File talk:Sebastian Brant, Donnerstein von Ensisheim, 1492.jpg

From Wikimedia Commons, the free media repository
Jump to navigation Jump to search

http://www.hs-augsburg.de/~harsch/germanica/Chronologie/15Jh/Brant/bra_ensi.html

    D e   f u l g e t r a   a n n i   1 4 9 2
    V o m   D o n n e r s t e i n   d e s   J a h r e s   1 4 9 2

    Lateinische Fassung
    Deutsche Fassung

    Textgrundlage:
    Lateinische Gedichte deutscher Humanisten
    Hrsg.: H. C. Schnur, Stuttgart 1966, S. 22-25

___________________________________________________



     

    De fulgetra immani iam nuper anno [14]92
    prope Basileam in agros Suntgaudiae iaculata

    Perlegat antiquis miracula facta sub annis
          qui volet, et nostros comparet inde dies,
    visa licet fuerint portenta horrendaque monstra:
          lucere e caelo flamma, corona, trabes,
5
    astra diurna, faces, tremor et telluris hiatus
          et bolides, Typhon, sanguineusque polus.
    circulus et lumen nocturno tempore visum,
          ardentes clipei et nubigenesque ferae.
    montibus et visi quondam concurrere montes,
10
          armorum et crepitus et tuba terribilis.
    lac pluere e caelo visum est frugesque calybsque,
          ferrum etiam et lateres et caro, lana, cruor.
    et sescenta aliis ostenta ascripta libellis,
          prodigiis ausim vix similare novis.
15
    visio dira quidem Friderici tempore primi
          et tremor in terris lunaque solque triplex.
    hinc cruce signatus Friderico rege secundo
          excidit inscriptus grandinis imbre lapis.
    Austria quem genuit senior Fridericus in agros
20
          tertius hunc proprios et cadere arva videt.
    nempe quadringentos post mille peregerat annos
          sol, noviesque decem signifer atque duos,
    septem praeterea dat Idus metuenda Novembris,
          ad medium cursum tenderat illa dies,
25
    cum tonat horrendum crepuitque per aethera fulmen
          multisonum: hic ingens concidit atque lapis,
    cui species deltae est aciesque triangula: obustus
          est color et terrae forma metalligerae.
    missus ab obliquo fertur, visusque sub auris
30
          Saturni qualem mittere sidus habet.
    senserat hunc Enßheim, Suntgaudia sensit; in agros
          illic insiluit depopulatus humum,
    qui licet in partes fuerit distractus ubique,
          pondus adhuc tarnen hoc continet: ecce vides.
35
    quin mirum est potuit hiemis cecidisse diebus
          aut fieri in tanto frigore congeries?
    et nisi Anaxagorae referant monimenta, molarem
          casurum lapidem credere et ipse negem.
    hic tunc auditus fragor undique litore Rheni,
40
          audiit hunc Uri proximus Alpicola,
    Norica vallis eum, Suevi Rhaetique stupebant,
          Allobroges timeant, Francia mota tremit.
    quicquid id est, magnum portendit, crede, futurum
          omen: at id veniat hostibus, oro, malis.

    In schedia eodem anno (MCDXCII) typis expressa
    hae lectiones variae inveniuntur:
    18: grammate ab imbre.
    38: et ista negem.
    42: Francia certe tremit.
     
    ___________

    Von dem erschröcklichen Donnerstein,
    so bei Ensisheim vom Himmel gefallen

    Sich wundert mancher fremder gschicht,
    der merck vnd leß ouch diß bericht.
    Es sint gesehen wunder vil
    im lufft / comet vnd fůrenpfil,
5
    brinnend fackel / flammē vnd kron,
    wild kreiß vnd zirckel vmb den mon
    am hymel, blůt / vnd füren schilt /
    regen noch form der hier gebildt.
    Stoß-bruch des hymels vnd der erd /
10
    und ander vil seltzen geberd
    tratzlich zerstiessen sich zwen berg /
    grüßlich trũmmen / vnd harnesch werck /
    isen / milch / regen stahel korn
    ziegel / fleisch / woll / von hymels zorn
15
    als ouch ander der wunder glich
    dann by dem ersten Friderich
    noch ert bydem vnd finsterniß
    sach man drij sünn vnd mon gewiß.
    Und vnder keyser Friderich
20
    dem andern / fiel ein stein grüßlich
    sin form was groß / ein crütz darjnn
    und ander geschrifft vnd heimlich synn.
    By wil des dritten Friderich
    geboren herr von Osterich
25
    regt har jn diß sin eigen landt /
    der stein der hie ligt an der wandt.
    Als man zalt viertzehenhundert Jar,
    uff sant Florentzen tag ist war
    nüntzig vnd zwei vmb mittentag
30
    geschach ein grusam donnerschlag /
    drij zentner schwer fiel diser stein
    hie in dem feld vor Ensißhein /
    drij eck hat der verschwerzet gar
    wie ertz gestalt vnd erdes var
35
    ouch ist gesehen in dem lufft
    slymbes fiel er in erdes klufft.
    Klein stück sint komen hin vnd har,
    und wit zerfüert süst sichst in gar
    Tůnow / Necker / Arh / Jll / vnd Rin
40
    Switz / Uri / hort den klapff der Jn.
    Ouch doent er den Burgundern ver
    jn forchten die Franzosen ser
    rechtlich sprich ich das es bedüt
    ein bsunder plag der selben lut.


Start a discussion about File:Sebastian Brant, Donnerstein von Ensisheim, 1492.jpg

Start a discussion