File:KOPALNIA SOLI W BOCHNI, fot. M. Klag (MIK, 1999) (3486974680).jpg

I Małopolskie Dni Dziedzictwa Kulturowego, 15-26 września 1999 r.

Bochnia od początku swego istnienia była związana z solą. Pierwsza historyczna wzmianka, pochodząca z 1198 r., dotyczy uposażenia klasztoru bożogrobców w Miechowie w sól bocheńską. Przywilej lokacyjny nadający Bochni prawo magdeburskie został wydany przez księcia Bolesława Wstydliwego w 1253 r. Złoża bocheńskiej soli pochodzą sprzed ok. dwudziestu milionów lat. Zalegają one na głębokości od pięćdziesięciu do pięciuset metrów, a rozciągają się na długość ok. czterech kilometrów. Najstarsze szyby zostały zlokalizowane prawdopodobnie w dolinie potoku Babica, gdzie pokłady soli zalegały płytko. Nie były one jednak zbyt obfite, więc drążono kolejne, głębsze szyby. Tak powstała najstarsza, wschodnia część kopalni z szybami Sutoris (Szewczy) i Gazaris (Wieżny lub Wodny). Kopalnia rozwijała się w kierunku pionowym i na zachód. Część zachodnią nazywano Nowymi Górami, a tworzyły ją trzy szyby: Regis, Bochneris i Campi. W latach 80. XX w. kopalnia osiągnęła maksymalne rozmiary: cztery i pół kilometra długości i 468 metrów głębokości. Główny szyb kopalni to Campi (Polny), wydrążony w latach 1556-1566. Największą głębokość (408 m) osiągnął w 1898 r. Jest on połączony z Sutoris – najstarszym istniejącym szybem kopalni, trzykilometrową Podłużnią August, której pierwszy odcinek powstał w latach 1723-1743. Wydrążony już w połowie XIII w. szyb Sutoris stał się w XIV i XV w. jednym z głównych szybów wydobywczych. W bocheńskiej kopalni znajduje się wiele kaplic. Największą z nich jest powstała po 1747 r. kaplica św. Kingi, gdzie w prezbiterium znajdują się wykute w soli ołtarze św. Kingi i św. Barbary, ambona i figury świętych: Kingi, Jana Nepomucena, Wojciecha i Tomasza z Akwinu. Według legendy, król Węgier Bela IV podarował córce Kindze jako wiano kopalnię soli w Siedmiogrodzie. Odbierając ją, zgodnie z ówczesnym zwyczajem, wrzuciła do niej pierścień. Po przybyciu do Polski odwiedziła Bochnię, a tutaj w pierwszej wydobytej bryle soli górnicy znaleźli pierścień Kingi, wrzucony do kopalni w Siedmiogrodzie. Kopalnia w Bochni jest najstarszym ośrodkiem wydobywczym soli w Polsce. Działa bez przerwy od średniowiecza, już prawie 750 lat. W ostatnich latach, z powodu znacznego wyczerpania się zasobów, wstrzymano eksploatację złóż soli. Część wyrobisk udostępniono do zwiedzania jako trasę turystyczną, a w największej z zachowanych komór urządzono sanatorium. Panujący tu mikroklimat ma właściwości lecznicze, szczególnie dla cierpiących na schorzenia alergiczne dróg oddechowych i skóry.

---

Bochnia Salt Mine

Since the very beginning of its existence, Bochnia had been associated with salt. The first historical document dating from 1198 confirms this, mentioning the provision of Bochnian salt to the Friars of the Holy Sepulchre. The population of the settlement must have been fairly large as Bochnia lay along a trade route connecting the East and the West of Europe. A charter bestowing Bochnia with the Magdeburg Law was granted by Prince Bolesław Wstydliwy (Boleslaus the Modest) in 1253. The salt deposits under Bochnia were formed approximately 20 million years ago. They are located between 50 and 500 meters underground, and are approximately 4 km long. The oldest shafts were probably located in the valley of the Babica Stream, where the deposits were relatively shallow and therefore easily accessible. As these ran out, new, deeper shafts were dug, giving rise to the oldest, eastern part of the mine with the Sutoris and Gazaris shafts. The mine then developed further down and to the west. The western part, called the New Mountains (Nowe Góry), was composed of three shafts: Regis, Bochneris and Campi. In 1980s, the mine reached its maximum dimensions: 4.5 km in length and 468 meters in depth. The Campi shaft, bored in 1556-1566, is the main shaft of the mine. In 1898 it reached its maximum depth of 408 meters. It is connected to Sutoris by the oldest existing corridor in the mine, the 3-kilometer August Passage, the first section of which was dug in 1723-1743. Drilled as early as mid-the 13th century, in the 14th and 15th centuries the Sutoris became one of the main excavation shafts. The Bochnia mine contains many chapels. In the chancel of the largest chapel of Saint Kinga, carved after 1747, we find salt-sculpted altars of Saint Kinga and Saint Barbara, the pulpit, and salty statues of saints: St Kinga, St John Nepomucene, St Adalbert, and St Thomas Aquinas. According to a legend, the Hungarian King Bela IV gave his daughter a salt mine in Transylvania. When Kinga succeeded to possession of the mine, she threw her ring down the shaft according to the mediaeval fashion. Later, when she came to Poland with her husband prince Bolesław, she visited Bochnia. In the first lump of salt that was excavated, the miners found Kinga’s ring, the same ring that she had cast into her Transylvanian mine. The Bochnia Mine is the oldest salt mining site in Poland. It has been active continually since the Middle Ages, i.e. for nearly 750 years. Recently, due to the exhaustion of the deposits, salt mining was suspended. Part of the mine was opened to visitors, a sightseeing route was organised, and a health resort was fitted out in the largest of the underground chambers. The microclimate of the mine has healing properties, and is particularly beneficial for persons suffering from respiratory tract and skin allergies.