Commons:Centrum koordynacji tłumaczeń/Commons:Zakres projektu

Pierwsze kroki

Na początku

• Na czym polega Commons
• Tworzenie konta
• Formularz przesyłania
• Wybieranie licencji

Rady i zalecenia

• Idealne grafiki
• Sortowanie plików
• Narzędzia ułatwiające
  życie
• Useful media software

Inne projekty

• Używanie plików poza Commons

Ta strona opisuje zasadę przyjętą na Wikimedia Commons.

Jest ona powszechnie uznawana przez społeczność za standard, do którego wszyscy uczestnicy projektu muszą się stosować. Za wyjątkiem drobnych edycji, użyj strony dyskusji, aby zaproponować zmiany.

Wikimedia Commons jest repozytorium multimediów udostępniającym zawartość (grafiki, dźwięki oraz klipy wideo) na wolnych licencjach lub w domenie publicznej. Odgrywa rolę wspólnego repozytorium dla projektów Fundacji Wikimedia, jednak nie musisz należeć do żadnego z nich, by używać plików tu zgromadzonych.

Z konieczności ta strona jest dosyć długa. Jej streszczenie znajduje się na stronie Commons:Zakres projektu/Streszczenie.

Cel Wikimedia Commons

Celem Wikimedia Commons jest utworzenie repozytorium plików, które:

• udostępnia wszystkim edukacyjne multimedia na wolnych licencjach lub w domenie publicznej, oraz
• pełni rolę wspólnego repozytorium dla różnych projektów Fundacji Wikimedia.

Wyrażenie "edukacyjne" należy rozumieć jako "dostarczające wiedzę; instruktażowe lub bogate w informacje".

Ramy Commons

Wszystkie pliki oraz inna zawartość przesyłana na Commons muszą mieścić się w ramach projektu. Wszelka treść przesyłana tutaj, która w tych ramach się nie mieści będzie usunięta.

Nieakceptowana treść edukacyjna

Pewne treści edukacyjne nie są akceptowane na Commons, ponieważ inne projekty Fundacji Wikimedia są dla nich bardziej odpowiednie. Dotyczy to zarówno plików jak i tekstu.

Nieakceptowane treści edukacyjne zawierają:

• Artykuły encyklopedyczne (te mogą być publikowane w Wikipedii).
• Wiadomości (te mogą być publikowane w Wikinews), ogólne raporty pogodowe, itp.
• Pliki zawierające jedynie surowy tekst. Materiały tego typu (przepisy, instrukcje, poezja, cytaty, definicje słownikowe) mogą być przesyłane gdzie indziej, np. na Wikibooks, Wikicytaty, Wikisłownik, Wikiwersytet lub Wikiźródła.

Jednak czasami Commons może być użyte do przechowywania tego typu materiałów, o ile będą one pożyteczne dla innych projektów Fundacji (np. skany tekstów użyte jako wiarygodne źródło dla materiałów encyklopedycznych). Zezwala się także na przesyłanie plików tekstowych, które są cenne z innych względów niż sam tekst, np. skany książek lub czasopism zawierające oryginalną czcionkę, skład bądź grafiki.

Część 1: Pliki

Przesyłane pliki mieszczą się w zakresie projektu tylko wtedy, gdy spełnią wszystkie poniższe warunki. Każdy plik:

• Musi być plikiem multimedialnym,
• Musi być w odpowiednim, otwartym formacie,
• Musi być udostępniony na wolnej licencji lub w domenie publicznej,
• Musi być prawdziwie przydatny dla celów edukacyjnych,
• Nie może zawierać wyłącznie nieakceptowanej treści edukacyjnej.

Poniższe punkty wyjaśnione są poniżej.

Musi być plikiem multimedialnym

Wikimedia Commons przechowuje tylko pliki multimedialne takie jak fotografie, skany, diagramy, animacje, dźwięki (np. muzykę, nagrania mowy) i klipy wideo, wraz z towarzyszącymi im danymi opisowymi. Wyjaśnienie i inne dane tekstowe są dopuszczone na stronie danego pliku tylko w zakresie, w którym spełniają cele działania Commons i nie zawierają wyłączonych treści edukacyjnych. Materiały reklamowe i promocyjne nie zawierają się w zakresie działania Commons.

Następujące treści nie są uważane za pliki multimedialne i nie mogą być przechowywane na serwerze Commons:

• Programy komputerowe w jakimkolwiek formacie, włączając pliki binarne i czysty kod programów. Kod źródłowy, może, tam gdzie jest to użyteczne, stanowić część opisu pliku lub metadanych, np. plik graficzny może posiadać opis którym jest kod użyty do jego stworzenia.
• Pliki które prezentują tylko surowy tekst (np. pliki ASCII, listingi kodu źródłowego o których mowa wcześniej itp.)

Musi być w odpowiednim, otwartym formacie

Dozwolone są wyłącznie pliki w otwartych formatach. Zastrzeżone formaty plików, jak pliki Worda czy Excela, MP3, AAC, WMA, MPEG, AVI, Flash i tym podobne nie są dozwolone. Ogólniej - jakiekolwiek pliki, które wymagają nieopartego na wolnej licencji programu (lub kodeka objętego patentem) do bezbłędnego otwarcia i edytowania ich zawartości są niedozwolone.

Lista dozwolonych plików znajduje się na stronie Commons:Zakres projektu/Dopuszczalne formaty plików.

Musi być pod wolną licencją lub w domenie publicznej

Wikimedia Commons akceptowane są jedynie darmowe treści, czyli pliki na darmowych licencjach albo udostępnione w domenie publicznej. Plik jest uważany za dostępny w domenie publicznej jeśli prawa autorskie do niego wygasły lub jeśli właściciel praw dobrowolnie udostępnił plik w domenie publicznej, nieodwracalnie zrzekając się wszystkich tych praw. Plik który nie może podlegać ochronie prawa autorskiego jest także uważany za dostępny w domenie publicznej.

Każdy plik umieszczony na Commons musi być udostępniony na wolnej licencji lub w domenie publicznej, uznawanej przez prawo Stanów Zjednoczonych Ameryki i zgodnej z prawem kraju pochodzenia, w innym przypadku zobacz stronę Commons:Licencja/

Wymagane warunki licencji

Aby plik był uważany za udostępniony na wolnej licencji, właściciel praw autorskich musi opublikować go na licencji która nieodwołalnie umożliwi:

• Darmowe użycie w każdym celu, w tym komercyjnym;
• Tworzenie prac pochodnych od tego pliku.

Niedozwolone warunki licencji

Następujące warunki licencji nie są dozwolone:

• Ograniczenie tylko do użytku niekomercyjnego lub edukacyjnego
• Ograniczenia w tworzeniu prac pochodnych (z wyjątkiem copyleft)
• Wymóg uiszczenia płatności lub poinformowania o użyciu (można o nie prosić lecz nie wymagać)
• Ograniczenia co do miejsca użycia pliku (np. zezwolenie tylko o użytku na Wikipedii).

Licencje z tymi ograniczeniami są jednak dopuszczalne jeśli praca udostępniona została na wielu licencjach z których przynajmniej jedna nie zawiera tych ograniczeń.

Licencje które mają charakter dozwolonego użytku (fair use) nie są dozwolone. Dozwolony użytek nie jest uprawnieniem które może może być przyznane w licencję przez właściciela praw autorskich, i z tego powodu nie jest akceptowany na Wikimedia Commons.

Dozwolone warunki licencji

Następujące warunki licencji są dozwolone:

• Warunek określenia właściciela praw autorskich ("attribution"),
• Warunek udostępnienia prac pochodnych na takich samych warunkach, na jakich udostępniony został oryginał ("share-alike"/"copyleft").

Polityka licencjonowania jest określona na stronie Commons:Licencja.

Dowody

W każdym przypadku przesyłający musi dostarczyć odpowiedni dowód, że plik znajduje się w domenie publicznej lub właściciel praw autorskich udostępnił go na zasadach licencji akceptowalnej na Commons. Zazwyczaj wymaga to podania co najmniej źródła pliku i pierwotnego źródła pliku, gdy jest on pracą pochodną. Podany powinien być także autor pliku lub właściciel praw autorskich, jeśli jest znany lub można go ustalić. W przypadku wątpliwości, może być wymagane dostarczenie dowodów na to, że plik rzeczywiście został opublikowany na podanej licencji.

Gdy plik jest fotografią przedstawiającą konkretną osobę w sposób rozpoznawalny, może być wymagana jej dodatkowa zgoda na rozpowszechnianie wizerunku, jak opisano na stronie: Fotografie konkretnych osób.

Obowiązek dostarczenia dowodów spoczywa każdorazowo na ładującym lub innych osobach, które argumentują za pozostawieniem pliku w zasobach. Winno być wykazane tak szczegółowo jak to konieczne, że:

• plik jest w domenie publicznej lub jest pod podaną licencją oraz
• zostały uzyskane wszelkie wymagane pozwolenia.

W przypadku starszych plików, podanie daty i kraju publikacji może pomóc w stwierdzeniu czy nastąpiło wygaśnięcie praw i przejście do domeny publicznej.

Uwagi

Zasada ostrożności

Użytkownicy Commons z dobrą wolą i chęciami tworzą i utrzymują repozytorium plików multimedialnych, które według naszego najlepszego rozeznania są wolne lub na wolnych licencjach. Zasada ostrożności głosi, że w przypadku jakichkolwiek znaczących zastrzeżeń czy wątpliwości co do wolności danego pliku, plik taki powinien być usunięty.

A argumenty, które ogólnie zakładają, że "nie grożą nam żadne konsekwencje", tak jak przykładowo:

1. "Właściciel praw autorskich nie będzie się kłopotał dochodzeniem swoich praw lub go na to nie stać."
2. "Właściciel praw autorskich nigdy się nie dowie."
3. "Właściciel praw autorskich na pewno nie ma nic przeciwko/powinien być zadowolony, że propagujemy jego/jej prace."
4. "Nikt nie wie kto jest właścicielem praw autorskich, więc to nie ma znaczenia."
5. "Plik jest wyraźnie wspólną własnością. Można go znaleźć w wielu miejscach w sieci i nikt nie narzeka."

są wbrew założeniom projektu.

Muszą być użyteczne w celach edukacyjnych

Wyrażenie "w celach edukacyjnych" należy rozumieć w szerszym znaczeniu, jako "wnoszące wiedzę; instruktażowe lub informacyjne".

In the sections below, any use that is not made in good faith does not count. For example, images that are being used on a talk page just to make a point can be discounted.

Pliki używane w innych projektach Wikimedia

A media file that is in use on one of the other projects of the Wikimedia Foundation is considered automatically to be useful for an educational purpose, as is a file in use for some operational reason such as within a template or the like. Such a file is not liable to deletion simply because it may be of poor quality: if it is in use, that is enough.

An otherwise non-educational file does not acquire educational purpose solely because it is in use on a user page (the "User:" namespace) of another project, but by custom the uploading of small numbers of images (e.g. of yourself) for use on a personal user page of another project is allowed.

It should be stressed that Commons does not exist to editorialise on other projects - that an image is in use on a non talk/user page is enough for it to be within scope.

Pliki używane wyłącznie na Commons

An otherwise non-educational file does not acquire educational purpose solely because it is in use on a gallery page or in a category on Commons, nor solely because it is in use on a user page (the "User:" namespace), but by custom the uploading of small numbers of images (e.g. of yourself) for use on a personal Commons user page is allowed. Files relating to projects or events of the Wikimedia Foundation are also allowed (e.g. photographs of user meetings).

Pliki nieużywane

A media file which is neither:

• realistically useful for an educational purpose, nor
• legitimately in use as discussed above

falls outside the scope of Wikimedia Commons.

The emphasis here is on realistic utility, either for one of the Wikimedia projects or for some other educational use. Not all images for example are realistically useful for an educational purpose, and an image does not magically become useful by arguing that “it could be used to illustrate a Wikipedia article on X”, where X happens to be the subject of the file.

For example, the fact that an unused blurred photograph could theoretically be used to illustrate an article on “Common mistakes in photography” does not mean that we should keep all blurred photographs. The fact that an unused snapshot of your friend could theoretically be used to illustrate an article on “Photographic portraiture” does not mean that we should keep all photographs of unknown people. The fact that an unused pornographic image could theoretically be used to illustrate an article on pornography does not mean that we should keep all pornographic images (see also Censorship).

Przykłady

Przykłady plików które nie są prawdziwie użyteczne do celów edukacyjnych:

• Prywatne kolekcje obrazów, takie jak: fotografie prywatnych przyjęć, fotografie Twoje i Twoich przyjaciół, kolekcje zdjęć z wakacyjnych wypraw itp. W internecie funkcjonuje wiele innych projektów które mogą służyć tym celom, np. Flickr. Prywatne kolekcje obrazów nie zyskują wartości edukacyjnej nawet jeśli są wyświetlane tylko w galeriach na stronach użytkownika lub gdziekolwiek indziej.
• Samodzielnie wykonane prace nie posiadające oczywistej treści edukacyjnej.
• Pliki stworzone i/lub wgrane na Commons w celu dokonania aktu wandalizmu lub ataku. Preexisting designs and symbols that are or have been associated with nationalistic, religious or racist causes are not out of scope solely because they may cause offence. Provided they are legal to host and otherwise fall within Commons scope (e.g. if they could for example be used to illustrate a Wikipedia article on a hate group) they should be kept.
• Advertising or self-promotion.
• Files that add nothing educationally distinct to the collection of images we already hold covering the same subject, especially if they are of poor or mediocre quality.

Discussion

We hold many high quality images of species-identified birds, and there is no realistic educational use for a small, blurry, poorly composed snapshot of an unidentified and unidentifiable bird. Of course, there is always room for another educationally distinct image, for example illustrating some aspect of bird behaviour that we do not currently cover, even if the image is perhaps not of the highest quality.

There may sometimes be an argument for retaining multiple images that are (from an educational point of view) quite similar, for the sake of variety and availability of choice, but there is no purpose in our hosting many essentially identical poor quality images that have no realistic educational value.

New educational files of exceptional quality are always welcome, and the later uploading of such files may in principle render earlier unused poor quality files educationally redundant. However, as indicated above, a file that is used in good faith on a Wikimedia project is always considered educational, so a poor quality file that remains in use is not liable to deletion even if a better-quality file covering the same subject later becomes available.

New and existing files of poor or mediocre quality may or may not be realistically useful for an educational purpose depending on what they illustrate and what other files we have of the same subject. Where a subject is rare and/or difficult to capture, even a poor quality file may be of significant educational value, especially if Commons has very few or no similar files already. On the other hand, poor or mediocre files of common and easy to capture subjects may have no realistic educational value, especially if Commons already hosts many similar or better quality examples.

Image quality is just one of the factors that may limit the educational usefulness of a file. Other limiting factors may include low-resolution and hard-to-remove watermarks.

Format PDF i DjVu

Although PDF and DjVu file formats are permitted, they are expected to be used only in appropriate cases. There should be some reason for the choice of format that is in line with Commons' aims. All of the above rules apply as well, of course.

An admin considering whether to delete a PDF or DjVu file may have to exercise judgement as to whether the chosen format is in line with Commons' aims, and the context and intent (if known) may be relevant. For example, while a published University thesis in PDF format may be OK, a user-created original-research article that is making use of Commons as a free web-host may not be.

Files that might realistically be useful to one or more other Wikimedia projects, e.g. Wikisource or Wikibooks, should be kept; deletions should not be based on the sole ground that the file would be better hosted on one of those other projects. Any media file that is realistically useful to or is within the scope of even one other Wikimedia Foundation project can be hosted here.

Remember that Wikisource may use PDF or DjVu files in order to proofread or create source texts: Therefore, scans of suitable editions of notable public domain works are almost always within scope for this reason. That said, remember that editorial decisions involved in preparing a text from several sources may allow a new copyright, so the editions used must be out of copyright themselves.

Allowable reasons for PDF and DjVu formats

• The format has been selected for convenience of printing.
• The format has been selected to allow viewing or printing of special fonts (e.g. documents in advanced mathematics or linguistics).
• The file would be within the scope of another project of the Wikimedia Foundation if it were to be uploaded in the same format to that project, for example:
  • A PDF or DjVu file of a published and peer-reviewed work would be in scope on Wikisource and is therefore also in scope on Commons. Examples of in-scope documents include published books (but not vanity-publishing), peer-reviewed academic papers etc., university theses and dissertations.
  • The file is a scan of a document of historic or other external significance (e.g. scans of existing copyright-free or licensed books, reports, newspapers etc.).
  • The file is usable as a fixed, verifiable source document, for e.g. Wikisource or Wikibooks (appropriate fixation of content).
  • The format selected provides technical advantages to at least one other Wikimedia Foundation project.

Non-allowable reasons for PDF and DjVu formats

• The format has apparently been selected by the author or uploader to prevent or to discourage the creation of derivative works contrary to Commons' aims. Such inappropriate fixation of content would include a self-published vanity article or a self-created image that the author has uploaded in PDF format in an effort to discourage others from creating derivatives.
• The content is essentially raw text (such files are not considered media files). Note that scans of existing books, reports, newspapers etc of historic or other external significance are not excluded on this ground, even if they contain no images.
• The content would be prohibited under another section (for example, promotional material is outside Commons' scope regardless of the file format).

Scope part 2: Pages, galleries and categories

See Commons:Project scope/Pages, galleries and categories.

A word on some areas of particular concern

Censorship

Shortcuts

• COM:CENSOR
• COM:CENSORSHIP

Files and other materials which are not lawful for Commons to host on its servers in Florida will be deleted immediately upon being identified as illegal (this includes copyright violations), even if the material otherwise falls within Commons scope, as set out above. However, Commons is not censored, and does quite legitimately include content which some users may consider objectionable or offensive. The policy of "Commons is not censored" means that a lawfully-hosted file, which falls within Commons' definitions of scope, will not be deleted solely on the grounds that it may not be "child-friendly" or that it may cause offense to you or others, for moral, personal, religious, social, or other reasons.

The counterpoint to this, is that the statement "Commons is not censored" is not a valid argument for keeping a file that falls outside Commons' defined scope, as set out above. Photographs of nudity including male and female genitalia are sometimes uploaded for non-educational motives, and such images are not exempt from the requirement to comply with the rules of Commons' scope. If the images are of demonstrably inferior quality, or add nothing educationally distinct to the stock of such images we hold already, they may fail the test of being realistically useful for an educational purpose.

A balance has to be struck between accepting useful media files with legitimate educational content that some may find offensive, and not allowing Commons to be used as a general-purpose media-hosting service (like Flickr, Photobucket, YouTube, etc.), without regard for the project's stated goals. The purpose of Commons is to serve as a media repository, a reliable resource of useful, open source media content; organized and comprehensive in coverage (with accurate file descriptions/information), educational, and intended both for use by Wikimedia projects, and as a public service freely accessible to everyone.

"Neutral point of view"

See Commons:Project scope/Neutral point of view

See also

• Commons:Deletion policy
• Commons:What Commons is not