File:Model van een geschutkraan op sporen, NG-MC-1035.jpg

Nederlands:

Identificatie
Titel(s): Model van een geschutkraan op sporen
Objecttype: demonstratiemodel
Objectnummer: NG-MC-1035
Omschrijving: Model van een zware kraan op acht wielen, een slede en een laadplatform, die in sporen lopen, en een kar. Het takel heeft twee lieren, met zwengels aan weerszijden; door de trommels met tandwielen te verzetten, kunnen de lieren gecombineerd worden, maar het mechanisme is nu defect. De arm van de kraan draait om zijn as; het touw loopt over een schijf door de koning naar de achterkant, tussen twee verticale rollers en over een schijf weer terug naar de voorkant en over een schijf aan het eind van de arm. Een ring en dubbele haak zijn aan het eind bevestigd. Er zijn drie spoorstukken, waarvan één een draaitafel met kogellager. Eén slede is een raam met acht wielen zoals de kraan; de ander is een laadplatform met sporen, die ondersteboven op de andere spoorstukken moet worden geplaatst met kogels in de sporen, die zo als kogellagers functioneren. De spoorstukken en het laadplatform hebben ringen aan de zijkanten voor het slepen en vastzetten met touw. Eén spoorstuk kan aan de kar bevestigd worden, die aan de voorkant een lier heeft waarmee kraan, slede of laadplatform op de kar getrokken kunnen worden; de bovenkant van de kar is een voortzetting van de sporen. De kar heeft twee kleine wielen vooraan, die kunnen draaien, en twee grote wielen achter.

Vervaardiging
Vervaardiger: modelmaker: anoniem
Plaats vervaardiging: Nederland (mogelijk)
Datering: ca. 1800 - ca. 1857
Fysieke kenmerken: hout, messing en ijzer
Materiaal: hout ijzer messing touw
Afmetingen: kraan: h 52,7 cm. × b 51,2 cm. × d 33,8 cm. kar: h 16,8 cm. × b 113,5 cm. × d 34,8 cm. slede: h 5,2 cm. × b 49,2 cm. × d 21,2 cm. platform: h 3,5 cm. × b 48,5 cm. × d 23 cm. draaitafel: h 5,5 cm. × b 48 cm. × d 23 cm. spoor: h 5,5 cm. × b 63,5 cm. × d 23 cm.

Toelichting
Dit systeem van sporen met kogels is overgenomen van de uitvinding van graaf Marin Carburi (Marin de Carbus, gest. 1782), leraar aan het Marine Instituut te St. Petersburg, om het immense granieten voetstuk voor het ruiterstandbeeld van Tsaar Peter de Grote te transporteren. De sporen zijn zeer gelijkend aan het model in de collectie van Van Marum in het Teylers Museum in Haarlem.

Verwerving en rechten
Verwerving: overdracht van beheer 1883
Copyright: Publiek domein