File:Miniatuur masker- Stichting Nationaal Museum van Wereldculturen - AM-604-1.jpg

Nederlands: Miniatuurmaskers zijn het privé-eigendom van individuele personen. Het zijn kleine replica's van bepaalde grote maskers, waaraan ze hun kracht ontleend hebben om als krachtbronnen ten behoeve van privé-aangelegenheden te dienen. Deels worden ze in het openbaar getoond, deels ook niet en dan leiden zij, verborgen onder de arm of het kledingstuk of weggestopt in een zakje, een alleen voor de eigenaar bestemd bestaan die hen in veel gevallen ook offers brengt: spijzen, bloed en olie, al dan niet op een privé-altaar. Op die manier ontstaat er een hechte band met de maskergeest die, helemaal gericht op één persoon, garant staat voor een persoonlijke belangenbehartiging.

Soms gaan ook de dragers van de grote maskers een relatie aan met zo'n klein 'maskertje'. Omdat zij nooit publiekelijk mogen laten weten dat zij het zijn die achter een groot masker schuilen, mogen zij in het geheim een kleine replica van dit masker bezitten om diens kracht voor eigen gebruik aan te wenden. Het komt echter voor dat de drager het miniatuurmasker toch zwijgend laat zien tijdens bepaalde bijeenkomsten van mannen of in een ander dorp.

Vrouwen die over het algemeen geen grote maskers mogen dragen, mogen bij sommige volkeren, indien één van hun mannelijke verwanten over een groot masker beschikt, wel een replica van dit masker hebben dat tot aan het einde van hun leven meegaat.

Eén van de meest voorkomende aanleidingen voor het gebruik van een miniatuurmasker is de aanbeveling door een waarzegger: op advies van een waarzegger dragen mannen deze beschermgeesten bij zich gedurende het gevaarlijke werk in het woud, tijdens een reis of bij andere riskante ondernemingen. een waarzegger kan ook vinden dat een kind ter bescherming tegen ziekte een miniatuurmasker nodig heeft. Bij de Centrale Pende krijgen de jongens ikhokho-maskertjes uitgereikt, als 'diploma's' voor het succesvol doorlopen van de initiatie. Deze miniaturen belichamen met hun drie- of vierpuntige hoofdtooi de machtige maskergeesten fumu of pumbu, waarmee de jongens dan levenslang in verbinding staan. Deze maskertjes zijn meestal die meestal uit kostbaar ivoor of uit nijlpaardbeen zijn vervaardigd, geven tevens de status en het prestige van de bezitter aan. Ze worden aan een (kralen)snoer om de hals gedragen en slijten in de loop der jaren gaandeweg af door wrijving en zweet. De beschermgeesten worden als het ware één met hun eigenaren. De verlenging van de kin bij dit maskertje, of te wel de 'baard' verwijst naar de voorouders en is kenmerkend voor een aantal pende-maskers.

Beschrijving

Klein antropomorf masker van ivoor met grote neergeslagen ogen. Op het hoofd een ronde hoofdtooi. De kin is verlengd en voorzien van een cirkel- puntmotief. Vlak boven het voorhoofd doorboord voor ophanging.