Commons:Pozwolenia

Ze względu na to, że mechanizm Wikimedia Commons umożliwia umieszczenie każdemu dowolnego pliku w każdej chwili, funkcjonuje tutaj system kontroli, czy przesyłane pliki nie były wcześniej gdzieś opublikowane i czy ładujący jest dysponującym prawami autorskimi do przesyłanych plików. Zdarza się bowiem dość często, że edytorzy świadomie lub nieświadomie dodają pliki do których nie mają majątkowych praw autorskich.

Mechanizm kontroli naruszeń polega na oznaczaniu podejrzanych plików odpowiednim szablonem, wysyłanie informacji do osoby, która je dodała i następnie oczekiwanie na otrzymanie stosownego pozwolenia od właściciela majątkowych praw autorskich. Aby uniknąć takiej sytuacji, warto samemu zadbać zawczasu o dostarczenie odpowiedniego pozwolenia.

Gdy pozwolenie nie nadejdzie, podejrzane pliki są usuwane po 7 dniach, bowiem w Wikimedia Commons nie można zamieszczać materiałów niepewnych prawnie, gdyż mogłoby to rodzić poważne skutki prawne zarówno dla niej samej, jak i dla osób, które takie pliki dodają.

Nie zamieszczaj w Wikipedii plików, dla których brak jest wiarygodnych informacji, kto jest ich aktualnym właścicielem praw majątkowych. Obowiązek dostarczenia informacji o tym kto jest właścicielem praw majątkowych do prac pobranych ze źródeł zewnętrznych, należy do Ciebie, nawet gdy sam jesteś ich autorem.

Pamiętaj, że zgodnie z prawem większości państw, naruszanie praw autorskich jest przestępstwem zagrożonym karą więzienia oraz koniecznością finansowego i moralnego zadośćuczynienia ich właścicielom.

Kiedy wymagane jest przesłanie pozwolenia

W przypadku, gdy edytor Wikimedia Commons dodaje pliki, których sam jest autorem i które nie były wcześniej nigdy publikowane, przyjmujemy, że licencja jest udzielana w sposób dorozumiany w momencie kliknięcia na "prześlij plik". Ostrzegają o tym odpowiednie wyjaśnienia nad formularzem przesyłania plików. W takim przypadku dodatkowe pozwolenie na użycie pliku nie jest konieczne.

Istnieje kilka typowych sytuacji, gdy niezbędne jest pozyskanie i przesłanie pozwolenia na zamieszczenie plików na wolnej licencji.

• Pliki zamieszczone przez Ciebie w Commons zostały skopiowane z np.
  • strony internetowej;
  • książki, czasopisma lub innej publikacji drukowanej;
  • prezentacji multimedialnej lub innych podobnych materiałów;
  • materiałów promocyjnych, prasowych, oficjalnych, jeśli te nie zostały opublikowane na wolnej licencji;
  • ... i tym podobnych źródeł.
• Oraz w niektórych innych sytuacjach, jak np.
  • dostałeś pliki w prezencie od kogoś;
  • znasz ich autora i udzielił Ci on ustnej zgody na publikację;
  • zachodzą wątpliwości czy przesyłający pliki jest ich autorem.

Powyższa lista nie jest jednak kompletna. Ogólnie osobne pozwolenie musi być udzielone zawsze gdy:

• plik był wcześniej publikowany poza Wikipedią i nie jest tam udostępniony na wolnej licencji lub nie można uznać, że jest w domenie publicznej i to nawet wtedy, jeśli dodający jest autorem lub właścicielem majątkowych praw autorskich do tego pliku; jest to związane z tym, że konta wikipedystów w żaden sposób nie mogą być "oficjalnie" skojarzone czy przypisane danej osobie; w Wikipedii nie wnika się w tożsamość kryjącą się za kontami;
• gdy dodaje go osoba, która nie jest sama jego wyłącznym właścicielem majątkowych praw autorskich, gdyż wymagane jest pozwolenie wszystkich właścicieli.

Kto może wydać pozwolenie

Zwykle właścicielem majątkowych praw autorskich jest sam autor lub jego spadkobiercy. Jeśli jednak wykonywał on utwór w ramach stosunku pracy lub przekazał majątkowe prawa autorskie na piśmie (np: w formie umowy o dzieło), to wówczas właścicielem tych praw staje się inna osoba, firma lub instytucja. W takiej sytuacji autor nie może udzielić prawidłowego pozwolenia, lecz musi się zwrócić z tym do aktualnego właściciela majątkowych praw autorskich.

W przypadku gdy właścicielem tym jest osoba prawna (firma, instytucja, urząd), pozwolenie musi wydać człowiek, która ma prawo reprezentować tę osobę prawną. Nikt inny nie może publikować takich plików bez otrzymania stosownego pozwolenia od posiadacza majątkowych praw autorskich, nawet sam autor!

W przypadku, gdy plik ma kilku autorów i to do nich należą majątkowe prawa autorskie pozwolenie muszą solidarnie wydać oni wszyscy. Wreszcie, jeśli prawa majątkowe są podzielone na kilku właścicieli (np: w wyniku postępowania spadkowego, lub podziału majątku), pozwolenie również muszą wydać solidarnie wszyscy współwłaściciele.

Powtórzmy więc jeszcze raz:

Pozwolenia mogą udzielić wyłącznie wszyscy aktualni właściciele majątkowych praw autorskich do pliku lub ich prawni reprezentanci i nikt poza nimi.

Jak uzyskać pozwolenie na publikację na wolnych licencjach

Uzyskiwanie pozwoleń dzielimy na dwa przypadki: gdy jesteś jedynym i wyłącznym właścicielem majątkowych praw autorskich do utworów zamieszczanych w Wikipedii i gdy nim nie jesteś.

• Gdy jesteś właścicielem majątkowych praw autorskich musisz po prostu sporządzić stosowne oświadczenie. Przeczytaj poniżej, jaką powinno ono mieć formę oraz gdzie je wysłać.
  • Jeśli pliki zostały przez Ciebie opublikowane w Internecie (np. na stronie domowej) i masz możliwość swobodnej edycji takiej strony, najwygodniej będzie, jak właśnie na niej zamieścisz warunki wykorzystywania jej treści. Możesz je dodać np. w stopce strony, czy przy opisie konkretnej ilustracji lub w jakikolwiek inny, czytelny sposób, umożliwiający stwierdzenie, że pliki publikowane są na konkretnej wolnej licencji. Sprawdź poniżej, jakie licencje są akceptowalne dla tekstów oraz plików, tak żeby było możliwe ich wykorzystanie w projektach Wikimedia. Nie zapomnij powiadomić o tym, że warunki udostępnienia znajdują się na samej stronie lub wskaż to opisując odpowiednio hasło lub plik na Wikipedii.
• W przypadku, gdy nie jesteś wyłącznymi i jedynym właścicielem majątkowych praw autorskich, musisz zwrócić się o odpowiednie pozwolenie, i to nawet wtedy, gdy jesteś autorem lub współautorem tego pliku. Możesz uczynić to poprzez kontakt e-mailowy, listowny lub poprosić osobiście. W dobie internetu najwygodniejszy będzie kontakt e-mailowy. Pamiętaj, żeby się upewnić, że swoją prośbę kierujesz do prawidłowych osób lub instytucji - pozwolenia muszą udzielić osoby, które mają prawo dysponować tymi prawami. By ułatwić kontakt z autorami, dostępnych jest kilka ogólnych wzorów zapytań o pozwolenie. Wybierz stosowny lub na ich podstawie sporządź swoje zapytanie. Pamiętaj, że najważniejsze jest wytłumaczenie, które materiały masz na myśli, gdzie będą one opublikowane w Wikipedii oraz na czym polega udzielenie pozwolenia na udostępnienie ich na wolnej licencji. W tym ostatnim aspekcie najważniejsze jest podanie warunków danej wolnej licencji (patrz także niżej) i linku do jej pełnej wersji oraz wyraźne zaznaczenie, że jest ona nieodwoływalna oraz że w każdym wypadku dopuszcza się wykorzystywanie oraz modyfikowanie objętych nią materiałów także w celach komercyjnych bez konieczności uzyskiwania dalszych pozwoleń.

Jaką formę powinno mieć pozwolenie

Następnym krokiem jest uzyskanie (lub sporządzenie) spisanego pozwolenia na wykorzystanie na wolnej licencji.

Pliki mogą być udostępnione na dowolnej akceptowalnej, wolnej licencji dla plików (lista dostępna jest tutaj), np. Creative Commons: uznanie autorstwa, na tych samych warunkach, wersja 3.0 (CC-BY-SA 3.0).

Wszelkie pozwolenia typu: „tylko dla Wikipedii”, „nie do wykorzystania komercyjnego”, „tylko do artykułu”, „zgadzam się na publikację” etc. nie są akceptowalne, jako że nie określają lub wprost zabraniają wykorzystywania oraz modyfikowania plików poza projektami Wikimedia.

Prócz tego niezbędnymi elementami pozwolenia są:

• informacje o autorach pracy lub wiarygodna informacja, że wyrazili oni wolę publikowania pliku anonimowo;
• informacja o tym kto jest właścicielem majątkowych praw autorskich i jeśli nie są to autorzy jak doszło do ich przekazania na udzielającego pozwolenie;
• imię i nazwisko udzielającego pozwolenie (oraz jego odręczny podpis w przypadku pozwoleń skanowanych);
• formułka zawierająca pełną nazwę licencji na którą udziela się pozwolenia wraz z oświadczeniem zrozumienia jej treści;
• link lub źródło, gdzie znajduje się oryginalny materiał (czyli np. strona, z której skopiowano pliki celem wykorzystania w Wikipedii, książka itd.);
• oraz nazwy, pod którym pliki zostały opublikowane w Wikipedii.

Poniżej znajduje się przykładowy szablon pozwolenia dla plików. Niezależnie czy to Ty jesteś autorem plików, na które udzielasz pozwolenia, czy ktoś inny, tak właśnie może wyglądać ostateczna forma pozwolenia. Wykorzystaj ją, ale nie zapomnij o poprawnym uzupełnieniu niektórych zdań.

Pozwolenie na zamieszczenie utworu na wolnej licencji

Skorzystaj z interaktywnego generatora zgód! Jeśli trafiłeś(-aś) tutaj, ponieważ chcesz uwolnić prawa do pliku, do którego posiadasz prawa autorskie, rozważ skorzystanie z linku powyżej, zamiast ręcznego uzupełniania poniższego wzorca. Interaktywny generator pozwolenia został zaprojektowany w taki sposób, by ułatwić proces uwalniania praw do pliku. Używanie poniższego wzorca (nawet jeśli jest poprawny i użyteczny jako odniesienie) jest niezalecane i powinno zachodzić raczej w wyjątkowych okolicznościach. Dziękujemy! Wzór wiadomości e-mail dot. uwolnienia praw do pliku Otrzymujemy wiele maili od właścicieli praw autorskich, którzy chcieliby pozwolić Wikipedii na wykorzystanie ich utworów (wiadomości takich jak „Zgadzam się, by Wikipedia korzystała z moich zdjęć.” itp.). Niestety, takie deklaracje są niewystarczające z prawnego punktu widzenia. Wymagamy konkretniejszej deklatacji zgody, aby ją zaakceptować. Poniższy szablon pomoże w przygotowaniu odpowiedniej deklaracji. Zanim prześlesz do nas wiadomość, upewnij się, że wszystkie czerwone instrukcje zostały usunięte z wzorca. Zamień >>zaznaczone pojęcia<< (takie jak nazwisko) na zawartość odpowiednią dla Twojej sytuacji. Usuń również wszystkie liczby oznaczające przypisy. Do: permissions-commons@wikimedia.org Niniejszym zaświadczam, że >>jestem jedynym właścicielem<< wyłącznych majątkowych praw autorskich do >>wybierz: [utworu multimedialnego] lub [utworu zawartego w pliku multimedialnym] lub [zarówno pliku multimedialnego, jak i utworu w nim zawartego]<<, dostępnego pod adresem: >>https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Bohdan_Kos.jpg<< i że jestem władny uwolnić prawa autorskie do tego dzieła. Zgadzam się na publikację wcześniej wskazanej treści na następującej wolnej licencji: >>Creative Commons Attribution–ShareAlike 4.0 International<<. Przyjmuję do wiadomości, że wyrażając zgodę, daję każdemu prawo do wykorzystania pracy, nawet w produktach komercyjnych i nie tylko, oraz do modyfikacji zgodnie z potrzebami, pod warunkiem przestrzegania przez nich warunków licencji i innych ograniczeń prawnych. Jestem świadom(-a), że powyższa zgoda nie jest ograniczona jedynie do Wikipedii i stron powiązanych. Jestem świadom(-a), że dysponent praw autorskich zachowuje je, w tym przynależy mu prawo do bycia podpisanym pod dziełem, zgodnie z wybraną licencją. Zmiany wykonane przez inne osoby nie będą przypisywane autorowi oryginalnego utworu. Przyjmuję do wiadomości, że nie mogę wycofać powyższej zgody, oraz że licencjonowana zawartość może, lecz nie musi, być trwale przechowywana w projekcie Wikimedia. >>Ryszard Turkiewicz<< >>Prezes zarządu Spółka z o.o.<< >>11.06.2014<< Prześlij deklarację do e-mailem do naszego zespołu (VRT) pod adres permissions-commons@wikimedia.org, a następnie dodaj do stron opisu plików, których dotyczy zgoda, kod {{subst:PP}}. Wiadomość e-mail powinna nadejść z adresu, który będziemy w stanie rozpoznać jako w pewien sposób powiązany z uwalnianą zawartością. Na przykład, gdy uwalniasz zdjęcia umieszczone na stronie internetowej, Twój adres e-mail powinien być w domenie tej strony internetowej lub umieszczony w sekcji Kontakt tamże. Gdy piszesz w imieniu organizacji, adres e-mail powinien być oficjalnym adresem tejże organizacji. Kiedy udzielasz licencji na dzieła niedostępne w internecie, możesz zostać poproszony o udowodnienie swojej tożsamości. Gdy działasz w imieniu dysponenta praw autorskich, możemy poprosić Cię o pełnomocnictwo, np. przekazaną dalej wiadomość e-mail z pełnymi nagłówkami, w której dysponent praw wyznacza Cię na swojego przedstawiciela w tej materii.

Co zrobić z pozwoleniem

Pozwolenie, niezależnie czy pochodzi od Ciebie, jako jedynego właściciela majątkowych praw autorskich, czy od innej osoby, należy następnie przesłać na adres e-mail permissions-pl@wikimedia.org. Pozwolenia przesłane na ten adres e-mail są objęte tajemnicą korespondencji, dlatego nie musisz obawiać się ujawnienia swojej tożsamości. Są one archiwizowane w systemie OTRS. Jest on obsługiwany przez ochotników, których dane osobowe znane są Fundacji Wikimedia i którzy złożyli zobowiązanie do zachowywania tajemnicy korespondencji.

W przypadku pozwoleń uzyskanych od innych osób, najlepiej poprosić te osoby, aby samodzielnie wysłały pozwolenie na ww. adres. Ostatecznie możesz takie pozwolenie „forwardować” (opcja „prześlij do” w większości klientów poczty) ze swojego konta na ww. adres. Pamiętaj, żeby koniecznie zachować strukturę wiadomości, tj. jej nagłówek, temat, nadawcę, daty etc.

Pamiętaj, żeby pozwolenia wysyłać z oficjalnych, weryfikowalnych adresów mailowych, czyli takich, które umożliwiają identyfikację nadawcy (udzielającego pozwolenia). Może to być na przykład adres e-mail autora tekstu podany na jego oficjalnej stronie www.

Po przesłaniu takiego maila osoby obsługujące OTRS zweryfikują go i zajmą się resztą (lub poproszą o dodatkowe informacje). Aby ułatwić pracę innym wikipedystom, oznacz pliki szablonem {{OTRS-pending}}, który zaznaczy, że plik „oczekuje” na weryfikację załączonego doń i wysłanego pozwolenia.

Jak oznaczać pliki, na które uzyskaliśmy pozwolenie

Po wpłynięciu pozwolenia i jego zweryfikowaniu, operatorzy OTRS powinni się zająć resztą (czasami możesz sam zostać o to poproszony; wytłumaczą ci wtedy, co należy zrobić), wstawiając w odpowiednie miejsce tzw. szablon {{OTRS}}. Jednak niezależnie od tego, wszelkie pliki, których autorem nie jesteś należy odpowiednio opisać.

Pliki powinny być opisane na swojej stronie opisu, na której w odpowiednie pola wpiszesz ich autora, źródło oraz warunki udostępnienia (przykład pliku na którego publikację uzyskano pozwolenie).

Pamiętaj, że opisując niepoprawnie lub nie opisując w ogóle, plików które nie są twojego autorstwa, nie podając ich autora czy źródła, niezależnie od tego czy masz na ich wykorzystanie pozwolenie czy nie, popełniasz plagiat oraz narażasz się na podejrzenia złamania praw autorskich!

Podsumowanie

W każdym wypadku, jeśli nie jesteś czegoś pewien, nie wiesz jak postąpić, zwróć się o pomoc np. do administratorów, zapytaj na IRCu bądź w kawiarence. Pamiętaj, że w zwyczaju jest zakładanie dobrej woli edytujących, ale mimo wszystko za błędy (nawet te nieumyślne, albo wynikające z niewiedzy) odpowiadają właśnie oni.

Zobacz też

• Commons:WikiProject Permission requests