File:AGAD Afisz przedwyborczy, agitujący za kandydaturą dr. J. Warschauera.png

Polski: Afisz agitacyjny za kandydaturą dr Warschauera powołujący się na współpracę polsko-żydowską w okresie powstania styczniowego.

W wyniku rozbiorów Polski, z ziem zaanektowanych przez Austrię, powstał nowy twór państwowy o nazwie Galicja. W jego skład weszły województwa: ruskie wraz z Podolem, bełzkie, sandomierskie, lubelskie wraz z częścią Mazowsza i Podlasiem, krakowskie bez Krakowa, z którego wraz z okręgiem utworzono Rzeczpospolita Krakowską. Ponadto w Galicji znalazły się Spisz, Orawa i Sądecczyzna, zajęte przez Habsburgów w latach 1769-1770. Siedzibą władz krajowych był Lwów. Galicją zarządzał w imieniu cesarza do 1848 r. gubernator, potem naczelnik kraju (do 1850 r.) a następnie namiestnik (do 1918 r.). W latach 60 – tych XIX wieku w Cesarstwie Austro-Węgierskim nastąpiły przemiany polityczne, które przyczyniły się do uzyskania znacznej autonomii politycznej i kulturalnej Galicji. Powstały takie instytucje samorządowe jak Sejm Krajowy, Wydział Krajowy, Rada Szkolna Krajowa, które posiadały uprawnienia w zakresie gospodarki, oświaty i kultury. Od 1867 roku język polski stał się językiem urzędowym, w języku polskim zaczęto również prowadzić wykłady na Uniwersytecie Jagiellońskim i Politechnice Lwowskiej. W 1872 roku powstała Akademia Umiejętności, która stała się ważnym ośrodkiem polskiego życia naukowego.

Jednym z kandydatów w wyborach do Sejmu Krajowego w 1877 roku był Jonatan Warschauer (1820 – 1888), lekarz i społecznik, lider pro-polskiego stronnictwa „Przymierze Braci”, propagującego ideę asymilacji ludności żydowskiej. Był uczestnikiem powstania krakowskiego, Wiosny Ludów i powstania styczniowego. W wyniku swojej działalności patriotycznej był więziony przez władze austriackie. W Galicji od połowy XIX wieku dość intensywnie przebiegał proces asymilacji Żydów. Około 1848 roku nastąpiła zmiana orientacji: z asymilacji do niemieckości na asymilację do polskości. Gorącym zwolennikiem tej drugiej był dr Jonatan Warschauer. W agitacji przedwyborczej tak zwracał się do społeczeństwa: „Wyborcy! Dziś temu lat 14 w d. 22 Stycznia 1863 szliśmy ręka w rekę, bez względu na stan i wyznanie. Uświęćmy godnie tę rocznicę i nie głosujmy za kandydatem tych, którzy ten dzień potępili, ale za Kandydatem Zgromadzenia przedwyborczego którym jest Dr. Warschauer”.

Miejsce: Kraków Opis: oryginał, jęz. polski, papier, afisz o wymiarach 630x945 mm. Autor komentarza: Zofia Czekalska-Sitko

Autor fotografii: Małgorzata Multarzyńska-Janikowska