File:COLLECTIE TROPENMUSEUM Boekillustratie getiteld 'Slavinnen te Zanzibar' TMnr 4123-11.jpg

Nederlands: Slavinnen te Zanzibar.

Reeds in de 10e eeuw werden door de Arabieren nederzettingen in oostelijk kustgebied van Afrika gesticht, die zich ontwikkelden tot bloeiende republieken die handel met India dreven. In 1503 landden de Portugezen op Zanzibar en vestigden een handelspost. Hun gezag werd door de moslims erkend. De Portugezen veroverden de steden en maakten een eind aan hun handel. Aan het eind van de 17e eeuw verloren de Portugezen echter al het gebied ten noorden van Mozambique aan de imam van Muscat, waarna het gebied in allerlei rijken uiteen viel.

Zanzibar werd in 1698 onderdeel van de overzeese gebiedsdelen van de sultan van Oman. Na de invasie van Oman door de Perzen raakte het land in verval en verloor het grip op de Oost-Afrikaanse gebieden, die in de praktijk aanspraak maakten op verregaande autonomie. In 1840 verhuisde Sultan Said de hoofdstad van Oman van Muscate naar Zanzibar. Door het vestigen van een machtsbasis op Zanzibar, probeerde hij zo de invloed op de gebieden aan de Oost-Afrikaanse kust (en daarmee de handelsstromen op de Indische Oceaan) zeker te stellen. Said was nu sultan van Zanzibar en Oman. De Anglo-Franse verklaring van 1862 maakte hier een eind aan. Ook kwam langzamerhand een eind aan de slavenhandel, die

onder het bewind van de sultan van Oman, (van de 17e tot en met de 19e eeuw), floreerde op Zanzibar. Aan het eind van de 19e eeuw namen de Britten het bewind over. Zanzibar werd een protectoraat van het Verenigd Koninkrijk.

De Britse regering maakte meteen een eind aan de slavenhandel.

Aanvankelijk benoemden de Britten Viziers (van 1890 tot 1913), en vervolgens Britse residenten (van 1913 tot 1963).

Kort nadat het eiland eind 1963 onafhankelijk was geworden als Zanzibar, werd het met Tanganyika samengevoegd tot Tanzania, waarvan het vanaf 1964 deel uitmaakt.

Slavenhandel Oost-Afrika

De vroege export van slaven bleef oorspronkelijk beperkt tot enkele kustgebieden van West-Afrika. Vanaf 1650 werden er grotere aantallen geëxporteerd en waren de effecten van de slavenhandel ook in andere delen van Afrika merkbaar. Slaven kwamen veelal uit gebieden waar ze al een groot deel van de bevolking uitmaakten. In Oost-Afrika overheerste lange tijd de door Arabieren gedreven slavenexport naar het Midden-Oosten. Vanaf 1750 werden er ook door Europeanen slaven gehaald. De eerste toename ontstond door de Franse vraag naar slaven voor hun plantages op de Maskarenen eilanden, Mauritius en Reunion. Vanuit Tanzania werden slaven, hoofdzakelijk gehaald uit het binnenland, richting het Midden-Oosten vervoerd. Omdat gaandeweg in West-Afrika de slavenhandel steeds moeilijker werd vanwege de controle op de handel door de Engelsen, werd in Oost-Afrika meer moeite gedaan slaven te vangen. De Portugezen bleven nog lang slaven vervoeren naar hun koloniën Cuba en Brazilië (Brommer, 1993:70).