File:COLLECTIE TROPENMUSEUM Reliëf O 144 op de verborgen voet van de Borobudur TMnr 10015880.jpg

Nederlands: Negatief. Negatief waarop reliëf O 144 van de verborgen voet van de Borobudur te zien is. De verborgen voet van de Borobudur is de oorspronkelijke basis van het Buddhistische heiligdom dat rond 800 gebouwd is. In een latere fase van de bouw werd deze basis verborgen, waarschijnlijk om verzakking te verkomen. De verborgen voet loopt om het hele bouwwerk heen en bevat 160 reliëfs die tezamen de Mahakarmawibhangga verbeelden, een Mahayanistische tekst die de werking van de leer van Karma uiteenzet. Deze leerrede wordt aan Buddha toegeschreven en handelt over oorzaak en gevolg.

N.J. Krom en Th. van Erp duiden in hun standaardwerk over de Borobudur (Beschrijving van Barabudur (Den Haag: Martinus Nijhoff, 1920-1931)) de reliëfs van de verborgen voet aan als serie O. Op de reliëfs zijn voorbeelden van de theorie uitgebeeld: goede daden hebben goede gevolgen en slechte daden hebben slechte gevolgen. De reliëfs vallen in twee delen uiteen: O 1 tot en met O 117 verbeelden een aantal daden die leiden tot één en hetzelfde gevolg. De reliëfs O 118 tot en met O 160 tonen verschillende gevolgen van één oorzaak. De uiteenzetting van de leer begint bij de trap aan de oostzijde en ontrolt zich met de klok mee om het bouwwerk heen. De reliëfs moeten dan ook gelezen worden van rechts naar links.

Lange tijd was onbekend wat op de reliëfs van de verborgen voet stond afgebeeld. Hoewel de reliëfs al in 1885 waren ontdekt door Dr Ir J.W. IJzerman (1851-1932) kon de Franse geleerde Sylvain Lévi pas in 1929, op het zesde Congres van het Oostersch Genootschap, constateren dat het op de verborgen voet ging om een Buddhistische tekst: Mahakarmawibhangga. Lévi had in 1922 een manuscript uit 1411 met deze tekst ontdekt in Kathmandu, Nepal. De tekst bleek populair in de Burdhistische wereld te zijn en een aantal verwante teksten te hebben: twee Chinese werken, waarvan één vertaald was in 582 door Gautama Dharmaprajna en één tussen 980 en 1000 door T'ien si Tsai. Daarnaast bevat de Tibetaanse Kanjur twee werken met de titel Karmawibhangga. In 1933 publiceerde de archeoloog N.J. Krom een uitgebreide analyse van het Mahakarmawibhangga op de reliëfs van de bedolven voet. Hierin legt hij een relatie tussen de afbeeldingen op de reliëfs en de tekstpassages in het Mahakarmawibhangga.

Reliëf O 144 bevindt zich aan de oostzijde van de Borobudur en heeft volgens N.J. Krom betrekking op paragraaf 69 van het Mahakarmawibhangga: LXIX Welke zijn de tien voordelen van de gift van voedsel? Antwoord: men is krachtig; men heeft een schone kleur; men is gelukkig; men heeft inzicht; men heeft een lange levensduur; men is aantrekkelijk van uiterlijk; men heeft een rijke positie; men wordt herboren in de hemels; men bereikt spoedig het Parinirwana. Zoals enz....Dit zijn de tien voordelen van de gift van voedsel.

Deze paragraaf heeft betrekking op de reliëfs O 144 tot en met O 147. Op reliëf O 144a is de gift van voedsel uitgebeeld; een hele maaltijd wordt geschonken aan een zittende persoon onder een afdak. Op O 144b zien we een aanzienlijke man met zijn gezin en personeel. Op O 145 vindt een gesprek tussen een aantal voorname personen plaats. Reliëf O 146 toont een persoon met zijn vrouwen en gevolg. Volgens Krom lijkt het aannemelijk dat de man van O 146 de persoon van rijke positie is, die in de reeks genoemd wordt. Reliëf O 145 stelt dan de voorafgaande omgang met voorname personages voor. Krom meent dat O 144b dan het toeschrijven van kracht, schoonheid, geluk, inzicht of lange levensduur aan de hoofdpersoon. De reeks eindigt op O 147 met een hemel, aangegeven door de inscriptie 'swargga' (hemel). Afgebeeld zijn de god, zijn vrouwen, de boom met juwelenpotten en kinnara's (half mens, half vogel). De beeldhouwer heeft hier een godenwoning en een lotusvijver toegevoegd. (Uit: N.J. Krom, Het Karmawibhangga op Barabudur. Mededeelingen der koninklijke academie van wetenschappen, afdeeling letterkunde, deel 76, serie B, No. 8 (Amsterdam: Noordhollandsche Uitgevers-Maatschappij, 1933) 265-266).

Bronnen:

A.J. Bernet Kempers, Borobudur. Mysteriegebeuren in steen. Verval en restauratie. Oudjavaans volksleven (Wassenaar 1973/gewijzigde herdruk); Van Erp, Th., Krom, N.J., Beschrijving van Barabudur (Den Haag: Martinus Nijhoff, 1920-1931); N.J. Krom, Het Karmawibhangga op Barabudur. Mededeelingen der koninklijke academie van wetenschappen, afdeeling letterkunde, deel 76, serie B, No. 8 (Amsterdam: Noordhollandsche Uitgevers-Maatschappij, 1933).. Reliëf O 144 op de verborgen voet van de Borobudur