File:MUZEUM „RYDLÓWKA” W KRAKOWIE, fot. M. Klag (MIK, 2001) (3532223556).jpg

III Małopolskie Dni Dziedzictwa Kulturowego, wrzesień 2001

Nieopodal dworku Włodzimierza Tetmajera w Bronowicach Małych położony jest dworek Rydlówka. Otacza go ogród z drzewami owocowymi oraz ozdobnymi krzewami. Dworek zbudował w 1894 r. Włodzimierz Tetmajer na gruncie wydzielonym z posiadłości jego teścia, Jacka Mikołajczyka. Był to drewniany, parterowy dom kryty strzechą, z sienią na osi i dwoma parami izb po bokach oraz z gankiem wejściowym od wschodu. W tym dworku odbyło się słynne wesele poety Lucjana Rydla z Jadwigą Mikołajczykówną, siostrą Anny Tetmajerowej. Weselny, listopadowy wieczór 1900 r. uwiecznił Stanisław Wyspiański w dramacie Wesele. W 1902 r. Włodzimierz Tetmajer kupił pofranciszkański dworek i przeniósł się do niego z rodziną. Swój dotychczasowy dom sprzedał w 1908 r. Lucjanowi Rydlowi, który rozpoczął jego przebudowę. Prace budowlane według projektu Józefa Pokutyńskiego zakończono w 1912 r. Dobudowana została piętrowa, murowana część, mieszcząca świetlicę, bibliotekę i gabinet, a cały dom pokryto dachówką. Po wybuchu I wojny światowej Rydlowie musieli opuścić dworek, gdyż zajęli go oficerowie austriaccy. Właściciele powrócili do domu w 1915 r., trzy lata później zmarł Lucjan Rydel. W 1969 r. Helena Rydlowa wraz z córką Anną spisała umowę z PTTK o utworzeniu w dworku Muzeum Młodej Polski „Rydlówka”. Jego otwarcie nastąpiło 20 listopada 1969 r., w rocznicę wesela Lucjana Rydla. W latach 1985- -1989 przeprowadzono remont obiektu, pozostającego wciąż własnością rodziny Rydlów. Młodopolskie muzeum mieści się w starszej części dworku i zajmuje cztery izby. Pierwsza z nich, tzw. weselna, została zrekonstruowana według didaskaliów dramatu Wyspiańskiego i jest dokładnym odtworzeniem dekoracji teatralnej do premiery sztuki. W izbie tanecznej, w której tańczono i gdzie odbywały się oczepiny, umieszczono pamiątki związane z rodziną Rydlów. Znajduje się tutaj m.in. portret dawnego gospodarza domu i bohatera weselnego dramatu, Lucjana Rydla, namalowany przez Stanisława Wyspiańskiego. W alkierzu prezentowane są pamiątki i zdjęcia uczestników wesela, a w świetlicy urządzono galerię młodopolskiego malarstwa. Pokój ten znajduje się w dobudowanej przez Rydla części, dawniej mieścił jego pracownię oraz bibliotekę. Pokazano tutaj obrazy takich artystów, jak Włodzimierz Tetmajer, Jan Stanisławski, Wincenty Wodzinowski czy Henryk Uziembło.

---

Rydlówka Manor in Kraków

In Bronowice Małe, near Włodzimierz Tetmajer’s manor, is another one named Rydlówka. It is surrounded by a garden–orchard with picturesque shrubbery. Włodzimierz Tetmajer had the manor constructed in 1894 on the grounds leased from his father-in-law, Jacek Mikołajczyk. It was a wooden, single-storey thatched cottage, with a hall in the axis, two pairs of rooms on either side, and a front porch to the east. This manor witnessed the famous wedding of poet Lucjan Rydel to Jadwiga Mikołajczykówna, sister of Tetmajer’s wife, Anna. That November evening, in 1900, was immortalised by Stanisław Wyspiański in his famous play entitled The Wedding. In 1902 Włodzimierz Tetmajer bought the manor previously owned by the Franciscans and moved in with his family. He sold his former dwelling to Lucjan Rydel in 1908, and the new owner took upon himself to refurbish the manor. Reconstruction works, conducted according to Józef Pokutyński’s design, were completed in 1912. A two-storey brick section was added, housing a day-room, a library and a cabinet. The entire roof was covered with tiles. When the first world war broke out, the Rydel family was forced to abandon the house, which had been appropriated by Austrian officers. The owners returned home in 1915, yet Lucjan Rydel passed away only three years later. In 1969, Helena Rydlowa and her daughter Anna signed a contract with the Polish Tourist Organisation PTTK to establish the Rydlówka Museum of Young Poland (Młoda Polska). The Museum was inaugurated on 20th November 1969, on the anniversary of the historical Lucjan Rydel’s wedding. From 1985 to 1989 the building, remaining the property of the Rydel family, underwent renovation. The Młoda Polska museum is located in the oldest part of the manor, and consists of four chambers. The first, the so-called ‘Wedding chamber’, was reconstructed according to the stage directions of Stanisław Wyspiański to The Wedding – it is an exact reconstruction of the mise-en-scene during the first-night performance. In the dance room, where dances and traditional marriage ceremonies were performed, Rydel family memorabilia can be seen – among the artefacts, a pastel portrait of the former host and the protagonist of the play, Lucjan Rydel, by Stanisław Wyspiański. In the corner room we find photographs and other mementoes of the guests of the famed wedding party more than 100 years ago, and in the day room, a small gallery of paintings from the period. The latter room is part of the extension introduced by Rydel, once housing his cabinet and library, and today lined with works by Włodzimierz Tetmajer, Jan Stanisławski, Wincenty Wodzinowski, Henryk Uziembło.