File:Collectie Nationaal Museum van Wereldculturen TM-6335-2a Twee aan elkaar bevestigde enkelvellige trommels Cuba.jpg

Nederlands: Trom. Bongos zijn rond 1900 bedacht en voldeden aan een toenmalige behoefte aan kleine ensembles. Bongos zijn een integraal deel geworden van algemene Latijns-Amerikaanse dansorkesten, rumbabands en Westerse slagwerkensembles. Samen met de conga's zijn de bongos de belangrijkste drumtypes van Cuba. Vanaf hun ontwerp, eind 19de eeuw, raakten de bongos in zwang als onderdeel van de populaire muziekstijlen changui en son.

De bongos zijn Afro-Cubaanse drums. Ze worden altijd in paren gebruikt en vandaar dat de naam altijd meervoud is. Bongos worden met de handen en vingers bespeeld. De klank wordt bepaald door een aantal factoren: de gebruikte materialen, de spanning van het vel, en de manier van spelen. Hoe strakker gespannen een bongo is, hoe hoger de toon. Ook is de plaats waar geslagen wordt van invloed op de toonhoogte: langs de rand geeft een hoger geluid. Aangezien bongos in paren worden bespeeld, wordt deze toonhoogte voor elke trom anders ingesteld. De grootste trommel van de 2 wordt meestal door de speler rechts gehouden. Grote virtuositeit is mogelijk en de speler kan een groot aantal subtiele effecten in toonhoogte verkrijgen door druk uit te oefenen met vingers of de palm van een hand. De bongos worden normaliter tussen de knieën geklemd bespeeld.

Muziek in Cuba is ontstaan vanuit vele verschillende internationale invloeden. Van de inheemse Taino-cultuur is nu nagenoeg niets meer te vinden in de Cubaanse muziek. De na de Europese verovering van het continent geintroduceerde instrumenten daarentegen vormen nu de basis van wat bekend staat als Cubaanse muziek. Bongos vormen daarvan een onderdeel. Ze zijn ontstaan vanuit Afrikaanse invloeden. Daarnaast zijn met name de van Spanje afkomstige snaarinstrumenten belangrijk in de Cubaanse muziek. In de beginjaren van de 20ste eeuw, kreeg de Cubaanse muziekcultuur invloed op Amerikaanse jazz. De rumba, son en later de cha-cha-cha en mambo, verschenen in Europa. Ook de bongos werden gebruikt in diverse instrumentale ensembles van buiten Cuba (Rodriguez/Olsen, 1998:828).

De bongos spelen vaak mee in 'Son'-ensembles. De 'son' is een combinatie van snaarinstrumenten en Afro-percussieinstrumenten. Gedurende de 20ste eeuw ontwikkelde het zich tot het belangrijkste genre in Cuba. Dit gebeurde met name vanuit het oostelijke landelijke Cuba. Bongos vormen een essentieel onderdeel van een son-ensemble, vaak in combinatie met tumbadoras (congas, grote drums), gitaarachtigen, claves, en een raspinstrument (guiro). De vocalist bespeelt doorgaans de claves, ritmestokken; de zangers van het refrein de overige instrumenten. Een ander ensemble, dat hoogtij vierde in de jaren 1950 en waar de bongos een belangrijke rol spelen, is de conjunto. Behalve de bongos, zijn ook de piano, gitaar, trompetten, een bas en zangers onderdeel. Dit ensemble werd met name populair na de introductie van de televisie in Cuba. Het repertoire van de conjunto bevat onder andere boleros en cha-chacha's (Rodriguez/Olsen, 1998:835).

In 1959, met de afzetting van Batista door Castro en zijn militairen, begon de overgang naar een socialistische maatschappij. Een onderwijssysteem werd ontwikkeld, met oog voor de (traditionele) kunsten. Muziek was hierin een belangrijk onderwerp. Er werd onderzoek gedaan naar de eigen muziektradities, er ontstonden muziekscholen en muzikanten konden zich in een unie verenigen. EGREM, Cuba's muziekstudio's, werden opgericht en dienden Cubaanse muziek te producen. Een fabriek voor het maken van traditionele instrumenten werd opgericht, die tot dan alleen door ambachtslieden gemaakt werden. Er ontstond een toename in bongos, rammelaars, en andere Afro-Cubaanse instrumenten. Er werden festivals georganiseerd vanuit de regering, die volledig aan muziek gewijd waren. In deze dynamische omstandigheden, ontwikkelde zich de hedendaagse Cubaanse muziek. Met name de 'son' ontwikkelde zich verder en raakte enorm populair in de jaren 1920. De 'Son' werd synoniem voor Cubaanse populaire dansmuziek en was tevens de basis voor de latere salsa.

Weetje: Van de jaren 1940 tot begin 1960 waren bongos erg populair. Dit kwam hoofdzakelijk door de lessen die beroemdheden als Marlon brando en James Dean namen bij de toenmalige virtuoos Jack Costanzo (web).

bamboevariant (FS)