyleri.
2339
02:02:17,820 --> 02:02:24,180
Fakat burada saklanan bir küçük seçenek
daha var;
2340
02:02:24,180 --> 02:02:30,640
bana Esperanto Vikipedi'nin --
2341
02:02:30,640 --> 02:02:31,580
--neler oluyor?
2342
02:02:31,580 --> 02:02:35,140
2343
02:02:35,140 --> 02:02:35,890
Tamam.
2344
02:02:35,890 --> 02:02:40,520
Esperanto Vikipedi bana bu sayfayı vermeye hazır.
2345
02:02:40,520 --> 02:02:44,020
Bu sayfa, gördüğünüz gibi, Esperanto Vikipedi'de mevcut
2346
02:02:44,020 --> 02:02:46,090
fakat bir madde değil.
2347
02:02:46,090 --> 02:02:47,480
Bakın, bir özel sayfa.
2348
02:02:47,480 --> 02:02:49,700
Makine tarafından oluşturulmuş.
2349
02:02:49,700 --> 02:02:52,150
URL'sini de görebilirsiniz.
2350
02:02:52,150 --> 02:02:54,410
Eğik çizgi- Helen Dewitt değil.
2351
02:02:54,410 --> 02:02:58,450
Eğik çizgi-specialio:AboutTopic
2352
02:02:58,450 --> 02:03:01,570
ve sonra Helen Dewitt'in Vikiveri ID'si.
2353
02:03:01,570 --> 02:03:03,760
Ve burada karşıma çıkan--
2354
02:03:03,760 --> 02:03:05,860
-Bu arada İngilizce açıklama almaktayım,
2355
02:03:05,860 --> 02:03:08,300
çünkü Esperanto açıklama mevcut değil.
2356
02:03:08,300 --> 02:03:10,420
Vikiveri bunu oluşturamaz.
2357
02:03:10,420 --> 02:03:13,600
Yapabileceği şey, bana bu veri parçalarını
2358
02:03:13,600 --> 02:03:16,960
Esperanto yerine kendi dilimde sunmak.
2359
02:03:16,960 --> 02:03:18,921
Esperanto Vikipedi'deyim.
2360
02:03:18,921 --> 02:03:19,420
Tamam.
2361
02:03:19,420 --> 02:03:23,380
Yani bana onun Amerikalı olduğunu
söylüyor mesela...
2362
02:03:23,380 --> 02:03:26,090
Ve bana bunu Espranto'da söylüyor.
2363
02:03:26,090 --> 02:03:29,350
Tamam, ve bu bana onun Latince
konuştuğunu söylüyor.
2364
02:03:29,350 --> 02:03:32,410
Vikiveri'ye bunu biz öğretmiştik,
hatırlıyor musunuz?
2365
02:03:32,410 --> 02:03:35,800
Bana onun Oxford'da öğrenim gördüğünü söylüyor,
2366
02:03:35,800 --> 02:03:38,050
bilirsiniz işte, ve bana olduğu kadarıyla
2367
02:03:38,050 --> 02:03:39,130
kaynakları veriyor.
2368
02:03:39,130 --> 02:03:41,560
Yani bu bir madde değil.
2369
02:03:41,560 --> 02:03:46,650
Akıcı Esperanto metni ile yazılmış paragraflar değil.
2370
02:03:46,650 --> 02:03:50,190
Fakat eğer bu dili konuşuyorsam
2371
02:03:50,190 --> 02:03:51,960
anlayabileceğim bir bilgi.
2372
02:03:51,960 --> 02:03:55,380
Ve hiç yoktan iyidir.
2373
02:03:55,380 --> 02:04:00,120
Ve Helen Dewitt'in çok detaylı bir
madde olmadığını hatırlayın.
2374
02:04:00,120 --> 02:04:03,690
Eğer sorsam, mesela bazı politikacılar
2375
02:04:03,690 --> 02:04:08,340
ya da popüler bir şarkıcı Vikiveri'de
daha fazla veriye sahiptir..
2376
02:04:08,340 --> 02:04:12,690
Öyleyse bu makine tarafından oluşturulmuş şey
daha da zengin olabilir.
2377
02:04:12,690 --> 02:04:16,320
Şimdi bu özellik beta testi aşamasında
2378
02:04:16,320 --> 02:04:19,530
fakat eğer bu ilginizi çekiyorsa
2379
02:04:19,530 --> 02:04:21,600
özellikle de insanların bilmek
isteyebileceği bir çok maddenin 2380
02:04:21,600 --> 02:04:25,230
eksik olduğu küçük bir vikiden geliyorsanız
2381
02:04:25,230 --> 02:04:28,320
Wikimedia Vakfı'na başvurabilirsiniz.
2382
02:04:28,320 --> 02:04:33,486
ve yer tutucunun vikinizde etkinleştirilmesini isteyebilirsiniz.
2383
02:04:33,486 --> 02:04:34,860
Ve yine, bu bir yer tutucudur.
2384
02:04:34,860 --> 02:04:37,890
Elbette, sadece birisi Helen Dewitt hakkında düzgün bir
2385
02:04:37,890 --> 02:04:43,290
Esperanto maddesi yazana kadar varlığını koruyacaktır.
2386
02:04:43,290 --> 02:04:45,060
Yani umarım anlaşılmıştır.
2387
02:04:45,060 --> 02:04:50,810
Bunların hepsi Vikiveri'den o anda geliyor.
2388
02:04:50,810 --> 02:04:51,470
Gerçek zamanlı.
2389
02:04:51,470 --> 02:04:57,500
Gördüğünüz gibi benim Helen Dewitt
hakkında son düzenlemelerimi içeriyor.
2390
02:04:57,500 --> 02:04:58,940
Tamam.
2391
02:04:58,940 --> 02:05:05,250
Yertutucu madde haında soru var mı?
2392
02:05:05,250 --> 02:05:09,580
Eğer varsa deneyip kanala ekleyin.
2393
02:05:09,580 --> 02:05:13,300
Ve bu da bizi bu konuşmanın ana konularından birine getiriyor,
2394
02:05:13,300 --> 02:05:15,270
Vikiveri'yi sorgulama.
2395
02:05:15,270 --> 02:05:18,660
Vikiveri'nin nasıl çalıştığını açıkladım.
2396
02:05:18,660 --> 02:05:19,680
Üstünden birlikte geçtik.
2397
02:05:19,680 --> 02:05:20,850
Vikiveri'ye eklemeler yaptık.
2398
02:05:20,850 --> 02:05:22,800
Yeni bir öge yarattık.
2399
02:05:22,800 --> 02:05:26,360
Günlük yaşantımızda nasıl katkıda bulubileceğimizi
öğrendik.
2400
02:05:26,360 --> 02:05:30,150
Ve tüm bu süre boyunca bize söz verdiğin,
2401
02:05:30,150 --> 02:05:32,050
şey Asaf, tüm bunların --
2402
02:05:32,050 --> 02:05:34,690
şu akla ziyan sorguları yapmaya yaracağı idi.
2403
02:05:34,690 --> 02:05:37,960
Şimdi bu borcu ödemenin zamanıdır.
2404
02:05:37,960 --> 02:05:42,880
Aklınızda tutmanız gereken URL
query.wikidata.org.
2405
02:05:42,880 --> 02:05:49,390
Ve bu sizi SPARQL denen dili kullanan bir
2406
02:05:49,390 --> 02:05:52,510
sorgulama sistemine götürür.
2407
02:05:52,510 --> 02:05:58,150
SPARQL - Q ile yazılır- Bu dil
2408
02:05:58,150 --> 02:06:01,690
bir Wikmedia ürünü değil.
2409
02:06:01,690 --> 02:06:06,010
Bağlantılı veri kaynaklarını
sorgulama için kullanılan
2410
02:06:06,010 --> 02:06:07,540
standart bir dil.
2411
02:06:07,540 --> 02:06:10,720
Ve işte bu yüzden
2412
02:06:10,720 --> 02:06:14,590
SPARQL kullandığımız, standart bir dil kullandığımız için ödediğimiz
2413
02:06:14,590 --> 02:06:16,010
bazı kullanılabilirlik bedelleri var
2414
02:06:16,010 --> 02:06:19,570
Vikiveri için tamamen özel yapılmış bir şey değil,
2415
02:06:19,570 --> 02:06:21,740
ve bunu birazdan göreceğiz.
2416
02:06:21,740 --> 02:06:23,530
Vikiveri sorgusu hakkında unutmamamız gereken ilke
2417
02:06:23,530 --> 02:06:27,880
Vikiveri'nin size sadece bildiği şeyleri söylediğidir,
2418
02:06:27,880 --> 02:06:29,470
daha fazlasını değil.
2419
02:06:29,470 --> 02:06:32,440
Bunu daha önce çeşitli defalar göstermiştim değil mi?
2420
02:06:32,440 --> 02:06:35,980
Vikiveri'ye Helen Dewitt'in Latince konuştuğunu
2421
02:06:35,980 --> 02:06:38,590
öğrettiğimiz ana kadar
2422
02:06:38,590 --> 02:06:41,500
Latince konuşan Amerikalı yazarlar kimdir?"
şeklindeki
2423
02:06:41,500 --> 02:06:45,974
sorgulama sonuçlarında görüntülenmiyordu.
2424
02:06:45,974 --> 02:06:47,140
Görüntülenemezdi.
2425
02:06:47,140 --> 02:06:49,090
Fakat bu öğleden sonra itibarıyla
2426
02:06:49,090 --> 02:06:52,950
görüntüleniyor olacak çünkü bu bilgi
parçasını ekledim.
2427
02:06:52,950 --> 02:07:01,380
Yani bu ilkenin bir sonucu olarak asla
şunu diyemezsiniz:
2428
02:07:01,380 --> 02:07:05,950
"Bir Vikiveri sorgusu çalıştırdım ve
2429
02:07:05,950 --> 02:07:11,510
babaları da ressam olan Flaman ressamların
listesi işte budur".
2430
02:07:11,510 --> 02:07:12,310
Liste.
2431
02:07:12,310 --> 02:07:14,110
Ressam çocuğu olan tüm Flaman
ressamların
2432
02:07:14,110 --> 02:07:15,220
bunlar olduğunu söyleyemezsiniz.
2433
02:07:15,220 --> 02:07:19,390
Bu asla bir Vikiveri sorgusuna dayanarak
söyleyebileceğiniz bir şey değildir,
2434
02:07:19,390 --> 02:07:22,390
çünkü elbetteki babası da ressam olan tüm
Flaman ressamlar
2435
02:07:22,390 --> 02:07:26,020
Vikiveri'de listelenmmiyor olabilir.
2436
02:07:26,020 --> 02:07:26,760
Henüz değil.
2437
02:07:26,760 --> 02:07:28,840
Vikiveri bir kısmını tanımıyor,
2438
02:07:28,840 --> 02:07:30,340
veya belki haklarında çok şey biliyor ama
2439
02:07:30,340 --> 02:07:32,500
bu kişinin, şu kişinin oğlu olduğu
2440
02:07:32,500 --> 02:07:35,200
önemli gerçeğini bilmiyor çünkü
2441
02:07:35,200 --> 02:07:38,740
bu özellikler henüz eklenmiş değil.
2442
02:07:38,740 --> 02:07:40,940
Ve bu yüzden sonuçlara eklenemiyorlar.
2443
02:07:40,940 --> 02:07:42,550
Yani bir Vikiveri sorgusunun sonuçları
2444
02:07:42,550 --> 02:07:46,870
asla kesin setler değildir.
2445
02:07:46,870 --> 02:07:49,600
Bir Vikiveri sorgusu hakkında söyleyebileceğiniz şey;
2446
02:07:49,600 --> 02:07:52,840
"İşte ressam oğlu olan bazı Flaman ressamlar bunlardır"
demekten ibarettir.
2447
02:07:52,840 --> 02:07:56,260
İşte belediye başkanları kadın olan bazı şehirler.
2448
02:07:56,260 --> 02:07:58,270
Her ne hakkında sorgu yapıyor olursanız olun
2449
02:07:58,270 --> 02:08:01,030
asla tam bir liste olacağı garanti değildir
2450
02:08:01,030 --> 02:08:03,580
çünkü Vikiveri, tıpkı Vikipedi gibi
2451
02:08:03,580 --> 02:08:05,530
devam etmekte olan bir çalışmadır.
2452
02:08:05,530 --> 02:08:13,240
Ve tabi ki, Vikiveri'ye ne kadar çok
şey öğretirse
2453
02:08:13,240 --> 02:08:16,240
o kadar yararlı hale gelir.
2454
02:08:16,240 --> 02:08:22,520
Tamam, şimdi gidip şu sorguları bir görelim.
2455
02:08:22,520 --> 02:08:25,990
İşte burası query.wikidata.org.
2456
02:08:25,990 --> 02:08:29,000
Burası viki değil.
2457
02:08:29,000 --> 02:08:29,500
Tamam mı?
2458
02:08:29,500 --> 02:08:32,530
Yani bu, viki'nin kendisindeki gibi bir sayfa değil.
2459
02:08:32,530 --> 02:08:35,099
Bu bir çeşit dış bir sistem.
2460
02:08:35,099 --> 02:08:35,890
Yani bu bir viki üzerinde değil.
2461
02:08:35,890 --> 02:08:37,960
Gördüğünüz gibi burada bir kullanıcı sayfam yok.
2462
02:08:37,960 --> 02:08:39,520
Bir geçmiş sekmem yok.
2463
02:08:39,520 --> 02:08:40,960
Burası bir wiki değil.
2464
02:08:40,960 --> 02:08:44,560
Bu özel bir tür araç veya sistem.
2465
02:08:44,560 --> 02:08:51,330
Ve beni bir SPARQL sorgusu yapmaya
davet ediyor.
2466
02:08:51,330 --> 02:08:55,060
Şimdi, bir çoğumuz SPARQL dilini bilmiyor.
2467
02:08:55,060 --> 02:08:59,800
Bu bir teknik dil.
2468
02:08:59,800 --> 02:09:01,720
Bir sorgu dili.
2469
02:09:01,720 --> 02:09:06,760
Kimileriniz veritabanı sorgu dili
2470
02:09:06,760 --> 02:09:08,500
SQL'i düşünebilirsiniz..
2471
02:09:08,500 --> 02:09:13,330
SPARQL'in isimlendirilişi SQL'e bir göz kırpma
veya bir selam çakmadır.
2472
02:09:13,330 --> 02:09:17,440
Fakat sizi uyarıyorum, eğer SQL'i iyi biliyorsanız
2473
02:09:17,440 --> 02:09:22,750
SQL bilginizi SPARQL'de kullanabileceğinizi
2474
02:09:22,750 --> 02:09:23,550
ummayın.
2475
02:09:23,550 --> 02:09:26,140
Aynı şey değiller.
2476
02:09:26,140 --> 02:09:27,940
Yapay bir şekilde benzerler.
2477
02:09:27,940 --> 02:09:28,440
Tamam mı?
2478
02:09:28,440 --> 02:09:31,530
İkisi de "select" (seç) anahtar kelimesini kullanır,
2479
02:09:31,530 --> 02:09:35,010
ve kelimeyi burada kullanır,
ve limit (sınır) ve order (sıra) gibi
2480
02:09:35,010 --> 02:09:35,770
şeyleri kullanır.
2481
02:09:35,770 --> 02:09:38,190
Yani tekrar, eğer bunu zaten SQL'den biliyorsanız
2482
02:09:38,190 --> 02:09:40,500
bunlar kabaca aynı şeyler demektir
2483
02:09:40,500 --> 02:09:44,550
fakat aynen SQL'deki gibi işlemesini beklemeyin.
2484
02:09:44,550 --> 02:09:49,800
SPARQL'in nasıl çalıştığını anlamak için
biraz zaman harcamanız gerekir.
2485
02:09:49,800 --> 02:09:52,560
Yani sizi muhakkak, gidip webdeki bir çok
2486
02:09:52,560 --> 02:09:55,680
iyi SPARQL web öğreticisini okumaya
2487
02:09:55,680 --> 02:09:59,590
veya buradaki SPARQL hakkında da yardım içeren
2488
02:09:59,590 --> 02:10:03,930
Yardım butonuna tıklamaya davet ediyorum.
2489
02:10:03,930 --> 02:10:08,440
Fakat şunu da biliyorum ki bir çoğumuz
2490
02:10:08,440 --> 02:10:12,580
wiki üzerinde ileri düzey biçimlendirme
yapmak istediğimizde mesela,
2491
02:10:12,580 --> 02:10:16,090
gidip şablonlar hakkında yardım sayfalarını
2492
02:10:16,090 --> 02:10:18,220
okumak istemiyoruz, değil mi?
2493
02:10:18,220 --> 02:10:21,460
Zaten yapmak istediğimiz şeyi yapan bir sayfaya gitmek ve
2494
02:10:21,460 --> 02:10:27,430
o sayfadaki kodu sayfadan alıp uyarlamak
istiyoruz, değil mi?
2495
02:10:27,430 --> 02:10:30,610
Yani aşağı yukarı bizim istediğimiz şeyi yapan bir şey alıp
2496
02:10:30,610 --> 02:10:33,280
onu kopyalayıp değiştirmemiz gereken yeri değiştirmek istiyoruz.
2497
02:10:33,280 --> 02:10:35,620
Bu, bir şeyler yapmanın gayet
2498
02:10:35,620 --> 02:10:37,420
pragmatik ve mantıklı bir yoludur ve bu yüzden--
2499
02:10:37,420 --> 02:10:39,850
-- ve Vikiveri mühendisleri bunu biliyor,
2500
02:10:39,850 --> 02:10:43,300
bu yüzden bizim için bu gayet kullanışlı butonu hazırladılar:
2501
02:10:43,300 --> 02:10:45,580
"Examples" (Örnekler) adındaki butonu.
2502
02:10:45,580 --> 02:10:47,710
Örnekler butonuna tıklıyoruz.
2503
02:10:47,710 --> 02:10:52,390
Ve aman Allahım! bir sürü --312 adet --örnek sorgu var
2504
02:10:52,390 --> 02:10:55,582
içlerinden seçim yapabileceğimiz.
2505
02:10:55,582 --> 02:10:57,040
Ve bulmak istediğimiz şeye az çok benzeyen
2506
02:10:57,040 --> 02:11:00,310
birini seçebiliriz ve
2507
02:11:00,310 --> 02:11:02,740
sonra değiştirilmesi gereken yerleri değiştiririz.
2508
02:11:02,740 --> 02:11:05,410
Öyleyse hadi çok basit bir taneyi alalım.
2509
02:11:05,410 --> 02:11:07,020
"Cats" (Kedi) sorgusu.
2510
02:11:07,020 --> 02:11:10,270
Belki de olabilecek en basiti.
2511
02:11:10,270 --> 02:11:13,510
Ve hadi önce onu çalıştıralım sonra ben
2512
02:11:13,510 --> 02:11:16,420
sizinle onun üstünden geçeceğim.
2513
02:11:16,420 --> 02:11:18,460
Burada amaç size SPARQL öğretmek değil,
2514
02:11:18,460 --> 02:11:20,860
fakat sizi SPARQL'de biraz okur yazar kılmak.
2515
02:11:20,860 --> 02:11:23,980
Yaptığını neden yapıyor onu bir şekilde anlamak.
2516
02:11:23,980 --> 02:11:25,730
Öyleyse hadi önce bu sorguyu çalıştıralım.
2517
02:11:25,730 --> 02:11:31,390
Şuradaki "Run" (Çalıştır)'a tıklıyoruz ve
sonuçlar aşağıda veriliyor.
2518
02:11:31,390 --> 02:11:34,060
Öge, -ki sadece bir Vikiveri ögesi--
2519
02:11:34,060 --> 02:11:35,290
elbetteki sadece bir sayı.
2520
02:11:35,290 --> 02:11:38,860
Hatırlayın, Vikiveri ögeleri Q numarası olarak
düşünüyor.
2521
02:11:38,860 --> 02:11:40,900
Ve etiket, bizler insan olduğumuz ve
2522
02:11:40,900 --> 02:11:43,190
kelimeleri sayılara tercih ettiğimiz için.
2523
02:11:43,190 --> 02:11:49,870
Yani bu 114 sonuç, Vikiveri'nin hakkında
2524
02:11:49,870 --> 02:11:53,310
bilgi sahibi olduğu kedilerin tamamı.
2525
02:11:53,310 --> 02:11:55,380
Bu, dünyadaki tüm kediler midir?
2526
02:11:55,380 --> 02:11:57,320
Elbette hayır, unuttunuz mu?
2527
02:11:57,320 --> 02:11:59,730
Bu Vikiveri'nin hakkında bilgi sahibi olduğu
kedilerin tamamıdır,
2528
02:11:59,730 --> 02:12:01,410
yani bir şekilde tanınmış olanlardır.
2529
02:12:01,410 --> 02:12:05,130
Yani birileri onları Vikiveri'ye ekleme
zahmetine katlanmış.
2530
02:12:05,130 --> 02:12:12,570
Ve Vikiveri'ye bunun "nedir" özelliği olarak
"kedi" denmiş.
2531
02:12:12,570 --> 02:12:13,620
Değil mi?
2532
02:12:13,620 --> 02:12:17,040
Yani bu kediler, o kediler.
2533
02:12:17,040 --> 02:12:18,540
Ve herhangi birine tıklayabiliriz.
2534
02:12:18,540 --> 02:12:20,190
Bilmiyorum, mesela,
Pixel.
2535
02:12:20,190 --> 02:12:21,780
Vikipedi ögesine tıklıyorum.
2536
02:12:21,780 --> 02:12:24,090
Ve işte burada Pixel hakkındaki Vikiveri ögesi,
2537
02:12:24,090 --> 02:12:25,860
Q numarası ile.
2538
02:12:25,860 --> 02:12:28,980
Ve bu bir tekir kedi.
2539
02:12:28,980 --> 02:12:32,640
Gördüğünüz gibi "nedir" özelliği; "kedi".
2540
02:12:32,640 --> 02:12:33,610
Tamam.
2541
02:12:33,610 --> 02:12:37,220
Ve boyu 5 inç.
2542
02:12:37,220 --> 02:12:41,780
Ve öyle görünüyor ki Endonezce'de-Bahasa dilinde-
maddesi var.
2543
02:12:41,780 --> 02:12:45,080
İşte, Pixel.
2544
02:12:45,080 --> 02:12:50,060
Ve anlaşılıyor ki bir şekilde Guiness Dünya
2545
02:12:50,060 --> 02:12:52,160
Rekorlar Kitabı'na girmiş.
2546
02:12:52,160 --> 02:12:54,650
Bahasa dilini bilmiyorum, o yüzden bu kedinin
2547
02:12:54,650 --> 02:12:56,120
niye bu kadar ünlü olduğunu söyleyemem.
2548
02:12:56,120 --> 02:12:58,889
Fakat, elbette kediler pek çok sebeple
2549
02:12:58,889 --> 02:12:59,930
ünlü olabilir.
2550
02:12:59,930 --> 02:13:02,204
Belki bir YouTube fenomenidir,
2551
02:13:02,204 --> 02:13:03,620
bilirsiniz, belki de bir tür tarihi olaya
2552
02:13:03,620 --> 02:13:05,330
adı karışmıştır.
2553
02:13:05,330 --> 02:13:09,410
Gladstone adındaki bu kediyi seviyorum.
2554
02:13:09,410 --> 02:13:16,590
Gladstone adlı bu kedinin--
2555
02:13:16,590 --> 02:13:19,950
Majesteleri'nin Hazinesi'nde bir görevi var:
2556
02:13:19,950 --> 02:13:22,320
Baş Fareci
2557
02:13:22,320 --> 02:13:25,230
Bu kedi, işi olan bir resmî kedi.
2558
02:13:25,230 --> 02:13:29,190
Ve geçen sene 28 Haziran'dan beri
2559
02:13:29,190 --> 02:13:31,570
bu pozisyonda.
2560
02:13:31,570 --> 02:13:32,970
Bu, başlangıç zamanı.
2561
02:13:32,970 --> 02:13:35,760
Ve bitiş tarihi yok, yani şu anda
2562
02:13:35,760 --> 02:13:38,850
Baş Fareci olarak görevine devam ediyor.
2563
02:13:38,850 --> 02:13:40,470
Majesteleri'nin Hazinesi'nde.
2564
02:13:40,470 --> 02:13:42,750
İş vereni
Majesteleri'nin Hazinesi.
2565
02:13:42,750 --> 02:13:44,290
Kendisi cinsiyeti erkek olan bir varlık.
2566
02:13:44,290 --> 02:13:46,650
Ve Vikiveri bu kedinin adını
2567
02:13:46,650 --> 02:13:53,127
Viktorya devri başbakanı William Gladstone'dan
aldığını biliyor.
2568
02:13:53,127 --> 02:13:54,960
Elbette eğer bu kişinin kim olduğunu bilmesem
2569
02:13:54,960 --> 02:13:57,540
tıklayıp onun liberal bir
2570
02:13:57,540 --> 02:14:01,860
politikacı ve başbakan olduğunu öğrenebilirim, değil mi?
2571
02:14:01,860 --> 02:14:03,390
Bir Twitter hesabı bile var.
2572
02:14:03,390 --> 02:14:05,910
Ve Vikiveri beni doğrudan oraya yönlendiriyor
2573
02:14:05,910 --> 02:14:08,040
Hazine kedisinin Twitter hesabına.
2574
02:14:08,040 --> 02:14:11,010
Ve Almanca'da ve İngilizce'de ve de
2575
02:14:11,010 --> 02:14:15,520
tabi ki Japonca'da maddesi var, çünkü o bir kedi.
2576
02:14:15,520 --> 02:14:16,020
Peki.
2577
02:14:16,020 --> 02:14:19,500
Şimdi, bu çok basit bir sorgu idi.
2578
02:14:19,500 --> 02:14:21,400
Hadi niye çalıştığını öğrenelim.
2579
02:14:21,400 --> 02:14:21,900
Tamam.
2580
02:14:21,900 --> 02:14:25,800
Yani Vikiveri'den tam olarak bizim için
ne yapmasını istedik?
2581
02:14:25,800 --> 02:14:31,650
Dedik ki: "Lütfen bizim için etiketleri ile birlikte
2582
02:14:31,650 --> 02:14:33,580
bazı ögeleri seç".
2583
02:14:33,580 --> 02:14:34,080
Tamam mı?
2584
02:14:34,080 --> 02:14:36,180
İnsanlar tarafından okunabilir etiketleri ile birlikte.
2585
02:14:36,180 --> 02:14:42,010
Çünkü eğer bu etiketi kaldırırsam, bakın
2586
02:14:42,010 --> 02:14:44,200
sadece bir öge numaraları listesi alırım.
2587
02:14:44,200 --> 02:14:45,280
Bu hiç de eğlenceli değil.
2588
02:14:45,280 --> 02:14:46,930
Yani bu küçük parçanın yaptığı bu.
2589
02:14:46,930 --> 02:14:49,630
Az önce dedim ki, bana ögeleri ver ama onların
2590
02:14:49,630 --> 02:14:52,330
insanların okuyabileceği etiketlerini de ver.
2591
02:14:52,330 --> 02:14:54,620
Ve bir demet öge seçmeni istiyorum ama
2592
02:14:54,620 --> 02:14:56,770
rastgele bir ögeler demeti değil,
2593
02:14:56,770 --> 02:15:01,210
belli bir koşula sahip ögeleri seçmek istiyorum.
2594
02:15:01,210 --> 02:15:02,790
Koşul nedir?
2595
02:15:02,790 --> 02:15:06,430
Koşul şu: seçmek istediğim ögenin
2596
02:15:06,430 --> 02:15:14,360
özellik 31'inin değeri Q146 olmalı.
2597
02:15:14,360 --> 02:15:15,670
Şey, amma da faydalı.
2598
02:15:15,670 --> 02:15:18,070
Bu numaraların üstüne gelirsem--
2599
02:15:18,070 --> 02:15:19,750
Gene, insanların okuyabileceği versiyonu görürüm.
2600
02:15:19,750 --> 02:15:23,530
Yani "nedir"lik özelliği "kedi" değerine sahip
2601
02:15:23,530 --> 02:15:28,841
ögeleri arıyorum.
2602
02:15:28,841 --> 02:15:29,340
Tamam mı?
2603
02:15:29,340 --> 02:15:31,173
Çünkü gerçekte istediğim bu, öyle değil mi?
2604
02:15:31,173 --> 02:15:33,960
Nedir özelliğinin kedi olduğunu belirten bir özelliği,
bir ifadesi olan
2605
02:15:33,960 --> 02:15:36,840
tüm ögeleri istiyorum.
2606
02:15:36,840 --> 02:15:37,950
Koşul bu.
2607
02:15:37,950 --> 02:15:41,640
"Nedir"liği kitap olan, ya da kişi olan
2608
02:15:41,640 --> 02:15:43,200
ögelerle ilgilenmiyorum.
2609
02:15:43,200 --> 02:15:46,290
"Nedir" özelliği kedi olanlarla ilgileniyorum.
2610
02:15:46,290 --> 02:15:51,090
Bu sorgudaki tek koşul bu.
2611
02:15:51,090 --> 02:15:55,800
Bu karmaşık satırı gözardı etmenizi istiyorum.
2612
02:15:55,800 --> 02:15:57,510
İşte bu, SPARQL gibi standart bir dil kullanmanın
bedeli olarak
2613
02:15:57,510 --> 02:16:00,720
verdiğimiz ödünlerden biri.
2614
02:16:00,720 --> 02:16:02,820
Fakat bu karmaşık satırın işlevi
2615
02:16:02,820 --> 02:16:04,920
kedi için İngilizce etiketin
2616
02:16:04,920 --> 02:16:07,860
gelmesini sağlamak.
2617
02:16:07,860 --> 02:16:08,817
Tamam mı?
2618
02:16:08,817 --> 02:16:09,900
Yani bunu dert etmenize gerek yok.
2619
02:16:09,900 --> 02:16:11,550
Orada öylece kalsın.
2620
02:16:11,550 --> 02:16:13,320
Ve sorguyu çalıştırıyoruz ve İngilizce etiketleri ile birlikte
2621
02:16:13,320 --> 02:16:17,330
listeyi alıyoruz ve bu müthiş.
2622
02:16:17,330 --> 02:16:21,510
Bu arada eğer eğer EN 'i değiştirirsem,
bu satırı tam anlamadan,
2623
02:16:21,510 --> 02:16:27,260
EN yerine HE yazarsam İbranice için,
2624
02:16:27,260 --> 02:16:30,160
aynı sonuçları İbranice etiket ile alırım.
2625
02:16:30,160 --> 02:16:33,670
Elbette kimse maalesef bu kedilere
2626
02:16:33,670 --> 02:16:35,709
İbranice etiket ekleme zahmetine girmiş değil.
2627
02:16:35,709 --> 02:16:37,570
O yüzden Q numarası geliyor.
2628
02:16:37,570 --> 02:16:42,874
Fakat eğer Japonca (JA) olarak değiştirirsem,
2629
02:16:42,874 --> 02:16:45,290
Gene Japonca etiketleri olmayanlar için
bir sürü Q numarası alırım
2630
02:16:45,290 --> 02:16:47,389
fakat etiketleri
2631
02:16:47,389 --> 02:16:48,781
Japonca olanlar da var.
2632
02:16:48,781 --> 02:16:49,280
Tamam mı?
2633
02:16:49,280 --> 02:16:51,260
Yani bu size, bu sorgunun tüm sintaksını
anlamanıza bile
2634
02:16:51,260 --> 02:16:54,620
gerek olmadan kendi gereksinimlerinize göre
2635
02:16:54,620 --> 02:16:56,100
onu uyarlayabileceğinizi gösteren bir örnektir.
2636
02:16:56,100 --> 02:16:58,070
Eğer bu sorguyu aynen istiyor fakat etiketlerin
2637
02:16:58,070 --> 02:17:00,320
Japonca olmasını istiyorsanız sadece
2638
02:17:00,320 --> 02:17:03,190
buradaki dil kodunu değiştirerek bunu yapabilirsiniz.
2639
02:17:03,190 --> 02:17:06,559
Tamam. İşte bu sorgunun tüm yaptığı bu.
2640
02:17:06,559 --> 02:17:08,870
"Bana özellik 31'inin
2641
02:17:08,870 --> 02:17:17,590
değeri 146 -yani kedi- olan ögeleri ver."
2642
02:17:17,590 --> 02:17:20,379
Daha basit sorgulara geçmeden önce
hadi bu çok basit sorgu hakkında
2643
02:17:20,379 --> 02:17:25,809
bir soru alalım.
2644
02:17:25,809 --> 02:17:29,200
Bunun hakkında sorusu olan?
2645
02:17:29,200 --> 02:17:32,850
Ben bu basit sorgu hakkında konuşurken
2646
02:17:32,850 --> 02:17:35,010
kaybolan var mı?
2647
02:17:35,010 --> 02:17:39,389
Tekrar ediyorum bu basit sorgu sadece Vikiveri'ye
2648
02:17:39,389 --> 02:17:41,280
"bana ifadelerinde bir yerde...
2649
02:17:41,280 --> 02:17:44,219
...nedir özelliği kedi olan tüm ögeleri getir"
diyor.
2650
02:17:44,219 --> 02:17:46,670
Tek koşul bu.
2651
02:17:46,670 --> 02:17:47,740
Soru yok.
2652
02:17:47,740 --> 02:17:49,959
Tamam, eğer sorunuz olursa sormaktan çekinmeyin.
2653
02:17:49,959 --> 02:17:54,709
Hadi şimdi işleri biraz karmaşıklaştıralım.
2654
02:17:54,709 --> 02:17:59,365
Sırf erkek kedileri isteyelim.
2655
02:17:59,365 --> 02:18:02,080
2656
02:18:02,080 --> 02:18:03,070
Tamam.
2657
02:18:03,070 --> 02:18:07,330
Hatırlarsanız şu Gladstone bir erkek kediydi
2658
02:18:07,330 --> 02:18:09,850
ve biz bunu biliyoruz çünkü
2659
02:18:09,850 --> 02:18:14,320
"cinsiyet" diye bir özellik var ve değeri de
"erkek", öyle değil mi?
2660
02:18:14,320 --> 02:18:17,950
Öyleyse buraya bir başka koşul ekleyelim....
2661
02:18:17,950 --> 02:18:19,860
tam şuraya, ilk koşulun altına.
2662
02:18:19,860 --> 02:18:20,870
Tamam mı?
2663
02:18:20,870 --> 02:18:22,750
Bu yeni bir satır.
2664
02:18:22,750 --> 02:18:24,940
Ve sorguya yeni bir koşul ekliyorum.
2665
02:18:24,940 --> 02:18:30,520
Diyorum ki; -isteğim, bana getireceğin bu ögenin
"nedir" özelliğinin "kedi" olmasının yanısıra...
2666
02:18:30,520 --> 02:18:35,469
bu ögenin "cinsiyet" diye başka bir özelliğinin de
2667
02:18:35,469 --> 02:18:39,280
olmasını istiyorum.
2668
02:18:39,280 --> 02:18:40,299
Tamam mı?
2669
02:18:40,299 --> 02:18:43,480
Ve bir özellik numarası belirtmem lazım.
2670
02:18:43,480 --> 02:18:45,760
Fakat endişelenmeyin, Vikiveri size yardım edecek.
2671
02:18:45,760 --> 02:18:49,500
Bu ön ek ile başlayın: Wikidata WDDT.
2672
02:18:49,500 --> 02:18:52,520
2673
02:18:52,520 --> 02:18:54,980
Burada da baş kısmı unutun;
2674
02:18:54,980 --> 02:18:58,940
orası SPARQL'in dikkat göstermemiz gerekmeyen
bir özelliği.
2675
02:18:58,940 --> 02:19:02,715
WDT sütunu ve sonra arama için CTRL+boşluk çubuğuna
basıyorum...
2676
02:19:02,715 --> 02:19:04,340
otomatik tamamlama yapılsın diye.
2677
02:19:04,340 --> 02:19:08,090
Sadece cinsiyet yazarım ve Vikiveri
2678
02:19:08,090 --> 02:19:11,760
bana yardım ederek uygun özellikler içieren bir açılır
menü önerir.
2679
02:19:11,760 --> 02:19:15,200
Özellik 21'e tıklıyorum, cinsiyet özelliğine.
2680
02:19:15,200 --> 02:19:17,629
Ve sonra diyorum ki cinsiyet özelliğinin
2681
02:19:17,629 --> 02:19:19,670
Vikiveri değerini istiyorum.
2682
02:19:19,670 --> 02:19:21,799
Tekrar CTRL+boşluk çubuğu.
2683
02:19:21,799 --> 02:19:25,340
Ve sadece erkek varlık diyebilirim.
2684
02:19:25,340 --> 02:19:25,850
Görüyor musunuz?
2685
02:19:25,850 --> 02:19:30,950
insan olan erkek için ayrı bir öge var
2686
02:19:30,950 --> 02:19:33,799
ve diğer erkek varlıklar için de ayrı bir tane...
2687
02:19:33,799 --> 02:19:34,910
ki neden böyle olduğunun detayalrına girmeyeceğiz.
2688
02:19:34,910 --> 02:19:36,535
Erkek varlık'ı seçelim çünkü
2689
02:19:36,535 --> 02:19:38,040
burada kedilerden bahsediyoruz.
2690
02:19:38,040 --> 02:19:38,540
Peki.
2691
02:19:38,540 --> 02:19:42,080
Ve burada sona bir nokta ekleyip Çalıştır'a basın.
2692
02:19:42,080 --> 02:19:48,330
...Ve 114 kedi yerine bu sefer 43 sonuç alıyoruz.
2693
02:19:48,330 --> 02:19:53,360
İçlerinde bir erkek kedi olan Gladstone
dostumuz da var.
2694
02:19:53,360 --> 02:19:58,530
Yani bu demek oluyor ki, geri kalan hepsi dişi, öyle değil mi?
2695
02:19:58,530 --> 02:20:00,410
Yanlış.
2696
02:20:00,410 --> 02:20:00,980
Yanlış.
2697
02:20:00,980 --> 02:20:02,840
Bu hiç de o anlama gelmez.
2698
02:20:02,840 --> 02:20:06,530
Bu demek olur ki kedi olan 114 ögeden
2699
02:20:06,530 --> 02:20:11,960
sadece 43 tanesinin cinsiyeti
2700
02:20:11,960 --> 02:20:14,690
açık olarak "erkek varlık" şeklinde belirtilmiş.
2701
02:20:14,690 --> 02:20:17,570
Gerisi öyle belirtilmemiş.
2702
02:20:17,570 --> 02:20:21,800
Belki cinsiyetleri "dişi varlık"tır,
2703
02:20:21,800 --> 02:20:25,930
fakat belki de bu özelliğe hiç sahip değiller.
2704
02:20:25,930 --> 02:20:28,290
Bunu vurgulamamın sebebi size
2705
02:20:28,290 --> 02:20:31,770
Vikiveri sorgularını doğru şekilde
yorumlama konusunda kendinizi eğitmenizde
2706
02:20:31,770 --> 02:20:34,140
size yardımcı olmaktır.
2707
02:20:34,140 --> 02:20:36,870
Hemen şöyle basit bir sonuç çıkarmayın:
2708
02:20:36,870 --> 02:20:41,820
"Tamam, toplam 114 tane var, 43'ü erkek, öyleyse
gerisi dişidir".
2709
02:20:41,820 --> 02:20:43,520
Bu doğru değil.
2710
02:20:43,520 --> 02:20:45,030
Tamam mı?
2711
02:20:45,030 --> 02:20:49,740
43 tanesinin cinsiyetinin "erkek varlık" olduğunu
2712
02:20:49,740 --> 02:20:52,530
belirten ayrı bir ifadesi var.
2713
02:20:52,530 --> 02:20:55,020
Az önce başka bir koşul ekledim,
2714
02:20:55,020 --> 02:20:58,290
ve şimdi sorgum sonuçlara ilişkin
2715
02:20:58,290 --> 02:21:00,150
iki farklı şey soruyor.
2716
02:21:00,150 --> 02:21:04,472
Bir kedi ve bir erkek varlık olmaları gerekir.
2717
02:21:04,472 --> 02:21:06,270
SEYİRCİ: Belki kaç kedinin twitter hesabı olduğuna
2718
02:21:06,270 --> 02:21:08,100
bakmalıyız.
2719
02:21:08,100 --> 02:21:11,440
Fakat Youtube'dan bir soru var,
2720
02:21:11,440 --> 02:21:14,220
Sorgu sonuçlarının dışa aktarım olanaklarından
2721
02:21:14,220 --> 02:21:17,280
bahsedecek misiniz?
2722
02:21:17,280 --> 02:21:18,420
ASAF BARTOV: Kesinlikle.
2723
02:21:18,420 --> 02:21:21,000
Kesinlikle birazdan ona geleceğim.
2724
02:21:21,000 --> 02:21:23,010
Demek istediğim, bu tür bir tablolamanın yanısıra
2725
02:21:23,010 --> 02:21:28,350
bu sonuçları başka biçimlerde de alabilirim.
2726
02:21:28,350 --> 02:21:30,360
Ve bu sonuçları indirebilirim de.
2727
02:21:30,360 --> 02:21:32,820
Download butonuna basabilirim ve virgülle ayrılmış
2728
02:21:32,820 --> 02:21:35,070
bir dosya, sekme ile ayrılmış bir dosya
2729
02:21:35,070 --> 02:21:38,910
programlama için kullanışlı bir JSON dosyası olarak alabilirim.
2730
02:21:38,910 --> 02:21:40,590
Bir bağlantı da alabilirim.
2731
02:21:40,590 --> 02:21:42,330
Yani bu sorguya bir bağlantı alabilirim.
2732
02:21:42,330 --> 02:21:45,990
Demek istediğim, bu güzel sorguyu oluşturmak için
bunca zaman harcadım..
2733
02:21:45,990 --> 02:21:50,280
Hemen şimdi benim için özel olarak oluşturulmuş
2734
02:21:50,280 --> 02:21:52,170
kısa bir URL alabilirim.
2735
02:21:52,170 --> 02:21:54,690
Twitter'a yapıştırıp "hey!...
2736
02:21:54,690 --> 02:21:59,280
Vikiveri'nin bildiği tüm erkek kedilerin listesine bakın"
diyebilirim.
2737
02:21:59,280 --> 02:22:01,170
Tamam, bu o kadar da heyecan verici bir sorgu değil.
2738
02:22:01,170 --> 02:22:03,900
Fakat gerçekten de heyecan verici bir sorgu sonucu aldığımda
2739
02:22:03,900 --> 02:22:07,650
bu yolla onu kolayca tamamen paylaşabilirim.
2740
02:22:07,650 --> 02:22:09,750
Ve daha da ilginç sorgulara geleceğiz
2741
02:22:09,750 --> 02:22:11,740
birazdan.
2742
02:22:11,740 --> 02:22:16,400
Şimdiye kadarki bu tür basit sorgulama hakkında
sorusu olan?
2743
02:22:16,400 --> 02:22:17,940
Tamam.
2744
02:22:17,940 --> 02:22:25,340
Şimdi bu çok basit bir örnekti.
2745
02:22:25,340 --> 02:22:30,250
Bir dakika keşif yapalım.
2746
02:22:30,250 --> 02:22:38,920
Yani şu Gladstone denen kedi,
önemli bir İngiliz politikacı olan
2747
02:22:38,920 --> 02:22:43,550
William Gladstone'dan adını alıyor.
2748
02:22:43,550 --> 02:22:45,760
Eminim evrende adını Gladstone'dan alan
2749
02:22:45,760 --> 02:22:48,970
tek şey o değildir, değil mi?
2750
02:22:48,970 --> 02:22:52,120
Mutlaka, ne bileyim,
2751
02:22:52,120 --> 02:22:54,790
park sıraları, gezegenler, asteroidler,
2752
02:22:54,790 --> 02:22:59,590
bu kedi dışında başka şeyler de vardır
bu adamın adı verilmiş olan.
2753
02:22:59,590 --> 02:23:04,030
Öyleyse Vikvieri'den bize her türlü şeyi söylemesini
isteyebiliriz..
2754
02:23:04,030 --> 02:23:06,850
..."nedir" özelliği şu olsun demeden
2755
02:23:06,850 --> 02:23:10,960
Tıpkı, ne bileyim William Gladstone'un adı verilmiş herhangi bir şey.
2756
02:23:10,960 --> 02:23:12,760
Bunu nasıl yaparız?
2757
02:23:12,760 --> 02:23:15,310
İlke aynı.
2758
02:23:15,310 --> 02:23:19,850
Nedir özelliğini -özellik 31'i- sormak yerine
2759
02:23:19,850 --> 02:23:25,360
"adını veren" özelliğini
2760
02:23:25,360 --> 02:23:26,860
soracağım--
2761
02:23:26,860 --> 02:23:29,120
pardon, adını veren--
2762
02:23:29,120 --> 02:23:30,830
Sayıyı bilmem gerekmez.
2763
02:23:30,830 --> 02:23:32,240
Otomatik tamamlama özelliği var.
2764
02:23:32,240 --> 02:23:35,360
Adını veren; özellik138.
2765
02:23:35,360 --> 02:23:37,430
Ve bu kişi, William Glastone'un adı verilen
2766
02:23:37,430 --> 02:23:42,080
her şeyi istiyorum.
2767
02:23:42,080 --> 02:23:43,850
İşte oldu.
2768
02:23:43,850 --> 02:23:45,860
160852.
2769
02:23:45,860 --> 02:23:46,820
Herneyse.
2770
02:23:46,820 --> 02:23:48,230
Tamam.
2771
02:23:48,230 --> 02:23:50,510
Nedir özelliği kedi'yi kaldırdım.
2772
02:23:50,510 --> 02:23:52,040
Erkek varlık'ı kaldırdım.
2773
02:23:52,040 --> 02:23:55,130
Tek istediğim bana
2774
02:23:55,130 --> 02:23:58,940
şu politikacının adının verildiği şeyler.
2775
02:23:58,940 --> 02:24:00,920
Ve sorguyu çalıştırıyorum ve
2776
02:24:00,920 --> 02:24:05,007
ortaya çıkıyor ki Vikvieri bu tür 3 şey biliyor.
2777
02:24:05,007 --> 02:24:06,590
Bu şu mu demek oluyor? "Yeryüzünde
2778
02:24:06,590 --> 02:24:08,881
onun adını verildiği tek şey bu üçüdür"
2779
02:24:08,881 --> 02:24:09,939
Elbette değil.
2780
02:24:09,939 --> 02:24:12,230
Fakat bunlar Vikiveri'de açıkça adını veren
özelliği Gladstone olarak
2781
02:24:12,230 --> 02:24:17,720
belirtilmiş olan şeyler.
2782
02:24:17,720 --> 02:24:20,150
Tüm bildiğim, belki de İngiltere'de
2783
02:24:20,150 --> 02:24:23,600
Gladstone denen ve adını bu kişiden alan bir köy vardır.
2784
02:24:23,600 --> 02:24:27,410
Fakat hiç kimse "adını veren" özelliğini ekleyip
2785
02:24:27,410 --> 02:24:30,950
ilgili kişiye bağlantı vermediyse yaptığım sorgunun sonucunda görünmez.
2786
02:24:30,950 --> 02:24:33,750
Yani Vikiveri bu şekilde sadece 3 şey biliyor.
2787
02:24:33,750 --> 02:24:36,110
Bir tanesi
2788
02:24:36,110 --> 02:24:37,360
"Gladstone Devlet Profesörü".
2789
02:24:37,360 --> 02:24:40,370
Buna tıklayabilirim ve bunun Oxford Üniversitesi'nde
2790
02:24:40,370 --> 02:24:41,180
bir makam olduğunu görürüm, değil mi?
2791
02:24:41,180 --> 02:24:43,470
Yani bu bir pozisyonun adı.
2792
02:24:43,470 --> 02:24:49,520
Ve bir başkası da "William Gladstone, 18 numaralı okul".
2793
02:24:49,520 --> 02:24:51,470
William Gladstone, 18 numaralı okul.
2794
02:24:51,470 --> 02:24:52,900
Nerede bu?
2795
02:24:52,900 --> 02:24:55,380
Sofya, Bulgaristan'da.
2796
02:24:55,380 --> 02:24:56,470
Gene.
2797
02:24:56,470 --> 02:24:59,000
Bu, Bulgaristan'da adını William Gladstone'dan alan
2798
02:24:59,000 --> 02:25:02,720
bir okul.
2799
02:25:02,720 --> 02:25:07,220
Ve son olarak, üçüncü sonuç elbetteki
2800
02:25:07,220 --> 02:25:09,800
Ahbabımız, Şef Fareci Gladstone.
2801
02:25:09,800 --> 02:25:12,674
Tıklarsam, kedi işte bu.
2802
02:25:12,674 --> 02:25:14,090
Peki. Bu bir örnekti.
2803
02:25:14,090 --> 02:25:15,700
Yani, ne kadar kolay olduğunu gördünüz.
2804
02:25:15,700 --> 02:25:18,980
Sadece özelliği belirtiyorum ve ilgilendiğim değeri
2805
02:25:18,980 --> 02:25:21,420
ve sonuçları alıyorum.
2806
02:25:21,420 --> 02:25:23,289
Tamam, aptalca bir örnek ama
2807
02:25:23,289 --> 02:25:24,080
bunun hakkında biraz düşünün.
2808
02:25:24,080 --> 02:25:27,570
Bu soruyu başka nasıl yanıtlayabilirsiniz ki?
2809
02:25:27,570 --> 02:25:30,470
Koca Oxford Üniversitesi'nde bile
2810
02:25:30,470 --> 02:25:34,250
gidip "bana Gladstone'un adının verildiği şeylerin bir
listesini verin" diyebileceğiniz
2811
02:25:34,250 --> 02:25:37,470
bir danışma masası yok.
2812
02:25:37,470 --> 02:25:40,590
Vikiveri gibi çok geniş, yapılandırılmış
ve bağlantılandırılmış
2813
02:25:40,590 --> 02:25:44,520
bir veri deponuz olmadıkça,
2814
02:25:44,520 --> 02:25:48,130
bunu yanıtlamanın kolay bir yolu yok.
2815
02:25:48,130 --> 02:25:50,560
tamam, bu aptalca bir örnekti.
2816
02:25:50,560 --> 02:25:51,280
Hadi şimdi de --
2817
02:25:51,280 --> 02:25:53,113
SEYİRCİ: Orada bir sürü şey var.
2818
02:25:53,113 --> 02:25:54,446
ASAF: Ah, tamam.
2819
02:25:54,446 --> 02:25:57,430
SEYİRCİ: Videoda kolay sorguyu gösterir misin?
2820
02:25:57,430 --> 02:26:02,260
Ve birisi de özelliğin nasıl olup da
2821
02:26:02,260 --> 02:26:05,750
belli bir değer vermeden
mevcut olabildiğini soruyor.
2822
02:26:05,750 --> 02:26:11,030
Ve sonra demiştin ki kolay sorguyu gösterdikten sonra
sayfayı yeniden yükleyip--
2823
02:26:11,030 --> 02:26:13,240
ASAF: Kolay sorguyu bilmiyorum.
2824
02:26:13,240 --> 02:26:15,670
Yani bu bir gadget mi?
2825
02:26:15,670 --> 02:26:17,110
Kolay sorgunun ne olduğunu bilmiyorum.
2826
02:26:17,110 --> 02:26:19,870
Böyle bir şey kullanmıyorum.
2827
02:26:19,870 --> 02:26:24,760
Birisi belki bir link veya başka bir şey gönderebilir?
2828
02:26:24,760 --> 02:26:26,100
Ah, bu bir gadget.
2829
02:26:26,100 --> 02:26:27,100
Bende etkin değil.
2830
02:26:27,100 --> 02:26:31,610
2831
02:26:31,610 --> 02:26:32,480
Bu, hoş.
2832
02:26:32,480 --> 02:26:42,080
Yani şimdi, az önce elle yaptığım,
"Gladstone adı verilen" sorgusunu
2833
02:26:42,080 --> 02:26:45,200
formüle ederek--
2834
02:26:45,200 --> 02:26:48,390
Sanırım bu--
2835
02:26:48,390 --> 02:26:48,960
--Öyle mi?
2836
02:26:48,960 --> 02:26:53,000
2837
02:26:53,000 --> 02:26:53,720
Evet.
2838
02:26:53,720 --> 02:26:56,050
Yani bu-- Sadece buradaki 3 elipse
2839
02:26:56,050 --> 02:26:57,470
tıkladım.--
2840
02:26:57,470 --> 02:26:58,460
Tam isimden sonraki.
2841
02:26:58,460 --> 02:26:59,630
Görüyor musunuz?
2842
02:26:59,630 --> 02:27:03,050
İşte bu az önce öğrendiğim
2843
02:27:03,050 --> 02:27:04,640.
kolay sorguyu etkinleştirerek eklendi.
2844
02:27:04,640 --> 02:27:07,640
yani sadece bunu tıklayınca oto-sihirle
2845
02:27:07,640 --> 02:27:09,620
bu tür bir sorguyu oluşturdu.
2846
02:27:09,620 --> 02:27:12,380
Elbette eğer daha karmaşık bir sorgu istersem,
2847
02:27:12,380 --> 02:27:14,510
- ne bileyim mesela, "bana Lincoln'un adı verilmiş
2848
02:27:14,510 --> 02:27:18,110
olan fakat okul olan her şeyin listesini ver" gibi-
2849
02:27:18,110 --> 02:27:21,650
gene bir tür özelleştirilmiş sorgu düzenlemem
gerekecektir.
2850
02:27:21,650 --> 02:27:23,450
Fakat bu, tam da bunun için süper hızlı sorgu yapmanın
2851
02:27:23,450 --> 02:27:28,620
süper kolay ve çok hoş bir yolu.
2852
02:27:28,620 --> 02:27:29,120
Değil mi?
2853
02:27:29,120 --> 02:27:33,410
"Peki başka hangi ögeler tam olarak bu 'William Gladstone adı verilen' özelliğine ve değerine sahip?''...şeklindeki
2854
02:27:33,410 --> 02:27:35,720
sorguları yapmak için.
2855
02:27:35,720 --> 02:27:38,750
Yani, bunu göstermeyi öneren her kimse,
2856
02:27:38,750 --> 02:27:42,140
ona teşekkür ederim ve bugün ben de yeni bir
2857
02:27:42,140 --> 02:27:45,230
öğrendiğim için mutluyum.
2858
02:27:45,230 --> 02:27:48,590
Hadi başka bir örnek sorguya geçelim.
2859
02:27:48,590 --> 02:27:50,360
İşte komik bir örnek.
2860
02:27:50,360 --> 02:27:56,910
Kurgu karakterler arasında yaygın olan popüler soyadları.
2861
02:27:56,910 --> 02:27:58,650
Bir saniye bunu bir düşünün.
2862
02:27:58,650 --> 02:28:03,030
Kurgu karakter arasında popüler soyadları.
2863
02:28:03,030 --> 02:28:06,510
Yani Vikiveri'den bildiğiniz tüm kurgu
2864
02:28:06,510 --> 02:28:10,120
karakterleri gözden geçirip,
2865
02:28:10,120 --> 02:28:13,510
ve bunların soyadlarına bakıp,
2866
02:28:13,510 --> 02:28:15,910
tekrar edenleri sayabilmeniz için gruplamasını,
2867
02:28:15,910 --> 02:28:18,460
ve bana içlerinden en popüler
2868
02:28:18,460 --> 02:28:21,550
soyadını vermesini istiyorum.
2869
02:28:21,550 --> 02:28:26,280
Ayrıca, sonuçları harika bir şekilde
2870
02:28:26,280 --> 02:28:28,020
bir kabarcık grafikle sunmasını.
2871
02:28:28,020 --> 02:28:29,220
Aa, tabi tabi.
2872
02:28:29,220 --> 02:28:31,050
Vikiveri bunu yapabilir.
2873
02:28:31,050 --> 02:28:34,420
ve sorguyu çalıştırıyorum.
2874
02:28:34,420 --> 02:28:36,750
Ve kontrol ediyorum.
2875
02:28:36,750 --> 02:28:41,130
Kurgu karakterler arasında en popüler isimler
2876
02:28:41,130 --> 02:28:45,780
diyebiliriz ki en bilinenler
Joan, Smith, Taylor, vb.
2877
02:28:45,780 --> 02:28:48,450
Yani tüm bildiğimiz, dünyada mevcut
2878
02:28:48,450 --> 02:28:50,770
kurgu karakterler içinde gerçekte
en popüler isim
2879
02:28:50,770 --> 02:28:52,350
"Wu" olabilir.
2880
02:28:52,350 --> 02:28:54,790
Ya da Çince bir şey bilmiyorum.
2881
02:28:54,790 --> 02:28:57,930
Fakat bu, Vikiveri'de modellenmemişse,
2882
02:28:57,930 --> 02:29:01,020
bu sonucu almayacağız.
2883
02:29:01,020 --> 02:29:03,540
Yani Taylor, Smith,
Jones, Williams,
2884
02:29:03,540 --> 02:29:06,870
daha popüler gibi görünüyor.
2885
02:29:06,870 --> 02:29:08,400
Ve yine, bunu sınırlamam mümkün.
2886
02:29:08,400 --> 02:29:11,520
Aynı sorguyu yapabilirim ama sadece
2887
02:29:11,520 --> 02:29:14,250
orijinal dili İtalyanca olanları ekleyebilirim.
2888
02:29:14,250 --> 02:29:19,020
Örneğin daha ilginç sonuçlar almak için
2889
02:29:19,020 --> 02:29:21,480
eğer ilgi alanıma sadece İtalyan edebiyatı giriyorsa.
2890
02:29:21,480 --> 02:29:24,720
Fakat bu, "nasıl harika ücretsiz
2891
02:29:24,720 --> 02:29:28,170
kabarcık grafiği alırım ve bunu
2892
02:29:28,170 --> 02:29:30,900
yaptığım harika bir sunuma ekleyebilirim"'in örneği.
2893
02:29:30,900 --> 02:29:34,500
Elbette gene de ham tabloya bakabilirim.
2894
02:29:34,500 --> 02:29:37,940
Yani sorgu tarzı bir veri demeti üretti değil mi?
2895
02:29:37,940 --> 02:29:42,480
Yani Smith 41 defa,
Jones 38 defa, Taylor 34 defa,
2896
02:29:42,480 --> 02:29:43,750
vs. vs...
2897
02:29:43,750 --> 02:29:48,960
Ve liste uzar.
2898
02:29:48,960 --> 02:29:52,320
Ve gene bunu bir dosyaya aktarabilirim
2899
02:29:52,320 --> 02:29:56,100
ve bir elektronik tabloya yüklerim ve
üzerinde
2900
02:29:56,100 --> 02:29:56,670
ek işlem yaparım.
2901
02:29:56,670 --> 02:29:58,560
Ona link verebilirim.
2902
02:29:58,560 --> 02:30:02,530
Onunla bir sürü harika şey yapabilirim.
2903
02:30:02,530 --> 02:30:05,250
Yani bu da bir başka harika sorgu.
2904
02:30:05,250 --> 02:30:08,460
Bu niye böyle çalışıyor diye burada
2905
02:30:08,460 --> 02:30:11,670
satır satır analizine girmek zorunda değiliz.
2906
02:30:11,670 --> 02:30:15,840
Size önce bazı başka sorgular göstermek istiyorum.
2907
02:30:15,840 --> 02:30:22,470
Hadi şuna bakalım --bu çok eğlenceli, genel ölüm
sebepleri.
2908
02:30:22,470 --> 02:30:24,870
Gene bir kabarcık tablo, sırf
2909
02:30:24,870 --> 02:30:28,260
bir sebepten ölen ve bir ölüm nedeni listelenmiş
2910
02:30:28,260 --> 02:30:30,760
kimselere bakıyor.
2911
02:30:30,760 --> 02:30:34,380
Ve öğreniyoruz ki en yaygın listelenmiş ölüm sebebi
2912
02:30:34,380 --> 02:30:40,350
miyokardiyal enfarktüs,
pnömoni, serebral vasküler,
2913
02:30:40,350 --> 02:30:42,620
akciğer kanseri vs. vs.
2914
02:30:42,620 --> 02:30:44,850
Ve gene bir kabarcık grafikte.
2915
02:30:44,850 --> 02:30:49,670
Peki bu nasıl çalışıyor?
2916
02:30:49,670 --> 02:30:53,050
Çok kısaca, bu sorgunun önemli kısımları
2917
02:30:53,050 --> 02:30:59,150
bir şeye bakıyorum, bir kimseye
2918
02:30:59,150 --> 02:31:04,240
"nedir özelliği" 31, Q5 özelliğinde yani
insan olan.
2919
02:31:04,240 --> 02:31:05,390
Yani bir insan.
2920
02:31:05,390 --> 02:31:07,130
Gene, sırf sorguyu bir şekilde sınırlamak için.
2921
02:31:07,130 --> 02:31:11,330
Kitaplarla veya dağlarla ilgilenmiyorum.
2922
02:31:11,330 --> 02:31:14,420
şu aynı PID'ye sahip olan
2923
02:31:14,420 --> 02:31:21,150
kişileri arıyorum: P509 -- ki bu şu demek...
2924
02:31:21,150 --> 02:31:22,412
...Hello.
2925
02:31:22,412 --> 02:31:24,620
Neden yok--
2926
02:31:24,620 --> 02:31:25,120
Evet..
2927
02:31:25,120 --> 02:31:28,480
Bir 509, ölüm nedenidir.
2928
02:31:28,480 --> 02:31:31,540
Ve bu ölüm nedeni başka bir değişken,
2929
02:31:31,540 --> 02:31:32,930
"CID" dediğim bir değişken.
2930
02:31:32,930 --> 02:31:35,410
Şimdi, daha önce diyorduk ki
2931
02:31:35,410 --> 02:31:36,850
"özellikle Gladstone'un adının verildiği
2932
02:31:36,850 --> 02:31:39,550
şeyleri istiyorum".
2933
02:31:39,550 --> 02:31:42,000
Sadece belli bir değeri olan şeyler.
2934
02:31:42,000 --> 02:31:44,320
Burada diyorum ki
2935
02:31:44,320 --> 02:31:47,110
"herhangibir ölüm nedeni olan şeyleri istiyorum."
2936
02:31:47,110 --> 02:31:48,760
Özellikle istediğim belli bir neden yok.
2937
02:31:48,760 --> 02:31:50,260
Tek istediğim, 509 özelliği için bir değere sahip bir ifadesi olan
2938
02:31:50,260 --> 02:31:54,880
her şeyi istiyorum.
2939
02:31:54,880 --> 02:31:56,530
Yani ölüm nedeni olan.
2940
02:31:56,530 --> 02:31:57,940
Tamam mı?
2941
02:31:57,940 --> 02:32:04,410
Ve sonra buradaki bir başka sihir parçası, "group by"
2942
02:32:04,410 --> 02:32:07,870
Vikiveri'ye aslında her bir tekil şeyle
2943
02:32:07,870 --> 02:32:09,100
ilgilenmediğimi söylüyor.
2944
02:32:09,100 --> 02:32:12,310
"Bu nedenleri gruplamanı istiyorum ve sonra da saymanı...
2945
02:32:12,310 --> 02:32:14,230
ve bana en başta olanları vermeni.
2946
02:32:14,230 --> 02:32:15,523
İşte bu sorgu böyle çalışıyor.
2947
02:32:15,523 --> 02:32:20,550
2948
02:32:20,550 --> 02:32:22,320
İşte söz verdiğim sorgu.
2949
02:32:22,320 --> 02:32:26,460
Babaları da ressam olan ressamlar.
2950
02:32:26,460 --> 02:32:28,630
Aklıma sadece bir iki tane geliyor.
2951
02:32:28,630 --> 02:32:31,890
Yani Monet ve Vogel.
2952
02:32:31,890 --> 02:32:34,800
Fakat eminim Vikiveri daha fazlasını biliyordur.
2953
02:32:34,800 --> 02:32:38,620
Öyleyse hadi bu sorguyu çalıştıralım.
2954
02:32:38,620 --> 02:32:40,270
Ve 100 sonuç geldi.
2955
02:32:40,270 --> 02:32:43,120
Bu arada daha hızlı olmak için
2956
02:32:43,120 --> 02:32:44,650
100 sınırını ben koydum.
2957
02:32:44,650 --> 02:32:47,530
Fakat aslında, belki de sınırı kaldırıp deneyebiliriz
2958
02:32:47,530 --> 02:32:50,170
ve Vikiveri'nin bize
2959
02:32:50,170 --> 02:32:53,890
vereceği Vikiveri'deki toplam rakama bakabiliriz
2960
02:32:53,890 --> 02:32:55,120
Evet, hiç fena değil.
2961
02:32:55,120 --> 02:32:58,400
1,270 sonuç var.
2962
02:32:58,400 --> 02:32:59,140
Tamam mı.
2963
02:32:59,140 --> 02:33:04,150
Vikiveri, daha bu erken tarihte ve henüz
gelişme halindeyken,
2964
02:33:04,150 --> 02:33:07,540
bu halde bile babaları ressam olan
2965
02:33:07,540 --> 02:33:10,980
1200 ressam biliyor.
2966
02:33:10,980 --> 02:33:16,140
Erkek ressamların oğlu olan ressamlar,
yani babaları ressam olan
2967
02:33:16,140 --> 02:33:18,120
Kadın ressamları oğlu olan bazı ressamlar da olabilir,
2968
02:33:18,120 --> 02:33:21,390
bu sorgu kapsamında değiller.
2969
02:33:21,390 --> 02:33:24,990
Tam olarak ne sorduğunuzu aklınızdan hiç çıkarmayın.
2970
02:33:24,990 --> 02:33:27,840
Bu sorguda babaları sormuştum.
2971
02:33:27,840 --> 02:33:30,330
Ressam annelerin oğlu olan olası ressamları
2972
02:33:30,330 --> 02:33:32,720
dışarıda bırakıyorum.
2973
02:33:32,720 --> 02:33:33,390
Tamam mı?
2974
02:33:33,390 --> 02:33:35,250
Bu nasıl işliyor?
2975
02:33:35,250 --> 02:33:39,630
İnsan etiketi ile birlikte ressamı istiyorum,
2976
02:33:39,630 --> 02:33:42,630
ve insan etiketi ile birlikte babayı
2977
02:33:42,630 --> 02:33:47,610
Michel Monet, Claude Monet'in oğlu.
2978
02:33:47,610 --> 02:33:54,180
Ve Domenico Tintoretto, etiketi sadece Tintoretto
2979
02:33:54,180 --> 02:33:57,210
olan Tintoretto'nun (tıpkı Michelangelo gibi) oğlu
2980
02:33:57,210 --> 02:33:59,960
(Biliyorsunuz, common etiketinde her zaman
2981
02:33:59,960 --> 02:34:02,420
ismin tamamı olmaz.)
2982
02:34:02,420 --> 02:34:07,010
Paloma Picasso, Pablo Picasso'nun kızı.
2983
02:34:07,010 --> 02:34:07,510
Tamam.
2984
02:34:07,510 --> 02:34:11,040
Yani Vikiveri tüm bu sonuçları biliyor.
2985
02:34:11,040 --> 02:34:14,610
Elbette Genç Holbein, Yaşlı Holbein'in oğlu
2986
02:34:14,610 --> 02:34:15,760
Peki buraya nasıl geldik?
2987
02:34:15,760 --> 02:34:20,860
Şöyle, Vikiveri'ye bir şey aradığımızı söyledik...
2988
02:34:20,860 --> 02:34:26,820
bunu "ressam" diye adlandıralım, 106'sı yani mesleği,
2989
02:34:26,820 --> 02:34:31,100
"ressam" değerine sahip olanlar.
2990
02:34:31,100 --> 02:34:31,600
Değil mi?
2991
02:34:31,600 --> 02:34:35,310
Bu tuhaf sayı, ressam oluyor:
1028181.
2992
02:34:35,310 --> 02:34:40,250
Yani mesleği ressam olan her türlü ögeyi soruyorum.
2993
02:34:40,250 --> 02:34:43,300
Hadi buna ressam ögesi diyelim.
2994
02:34:43,300 --> 02:34:49,770
Ayrıca ressamın bir "22 özelliği"nin, yani babasının olmasını da istiyorum.
2995
02:34:49,770 --> 02:34:50,850
Tamam.
2996
02:34:50,850 --> 02:34:52,350
Baba.
2997
02:34:52,350 --> 02:34:55,140
Ve bunun bir değerinin olmasını istiyorum.
2998
02:34:55,140 --> 02:34:58,770
Tamam, "baba" adlı bir başka değişken ekliyorum.
2999
02:34:58,770 --> 02:35:01,320
Buna "kurbağa" da diyebilirdim.
3000
02:35:01,320 --> 02:35:04,230
Bu bir şeyi değiştirmez, sadece anlaşılır olması için...
3001
02:35:04,230 --> 02:35:06,630
önemli olan "baba" özelliğidir.
3002
02:35:06,630 --> 02:35:10,320
Buna istediğim adı verebilirdim.
3003
02:35:10,320 --> 02:35:13,590
Ve sonra bir de üçüncü bir koşulum var.
3004
02:35:13,590 --> 02:35:18,010
O babanının, yani burada 22 özelliğinde her kim deniyorsa,
3005
02:35:18,010 --> 02:35:22,590
o babanın kendisinin 106 özelliğinin (mesleğinin) olmasını,
3006
02:35:22,590 --> 02:35:27,750
değerinin ressam olmasını istiyorum.
3007
02:35:27,750 --> 02:35:28,730
Tamam mı?
3008
02:35:28,730 --> 02:35:30,800
Bu koşulların toplamı bana
3009
02:35:30,800 --> 02:35:36,080
babası olan, ve o babanın mesleğinin de ressam olduğu
3010
02:35:36,080 --> 02:35:37,850
kimselerin bir listesini verir.
3011
02:35:37,850 --> 02:35:40,550
Elbette ben veya siz birdenbire
3012
02:35:40,550 --> 02:35:44,480
şu sorunun yanıtını öğrenmek için ölüyor olabilirsiniz:
3013
02:35:44,480 --> 02:35:51,344
"marangoz oğlu olan siyasetçiler kimlerdir?"
3014
02:35:51,344 --> 02:35:52,760
Bunu değiştirebilirsiniz hemen değil mi?
3015
02:35:52,760 --> 02:35:56,700
İlk değeri ressamdan politikacıya değiştirin.
3016
02:35:56,700 --> 02:36:02,624
Üçüncü satırın değerini ressamdan marangoza değiştirin.
3017
02:36:02,624 --> 02:36:04,040
Belki liste çok kısa olacaktır çünkü
3018
02:36:04,040 --> 02:36:06,680
marangozların pek ünlü oldukları görülmez,
3019
02:36:06,680 --> 02:36:08,910
bu yüzden Vikiveri'de temsil edilmiyorlardır.
3020
02:36:08,910 --> 02:36:11,990
Bu yüzden bu ressamlarda biraz daha iyi işliyor, değil mi?
3021
02:36:11,990 --> 02:36:14,420
Çünkü çoğu tanınmıştır.
3022
02:36:14,420 --> 02:36:16,370
Fakat genel olarak böyle bir şey yapabilirsiniz, değil mi?
3023
02:36:16,370 --> 02:36:18,500
İşte bu, bir sorguyu alıp
3024
02:36:18,500 --> 02:36:22,340
sadece değerlerden birini, hatta dili
değiştirebilmenin örneğidir.
3025
02:36:22,340 --> 02:36:26,840
Şimdi gene bu ressamlarla ilgili olarak sorabilirim.
3026
02:36:26,840 --> 02:36:27,650
Gene sınırlandırılmış olarak.
3027
02:36:27,650 --> 02:36:31,190
Aynı bu ressamları fakat Arapça etiketler ile.
3028
02:36:31,190 --> 02:36:34,880
Aynı sorgu, fakat ressamların Arapça etiketleri var.
3029
02:36:34,880 --> 02:36:37,250
Ve tabi ki Arapça etiketin olmadığı yerlerde
3030
02:36:37,250 --> 02:36:40,360
sorgu numarası geliyor.
3031
02:36:40,360 --> 02:36:40,860
Tamam mı?
3032
02:36:40,860 --> 02:36:43,650
Yani işte size söz verdiğim
3033
02:36:43,650 --> 02:36:47,670
babası da ressam olan ressamlar istesi,
Vikiveri ile
3034
02:36:47,670 --> 02:36:49,830
bir saniyenin altında elde edilebilir.
3035
02:36:49,830 --> 02:36:51,480
Ne müthiş değil mi?
3036
02:36:51,480 --> 02:36:52,950
Bazı istatistikler de alabiliriz.
3037
02:36:52,950 --> 02:36:55,920
Mesela herhangi bir vikideki cinsiyete göre
3038
02:36:55,920 --> 02:36:59,740
toplam maddelere bakalım mı?
3039
02:36:59,740 --> 02:37:02,070
"Katılımcı cinsiyet açığı"ndan farklı olarak
3040
02:37:02,070 --> 02:37:06,900
"içerik cinsiyet açığı" dediğimiz işte bu,
3041
02:37:06,900 --> 02:37:10,276
Vikipedi'de içerdiğimiz şeylerdeki cinsiyet farkı.
3042
02:37:10,276 --> 02:37:11,400
Hadi bir tanesine bakalım.
3043
02:37:11,400 --> 02:37:16,380
3044
02:37:16,380 --> 02:37:17,630
Sorgu burada.
3045
02:37:17,630 --> 02:37:23,130
Herhangi bir Vikipedi'deki kadınlara ilişkin maddeler.
3046
02:37:23,130 --> 02:37:23,660
Peki.
3047
02:37:23,660 --> 02:37:25,799
Hadi şuna bakalım--
3048
02:37:25,799 --> 02:37:26,340
bilemiyorum...
3049
02:37:26,340 --> 02:37:30,240
Hadi Tamilce Vikipedi'ye bakalım.
3050
02:37:30,240 --> 02:37:32,460
Dil kodu TA.
3051
02:37:32,460 --> 02:37:34,950
Öyleyse buraya TA yazıyorum.
3052
02:37:34,950 --> 02:37:38,850
Ve tekrar Çalıştır'a tıklıyorum ve bu sayıyı
elde ediyorum.
3053
02:37:38,850 --> 02:37:39,960
İstediğim bu.
3054
02:37:39,960 --> 02:37:41,720
İstediğim, maddelerin kendisi değil.
3055
02:37:41,720 --> 02:37:44,962
Mesela Tamil Vikipedi'deki kadınlar listesini istemiyorum.
3056
02:37:44,962 --> 02:37:45,920
Sadece sayısını istiyorum.
3057
02:37:45,920 --> 02:37:48,510
O yüzden burada "count" seçtim.
3058
02:37:48,510 --> 02:37:52,610
Ve bu sayının 2159 olduğu görülüyor.
3059
02:37:52,610 --> 02:37:57,300
Yani Tamilce Vikipedi'de kadınlar hakkında,
3060
02:37:57,300 --> 02:38:02,350
Vikiveri'nin dişi olduğunu bildiği 2000 madde var
3061
02:38:02,350 --> 02:38:02,850
Değil mi?
3062
02:38:02,850 --> 02:38:05,730
Tekrar cinsiyet alanını istiyorum: "21 özelliği"
3063
02:38:05,730 --> 02:38:08,900
Unutmayın, eğer Tamilce Vikipedi'de
3064
02:38:08,900 --> 02:38:12,090
bir kadın hakkında
bir madde varsa fakat
3065
02:38:12,090 --> 02:38:14,460
Vikiveri'de cinsiyeti hakkında bir ifade yoksa
3066
02:38:14,460 --> 02:38:15,640
o kişi burada sayılmayacaktır.
3067
02:38:15,640 --> 02:38:18,240
Yani, şöyle bir şey derken dikkatli olun:
3068
02:38:18,240 --> 02:38:22,800
"Bu, tam olarak Tamilce Vikipedi'deki
3069
02:38:22,800 --> 02:38:23,340
kadın maddelerinin sayısıdır.
3070
02:38:23,340 --> 02:38:24,600
Muhtemelen bu doğru değil.
3071
02:38:24,600 --> 02:38:27,560
Eminim ki, maddelerin bir kısmında
3072
02:38:27,560 --> 02:38:30,740
bir cinsiyet özelliği yoktur.
3073
02:38:30,740 --> 02:38:33,150
Fakat ham istatistik için bu muhtemelen sorun değil,
3074
02:38:33,150 --> 02:38:35,700
çünkü bazı erkeklerde de
3075
02:38:35,700 --> 02:38:37,620
cinsiyet istatistik özelliği eksik.
3076
02:38:37,620 --> 02:38:41,820
Öyleyse erkekler için de aynı sorguyu alabilirdik.
3077
02:38:41,820 --> 02:38:43,170
Özünde tam olarak aynısı.
3078
02:38:43,170 --> 02:38:48,840
Tek fark, erkeği ifade eden bu tuhaf sayı var: 6581097.
3079
02:38:48,840 --> 02:38:52,710
Bu dil kodunu tekrar Tamilce için TA olarak değiştirebilirim.
3080
02:38:52,710 --> 02:38:58,880
Peki, Tamilce Vikipedi'de kaç erkek varmış:14,649.
3081
02:38:58,880 --> 02:38:59,610
Tamam.
3082
02:38:59,610 --> 02:39:06,880
Yani kadınlar 2100, erkekler yedi kat kadar fazla.
3083
02:39:06,880 --> 02:39:07,380
Değil mi?
3084
02:39:07,380 --> 02:39:12,300
Yani Tamilce Vikipedi'deki içerik cinsiyet açığının
3085
02:39:12,300 --> 02:39:14,610
büyüklüğü aşağı yukarı bu.
3086
02:39:14,610 --> 02:39:18,850
Ve gene, bu sorguyu istediğim kadar karmaşıklaştırabilirim.
3087
02:39:18,850 --> 02:39:21,390
Örneğin, şunu bulmayı deneyebilirim;
3088
02:39:21,390 --> 02:39:30,390
mesela bu cinsiyet açığı
3089
02:39:30,390 --> 02:39:31,350
müzisyenlerde daha mı büyük?
3090
02:39:31,350 --> 02:39:35,850
Buraya mesleğinin müzisyen olduğunu söyleyen bir satır ekleyebilirdim,
3091
02:39:35,850 --> 02:39:37,890
ve artık sadece kadın müzisyenler
3092
02:39:37,890 --> 02:39:41,190
hakkında Tamil Vikipedi'deki maddelere karşı
3093
02:39:41,190 --> 02:39:43,190
Tamil Vikipedi'deki
3094
02:39:43,190 --> 02:39:45,030
erkek müzisyenler hakkındaki maddeleri sayıyorum.
3095
02:39:45,030 --> 02:39:47,890
Ve bir şekilde Tamil Vikipedi'deki cinsiyet --
3096
02:39:47,890 --> 02:39:53,820
meslekler arası cinsiyet açıklarını karşılaştırabilirim.
3097
02:39:53,820 --> 02:39:56,030
Buradaki önemli noktayı görüyor musunuz?
3098
02:39:56,030 --> 02:39:58,490
Bu, sadece tek amaçlı bir sorgu değil.
3099
02:39:58,490 --> 02:40:01,250
Tek bir ek koşul ekleyerek birden
3100
02:40:01,250 --> 02:40:04,370
çok daha ilginç bir sorgu haline getirebiliyorum çünkü
3101
02:40:04,370 --> 02:40:05,540
mesleklere göre bölebiliyorum.
3102
02:40:05,540 --> 02:40:07,810
Ya da yüzyıllara göre bölüyorum
3103
02:40:07,810 --> 02:40:12,530
İçerik açığı, 19. yüzyıldaki kişilerle ilgili olarak mı daha büyük...
3104
02:40:12,530 --> 02:40:13,940
21. yüzyıldaki kişilerle kıyaslanırsa?
3105
02:40:13,940 --> 02:40:15,560
Yani, umarım öyle değildir, değil mi?
3106
02:40:15,560 --> 02:40:18,480
Patriarşi bir parça azalıyor.
3107
02:40:18,480 --> 02:40:21,830
Yani eğer 19. yüzyılda
3108
02:40:21,830 --> 02:40:23,430
tanınmış erkek daha çoksa buna şaşırmam.
3109
02:40:23,430 --> 02:40:25,784
Fakat halen içeriğimiz...
3110
02:40:25,784 --> 02:40:27,200
..demek istediğim, cinsiyet açığı 21. yüzyıl için de
3111
02:40:27,200 --> 02:40:29,540
aynı şekilde genişse
3112
02:40:29,540 --> 02:40:30,800
bu bir parça hayal kırıklığı olur.
3113
02:40:30,800 --> 02:40:35,870
Bu da Vikiveri sorgusu ile
3114
02:40:35,870 --> 02:40:38,980
oldukça kolay bulabileceğim bir şey,
3115
02:40:38,980 --> 02:40:41,500
Buraya kadar soru var mı, yoksa sadece
bağlantı mı paylaşıyorsunuz?
3116
02:40:41,500 --> 02:40:43,160
İZLEYİCİ: Evet, bir tane var.
3117
02:40:43,160 --> 02:40:47,480
Birisi şu soruya kısa bir yanıt verebilir misiniz veya
3118
02:40:47,480 --> 02:40:50,420
gösterebilir misiniz diye soruyor.
3119
02:40:50,420 --> 02:40:52,530
Vikiveri SPARQL kullanarak
3120
02:40:52,530 --> 02:40:55,520
belirli Vikiveri maddelerini mesela
3121
02:40:55,520 --> 02:40:59,060
belli bir dilde bulunan, diğerlerinde olmayan
3122
02:40:59,060 --> 02:41:01,160
seçkin maddeler bulunabilir mi?
3123
02:41:01,160 --> 02:41:03,770
bir PET scan aracı ile kategoriye dayalı
3124
02:41:03,770 --> 02:41:05,820
sonuçlar almanın mümkün olduğunu biliyorum.
3125
02:41:05,820 --> 02:41:09,110
Fakat örneğin seçkin maddeleri seçerek
3126
02:41:09,110 --> 02:41:10,055
belirtebilir miyiz?
3127
02:41:10,055 --> 02:41:11,390
ASAF BARTOV: Evet.
3128
02:41:11,390 --> 02:41:12,600
Mükemmel bir soru.
3129
02:41:12,600 --> 02:41:14,120
Evet, aslında mümkün.
3130
02:41:14,120 --> 02:41:17,570
Ve böyle bir sorgu göstereceğim.
3131
02:41:17,570 --> 02:41:19,190
Daha öne bahsettiğim bir diğer sorgu
3132
02:41:19,190 --> 02:41:24,840
dünyada belediye başkanı kadın olan
en büyük şehirler idi.
3133
02:41:24,840 --> 02:41:29,190
Bu sorgu--hadi şey sekmelerin bir kısmını kapatalım
3134
02:41:29,190 --> 02:41:30,315
tarayıcım donmadan önce.
3135
02:41:30,315 --> 02:41:33,600
3136
02:41:33,600 --> 02:41:36,840
Bu sorgu, şu anda bir kadının yönettiği
3137
02:41:36,840 --> 02:41:39,120
belli başlı şehirleri listeler.
3138
02:41:39,120 --> 02:41:45,650
Yanıt; Bombay, Mexico City, Tokyo, ve bazı başka şehirler.
3139
02:41:45,650 --> 02:41:49,470
3140
02:41:49,470 --> 02:41:52,371
Ve durun -- Hepsi bu değil.
3141
02:41:52,371 --> 02:41:53,370
Yanlış şeye tıkladım.
3142
02:41:53,370 --> 02:41:55,050
Bu resim haritası.
3143
02:41:55,050 --> 02:41:55,800
Tamam.
3144
02:41:55,800 --> 02:41:57,370
Hadi bir saniye bunu gösterelim.
3145
02:41:57,370 --> 02:41:59,520
Şimdi bu, yerini bildiğimiz tüm
3146
02:41:59,520 --> 02:42:03,870
tabloların yere göre sayısının haritası.
3147
02:42:03,870 --> 02:42:07,770
Ve sonuçlar bir harita üzerinde harika bir
şekilde sunuluyor.
3148
02:42:07,770 --> 02:42:08,830
Tamam.
3149
02:42:08,830 --> 02:42:12,420
Yakından bakınca bu gene bir
sonuç tablosu tabi ki.
3150
02:42:12,420 --> 02:42:15,660
Fakat harika bir biçimde üstünde
bir harita olarak gezinebilirim.
3151
02:42:15,660 --> 02:42:20,320
yani burada Vikiveri'nin hakkında
bilgi sahibi olduğu tüm
3152
02:42:20,320 --> 02:42:22,060
tablolar hakkında bir harita var.
3153
02:42:22,060 --> 02:42:23,920
Sadece tabloların kendisini değil,
3154
02:42:23,920 --> 02:42:28,180
içinde bulundukları müzedeki yerlerini de biliyor.
3155
02:42:28,180 --> 02:42:30,670
Avrupa'nın Rusya veya Afrika'dan
3156
02:42:30,670 --> 02:42:35,540
daha çok yer alması hiç şaşırtıcı değil.
3157
02:42:35,540 --> 02:42:40,150
Vikiveri'ye bu ülkelerden katılım
3158
02:42:40,150 --> 02:42:41,740
konusunda büyük bir açık var.
3159
02:42:41,740 --> 02:42:43,780
Ve bu açıkların bir kısmı giderilebilir.
3160
02:42:43,780 --> 02:42:47,740
Ve elbette Avrupa'da sanatla ilgili
3161
02:42:47,740 --> 02:42:50,260
çok daha fazla dokümante edilmiş bilgi var.
3162
02:42:50,260 --> 02:42:54,280
Fakat eğer, ne bileyim, Roma'ya yakından bakarsam
3163
02:42:54,280 --> 02:42:55,900
bir kaç tablo olduğunu görürüm.
3164
02:42:55,900 --> 02:42:56,400
değil mi?
3165
02:42:56,400 --> 02:43:00,080
3166
02:43:00,080 --> 02:43:02,288
Hello.
3167
02:43:02,288 --> 02:43:04,200
Özür dilerim.
3168
02:43:04,200 --> 02:43:09,780
..evet
3169
02:43:09,780 --> 02:43:13,290
Vatican City yüksek bir olasılık
gibi geliyor değil mi?
3170
02:43:13,290 --> 02:43:14,290
Buraya yakından bakabilirim.
3171
02:43:14,290 --> 02:43:16,290
Ve şuradaki bir kaç noktaya tıklayıp
3172
02:43:16,290 --> 02:43:21,400
bu noktada iki tablo olduğunu görebilirim.
3173
02:43:21,400 --> 02:43:25,270
Ve burada bir tane var;
3174
02:43:25,270 --> 02:43:27,460
o da Aziz John Lateran Bazilika Kemeri.
3175
02:43:27,460 --> 02:43:31,060
Bakalım, burası Aziz Petrus Kilisesi, değil mi?
3176
02:43:31,060 --> 02:43:33,650
Sistina Şapeli'nde 23 tablo var.
3177
02:43:33,650 --> 02:43:34,330
Ne?
3178
02:43:34,330 --> 02:43:36,670
Sistina Şapel'de 23 taneden çok daha fazla tablo var.
3179
02:43:36,670 --> 02:43:40,330
Doğru, fakat 23 tanesinin Vikiveri'de
3180
02:43:40,330 --> 02:43:43,330
tablo için kendi ögesi var;
3181
02:43:43,330 --> 02:43:45,280
Sistina Şapeli değil, Sistina Şapeli'nde
olduğu bildirilen
3182
02:43:45,280 --> 02:43:49,540
ögeler.
3183
02:43:49,540 --> 02:43:50,950
Bunlardan 23 tane var.
3184
02:43:50,950 --> 02:43:52,270
Tamam.
3185
02:43:52,270 --> 02:43:54,310
Sistina Şapeli'ndeki diğer sanat eserlerini
3186
02:43:54,310 --> 02:43:57,040
ekleme işi gelişmeye açık.
3187
02:43:57,040 --> 02:43:59,740
İşte bu da, Vikiveri'den önce
3188
02:43:59,740 --> 02:44:03,330
yapamayacağınız bir sorgu değil
3189
02:44:03,330 --> 02:44:07,750
ve oldukça basit bir sorgu görebildiğiniz gibi.
3190
02:44:07,750 --> 02:44:13,020
Şöyle örnekler var: Berlin'in 100km.
3191
02:44:13,020 --> 02:44:15,040
civarındaki havaalanlarının haritası.
3192
02:44:15,040 --> 02:44:18,310
Burada da koordinatları kullanışlı bir veri
noktası olarak kullanarak.
3193
02:44:18,310 --> 02:44:21,880
Ve işte Berlin'in 100km. çevresindeki
3194
02:44:21,880 --> 02:44:25,990
havaalanlarını gösteren harita
3195
02:44:25,990 --> 02:44:29,140
Fakat size belediye başkanları sorgusunu
göstermek istiyordum.
3196
02:44:29,140 --> 02:44:34,510
Hadi tıklayalım-- ah burada yanlış link varmış.
3197
02:44:34,510 --> 02:44:41,040
Fakat gene de şuraya "mayor" (belediye başkanı) yazarak
bulabilirim.
3198
02:44:41,040 --> 02:44:44,590
İşte oldu, belediye başkanı kadın olan en büyük şehirler.
3199
02:44:44,590 --> 02:44:47,230
İşte bu biraz daha karmaşık bir sorgu.
3200
02:44:47,230 --> 02:44:53,010
Fakat çalıştırırsam en üstteki 10'u gelecek;
çünkü 10 ile sınırladım.
3201
02:44:53,010 --> 02:44:54,820
Günümüzde bir kadın tarafından yönetilmekte olan
3202
02:44:54,820 --> 02:44:59,710
dünyadaki nüfus olarak en büyük 10 şehir geliyor:
3203
02:44:59,710 --> 02:45:03,490
Tokyo, Bombay, Yokohama,
Karakas, vs.
3204
02:45:03,490 --> 02:45:08,080
Burada dikkat edeceğiniz ilginç bir nokta,
3205
02:45:08,080 --> 02:45:10,690
şunu istemem:
3206
02:45:10,690 --> 02:45:13,660
"nedir" özelliği "şehir" olan ve
3207
02:45:13,660 --> 02:45:16,420
belediye başkanı olan yani
3208
02:45:16,420 --> 02:45:18,640
kimin başkanlığı yürütmekte olduğuna dair
bir ifade içeren
3209
02:45:18,640 --> 02:45:28,440
ve o ifadenin cinsiyetinin "kadın" olarak belirtildiği
3210
02:45:28,440 --> 02:45:29,886
ögeler burada listeleniyor.
3211
02:45:29,886 --> 02:45:31,510
Şu anda sentkas bakmayın.
3212
02:45:31,510 --> 02:45:34,590
Size sadece belirli bir açı göstermek istiyorum.
3213
02:45:34,590 --> 02:45:37,920
Ve bu sonuçları biraz daha süzüyorum.
3214
02:45:37,920 --> 02:45:45,400
Sadece "bitiş zamanı" niteleyicisi ve özelliği olmayan
3215
02:45:45,400 --> 02:45:48,630
ögeleri istiyorum.
3216
02:45:48,630 --> 02:45:50,390
Bu neden önemli?
3217
02:45:50,390 --> 02:45:56,530
Çünkü eğer şehrin geçmişte bir kadın belediye başkanı olduysa
3218
02:45:56,530 --> 02:45:59,890
fakat o belediye başkanı artık başkanlık yapmıyorsa,
çünkü başkan değiştiyse,
3219
02:45:59,890 --> 02:46:01,600
Bu sorguda bulunmasını istemiyorum.
3220
02:46:01,600 --> 02:46:04,990
Ben sadece şu andaki belediye başkanı kadın olan
3221
02:46:04,990 --> 02:46:05,680
şehirleri sorgulamak istiyorum.
3222
02:46:05,680 --> 02:46:07,990
Ve elbette Vikiveri'nin başlangıç ve bitiş tarihi olan
3223
02:46:07,990 --> 02:46:09,880
geçmiş verisi olabilir elbette, görüldüğü gibi,
3224
02:46:09,880 --> 02:46:14,530
şurası bu kişinin Tokyo veya San Fransisco'da
3225
02:46:14,530 --> 02:46:17,170
şu yıllarda başkanlık yaptığını gösteriyor.
3226
02:46:17,170 --> 02:46:18,820
Fakat eğer bitiş tarihi yoksa
3227
02:46:18,820 --> 02:46:21,520
bu demek olur ki, kişi şu anda başkandır.
3228
02:46:21,520 --> 02:46:24,490
İşte bu, tam olarak istediğimiz sonucu almak için
3229
02:46:24,490 --> 02:46:28,180
niteleyiciyi sorgulamanın bir örneğidir.
3230
02:46:28,180 --> 02:46:31,630
Eğer mevcut kadın başkanları istiyorsak
bu süzgeci koymak önemli.
3231
02:46:31,630 --> 02:46:35,365
Eğer yapmazsak, geçmişteki kadın belediye başkanları da
3232
02:46:35,365 --> 02:46:35,865
listelenir.
3233
02:46:35,865 --> 02:46:39,920
3234
02:46:39,920 --> 02:46:40,490
Peki.
3235
02:46:40,490 --> 02:46:45,380
İşte bunlar bazı örnek sorgular.
3236
02:46:45,380 --> 02:46:49,085
Bununla ilgili sorusu olan?
3237
02:46:49,085 --> 02:46:51,620
3238
02:46:51,620 --> 02:46:53,030
Ah, seçkin madde örneği.
3239
02:46:53,030 --> 02:46:58,280
3240
02:46:58,280 --> 02:47:01,700
Öyleyse şuna bakalım.
3241
02:47:01,700 --> 02:47:07,050
3242
02:47:07,050 --> 02:47:12,660
Yakınlarda böyle bir sorgu hazırladım.
3243
02:47:12,660 --> 02:47:15,300
İşte burada.
3244
02:47:15,300 --> 02:47:18,570
İşte bu, şöyle bir sorgu....
3245
02:47:18,570 --> 02:47:20,472
Onu kendi kullanıcı sayfama kaydettim.
3246
02:47:20,472 --> 02:47:21,930
Yani bu bir Vikiveri sorgusu değil.
3247
02:47:21,930 --> 02:47:25,390
Bu sadece kullanmak üzere sorguyu içeren bir meta sayfası.
3248
02:47:25,390 --> 02:47:28,260
3249
02:47:28,260 --> 02:47:33,800
Hadi bunu çalıştıralım.
3250
02:47:33,800 --> 02:47:38,030
İşte bu sorgu aslında pek de karmaşık değil.
3251
02:47:38,030 --> 02:47:40,030
Burada uzun bir ülke listesi var; çünkü
3252
02:47:40,030 --> 02:47:42,170
Afrika ülkelerini soruyorum.
3253
02:47:42,170 --> 02:47:42,670
Tamam.
3254
02:47:42,670 --> 02:47:45,010
Bu ülkelerin birinden olan ve
3255
02:47:45,010 --> 02:47:51,060
İngilizce'de maddesi olan kadınları arıyorum.
3256
02:47:51,060 --> 02:47:53,010
Bu satırın anlamı bu.
3257
02:47:53,010 --> 02:47:55,620
"Fakat Fransızca'da olmayan" .
3258
02:47:55,620 --> 02:47:57,570
Bu kısmın anlamı bu.
3259
02:47:57,570 --> 02:47:59,170
Tamam.
3260
02:47:59,170 --> 02:48:01,720
Bu parça, bu iki satır birlikte.
3261
02:48:01,720 --> 02:48:03,190
"Fakat Fransızca'da olmayan".
3262
02:48:03,190 --> 02:48:05,920
Vee...-işte şuna "nişan" (badge) deniyor.
3263
02:48:05,920 --> 02:48:09,430
Vikiveri'nin iyi ve seçkin madde kavramı bu;
3264
02:48:09,430 --> 02:48:10,600
buna nişan deniliyor.-
3265
02:48:10,600 --> 02:48:16,500
maddelerin İngilizce Vikipedi'de
nişanları olmasını istiyorum.
3266
02:48:16,500 --> 02:48:17,000
tamam mı?
3267
02:48:17,000 --> 02:48:22,250
Tekrar ediyorum; bu sorgu İngilizce Vikipedi'deki
3268
02:48:22,250 --> 02:48:26,150
Afrikalı kadınlardan seçkin veya iyi madde statüsünde
maddesi olan ama
3269
02:48:26,150 --> 02:48:28,730
Fransızca Vikipedi'de olmayan
3270
02:48:28,730 --> 02:48:30,660
en baştaki 100 tanesini istiyor.
3271
02:48:30,660 --> 02:48:33,270
Yani bayağı curcunalı bir sorgu değil mi?
3272
02:48:33,270 --> 02:48:35,630
Bu sorgu Fransız editörlerin Fransızca'da
3273
02:48:35,630 --> 02:48:40,100
neyi çevirmenin veya oluşturmanın faydalı olacağına
3274
02:48:40,100 --> 02:48:41,180
dair düşünürken göz önüne almaları için.
3275
02:48:41,180 --> 02:48:48,860
Eğer bunu çalıştırırsak bakın 3 sonucumuz var.
3276
02:48:48,860 --> 02:48:50,720
İngilizce Vikipedi'de bir çok
3277
02:48:50,720 --> 02:48:52,460
Afrikalı kadın var.
3278
02:48:52,460 --> 02:48:57,500
Fakat Fransızca'da olmayanlar içinde yalnızca bu üç madde
3279
02:48:57,500 --> 02:49:03,460
iyi veya seçkin madde statüsünde.
3280
02:49:03,460 --> 02:49:04,900
Şu şekilde de ifade edebilirim:
281
02:49:04,900 --> 02:49:07,990
Afrikalı kadınlar hakkında İngilizce Vikipedi'de bulunup
3282
02:49:07,990 --> 02:49:11,170
Fransızca karşılığı olmayan maddeler arasında
3283
02:49:11,170 --> 02:49:14,520
yalnızca üçü seçkin veya iyi madde.
3284
02:49:14,520 --> 02:49:16,960
Tamam mı?
3285
02:49:16,960 --> 02:49:17,640
Görüyor musunuz?
3286
02:49:17,640 --> 02:49:19,720
İyi madde, "nişan".
3287
02:49:19,720 --> 02:49:23,550
Bu küçük sihir, nişanı sormanızı
3288
02:49:23,550 --> 02:49:25,950
sağlıyor.
3289
02:49:25,950 --> 02:49:28,730
Şuradaki.
3290
02:49:28,730 --> 02:49:33,420
Ve bu arada, slaytlar Commons'a yüklenecek.
3291
02:49:33,420 --> 02:49:38,708
Ve biz de - bunları nasıl Youtube'de da
3292
02:49:38,708 --> 02:49:39,710
nasıl erişilir yapacağız?
3293
02:49:39,710 --> 02:49:42,730
3294
02:49:42,730 --> 02:49:43,230
Hayır, hayır.
3295
02:49:43,230 --> 02:49:45,870
Fakat, demek istediğim, daha sonra bu videoyu izleyecekler için.
3296
02:49:45,870 --> 02:49:52,119
3297
02:49:52,119 --> 02:49:54,160
Ah evet, YouTube açıklamasına ve
3298
02:49:54,160 --> 02:49:55,368
Commons açıklamasına ekleyebiliriz.
3299
02:49:55,368 --> 02:49:58,090
Böylelikle eğer daha sonra bu videoyu izlerseniz
3300
02:49:58,090 --> 02:50:00,820
açıklamada bu sorgu için özel olarak
3301
02:50:00,820 --> 02:50:01,480
bir link olacak.
3302
02:50:01,480 --> 02:50:03,340
Çünkü şu anda slaytlarda mevcut değil.
3303
02:50:03,340 --> 02:50:03,910
Olacak.
3304
02:50:03,910 --> 02:50:06,622
3305
02:50:06,622 --> 02:50:07,980
Tamam.
3306
02:50:07,980 --> 02:50:10,260
Öyleyse.
3307
02:50:10,260 --> 02:50:13,590
Buraya kadar soru var mı?
3308
02:50:13,590 --> 02:50:14,700
Nerdeyse bitirdik.
3309
02:50:14,700 --> 02:50:16,260
Bir kaç dakikamız kaldı.
3310
02:50:16,260 --> 02:50:18,090
Sorgular hakkında soru var mı?
3311
02:50:18,090 --> 02:50:20,130
Yani tabi ki, henüz bilmediğiniz
3312
02:50:20,130 --> 02:50:21,510
tonlarca şey var.
3313
02:50:21,510 --> 02:50:24,720
Ve belki SPARQL'in anlamını gerçekten de hissetmemiş olabilirsiniz.
3314
02:50:24,720 --> 02:50:27,120
Bu kendinizin bilgisayarınızın başında
3315
02:50:27,120 --> 02:50:28,290
kendi başınıza yapmanız gereken bir şey.
3316
02:50:28,290 --> 02:50:29,465
Nasıl çalıştığını görmelisiniz.
3317
02:50:29,465 --> 02:50:30,090
Kurcalayın.
3318
02:50:30,090 --> 02:50:30,900
Bir şeyleri değiştirin.
3319
02:50:30,900 --> 02:50:33,270
Nasıl bozulduğunu görün.
3320
02:50:33,270 --> 02:50:37,470
Fakat çok önemli olarak -- ah, bu diğer sorular
3321
02:50:37,470 --> 02:50:38,340
slaytındaydı.
3322
02:50:38,340 --> 02:50:42,480
Vikiveri proje sohbetini unutmayın.
3323
02:50:42,480 --> 02:50:45,810
Burası, Köy Çeşmesi'nin Vikiveri karşılığı gibi.
3324
02:50:45,810 --> 02:50:47,790
Vikiveri'de öylesine belirip
3325
02:50:47,790 --> 02:50:49,830
bir soru sorabileceğiniz bir yer.
3326
02:50:49,830 --> 02:50:52,290
Deneyimlerime göre, Vikiveri topluluğu
3327
02:50:52,290 --> 02:50:55,410
çok hoş, çok samimi ve yeni katılanlara
3328
02:50:55,410 --> 02:51:00,100
bir şeyler öğrenmeye çalışan kimselere
yardıma hevesliler.
3329
02:51:00,100 --> 02:51:01,800
IRC kanalı da var.
3330
02:51:01,800 --> 02:51:04,260
IRC nedir ve nasıl kullanılır biliyorsanız,
3331
02:51:04,260 --> 02:51:07,890
IRC Vikiveri Kanalına gidin.
3332
02:51:07,890 --> 02:51:09,330
Orada her zaman birileri var ve
3333
02:51:09,330 --> 02:51:11,040
hemen bir soru sorabilirsiniz.
3334
02:51:11,040 --> 02:51:13,245
Eğer bir sorgu yapacaksanız ve sentaksı pek
anlamadıysanız
3335
02:51:13,245 --> 02:51:15,870
ya da istediğiniz sonucu nasıl alacağınızdan
3336
02:51:15,870 --> 02:51:16,680
emin değilseniz...
3337
02:51:16,680 --> 02:51:20,050
oradaki insanlar size yardımcı olmaktan memnun olurlar.
3338
02:51:20,050 --> 02:51:22,560
Ayrıca Vikvieri bülteni de var
3339
02:51:22,560 --> 02:51:25,680
Vikiveri ekibinin yayınladığı, Almanya ve
3340
02:51:25,680 --> 02:51:27,330
Vikipedi Almanya merkezli.
3341
02:51:27,330 --> 02:51:31,890
Ve İngilizce olarak Vikiveri haberleri olan bir bülten gönderiyorlar.
3342
02:51:31,890 --> 02:51:33,570
Bilirsiniz, yeni özellikler, yeni ögeler,
3343
02:51:33,570 --> 02:51:34,920
projedeki yeni şeyler..
3344
02:51:34,920 --> 02:51:36,840
Aynı zamanda bazı örnek sorgular da.
3345
02:51:36,840 --> 02:51:39,300
Yani haftada bir öğrenecek harika bir sorgu var;
3346
02:51:39,300 --> 02:51:43,440
eğer bu şekilde öğrenmeyi
3347
02:51:43,440 --> 02:51:46,230
tüm SPARQL kılavuzunu okumaya tercih ediyorsanız.
3348
02:51:46,230 --> 02:51:48,300
Yani sizleri bu kanallardan birini kullanmaya
3349
02:51:48,300 --> 02:51:49,470
teşvik ediyorum.
3350
02:51:49,470 --> 02:51:51,000
Elbette bana da yazabilirsiniz.
3351
02:51:51,000 --> 02:51:55,920
Bana ulaşıp sorularınızı bana da sorabilirsiniz.
3352
02:51:55,920 --> 02:51:58,860
Umuyorum ki artık Vikiveri'nin ne kadar sevilesi olduğu,
3353
02:51:58,860 --> 02:52:03,150
Ve Vikieveri'nin müthiş olduğu konusunda bana katılıyorsunuz
.
3354
02:52:03,150 --> 02:52:06,480
Soru yoksa, size bir araç daha göstermek için
3355
02:52:06,480 --> 02:52:11,510
çok az zamanımız var...
3356
02:52:11,510 --> 02:52:12,010
yok mu?
3357
02:52:12,010 --> 02:52:13,170
Soru yok.
3358
02:52:13,170 --> 02:52:17,600
Tamam öyleyse konuşalım--
3359
02:52:17,600 --> 02:52:19,100
şey, rezonatör hoş bir şeydir,
3360
02:52:19,100 --> 02:52:22,890
...biraz madde yer tutucuya benzer.
3361
02:52:22,890 --> 02:52:25,530
Yani gene Vikiveri'den bahsetmiyoruz
3362
02:52:25,530 --> 02:52:26,805
Magnus Manske'nin geliştirdiği bir araçtan söz ediyoruz--
3363
02:52:26,805 --> 02:52:29,310
İZLEYİCİ: Mümkünse son bir soru daha var--
3364
02:52:29,310 --> 02:52:29,820
ASAF BARTOV: Ah bir soru var.
3365
02:52:29,820 --> 02:52:30,390
İZLEYİCİ: Evet.
3366
02:52:30,390 --> 02:52:32,348
ASAF BARTOV: İngilizce Vikipedi'de madde yaratılmadan önce
3367
02:52:32,348 --> 02:52:35,370
bir öge ouşturmanın avantajları ve dezavantajları
3368
02:52:35,370 --> 02:52:37,920
nelerdir?
3369
02:52:37,920 --> 02:52:42,340
Şey, yani az önce yaptığım örnek vardı...
3370
02:52:42,340 --> 02:52:46,960
Ünlü bir yazara ait şu kitabı okumaktayım.
3371
02:52:46,960 --> 02:52:47,810
Tamam.
3372
02:52:47,810 --> 02:52:51,400
Bunun Vikiveri'de yer almasını istiyorum,
3373
02:52:51,400 --> 02:52:53,320
ve Vikiveri'de ondan bahsedilmesini, böylece
3374
02:52:53,320 --> 02:52:56,950
birisi Vikiveri'de ne zaman o yazara baksa
3375
02:52:56,950 --> 02:52:59,170
ünlü eserlerinden birisini öğrenecek.
3376
02:52:59,170 --> 02:53:02,470
Fakat henüz Vikipedi'de tastamam bir madde oluşturma
3377
02:53:02,470 --> 02:53:05,670
imkanım yok.
3378
02:53:05,670 --> 02:53:07,420
Ya zamanım olmadığı için ya da
3379
02:53:07,420 --> 02:53:09,040
iyi kaynaklarım yok.
3380
02:53:09,040 --> 02:53:11,560
Veya belki İngilizcem yeterli değil,
3381
02:53:11,560 --> 02:53:14,980
fakat bu tür temel olguları kaydetmek ve
3382
02:53:14,980 --> 02:53:17,850
Kongre Kütüphanesi kaydına bağlantı vs. vermek de yeterince iyi..
3383
02:53:17,850 --> 02:53:20,170
Yani hiçbir şey olmamasından iyidir.
3384
02:53:20,170 --> 02:53:23,170
Yani bunu yapmak için bir neden bu olabilir.
3385
02:53:23,170 --> 02:53:26,690
Başka bir neden de ona bağlantı verebilmek.
3386
02:53:26,690 --> 02:53:30,190
Şu çevirmen hanımı hatırlayın,
3387
02:53:30,190 --> 02:53:33,280
Vikiveri'de bir ögesi zaten vardı fakat eğer olmasaydı
3388
02:53:33,280 --> 02:53:38,560
onun hakkında çok ama çok temel basit bir öge
3389
02:53:38,560 --> 02:53:41,740
yaratıp, şey, onun bir insan olduğunu söyleyebilirdik.
3390
02:53:41,740 --> 02:53:43,060
Ülkesinin Bulgaristan olduğunu.
3391
02:53:43,060 --> 02:53:45,220
Mesleğinin çevirmenlik olduğunu.
3392
02:53:45,220 --> 02:53:48,580
Sırf bu bile bir şeydir,
3393
02:53:48,580 --> 02:53:51,610
ve bu kişiye bağlantı verilmesini sağlar.
3394
02:53:51,610 --> 02:53:56,860
Yani bunlar bir Vikipedi maddesi olmadan veya en azından
3395
02:53:56,860 --> 02:54:01,510
Vikipedi maddesinden önce Vikiveri ögesi yaratmak için
geçerli nedenlerdir.
3396
02:54:01,510 --> 02:54:02,709
Eğer oluşturacaksanız--
3397
02:54:02,709 --> 02:54:04,750
Yani eğer bir edit-a-thon'da falansanız,
3398
02:54:04,750 --> 02:54:07,690
ve Vikipedi maddeleri oluşturmak için geldiyseniz
3399
02:54:07,690 --> 02:54:10,660
elbetteki öncelikle Vikipedi maddesini oluşturun;
3400
02:54:10,660 --> 02:54:13,982
sonra Vikiveri ögesini oluşturup bağlantı verin.
3401
02:54:13,982 --> 02:54:17,580
3402
02:54:17,580 --> 02:54:20,500
Umarım sorunuzu yanıtlayabildim.
3403
02:54:20,500 --> 02:54:24,940
Öyleyse rezantör sadece Vikiveri'deki ögelerin
3404
02:54:24,940 --> 02:54:31,330
daha hoş görünmesidir.
3405
02:54:31,330 --> 02:54:35,980
Sadece bir ögenin adını veya numarasını yazıyorsunuz...
3406
02:54:35,980 --> 02:54:39,010
-rastgele bir sayı seçelim mesela 42.-
3407
02:54:39,010 --> 02:54:39,595
42 diyelim.
3408
02:54:39,595 --> 02:54:42,770
3409
02:54:42,770 --> 02:54:45,950
--ki o da şu oluyor; belki bu kişiyi tanıyorsunuz:
3410
02:54:45,950 --> 02:54:51,310
Douglas Adams.
3411
02:54:51,310 --> 02:54:55,490
Numarası 42 imiş.
3412
02:54:55,490 --> 02:54:58,760
Eminim bu sonsuz ihtimaller içinde
3413
02:54:58,760 --> 02:55:01,460
kozmik bir tesadüftür.
3414
02:55:01,460 --> 02:55:03,470
Ve bu da görüntüsü--
3415
02:55:03,470 --> 02:55:05,690
--bu bir araç, bu Vikiveri'nin kendisi değil.
3416
02:55:05,690 --> 02:55:09,690
Bu, Vikiveri üzerine kurulu, rezonatör adlı bir araç.
3417
02:55:09,690 --> 02:55:14,750
Ve bize Q42'den aldığı bilgiyi veriyor--
3418
02:55:14,750 --> 02:55:18,800
Vikiveri'deki bu ögeden bilgi veriyor- ve bir Vikiveri ögesine benziyor.
3419
02:55:18,800 --> 02:55:21,320
Fakat biraz daha rasyonel türde
3420
02:55:21,320 --> 02:55:22,430
bir düzen içinde veriyor.
3421
02:55:22,430 --> 02:55:24,200
Hatta bizim için küçük bir
3422
02:55:24,200 --> 02:55:27,620
sahte madde metni oluşturuyor.
3423
02:55:27,620 --> 02:55:30,429
Bilirsiniz Douglas Adams bir İngiliz
yazar, oyun yazarı,
3424
02:55:30,429 --> 02:55:31,970
senarist, falan filan, bir yazardır.
3425
02:55:31,970 --> 02:55:35,630
Şu tarihte- şurada, şu kişilerin evladı olarak doğdu.
3426
02:55:35,630 --> 02:55:39,080
Şu yıllar arasında şurada okudu.
3427
02:55:39,080 --> 02:55:40,670
Bunların hepsi makine tarafından oluşturulmuş.
3428
02:55:40,670 --> 02:55:42,230
Bu metni kimse yazmadı.
3429
02:55:42,230 --> 02:55:46,330
Hepsi Vikiveri'deki ifadelerden alınıp
3430
02:55:46,330 --> 02:55:51,080
bu okunabilecek nitelikte makul özet paragrafı oluşturuyor.
3431
02:55:51,080 --> 02:55:54,140
Ve sonra da bize bu küçük akraba tablosunu veriyor.
3432
02:55:54,140 --> 02:55:55,610
Hepsi Vikiveri'den alınmış.
3433
02:55:55,610 --> 02:55:57,740
Fakat gördüğünüz gibi bu zaten
3434
02:55:57,740 --> 02:56:02,120
Vikiveri'deki temelde rastgele olan ifadeler dizisinden
3435
02:56:02,120 --> 02:56:05,120
biraz daha erişilebilir bir şey.
3436
02:56:05,120 --> 02:56:06,200
Ve bu tamam.
3437
02:56:06,200 --> 02:56:08,060
Yani, bu tür bir tasarımdan bahsediyorum.
3438
02:56:08,060 --> 02:56:10,100
Vikiveri platformdur.
3439
02:56:10,100 --> 02:56:11,960
Vikiveri'nin üstüne
3440
02:56:11,960 --> 02:56:15,680
yeni uygulamalar ve platformlar,
3441
02:56:15,680 --> 02:56:19,010
araçlar ve görsel arayüzler olacak..
3442
02:56:19,010 --> 02:56:23,000
Vikiveri'de daha dost ve özelleştirilmiş şekilde
3443
02:56:23,000 --> 02:56:24,480
gezebilmek için.
3444
02:56:24,480 --> 02:56:27,080
Örneğin bu rezonatörün bizim için yaptığı şeylerden birisi;
3445
02:56:27,080 --> 02:56:31,610
resimler, haritalar ve zaman çizelgesi vermektir.
3446
02:56:31,610 --> 02:56:32,960
Şuna bir bakın.
3447
02:56:32,960 --> 02:56:38,990
Bu sadece Douglas Adams hakkında Vikiveri'de bahsi geçen
3448
02:56:38,990 --> 02:56:44,090
oldukça bol tarih ve zaman noktalarını kullanarak
3449
02:56:44,090 --> 02:56:47,200
makine tarafından oluşturulmuş bir zaman çizelgesi.
3450
02:56:47,200 --> 02:56:47,700
Tamam mı?
3451
02:56:47,700 --> 02:56:50,030
Şimdi mesela bu zaman çizelgesi
3452
02:56:50,030 --> 02:56:51,140
tamamen makine tarafından oluşturulmuş bir çizelge.
3453
02:56:51,140 --> 02:56:53,270
Fakat kendisi şu yıllar arasında eğitim gördüğünden
3454
02:56:53,270 --> 02:56:54,920
bunu çizelgeye ekleyebilirim.
3455
02:56:54,920 --> 02:56:57,260
Ve bu da Hugo ödülü için aday olduğu yıl,
3456
02:56:57,260 --> 02:56:59,570
öyleyse onu da çizelgeye ekleyebilirim.
3457
02:56:59,570 --> 02:57:00,600
Vs. vs.
3458
02:57:00,600 --> 02:57:03,050
İşte bu rezonatör denen aracın
3459
02:57:03,050 --> 02:57:06,620
süper hızlı bir sunumudur.
3460
02:57:06,620 --> 02:57:10,310
Slaytlarda linklerin hepsi var.
3461
02:57:10,310 --> 02:57:13,390
Ve size çabucak bahsetmek istediğim son araç;
3462
02:57:13,390 --> 02:57:16,220
karıştır-eşleştir aracı.
3463
02:57:16,220 --> 02:57:21,980
Vikiveri'nin bir Nexus, bir çok veritabanı arasında
3464
02:57:21,980 --> 02:57:27,320
bir bağlantı noktası olduğuna dair açıklamamı hatırlıyorsunuz.
3465
02:57:27,320 --> 02:57:31,080
Bu, şu eşitliklere dayalı:
3466
02:57:31,080 --> 02:57:35,300
Vikiveri'ye bu öğenin başka bir veritabanındaki
3467
02:57:35,300 --> 02:57:37,940
şu öge gibi olduğunun öğretilmesine.
3468
02:57:37,940 --> 02:57:41,810
Ve karıştır-ekle aracı gene Magnus Manske'nindir.
3469
02:57:41,810 --> 02:57:44,690
Belki de burada bir örüntü fark ediyorsunuz.
3470
02:57:44,690 --> 02:57:47,390
Magnus'un bizim bir tür yabancı, dış veri setini alıp
3471
02:57:47,390 --> 02:57:50,270
Vikiveri'nin yanına koyup
3472
02:57:50,270 --> 02:57:54,950
bir çeşit deneme yapıp
3473
02:57:54,950 --> 02:57:56,690
eşleştirmemiz için geliştirdiği bir araçtır.
3474
02:57:56,690 --> 02:57:59,410
Yani bu dış veri setindeki bu öge,
3475
02:57:59,410 --> 02:58:01,230
zaten Vikiveri'de mevcut olan mı?
3476
02:58:01,230 --> 02:58:02,890
Eğer öyleyse, hangi Q numarası ile?
3477
02:58:02,890 --> 02:58:03,890
Hangi öge ile ?
3478
02:58:03,890 --> 02:58:06,170
Eğer öyle değilse, belki de onu temsil etmek üzere
3479
02:58:06,170 --> 02:58:07,610
bir Vikiveri ögesi oluşturmamız gerek.
3480
02:58:07,610 --> 02:58:10,010
Ya da belki de bir şeyin tekrarıdır.
3481
02:58:10,010 --> 02:58:15,980
Yani ekle-karıştır aracında bir dış veri setleri listesi var,
3482
02:58:15,980 --> 02:58:18,140
gördüğünüz gibi.
3483
02:58:18,140 --> 02:58:21,260
Getty Research'ün "Sanat ve Mimari Dizini"
3484
02:58:21,260 --> 02:58:22,220
Enstitüsü
3485
02:58:22,220 --> 02:58:26,690
Veya Avustralya Biyografi Sözlüğü.
3486
02:58:26,690 --> 02:58:28,880
Her türlü dış veri seti var burada.
3487
02:58:28,880 --> 02:58:32,470
3488
02:58:32,470 --> 02:58:40,060
Burada bir yerlerde Royal Society için özel bir bağlantı vardı.
3489
02:58:40,060 --> 02:58:41,710
O da bana biraz istatistik verebilir.
3490
02:58:41,710 --> 02:58:47,410
Yani tüm Royal Society Dostları'nın
3491
02:58:47,410 --> 02:58:48,001
bir dış veri seti var.
3492
02:58:48,001 --> 02:58:48,500
Tamam mı?
3493
02:58:48,500 --> 02:58:54,970
İngiltere'deki en eski eğitimli topluluk.
3494
02:58:54,970 --> 02:58:57,415
...ve internet yoruldu.
3495
02:58:57,415 --> 02:59:03,240
3496
02:59:03,240 --> 02:59:04,640
İşte oldu.
3497
02:59:04,640 --> 02:59:07,115
Hayır.
3498
02:59:07,115 --> 02:59:08,105
Çalıştı mı?
3499
02:59:08,105 --> 02:59:12,560
3500
02:59:12,560 --> 02:59:15,390
Royal Society Dostları, işte oldu.
3501
02:59:15,390 --> 02:59:17,970
İşte bu tam bir liste.
3502
02:59:17,970 --> 02:59:21,330
Yani birileri oradaki her bir ögenin üstünden geçip
3503
02:59:21,330 --> 02:59:24,330
ya Vikiveri ile eşleştirdi
3504
02:59:24,330 --> 02:59:27,390
ya da bunun kapsam dışı olduğunu veya
3505
02:59:27,390 --> 02:59:28,520
kopya olduğunu vb. bildirdi.
3506
02:59:28,520 --> 02:59:31,230
Fakat bir de istatistiklere bakalım.
3507
02:59:31,230 --> 02:59:35,210
Bu, bu aracın eğlenceli yönü denebilir.
3508
02:59:35,210 --> 02:59:38,530
Fakat çalışmıyor...
3509
02:59:38,530 --> 02:59:40,820
ya da çok uzun sürüyor.
3510
02:59:40,820 --> 02:59:43,940
Hadi sadece nasıl çalıştığını gösterelim.
3511
02:59:43,940 --> 02:59:45,590
Belki Britannica?
3512
02:59:45,590 --> 02:59:46,780
Oldu mu bu?
3513
02:59:46,780 --> 02:59:52,570
3514
02:59:52,570 --> 02:59:53,990
İşte oldu.
3515
02:59:53,990 --> 02:59:55,330
Britannica Ansiklopedisi.
3516
02:59:55,330 --> 02:59:55,960
Evet.
3517
02:59:55,960 --> 03:00:02,040
Yani Britannica Ansiklopedisi'ndeki
3518
03:00:02,040 --> 03:00:05,940
ögelerin %40'ı henüz işlenmedi.
3519
03:00:05,940 --> 03:00:07,830
Hadi birini işleyelim.
3520
03:00:07,830 --> 03:00:16,180
Örneğin Britannica Ansiklopedisi'nde
Boston, İngiltere diye
3521
03:00:16,180 --> 03:00:19,960
bir öge var.
3522
03:00:19,960 --> 03:00:23,050
Bilirsiniz Amerika'daki tüm yer isimleri
3523
03:00:23,050 --> 03:00:26,050
tamamen bir yerlerden çalıntıdır.
3524
03:00:26,050 --> 03:00:29,440
Yani İngiltere'de bir Boston var,
3525
03:00:29,440 --> 03:00:30,700
artık ünlü olan Boston orası olmasa da.
3526
03:00:30,700 --> 03:00:36,340
Ve karıştır-eşleştir aracı otomatik olarak
3527
03:00:36,340 --> 03:00:39,610
bunu Q 100 etiketi ile eşleştirdi,
3528
03:00:39,610 --> 03:00:43,900
ABD'deki Boston adlı büyük şehir ile.
3529
03:00:43,900 --> 03:00:45,500
Ve bu yanlış, değil mi?
3530
03:00:45,500 --> 03:00:48,910
Bu naif bilgisayar dedi ki "şey, burası Boston...
3531
03:00:48,910 --> 03:00:50,820
ve şu diğer şey de Boston."
3532
03:00:50,820 --> 03:00:56,260
Ve bana bu eşleştirmenin doğru olup olmadığını soruyor.
3533
03:00:56,260 --> 03:00:57,400
Görüyor musunuz?
3534
03:00:57,400 --> 03:01:01,120
Yani bu Britannica'daki Boston, İngiltere.
3535
03:01:01,120 --> 03:01:04,720
Ve araç bana bunun Amerika'daki Q100 ile
3536
03:01:04,720 --> 03:01:06,910
aynı şey olup olmadığını soruyor.
3537
03:01:06,910 --> 03:01:07,990
Yanıt: Hayır!
3538
03:01:07,990 --> 03:01:10,110
Bunu kaldırdım.
3539
03:01:10,110 --> 03:01:11,860
Bu eşleştirmeyi kaldırdım.
3540
03:01:11,860 --> 03:01:15,430
Ve şimdi bu Boston, İngiltere eşleştirilmemiş durumda.
3541
03:01:15,430 --> 03:01:23,230
Ve bunu İngiltere'deki doğru olanla eşleştirebilirim.
3542
03:01:23,230 --> 03:01:27,370
Bunu İngilizce Vikipedi'de arama yaparak veya
3543
03:01:27,370 --> 03:01:28,780
Vikiveri'de arayarak yapabilirim.
3544
03:01:28,780 --> 03:01:32,000
Yani, zaten bu linkler kolayda.
3545
03:01:32,000 --> 03:01:36,910
İngiliz kasabası Lincolnshire'da.
3546
03:01:36,910 --> 03:01:38,230
Boston, Lincolnshire.
3547
03:01:38,230 --> 03:01:46,030
Oraya gidebilirim ve sonra Vikiveri numarasını alabilirim.
3548
03:01:46,030 --> 03:01:49,810
Bakın bu ABD'deki Boston, Q100 değil;
3549
03:01:49,810 --> 03:01:53,440
Bu Lincolnshire kasabası olan Q311975.
3550
03:01:53,440 --> 03:01:57,310
Bu numarayı alır, karıştır-eşleştir aracına
3551
03:01:57,310 --> 03:01:58,160
geri giderim --
3552
03:01:58,160 --> 03:01:59,110
-Bu da nedir?
3553
03:01:59,110 --> 03:02:00,180
İşte buradayız.
3554
03:02:00,180 --> 03:02:01,510
Ve Q'yı ayarlarım.
3555
03:02:01,510 --> 03:02:08,650
Araca bunun doğru Boston olduğunu söyleyebilirim ve Ok'e tıklarım.
3556
03:02:08,650 --> 03:02:14,550
Ve şimdi Lincolnshire'daki bu kasaba,
3557
03:02:14,550 --> 03:02:17,100
burada görebilirsiniz, bu öge, Q311975,
3558
03:02:17,100 --> 03:02:21,190
Britannica'ya bağlandı.
3559
03:02:21,190 --> 03:02:22,660
Bu ne demek oluyor?
3560
03:02:22,660 --> 03:02:23,820
Şey, eğer oraya gidersek.
3561
03:02:23,820 --> 03:02:25,380
Vikiveri'ye ögesine gidersek
3562
03:02:25,380 --> 03:02:28,890
bu eklemeyi orada göreceksiniz.
3563
03:02:28,890 --> 03:02:34,140
zaten mevcut bir kaç ifadeye ek olarak artık
3564
03:02:34,140 --> 03:02:38,610
benim tıklamam sayesinde burada bir başka niteleyicisi var.
3565
03:02:38,610 --> 03:02:39,270
Gördünüz mü?
3566
03:02:39,270 --> 03:02:43,950
Britannica Ansiklopedisi Online ID, bu bağlantı ile.
3567
03:02:43,950 --> 03:02:49,440
Ve eğer üstüne tıklarsam bu Lincolnshire'deki kasaba hakkındaki
3568
03:02:49,440 --> 03:02:51,510
Britannica online sayfasına
3569
03:02:51,510 --> 03:02:53,700
ulaşırım.
3570
03:02:53,700 --> 03:02:54,510
Gördünüz mü?
3571
03:02:54,510 --> 03:02:58,650
Yani bu eşleştirmelerden birina katkı yaptım,
3572
03:02:58,650 --> 03:03:01,950
Vikeriveri'deki niteleyicilerden birine
3573
03:03:01,950 --> 03:03:04,860
Ve bunu elle yapmam gerekmedi.
3574
03:03:04,860 --> 03:03:07,980
Bu araç bana eşleştirmenin doğru olup olmadığını
3575
03:03:07,980 --> 03:03:09,480
onaylamamı istedi, doğru olmadığı için
3576
03:03:09,480 --> 03:03:12,150
doğru olmadığını onayladım.
3577
03:03:12,150 --> 03:03:16,920
Elle düzelttim ama benim adıma bu düzenlemeyi yaptı.
3578
03:03:16,920 --> 03:03:21,180
Yani bu, bizi sistematik olarak
3579
03:03:21,180 --> 03:03:24,360
Vikiveri'ye bir şeyler öğretmeye teşvik eden şeylerden biri
3580
03:03:24,360 --> 03:03:25,860
Ve zamanımız bitti.
3581
03:03:25,860 --> 03:03:29,430
Gidip Vikiveri'yi düzenleyin, artık gücünüz var
3582
03:03:29,430 --> 03:03:30,510
işi biliyorsunuz.
3583
03:03:30,510 --> 03:03:32,430
Bunu iyi amaçlar için kullanın, kötü niyetle değil.
3584
03:03:32,430 --> 03:03:35,640
Sorunuz varsa e-posta adresim bu.
3585
03:03:35,640 --> 03:03:38,640
Bu videoyu canlı izlemiyorsanız
3586
03:03:38,640 --> 03:03:41,610
açıklamalarda slaytlara bağlantı olacak,
3587
03:03:41,610 --> 03:03:44,610
ve bir sürü başka kullanışlı bilgiye de.
3588
03:03:44,610 --> 03:03:49,510
IRC'de son olarak soru var mı hiç?
3589
03:03:49,510 --> 03:03:53,210
Yoksa, ilginize teşekkür ederim.
3590
03:03:53,210 --> 03:03:56,470
Ve eğer bundan hoşlandıysanız ve artık Vikiveri'nin ne olduğunu anlıyorsanız,
3591
03:03:56,470 --> 03:03:58,330
ve ne işe yaradığını anlıyorsanız ve katkıda bulunmaya
3592
03:03:58,330 --> 03:04:01,660
hevesliyseniz, sizde sadece bir ricam var:
3593
03:04:01,660 --> 03:04:04,960
Yani bunu kötü niyetle değil, iyi niyetle kullanmanın dışında,
3594
03:04:04,960 --> 03:04:07,630
Sizden bunu duyurmanızı istiyorum.
3595
03:04:07,630 --> 03:04:09,550
Bu videoyu gösterin, paylaşın...
3596
03:04:09,550 --> 03:04:13,180
kendi topluluğunuzdaki kimselerle, çevrenizdeki insanlarla.
3597
03:04:13,180 --> 03:04:16,000
Kendiniz bunu öğretin ve
3598
03:04:16,000 --> 03:04:17,650
artık kavramları anladığınızda slaytlarımı
3599
03:04:17,650 --> 03:04:21,330
kullanmaktan çekinmeyin.
3600
03:04:21,330 --> 03:04:23,580
Ve evet, Vikiveri'yi düzenleyin.
3601
03:04:23,580 --> 03:04:27,010
Çok teşekkür ederim ve güle güle.
3602
03:04:27,010 --> 03:04:32,456