File:COLLECTIE TROPENMUSEUM Houten orakelbeeld met magische eigenschappen TMnr 0-5.jpg
Original file (465 × 700 pixels, file size: 122 KB, MIME type: image/jpeg)
Captions
Summary
[edit]Nederlands: BeeldNederlands: Houten orakelbeeld met magische eigenschappenLocal name: Yanda | |
---|---|
Title |
Nederlands: Beeld Nederlands: Houten orakelbeeld met magische eigenschappen Local name: Yanda |
Description |
Nederlands: Houten beeld, 'kudu'. 'Kudu' zijn houten antropomorfe voorstellingen, meestal vrouwelijk van aard, doch afgebeeld zonder benen en dus moeilijk herkenbaar als antropomorf.
'Kudu' zijn een vorm van 'yanda' ('geest', 'kracht'), beelden die gebruikt worden bij de Zande uit Congo. Ze gebruiken deze beelden uitsluitend in het geheime Mani-genootschap voor mannen, een esoterisch en intertribaal genootschap, wijdverspreid in Centraal-Afrika. Dit genootschap stelt het welzijn van zijn leden centraal, waarbij rituelen zorgen voor hun gezondheid en welvaart, maar ook een zekere onschendbaarheid tegen straffen van het gevestigd gezag bieden. De 'yanda'-beeldjes zijn vooral defensief en zorgen in het algemeen voor het welzijn van hun bezitters en van de gehele Mani-gemeenschap. Ze zorgen voor een goede jacht, een gunstige rechterlijke beslissing, vruchtbaarheid van mens, dier en gewas, en vervullen allerlei wensen. Tevens bieden ze bescherming tegen kwade invloeden, zoals hekserij en ziekte. Men dient aan een aantal regels te voldoen om de 'yanda' functioneel te houden, zoals goed onderhoud en respectvolle bejegening van de beeldjes. Eens per jaar moet een feest gegeven worden ter ere van de beeldjes. De 'yanda' verlangen materiële genoegdoening na het volbrengen van een wens. Volgens verschillende auteurs kunnen yanda beelden op verschillende manieren worden verzocht om hulp en bijstand. Eén daarvan betreft een soort tot de yanda gerichte cultus. Hierbij bestaat het 'yanda'-ritueel uit drie onderdelen, namelijk het bekijken van de beelden; het reciteren van gebeden en incantaties, en het geven van een geschenk aan het beeld. Er zijn publieke, maar ook privé-consultaties, waarbij ofwel een groep, ofwel een individu middels gebeden de yanda een verzoek doen. Een andere vorm van gebruik van de yanda-beelden is als orakel. Er komt dan een wichelstok aan te pas. Het raadplegen gebeurt wederom voor gezondheid, jacht en visvangst, maar ook voor huwelijk, bescherming van de oogst e.d. (Burssens, 1962:102). Het yanda-beeld wordt bij een dergelijk ritueel op stokken geplaatst met ervoor op twee houten rollen, de wichelstok. M.b.v. de orakelstok wordt een aantal vragen gesteld. De beweging van deze stok vormt de antwoorden (idem:105). De beeldjes worden in een aparte hut bewaard, de vrouwelijke meestal in een aarden pot. Die pot is weer in een andere geplaatst, die zich op een houten plank in het bovenste deel van de hut bevindt. De als mannelijk beschouwde beeldjes staan open in de hut opgesteld. 'Yanda' verlaten nooit de hut en worden dus niet meegenomen. Er zit verschil in de kracht van verschillende yanda-beeldjes. Dit hangt af van de grootte of vorm, of van het inwijdingsritueel. Vrouwelijke beelden worden als sterker beschouwd (Burssens, 1962). Het raadplegen van orakels is in geheel Afrika een gebruikelijke manier voor het voorspellen van de toekomst, het openbaar maken van geheimen en andere vraagstukken. Bij de Zande zijn meerdere orakels in gebruik. Het belangrijkste orakel is het giforakel, waarbij een kip gif krijgt toegediend. Uit de bewegingen die volgen lezen specialisten antwoorden op prangende vragen af. |
Dimensions | circa 23 x 5,5 x 5,5cm (9 1/16 x 2 3/16 x 2 3/16in.) |
Accession number |
0-5 |
Notes |
Nederlands: Culturele Herkomst: Asandeh, Azande, Niam-Niam, Sande, Zande Functionele categorie: hulpmiddelen bij ritueel etc., ritual attributes Geografische Herkomst: Zaïre- Noordoost Materiaal - hoofd: hout Objecttrefwoord: divinatiebeelden, divination sculptures (are for the purpose of supernatural prophecy) Techniek: Gesneden |
Source/Photographer | Collectie Stichting Nationaal Museum van Wereldculturen |
Licensing
[edit]This file was provided to Wikimedia Commons by the National Museum of World Cultures as part of a cooperation project. The museum brings together the collections of the Tropenmuseum, Afrika Museum and the Museum of Ethnology. It exclusively provides images that are either made by its own staff, or that are otherwise free of copyright.
Bahasa Indonesia ∙ dansk ∙ Deutsch ∙ English ∙ español ∙ français ∙ italiano ∙ magyar ∙ Nederlands ∙ Plattdüütsch ∙ polski ∙ português ∙ sicilianu ∙ Tiếng Việt ∙ македонски ∙ русский ∙ മലയാളം ∙ +/− |
- You are free:
- to share – to copy, distribute and transmit the work
- to remix – to adapt the work
- Under the following conditions:
- attribution – You must give appropriate credit, provide a link to the license, and indicate if changes were made. You may do so in any reasonable manner, but not in any way that suggests the licensor endorses you or your use.
- share alike – If you remix, transform, or build upon the material, you must distribute your contributions under the same or compatible license as the original.
This file by Tropenmuseum was uploaded as part of the Share Your Knowledge project developed within WikiAfrica. |
File history
Click on a date/time to view the file as it appeared at that time.
Date/Time | Thumbnail | Dimensions | User | Comment | |
---|---|---|---|---|---|
current | 11:42, 21 July 2012 | 465 × 700 (122 KB) | M.casanova (talk | contribs) |
You cannot overwrite this file.
File usage on Commons
The following page uses this file:
Metadata
This file contains additional information such as Exif metadata which may have been added by the digital camera, scanner, or software program used to create or digitize it. If the file has been modified from its original state, some details such as the timestamp may not fully reflect those of the original file. The timestamp is only as accurate as the clock in the camera, and it may be completely wrong.
Camera manufacturer | NIKON CORPORATION |
---|---|
Camera model | NIKON D2X |
Width | 2,848 px |
Height | 4,288 px |
Bits per component |
|
Compression scheme | Uncompressed |
Pixel composition | RGB |
Image data location | 23,028 |
Orientation | Normal |
Number of components | 3 |
Number of rows per strip | 4,288 |
Bytes per compressed strip | 36,636,672 |
Horizontal resolution | 300 dpi |
Vertical resolution | 300 dpi |
Data arrangement | chunky format |
Software used | Adobe Photoshop CS2 Windows |
File change date and time | 16:23, 25 October 2005 |