File:MUZEUM ETNOGRAFICZNE W TARNOWIE, fot. M. Klag (MIK, 2001) (3534687948).jpg

III Małopolskie Dni Dziedzictwa Kulturowego, wrzesień 2001

Muzeum Etnograficzne zostało utworzone jako osobny oddział Muzeum Okręgowego w 1984 r., chociaż zbiór etnograficzny wyodrębniono z jego zasobów już w 1976 r. Jest jednym z sześciu oddziałów Muzeum Okręgowego. Mieści się w parterowym budynku dawnego zajazdu podmiejskiego, pochodzącym z 2. poł. XVIII w. Muzeum ma w swoich zbiorach kolekcję rzemiosła, sztuki ludowej, strojów regionalnych, a także przedmiotów codziennego użytku. Region, z którego pochodzą eksponaty, obejmuje kilka grup etnograficznych. Należą tu Krakowiacy Wschodni, grupa Pogórzan z zachodniej część Pogórza Ciężkowickiego, ludność podgórska z Pogórza Wielicko-Bocheńskiego i grupa Lachów Sądeckich. Wśród zorganizowanych przez muzeum w ostatnich latach wystaw warto wymienić prezentowane w 2001 r. „Tradycyjne rzemiosła regionu”. Pokazane zostały wówczas warsztaty rzemieślnicze wraz z pełnym wyposażeniem używanych w nich narzędzi, a także produkowane przez nie wyroby. Można było zobaczyć wnętrze kuźni, warsztat garncarski, kołodziejski, rymarski, stolarski, tkacki, koszykarski, powroźniczy. Niezwykle ciekawa była również wiosenna wystawa z 2004 r., pod nazwą „Ludowe przeżywanie Pasji”. Zgromadzone na niej eksponaty, niezwykle ekspresyjne i barwne, ukazywały ludowe zwyczaje związane z okresem przedwielkanocnym. W muzeum odbywają się też imprezy cykliczne, prezentowane na dziedzińcu przed budynkiem. Pod nazwą „Rytmy roku” kryją się etnograficzne rejestracje obyczajów ludowych, styczniowy „Tarnowski karnawał” przypomina tradycje kolędnicze, wiosenne „Malowane kamienice” promują ludowe malarstwo z okolic Zalipia, we wrześniu prezentowane są obyczaje żniwne i dożynkowe, a cykl zamykają „Adwentowe posiady” w grudniu, nawiązujące do zapomnianych obyczajów adwentowych. Muzeum Etnograficzne w Tarnowie posiada ponadto jedyny w Polsce zbiór cyganologiczny. Gromadząca dokumentację historii i kultury Cyganów kolekcja powstała w 1979 r. Oprócz stałej wystawy poświęconej tradycji i historii Romów, w maju, sierpniu i październiku organizowane są imprezy cykliczne związane z obyczajami cygańskimi. Jest to „Cygańskie lato” z ogniskiem, kilkudniowa wędrówka wozami taborowymi z Tarnowa do Szczurowej („Tabor Pamięci”) oraz kończąca sezon „Cygańska Jesień”.

---

Ethnographic Museum in Tarnów

The Ethnographic Museum was established as a separate division of the District Museum in 1984, even though the ethnographic collection was already set apart in 1976. It is one of six divisions of the District Museum, located in a single-storey building of a former suburban inn dating to the second half of the 18th century. The Museum boasts a collection of folk crafts and artworks, regional costumes and everyday objects. The region from which they originate belongs to several ethnic groups, including Eastern Krakowianie, Pogórzanie from the western part of the Pogórze Ciężkowickie as well as the people of the Pogórze Wielicko-Bocheńskie and Lachowie from the Sącz Region. Among the exhibitions the museum has prepared in the recent years, the 2001 exhibition on the “Traditional crafts of the region” was particularly successful. Craft workshops were shown with the full array of furnishings and tools, accompanied by the objects they produced. The displays included the interior of a smithy, as well as the workshops of a potter, a wheelwright, a saddler, a carpenter, a weaver, a basket-maker, and a rope-maker. In Spring 2004, another very interesting exhibition was organised, presenting the “Popular experience of the Passion”. Expressive and colourful exhibits told the story of folk traditions for Lent, leading up to Easter. The museum puts on a cyclical programme of outdoor events presented in the courtyard. These include “The rhythms of the year”, registering ethnic customs of the region, “The Tarnów Carnival” in January, reconstructing the culture of carolling, the “Painted houses” in the spring, promoting the folk art of the Zalipie region, September harvest home rites and – last but not least – the “Advent socials” in December, recalling the forgotten pre-Christmas traditions. The Ethnographic Museum in Tarnów boasts the only Roma, or Gypsy-theme collection in Poland, started in 1979. Besides the permanent display on the customs and history of the Roma people, every May, August, and October, events are organised presenting the customs and traditions of the Roma people. “The Roma Summer” features a bonfire party and a several-day wandering in typical Romany-camp carriages from Tarnów to Szczurowa (“The Romany Caravan of Memory”), and the season concludes with “The Roma Autumn.”