File:COLLECTIE TROPENMUSEUM Reliëf O 133 op de verborgen voet van de Borobudur TMnr 10015870.jpg

Nederlands: Negatief. Negatief waarop reliëf O 133 van de verborgen voet van de Borobudur te zien is. De verborgen voet van de Borobudur is de oorspronkelijke basis van het Buddhistische heiligdom dat rond 800 gebouwd is. In een latere fase van de bouw werd deze basis verborgen, waarschijnlijk om verzakking te verkomen. De verborgen voet loopt om het hele bouwwerk heen en bevat 160 reliëfs die tezamen de Mahakarmawibhangga verbeelden, een Mahayanistische tekst die de werking van de leer van Karma uiteenzet. Deze leerrede wordt aan Buddha toegeschreven en handelt over oorzaak en gevolg.

N.J. Krom en Th. van Erp duiden in hun standaardwerk over de Borobudur (Beschrijving van Barabudur (Den Haag: Martinus Nijhoff, 1920-1931)) de reliëfs van de verborgen voet aan als serie O. Op de reliëfs zijn voorbeelden van de theorie uitgebeeld: goede daden hebben goede gevolgen en slechte daden hebben slechte gevolgen. De reliëfs vallen in twee delen uiteen: O 1 tot en met O 117 verbeelden een aantal daden die leiden tot één en hetzelfde gevolg. De reliëfs O 118 tot en met O 160 tonen verschillende gevolgen van één oorzaak. De uiteenzetting van de leer begint bij de trap aan de oostzijde en ontrolt zich met de klok mee om het bouwwerk heen. De reliëfs moeten dan ook gelezen worden van rechts naar links.

Lange tijd was onbekend wat op de reliëfs van de verborgen voet stond afgebeeld. Hoewel de reliëfs al in 1885 waren ontdekt door Dr Ir J.W. IJzerman (1851-1932) kon de Franse geleerde Sylvain Lévi pas in 1929, op het zesde Congres van het Oostersch Genootschap, constateren dat het op de verborgen voet ging om een Buddhistische tekst: Mahakarmawibhangga. Lévi had in 1922 een manuscript uit 1411 met deze tekst ontdekt in Kathmandu, Nepal. De tekst bleek populair in de Burdhistische wereld te zijn en een aantal verwante teksten te hebben: twee Chinese werken, waarvan één vertaald was in 582 door Gautama Dharmaprajna en één tussen 980 en 1000 door T'ien si Tsai. Daarnaast bevat de Tibetaanse Kanjur twee werken met de titel Karmawibhangga. In 1933 publiceerde de archeoloog N.J. Krom een uitgebreide analyse van het Mahakarmawibhangga op de reliëfs van de bedolven voet. Hierin legt hij een relatie tussen de afbeeldingen op de reliëfs en de tekstpassages in het Mahakarmawibhangga.

Reliëf O 133 bevindt zich aan de noordzijde van de Borobudur en heeft volgens N.J. Krom betrekking op paragraaf 65 van het Mahakarmawibhangga: LXV Welke zijn de tien voordelen van de gift van een klok? Antwoord: men wordt schoon; men heeft een mooi geluid; men heeft een lieflijke stem; men heeft een stem als het gezang van de kalawingka-vogel; men spreekt overtuigend; men is altijd geneigd tot tevredenheid; men hoort steeds weer een heerlijk geluid; men wordt herboren in de hemels; men heeft een rijke positie; men bereikt spoedig het Parinirwana. Zoals....Dit zijn de tien voordelen van de gift van een klok.

Deze paragraaf heeft betrekking op de reliëfs O 131 tot en met O 134. Op O 131a is de klok te zien, die aan een rek hangt; eronder staan en knielen vereerders. Zij geven de klok als geschenk aan een heiligdom dat links staat. Boven dit reliëf staat de inscriptie 'ghanta', hangt op 131a aan een rek, Reliëf O 131b toont een paviljoen aanzienlijke mannen een gesprek voeren. Daarboven lezen wij de inscriptie 'mahesakyasamawadhana'. Op O 132 is de wereldheerser afgebeeld en het opschrift 'cakrawarti'. Een aanzienlijke man zit met een ander te praten op O 133a. Dit tafereel heeft geen inscriptie, maar volgens Krom lijkt het erop dat hij een grote persoon is. Op O 133b is weer een aanzienlijke man met volgelingen afgebeeld. Opmerkelijk is volgens Krom de inscriptie 'sabdasrawana' (horen van een geluid) wat klopt met de tekst, maar waarvan het onduidelijk is wat eraan vooraf gaat. Op O 134a zien wij een aanzienlijke man in zijn paviljoen met de inscriptie 'bhogi' (rijk, gefortuneerd) en op O 134b de hemel. Onder een boom zitten daar een mannen- en een vrouwenfiguur temidden van hun gevolg. De inscriptie 'swargga' (hemel) geeft duidelijkheid. (Uit: N.J. Krom, Het Karmawibhangga op Barabudur. Mededeelingen der koninklijke academie van wetenschappen, afdeeling letterkunde, deel 76, serie B, No. 8 (Amsterdam: Noordhollandsche Uitgevers-Maatschappij, 1933) 261-263).

Bronnen:

A.J. Bernet Kempers, Borobudur. Mysteriegebeuren in steen. Verval en restauratie. Oudjavaans volksleven (Wassenaar 1973/gewijzigde herdruk); Van Erp, Th., Krom, N.J., Beschrijving van Barabudur (Den Haag: Martinus Nijhoff, 1920-1931); N.J. Krom, Het Karmawibhangga op Barabudur. Mededeelingen der koninklijke academie van wetenschappen, afdeeling letterkunde, deel 76, serie B, No. 8 (Amsterdam: Noordhollandsche Uitgevers-Maatschappij, 1933).. Reliëf O 133 op de verborgen voet van de Borobudur