File:Schematische voorstelling der nieuwe arbeidsverdeling door J.G.C. Volmer, 1916.png

English: Schematische voorstelling der nieuwe arbeidsverdeling door J.G.C. Volmer, 1916. De figuur illustreerde de volgende tekstgedeelte in een artikel over de verdienste van het Taylor systeem (p. 22-23):

"... Ook op de verhouding van de werklieden tot hun "werkmeesters" is die wijziging van invloed : een met arbeid overladen man wordt vaak onbillijk, geeft een schrobbering waar voorlichting nodig was, beslist zonder onderzoek en onderdeeld zonder voldoende kennis: de een krijgt alles, de ander niets gedaan.

De oude werkindeling vervalt en men krijgt deze, dat door de centrale leiding, die in de eerste plaats te zorgen heeft voor de samenwerking der afdelingen, de technische arbeid verdeeld wordt over vier groepen van werkers, nl:

a. de ontwerpers , die aangeven wat gemaakt moet worden ( constructiebureau )

b. zij , die de arbeidswijze vaststellen ( the planning )

c. zij , die de arbeidsmethoden onderwijzen en op den arbeid toezicht uitoefenen ( de werkmeesters )

d. zij die den arbeid uitvoeren - de werklieden .

Aansluitend de mededelingen van Mr. HATHAWAY in "Industrial Engineering" en SEUBERT'S "Aus der Praxis des Taylor - systems" en PARKHURST's "Applied methods of scientific mana gement", volgt hierna een schematische voorstelling der nieuwe arbeidsverdeling. (Zie figuur III.)

Onder de figuur in het redactionele artikel vervolgt de tekst algemene constatering en een verdere uitleg van de afgebeelde functionarissen in de figuur (p. 23-25):

"Uit een vergelijk van de mededelingen van die schrijvers onderling en met de uiteenzetting van TAYLOR, GILBRETH e.a., blijkt duidelijk, dat men niet overal dezelfde onderverdeling volgt, en dat daarop de omvang en de aard van het bedrijf mede van invloed zijn.

Overal echter worden de genoemde werkzaamheden door speciaal daartoe aangewezen , en daartoe opgeleide personen uitgevoerd. In deze figuur is aangeduid met :

P. the production clerk. Hij is de chef van het "planning departement" en vormt de schakel tussen de werkplaats en de verkoop afdeling. Hij geeft aan de laatstgenoemde afdeling de informatie, die zij behoeft, tot het vaststellen der termijnen van aflevering en is er verantwoordelijk voor, dat de producten tijdig afgeleverd kunnen worden.

In verband met de afleveringstermijnen van de ingekomen bestellingen en de mededelingen met betrekking tot de magazijnvoorraad van verschillende producten bepaalt hij de volgorde waarin de verschillende bestellingen en werkzaamheden ter hand genomen moeten worden.

Hij is verplicht alles te doen, waardoor regelmatige belasting van de verschillende afdelingen van het bedrijf kan worden bevorderd .

Onmiddellijk onder hem werkt, quasi als uitvoerend orgaan en met behulp van de "Material balance of stores clerk" en de "Order of work clerk" en de "the route clerk" --- de arbeidsverdelingsbeambte. Hij bepaalt

le de weg, die de materialen en werkstukken door de fabriek zullen volgen ;

2e waar en met welke arbeidswerktuigen de vervaardiging moet plaats hebben ;

3e de datum waartegen grondstoffen en halffabrikaat in de magazijnen voorradig moeten zijn.

Zijn arbeid moet voorkomen, dat de arbeid stokt door gebrek aan grondstoffen, en dat bij een bank de arbeid zich ophoopt, terwijl de andere niet gebruikt wordt; m.a.w. hij moet de geleidelijke uitvoering der werkzaamheden verzekeren, opdat de werk stukken zonder overhaasting op tijd gereedkomen. Hij moet in eng contact staan zowel met het constructiebureau als met de fabriek.

Het is nodig, dat hij een schets van de gehele fabriek voor zich hebbe, en van ieder werktuig weet, wanneer en waarvoor het in beslag is genomen.

Het resultaat van zijn arbeid legt hij neer in de "beschrijvingen van de te verrichten werkzaamheden" en de "verdelingslijsten. De ”c . the instrut on card clerk . — of juister het taakbureau. Het stelt (op grond van de waarnemingen van de beambten, belast met de tijd- en bewegingsstudie en den zogen rekenliniaalbeambte, die de snelheid, waarmede de werktuigen gegeven de eigenschappen van het materiaal, calculeert) de zgn. instructiekaarten samen. Op deze kaarten, die in definitieve vorm door den eigenlijke "instruction-card-clerk" worden ingevuld, is ieder onderdeel van de te verrichten arbeid nauwkeurig aangegeven. Veelal gaan ze van tekeningen vergezeld, en zijn ze zó ingericht, dat ze tevens ruimte bieden voor het aantekenen van de naam van de werkman met de uitvoering belast, van de arbeidsduur en van het loon. Onmiddellijk nadat enig deel van den arbeid is verricht, komt het betrekkelijk deel van de instructie door tussenkomst van de "gang-boss" later in handen van de "time-cost-clerck” - de kostprijsbeambten - die aan die kaarten de nodige gegevens onttrekken. Veelal bereiken hen die stukken niet direct, maar gaan ze eerst naar de "order of work clerk" (resp. diens ondergeschikte: "the recording clerk"), opdat deze de uitvoering van de arbeid kan controleren, en weet welke werklieden en welke banken vrij gekomen zijn.

Later worden al de kaarten, die op een werk betrekking hebben weer in zelfbinders verzameld. Ze vormen dan de zogenaamde werk- of arbeidsboeken (livretten).

In de fabriek zijn werkzaam:

D. the disciplinarian: de tuchtmeester; d.i. de man, die straffen oplegt en alle geschillen tussen de meesters onderling en met de werklieden in eerste instantie regelt.

Hij moet een bezadigd man zijn met een ferm karakter, nauw gezet, rechtvaardig, beslist en geduldig. Veelal is hij tevens belast met de aanstelling van het personeel; dus met de keuze uit het volk dat zich aanbiedt. Hij staat en moet staan buiten het eigenlijke arbeidsproces, dat van de taakbeambte overgaat op de in de fabriek werkzaam zijnde meesters, als : Gb. de gang - boss - de werkmeester; d.i. de man, die tot uitvoering brengt , wat de route-clerk heeft voorbereid.

Ook hier zorgen administratieve hulpmiddelen er voor, dat hij van ieder werkstuk de gang der werkzaamheden kan over zien, dat hij van ieder arbeidswerktuig weet: welk werkstuk onder handen is, welke werkstukken ter bewerking gereed staan en welke werkstukken, die nog niet ter verdere bewerking gereed zijn, later er mede bewerkt moeten worden.

Wordt wijziging der voorgeschreven route nodig, door welk toeval dan ook, dan wordt deze principieel in samenwerking met den route-clerk aangebracht.

Hij helpt de werklieden bij het gereed maken van het arbeidswerktuig en het opzetten van het werkstuk; hij is dus "gar nicht Meister im bisherigen Sinnes des Wortes, sondern vielmehr Handlanger der Arbeiter, aber er ist eben ein sehr geschickter Handlanger." Hij is een meester, die steunt en helpt.

s.b . the speed-boss, d.i. de leermeester, die er voor zorgt, dat de voorschriften met betrekking tot de snelheid enz., van de arbeidsmachines worden nageleefd. Hij verklaart de arbeiders de voorschriften, die op de kaarten voorkomen, en moet hun het werk kunnen voordoen. Hij let er bijv. niet slechts op, dat de voorgeschreven beitels worden gebruikt, en dat deze op de juiste plaats beginnen en goed snijden, maar geeft ook, overeenkomstig de constructiekaarten aan, hoe de staan- of zitplaats van de werkman moet zijn, waar de grondstoffen, die bewerkt moeten worden, moeten liggen, waar het product blijft. Zijn arbeid sluit aan bij die dien van

I. the inspector - keurmeester. Zijn taak is minder fouten te constateeren, dan wel te voorkomen. Hij gaat dus het werk na terwijl het uitgevoerd wordt. Bij serie - arbeid blijft hij zoveel mogelijk toezien op de uitvoering van het eerste werkstuk om zich er van te overtuigen, dat de man den arbeid verstaat en is het werkstuk gereed, dan keurt hij het met de grootste nauwkeurigheid teneinde herhaling dan fouten tijdig te voorkomen. Hij is er voor aansprakelijk, dat de arbeid die graad van volkomenheid bereikt, die tekening en kaarten voorschreven.

De eindkeuring ligt trouwens in de meeste gevallen niet bij hem maar bij de beambten, die de producten in ontvangst nemen.

Bij verschil van mening tussen de "speed-boss", die in direct contact staat met de beambten, die belast zijn met de tijd studie, en de "inspector" ligt het overzicht bij de "inspector" Quality first.

Ten slotte is :

RB "the repair-boss", de reparatie-meester, aansprakelijk voor de instandhouding van de arbeidswerktuigen en gereedschappen, van de transmissie en van het ketel- en machinehuis.

Nagenoeg alle beambten van het planning-bureau moeten werkplaats-ervaring hebben, waarbij voor sommige technische- voor andere commerciele vooropleiding gewenst is..."