File:Affiche Jazz Trio's (promotiemateriaal).pdf

Nederlands: De meest stereotiepe trioformule uit de naoorlogse jazz is ongetwijfeld de combinatie van piano, bas en drums. De formule liet vooral pianisten toe om bij afwezigheid van een riet- of koperblazer de sterrol op te eisen. Dat heeft legendarische combinaties opgeleverd zoals de trio's van Bud Powell, Bill Evans, Art Tatum, Oscar Peterson en - van recentere datum - Keith Jarrett. Toch is er al die tijd ook veel met de formule geëxperimenteerd. Een typische variant was bijvoorbeeld piano-gitaar-bas (Nat King Cole). Afwijkende formules zorgen makkelijk voor wenkbrauwengefrons. Auteur Boris Vian omschreef het drumloze trio van klarinettist Jimmy Giuffre (met pianist Paul Bley en bassist Steve Swallow) ooit in volgende bewoordingen: 'Deze jazz, die bol staat van de bedoelingen, is even opwindend als een stel natte vaatdoeken'. Geen schouderklopjes voor de vernieuwingsdrang van de bedachtzame Giuffre. Intussen is de trioformule uiteraard ook vandaag nog een geliefkoosd speelterrein voor allerlei experimenten. Dat heeft gedeeltelijk met heel banale feiten te maken: met slechts drie muzikanten is het nog relatief makkelijk om de drukke agenda's enigszins te stroomlijnen. Om nog maar te zwijgen van het evidente financiële voordeel voor concertpromotoren en platenfirma's want een trio is minder duur aan honoraria, vliegtuigtickets en hotelreservaties. Maar een trio is ook boeiend voor de deelnemers aan het spel: het samenspel vergt een grote persoonlijke inzet, het contact is intens maar tegelijk niet zo dwingend en beklemmend als in een duo. De hedendaagse jazz telt talloze bevlogen trio's zoals het Trio Clusone, het Tiny Bell Trio, het Arcado String Trio en BassDrumBone. In de eerste jazzreeks van het seizoen 97-98 komen vijf van die bijzondere trio's aan bod. Sommige zijn al jaren gevestigde waarden, andere zijn nieuw en fris, nog andere zijn het resultaat van een kortstondige samenwerking. Het drietal BassDrumBone bestaat al meer dan tien jaar. De naam slaat op de gebruikte instrumenten; de bas van Mark Helias, de drums van Gerry Hemingway en de trombone van Ray Anderson. Een ensemble zonder echte leider, al is het trio toch vooral het geesteskind van de grillig gebekte Anderson. BassDrumBone maakt de beloften van de trioformule helemaal waar. De muzikanten zitten heel dicht op mekaars huid maar vinden in de open muzikale vormen voortdurend wel een ontsnappingsroute. Mark Helias vindt dat zijn verstandhouding met Anderson bijna telepathische vormen aanneemt. Het trio van Steve Lacy, Derek Bailey en Reggie Workman is geen vaste combinatie. De Britse gitarist Derek Bailey en de Amerikaanse sopraansaxofonist Steve Lacy hebben mekaar leren kennen in de Europese avantgarde van de jaren zestig. Bassist Reggie Workman is in een wat ander milieu opgegroeid. Hij speelde in het begin van de jaren zestig met John Coltrane. In de jaren zeventig ging hij resoluut zijn eigen gang om in de jaren tachtig en negentig aansluiting te vinden bij een jongere generatie Amerikaanse improvisatiekunstenaars (onder anderen Marilyn Crispell en Gerry Hemingway). Het concert is ook bijzonder omwille van het weerzien met Derek Bailey, de radicale Brit die sinds zijn geregelde muzikale ontmoetingen met John Zorn opnieuw in de belangstelling staat. Een pionier van de hedendaagse jazzgitaar. Het Radici Trio is een ietwat apart Italiaans gezelschap rond klarinettist Gianluigi Trovesi. Trovesi is een eclecticus die graag grasduint in de Italiaanse folklore. De accordeon van Giovanni Coscia speelt dan ook een belangrijke rol in zijn trio. Met Joe McPhee, Daunik Lazro en Paul Rogers belanden we weer in een volbloed improvisatiemilieu. McPhee maakte vorig seizoen grote indruk met zijn project Sweet Freedom! Now What? met bassist Lisle Ellis en pianist Paul Plimley. De Franse altsaxofonist Daunik Lazro is een van zijn vaste partners in het spel der verrassingen. De kleurrijke McPhee is een multi-instrumentalist die even goed thuis is op trompet, trombone, saxofoon als klarinet. Als afsluiter van de reeks keren we toch terug naar de bijna geijkte formule: piano, saxofoon, drums. Maar pianiste Marilyn Crispell heeft niets met clichés. Ze speelde onder andere in het Anthony Braxton Quartet. Bij Braxton en in talloze gelegenheidsensembles toonde ze reeds haar decisief karakter en haar verbazingwekkende veerkracht, een krachtige wervelwind met een goed versluierde romantische kern. Sinds het legendarische kwartet van Braxton enkele jaren geleden ontbonden werd, heeft Crispell de handen vrij voor nieuwe eigen projecten. Eén daarvan is dit trio met saxofonist Fred Anderson en percussionist Hamid Drake.